Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Süleyman Demirel Üniversitesi'nde doçent ve profesör olarak görev yapan Profesör Dr. Ahmet Yıldırım tarafından sunulan akademik bir tebliğ formatındadır.
- Tebliğ, Hoca Ahmet Yesevi'nin (Pir-i Türkistan lakabıyla bilinen) düşünce sistemi, kaynakları ve tesirleri üzerine odaklanmaktadır. Sunumda Yesevi'nin hayatı, eğitim süreci, ahlaki hürriyet, kamil insan öğretisi, hikmet, sohbet ve ahlak üçlü esası gibi düşünce sisteminin temel unsurları ele alınmaktadır.
- Ayrıca Yesevi'nin Türk dilinin gelişmesindeki rolü, İslam'ı Türk toplumlarına tanıtma misyonu ve hikmetlerinin içeriği de vurgulanmaktadır. Konuşmacı, Yesevi'nin ahlak merkezli dil anlayışı, dini ve tasavvufi unsurlarla birlikte sosyal konuları ele aldığı hikmetlerinin önemini ve Orta Asya, Balkanlar, Kafkasya ve Anadolu Türkleri arasında geniş bir alanda ve asırlarca tesisini devam ettirebilmiş bir şahsiyet olduğunu belirtmektedir.
- 01:31Hoca Ahmet Yesevi'nin Hayatı ve Eğitim Süreci
- Hoca Ahmet Yesevi'nin tebliği "Hoca Ahmet Yesevi'nin Düşünce Sistemi, Kaynakları ve Tesirleri" konusunda olacaktır.
- Hoca Ahmet Yesevi, 11. yüzyılda siyasi krizler, iktisadi bunalımlar ve kültürlerin karışımı yaşanmış bir dönemde doğmuştur.
- Pir-i Türkistan lakabıyla bilinen Hoca Ahmet Yesevi, 562-1166 yılları arasında yaşamış, Türkistan şehrinde vefat etmiş ve burada türbesi bulunmaktadır.
- 04:31Hoca Ahmet Yesevi'nin Düşünce Sistemi
- Yesevi düşüncesi, eski Türk düşünce sistemindeki üçlü evren anlayışı ve nizamıyla uyum içerisinde gelişen tasavvufi ve ahlaki felsefedir.
- Yesevi düşüncesinin özü ahlaki hürriyettir ve bu hürriyet, kendini bilmek ve ölmeden önce ölmek ilkeleriyle elde edilir.
- Yesevi'nin kamil insan öğretisinin bilgesel değeri hikmet, sohbet ve ahlak üçlü esasına dayanmaktadır.
- 06:09Yesevi'nin Ahlaki ve Toplumsal Düşüncesi
- Hoca Ahmet Yesevi bir ruh terbiyecisi ve ahlak eğitimcisidir; nefs terbiyesi ve ahlaki kötülüklerin azaltılması konusunda çaba göstermiştir.
- Yesevi'nin türk kültürüne kattığı en önemli düşünce ve ilke, insan merkezli değişimi sunması ve insanları İslam'ın ruhundan nasiplenmeye vesile olmasıdır.
- Yesevi'nin üzerinde durduğu en önemli husus birlik düşüncesidir; vahdet-i vücud anlayışı İbn Arabi'den önce Yesevi öğretisi ile birlikte olmuştur.
- 08:41Yesevi Düşünce Sisteminin Temel Kaynakları
- Hoca Ahmet Yesevi'nin düşünce sisteminin temel kaynakları Kur'an ve Hz. Peygamber'in hadisleridir.
- Kur'an, Yesevi düşüncesini şekillendiren en önemli kaynaklardan biridir.
- Hadis, tasavvufi hayat ve düşüncenin Kur'an'dan sonra ikinci kaynağıdır; Divan-ı Hikmet'te metin olarak ve mana olarak birçok hadise yer verilmiştir.
- 10:32Yesevi'nin Tesirleri
- Hoca Ahmet Yesevi'nin en önemli tesirlerinden biri Yesevilik tarikatını kurması ve bunun bir tezahürü olarak Nakşibendilik'in ortaya çıkmasıdır.
- Amerika Birleşik Devletleri turkolog Andreas Hodri, Yesevi'nin mücadelesinin Müslümanlar arasında yüksek bir yeri olduğunu ve Hz. Muhammed'in Çöt Araplar için yaptıklarını Yesevi'nin Bozkır Türkleri için yaptığını belirtmiştir.
- Fuar Köprülü'ye göre, Yesevi'nin türk tarihindeki ehemmiyeti, İslam'ın Türkler arasında yayılmaya başladığı asırlarda onlar arasında ilk defa bir tasavvuf mesleği vücuda getirmesinden kaynaklanmaktadır.
- 12:54Ahmet Yesevi'nin Türk Dili Gelişimindeki Rolü
- Ahmet Yesevi'nin önemli özellikleri arasında Türk dilinin gelişmesindeki tarihi rolü bulunmaktadır.
- O zamanlarda Farsça ve Arapça ilim ve edebiyat dili olmasına rağmen, Yesevi faaliyetlerini Türkçe kullanmayı tercih etmiştir.
- Yesevi'nin tarihi misyonu, İslam'ı henüz tanımayan veya yeterince ruhuna sindirememiş olan Türkleri İslam'a kucaklaştırmaktı.
- 14:14Ahmet Yesevi'nin Mirası ve Anlayışı
- İyi bir tasavvufi ve dini eğitim alan Ahmet Yesevi, kamil manada bir İslam anlayışının olmadığı ortamda insanlara faydalı olmak için birikimini yansıtmayı bilerek yola çıkmıştır.
- Bize intikal eden en önemli miras onun hikmetleridir ve bu hikmetler onun edebi ve fikri şahsiyeti hakkında bilgiler sunar.
- Yesevi'de ahlak merkezli bir dil anlayışı hakimdir ve bu anlayışın toplumda yansıması için çalışmış, konuşmuş ve hikmetler söylemiştir.
- 15:27Ahmet Yesevi'nin Etkisi ve Mirası
- Hoca Ahmet Yesevi, sahip olduğu hasletleriyle öncelikle yaşadığı bölgede, daha sonra da Türkistan coğrafyasında ve İslam coğrafyasında manevi rehberlik yapan bir şahsiyet olmuştur.
- Orta Asya'da Ahmet Yesevi adı adeta İstanbul'la özdeşleşmiş temel ögelerden biri durumdadır.
- O, efsanevi bir şahsiyet olarak Altaylardan Volga boylarına kadar "Pir-i Türkistan" olarak kabul edilmiştir ve Orta Asya dünyasının en önemli ismi olarak görülmektedir.