Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, "Hane-i Saadet" adlı bir radyo programı formatında olup, Zeynep Hanım sunucusu ve çeşitli konuklar arasında geçen bir sohbet programıdır. Konuklar arasında Profesör Dr. Musa Bir Yıldız (Ahmet Yesevi Üniversitesi mütevelliyet başkanı) ve Remzi Özçelik Hoca bulunmaktadır.
- Video, Hoca Ahmet Yesevi Hazretleri'nin hayatını, eğitimini, Türk tarihindeki önemini ve eserlerini anlatmaktadır. Program, Hazretlerin 99.000 öğrenciyi yetiştirmesi, Türkçe ile İslam öğretmesi, dört eseri (Divan-ı Hikmet, Fakirname, Mesihname ve Risale-i Der Adabı Tarikat) ve onun anısına yapılan çeşitli faaliyetler hakkında bilgiler sunmaktadır. Ayrıca UNESCO'nun 2017 yılıyı Hoca Ahmed Yesevi Yılı ilan etmesi ve Ahmet Yesevi Üniversitesi'nin faaliyetleri de ele alınmaktadır.
- Programda Hoca Ahmet Yesevi'nin oğlu İbrahim'in öldürülmesi ve bunu nasıl karşıladığı, Buhara'daki eğitim süreci, Anadolu'yu mayalayan Hacı Bektaş-ı Veli, Yunus Emre, Mevlana gibi kişilere etkisi ve Balkanlar'daki Sarı Saltuklar gibi takipçileri anlatılmaktadır. Ayrıca, Hazretlerin eserlerinin farklı dillerde ve engelli kişiler için hazırlanan versiyonları, Emir Timur'un türbesine yaptığı ziyaret ve sonrasında yaptırılan külliye hakkında bilgiler verilmektedir.
- 00:01UNESCO'nun Hoca Ahmet Yesevi'yi Seçmesi
- UNESCO'da 195 üye bulunmakta ve Hoca Ahmet Yesevi'nin tanıtımı Azerbaycan, Kazakistan ve Kırgızistan'ın desteğiyle oy birliğiyle kabul edilmiştir.
- Hoca Ahmet Yesevi'nin hoşgörü anekdotu, UNESCO'nun onu seçmesinde önemli bir rol oynamıştır.
- 00:30Hoca Ahmet Yesevi'nin Hoşgörü Anekdotu
- Hoca Ahmet Yesevi, oğlu İbrahim'in kafasını içeren bir çuvala rastladığında, oğlunun öldüğünü öğrenmiş ve büyük bir sarsıntı yaşamıştır.
- Öğrencileri öcü almak istemişken, Hoca Ahmet Yesevi "kinle din bir arada olmaz" diyerek, oğlunu öldürenin helal süt emmiş biri olacağını ve kızını onunla evlendireceğini söylemiştir.
- Bu anekdot, Hoca Ahmet Yesevi'nin hoşgörü ve gönül zenginliğinin bir örneğidir.
- 02:21Türklerin İslamiyet'e Geçişi
- Türklerin İslamiyet'e geçişi, 751 yılında Kazakistan ile Kırgızistan arasında gerçekleşen Talas Savaşı ile başlamıştır.
- Türkler, putperest Çinliler ve Allah inancına sahip Araplar arasında yer alırken, Allah inancına yakın olduğunu düşündükleri Arapların tarafını tercih etmişlerdir.
- 8. yüzyılda Karluk ve Yağma Türkleri İslamiyet'e geçmiştir, ancak büyük bir coğrafyada göçebe yaşayan Türkler arasında İslamiyet yaygınlaşamamıştır.
- 04:05Hoca Ahmet Yesevi'nin İslamiyet'in Yayılmasındaki Rolü
- 10. yüzyılın ilk çeyreğinde Karahanlılar Devleti ve Sibirya'daki İdil Bulgar Devleti İslamiyet'e geçmiştir.
- Hoca Ahmet Yesevi'nin en büyük başarısı, İslamiyet'i göçebe yaşayan insanlara kendi dilleriyle anlatmasıdır.
- O dönemde dini kaynaklar Arapça veya Farsça olmasına rağmen, Hoca Ahmet Yesevi Türkçeyi (Karanlık Türkçe veya Hakaniye Türkçe) kullanarak İslamiyet'i anlatmıştır.
- 06:55Hoca Ahmet Yesevi'nin Hayatı
- Hoca Ahmet Yesevi, bugünkü Kazakistan'ın güneyindeki Saydam kasabasında, ilim ve irfan yönünden meşhur bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelmiştir.
- Küçük yaşlarda anne ve babasını kaybeden Hoca Ahmet Yesevi, ablası Gelen Şeyh Naz ile birlikte Yesi'ye (bugünkü Türkistan) gelmiştir.
- Yesi'ye geldiğinde ilk hocası Arslan Baba olmuştur ve Arslan Baba, Peygamber Efendimiz'in emanet ettiği hurma (bilginin sembolü) Hoca Ahmet Yesevi'ye vermiştir.
- 10:23Buhara'da Eğitim Merkezi
- 10. yüzyılda Buhara'da 600 bin talebe bulunuyordu ve bu önemli bir kültür merkeziydi.
- İslam medeniyetinde İsa Hazretleri Buhara'ya gelmiş, Yusuf Veda Hazretlerinin dizinin dibinde oturmuş ve ondan derslerini almıştır.
- Hüsreden Hazretleri, üniversite hocası gibi öğrencileri beklemeyen, ilmine ihtiyaç olan yerlere gidip bilgiyi veren bir alimdi.
- 11:10Yusuf Hoca ve Ahmet Yesevi
- Yusuf Hoca Ahmet Yesevi Hazretleri sadece tasavvuf dersleri değil, tefsir, hadis, fıkıh gibi dini ilimleri de almıştır.
- Yusuf Hazretleri vefat etmeden önce yerine Abdullah Berk'i, ondan sonra Hasan Endai, sonra Ahmet Yesevi ve son olarak Abdülhalik Gucduvani'yi geçirmiştır.
- Ahmet Yesevi Hazretleri, hocasının manevi bir işaretiyle doğduğu topraklara Yesi'ye dönmüş ve orada irfan mektebini kurmuştur.
- 12:59Ahmet Yesevi'nin Hizmeti
- Ahmet Yesevi Hazretleri, coğrafyasında insanlara İslamiyet'i anlatmak ve yetiştirdiği öğrencilerin Türk coğrafyasındaki insanlara İslam'ı yaşayarak anlatmak istemişti.
- Hoca Ahmet Yesevi Hazretleri 99 bin öğrenci yetiştirmiştir ve bu bilgiyi bize Hacı Bektaş-ı Veli Hazretleri iletecektir.
- Hacı Bektaş-ı Veli, Yunus Emre, Mevlana, Hacı Bayram Veli gibi Anadolu'daki büyük emir sultanları, Balkanlar'daki Sarı Saltuklar ve Demirci Babalar, Ahmet Yesevi Hazretleri'nin takipçileridir.
- 14:02İslam'ın Yayılması
- Ahmet Yesevi Hazretleri, Peygamber Efendimizin Mekke'den yaydığı İslam ışığını Uluğ Türkistan'ın kalbinden, Yesi'den yansıtmıştır.
- Bu ışık Anadolu'ya yansıyarak Hacı Bektaş-ı Veli, Mevlana, Hacı Bayram Veli gibi büyük emir sultanları olarak tezahür etmiştir.
- Ahmet Yesevi Hazretleri'nin derdi, Anadolu ve Balkanları mayalayan insanları yetiştirmekti ve bu insanlar her biri eren olup, alperenler olarak Horasan üzerinden Anadolu'ya ve Balkanlara gelmiştir.
- 15:36İslam'ı Yaşamak
- Anadolu'da ve Balkanlarda Türk ve Müslüman olmanın gerekli olduğu, bunu bizim kurucu atamız Ahmet Yesevi Hazretleri'nin takipçilerinin öğrettiği bir gerçekdir.
- İslam'ı sadece anlatmak değil, özde hal olarak yaşamak, numune-i imtisal olmak gerekir.
- Ahmet Yesevi Hazretleri bozkırın içerisinde yaşamış, 99 bin talebe yetiştirmiş ve onları dünyanın her tarafına göndermiştir.
- 16:48Tasavvuf ve İlmi Silsileler
- Tasavvuf silsilesi ile ilmi silsileler genelde çakışırlar ve bu silsileler peygamberimize kadar gider.
- Tasavvuf ahlaktır ve Peygamber Efendimiz "Dini hüsnü kulluk" demiştir.
- 2016-2017 sezonu Fuat Köprülü yılı olarak ilan edilmiş, bu da onun vefatının 50. yıl dönümüdür.
- 18:03Fuat Köprülü ve Ahmet Yesevi
- Genç bir akademisyen olan Fuat Köprülü, Yahya Kemal ile karşılaşmış ve batı ile ilgili çalışmalar yapmak istediğini söylemiştir.
- Yahya Kemal, Fuat Köprülü'ye "Ahmet Yesevi'yi bir bakın göreceksiniz, milliyetimizi asıl onda bulacaksınız" demiştir.
- 18:32Yahya Kemal ve Ahmet Yesevi
- Yahya Kemal kafasında şimşekler çakarak Ahmet Yesevi hazretleri üzerine çalışmaya başlar ve 1919 Kurtuluş Savaşı'nın en zor günlerinde Türk edebiyatında ilk mutasavvıflarda devasa eserini çıkarır.
- Eserin bir bölümü Hoca Ahmet Yesevi hazretleri, diğer bölümü Anadolu'yu mayalayan Yunus Emre hazretleri ile ilgilidir.
- 19:04Ahmet Yesevi'nin Hayatı ve Ölümü
- Ahmet Yesevi, "Haddi aştık" diyerek yaşını sormaya gelenlere cevap verirdi ve ölünüz sırrına mazhar olmak için medresesi köşesine bir halvethane kazdırdı.
- Bir rivayete göre on yıl, diğer rivayete göre de 125 yaşında vefat ettiği söylenirken, İslam'da uzlet değil halvete çekildiği belirtiliyor.
- Halvete çekilmesine rağmen ilmini hizmetine devam etti, öğrenciler yetiştirdi ve 99 bin öğrenci yetiştirmeyi başardı.
- 20:26Ahmet Yesevi'nin Başarıları
- Ahmet Yesevi'nin en önemli başarıları hoşgörüsü, Türkçe ile insanlara İslamiyet öğretmesi ve vaktini çok iyi kullanmasıdır.
- Zamanı üç eşit kısma böldü: birinci kısım Allah'a ibadetle geçirdi, ikinci kısım 99 bin öğrenci yetiştirmek için kullandı, üçüncü kısım ise kendi geçinmek için.
- Kaşık ve kepçe satışı için hal'den alınan bir öküzün satışını yaptırdı ve bu öküz, para verilmeyenlere takip ederek dikkat çekti.
- 22:13Ahmet Yesevi'nin Öğütleri
- Ahmet Yesevi, torunlarına "zamanı iyi kullanın, zaman telafi edilmeyen tek şeydir" diye öğüt verdi.
- Zamanı iyi kullanmakla ölümsüz olunabileceğini belirtti.
- 23:23Ahmet Yesevi'nin Eserleri
- Ahmet Yesevi'nin verimli bir ömrün sonunda 99 bin öğrenci bıraktı ve her yerde Hoca Ahmet Yesevi hazretleri'nin öğrencileri vardır.
- Vefat ettikten sonra dört eseri kaldı: Divan-ı Hikmet, Fakirname, Mesihname ve iki Fars risalesi.
- Divan-ı Hikmet, Kur'an-ı Kerim'in küçük bir tefsiri niteliğinde bir eser olup, Hoca Ahmet Yesevi hazretlerinin hayatını yaşlara göre anlatır.
- Fakirname'de fakirliğin kitabı olarak adlandırılan eserde, İslam'ı yaşamanın dört basamaklı sistematik (şeriat, tarikat, marifet, hakikat) öğretildiği belirtilir.
- 28:10Ahmet Yesevi Üniversitesi'nin Yayınları
- Ahmet Yesevi Üniversitesi, Yesevi Hazretleri'nin dört eserini (Tarikat Adabı, Bitense Risale, Makam Erbain ve Kırk Makam) yayınlamıştır.
- Divan Hikmet'i çocuklara daha kolay anlatabilmek için onaltı sayfalık, güzel çizimlerle birlikte bir hikaye kitabı yazdırmışlardır.
- Yesevi Hazretleri'nin eserleri Farsça ve Çağatay Türkçesi olarak yazılmış olup, Çağatay Türkçesi Osmanlı Türkçesine çok benzerdir.
- 29:18Farklı Alanlarda Yesevi Mesajlarının Yaygınlaştırılması
- Tiyatro alanında Remzi Özçelik hocadan bir iki bölümlük oyun yazdırılmış ve Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü'nün Bursa'da Hoca Ahmet Yesevi tiyatrosunu sahneye koyması için teşekkür edilmiştir.
- Görme ve işitme engelli kardeşler için Divan Hikmet'in sesli, betimlemeli ve işaret dilli versiyonu hazırlanmış, Aile Bakanlığı ile birlikte lansmanı yapılacak.
- Tüm yayınlar bedava olarak web sitesinden indirilebilir veya üniversiteye ziyaret edenlerden alınabilir.
- 31:14Yesevi Yılı Faaliyetleri
- 2016 yılında 286 faaliyet yapılmış, 2017 yılında da bu manevi büyüğümüzü anlatmaya devam edilecek.
- Bir beste yarışması düzenlenmiş ve Türkiye'nin en önemli 187 bestekarından dereceye girenler ödüllendirilmiş, "Hoca Ahmet Yesevi'den Esintiler" adlı bir CD yayınlamışlardır.
- Nisan ayında Ankara'da uluslararası bir sempozyum düzenlenmiştir.
- 32:59Divan Hikmet Sohbetleri ve Diğer Faaliyetler
- Aylık olarak düzenlenen Divan Hikmet sohbetleri, kaçıranlar için web sitesine ve YouTube'a yüklenmektedir.
- Mart ayındaki sohbetinde Prof. Dr. Mehmet Akkuş, Ankara Üniversitesi İlahiyyat Fakültesi Dekanı konuşmacı olarak yer almıştır.
- İstanbul'da 21 Mart'ta (Nevruz) Hoca Ahmet Yesevi Otağı kurulmuş, türbedeki halvethanesi ve tay kazanının birebir ölçülerindeki kopyaları yapılmıştır.
- 35:15Emir Timur ve Hoca Ahmet Yesevi Külliyesi
- Emir Timur, Hoca Ahmet Yesevi hazretlerinin rüyasında Buhara'nın fethi müjdelendiğini öğrenerek fethe çıkar ve Buhara'yı fetheder.
- Timur, Hoca Ahmet Yesevi'ye teşekkür etmek için Yesi'ye gelir ve şehrin kapısında atından inerek, "Daha benim kılıcımın girmediği yere bu Allah dostunun alperenleri girdi" diyerek atların ayaklarına keçe giydirmesini emreder.
- Timur, Hoca Ahmet Yesevi'nin türbesinin harabe halinde olduğunu görünce, yanındaki mimarlara devasa bir külliye yaptırmasını emreder; bu külliye içinde mescit, medrese ve türbe bulunur.
- 37:45Hoca Ahmet Yesevi'nin Önemi
- Hoca Ahmet Yesevi külliyesi, Türkistan şehrinde 700-800 metre mesafede ve sürekli ziyaret edilen, Rus işgali döneminde bile dokunulamayan önemli bir manevi merkezdır.
- Kazaklar, Kazakistan'ın ruhani yastanası (manevi başkenti) olarak Hoca Ahmet Yesevi'yi tanımlar ve Türkistan'ın diğer adı "Ahmed-i Sani"dir.
- Peygamber Efendimiz ve Hoca Ahmet Yesevi'nin hayatları benzerlik gösterir; her ikisi de küçük yaşlarında anne babasını kaybetmiş ve oğullarını küçük yaşta kaybetmişlerdir.
- 38:53Hoca Ahmet Yesevi'ye Anma Çalışmaları
- Hoca Ahmet Yesevi anma pulu ve zarfı Temmuz ayında PTT Genel Müdürlüğü ile birlikte yayınlanmıştır.
- Darphane Matbaası ile birlikte Hoca Ahmet Yesevi anma hatıra parası (gümüş para) yayınlanmıştır.
- TİKA (Türkiye İşbirliği ve Kalkınma Ajansı) masrafını üstlendiği Hoca Ahmet Yesevi kitaplığı oluşturulmuş ve Türkiye'deki tüm Hoca Ahmet Yesevi adlı okullara kitaplar hediye edilmiştir.
- 40:10Hoca Ahmet Yesevi Okulları ve Gelecek Çalışmalar
- İlde Hoca Ahmet Yesevi okulu olmayan valilere yazı yazılarak okul açılması teşvik edilmiş ve bu okulların sayısı artmaktadır.
- Hoca Ahmet Yesevi adlı okullarda okuyan öğrencilerden yeni Ahmet Yeseviler, Mevlana'lar ve Yunus Emreler çıkması arzulanmaktadır.
- Hoca Ahmet Yesevi filmi ve TRT Diyanet ile birlikte belgesel çalışması yapmak istenmektedir.
- Bilik dergisinin son sayısı Hoca Ahmet Yesevi sayısı olarak hazırlanmış ve önceki sayısı 15 Temmuz hadisesi üzerine özel sayı olarak yayınlanmıştır.
- 42:15Ahmet Yesevi Üniversitesi'nin Faaliyetleri
- Ahmet Yesevi Derneği sempozyumlar, paneller, radyo ve televizyon programları düzenliyor.
- 2016 yılında 286 faaliyet gerçekleştirilmiş, 2017 yılında en az 287 faaliyet yapılması hedefleniyor.
- 42:57Ahmet Yesevi Üniversitesi'nin Eğitim Programları
- Üniversite, Türkiye ile Kazakistan'ın ortak devlet üniversitesi olarak kanunla kurulmuş olup, örgün eğitimi Kazakistan'ın Türkistan şehrinde gerçekleşiyor.
- ÖSYM ile yılda 100 öğrenci alınıyor ve farklı branşlarda eğitim veriliyor.
- Üniversite, öğrencilerin gidiş-dönüş yol parasını, kalacak yerini ve aylık burslarını ödüyor, öğrencilerin hiçbir masraf yapmaması sağlanıyor.
- 44:12Üniversitenin Uluslararası Profili
- Üniversitede şu an 33 Türk ve akraba topluluğundan, 21 ülkeden öğrenci bulunuyor.
- Öğrenciler Sibirya'daki Türk cumhuriyetlerinden, Kırgızistan, Kazakistan, Özbekistan, Karakalpakistan, Afganistan, Azerbaycan, Kafkaslar, Suriye, Suudi Arabistan, İran ve Balkanlar'daki cumhuriyetlerden geliyor.
- Öğrenciler Kazakça ve Rusça öğreniyor ve Türkiye'ye döndüklerinde Dışişleri Bakanlığı, Yurtdışı Türkler TİKA ve diğer devlet kuruluşlarında iş bulma sorunu yaşamıyorlar.
- 45:31Uzaktan Eğitim Programları
- Türkiye'de ilk defa uzaktan eğitim programlarını başlatan üniversite Ahmet Yesevi Üniversitesi olup, önlisans programı bulunuyor.
- İki yıllık ve dört yıllık lisans programları (Bilgisayar Mühendisliği, Endüstri Mühendisliği ve Yönetim Bilişim Sistemleri) mevcut.
- Üniversitede 16 tane yüksek lisans programı bulunuyor ve Ankara'da bir yıllık uzaktan öğretim eğitimleri sunuluyor.
- 46:30İndirim ve Destek Programları
- Üniversite, engelli öğrencilere indirimler veriyor ve görme engelli öğrencilere ücretsiz eğitim sunuyor.
- Şehit ailelerine yüksek oranda, gazilere ve gazi yakınlarına indirimler yapılarak destek sağlanıyor.
- 47:44Ahmet Yesevi'nin Mirası
- Divan-ı Hikmet, İslam'ı bize anlatan ilk Türkçe eser ve Kutadgu Bilig'den sonra ikinci Türkçe eserdir.
- Divan-ı Hikmet'in "nerede görsen, gönlü kırık merhem olsan" dörtlüğü, gönlü kırık insanlara yardımcı olmayı ve fakire yoksula yardım etmeyi vurguluyor.
- Ahmet Yesevi, "ben benlik güdenlerden geçtim" diyerek benlikten mütevazi olmayı öğütlüyor ve 850 yıldır anılmaya devam ediyor.
- Konuşmacı, dinleyicilere Ahmet Yesevi, Mevlana ve Yunus Emre gibi örnekleri takip etmelerini, çocuklarını onların eserlerle okutturmalarını ve onların ahlakıyla aktarmaya çalışmalarını tavsiye ediyor.