Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitim dersi formatında olup, bir eğitmen tarafından biyoteknoloji konularından gen terapisi hakkında bilgi verilmektedir.
- Video, gen terapisi kavramının tanımıyla başlayıp, SCID (Şiddetli ve Kombine Bağışıklık Yetmezliği) hastalığı örneği üzerinden gen terapisi uygulamasını detaylı şekilde anlatmaktadır. Eğitmen, gen terapisi sürecini adım adım açıklamakta, retrovirüslerin kullanımı, bakteri plazmitlerinin rolü ve gen aktarımı tekniklerini görsel örneklerle göstermektedir. Ayrıca gen terapisi ile ilgili genel özellikler ve ileride tedavi edilebilecek olası hastalıklar hakkında bilgi verilmektedir.
- Gen Terapisi Nedir?
- Gen terapisi veya gen tedavisi, kalıtsal hastalıkların iyileştirilmesinde kullanılan bir yöntemdir.
- Gen tedavisi, hatalı genlerin işlevlerinin yeniden düzenlenmesi veya gen aktarımıyla sağlıklı genlerle değiştirilmesini içerir.
- Bu derste gen aktarımı yoluyla hatalı genlerin sağlıklı genlerle değiştirilmesi örneği ele alınacaktır.
- 00:46Şiddetli ve Kombine Bağışıklık Yetmezliği (SCID)
- SCID, X'e bağlı, vücudumuzun korunmasına yardımcı olan lenfositlerin eksikliğine neden olan bir bağışıklık yetmezliği hastalığıdır.
- T-lenfosit gelişiminde ciddi bozukluk en belirgin bulgudur.
- SCID hastalığı, adenozin d-aminance (ADA) enzimi eksikliğinden kaynaklanır ve bu enzim lenfosit çoğalması ve farklılaşmasında görev alır.
- 01:27Gen Terapisi Yöntemi
- Tedavi için laboratuvarlarda üretilmiş, insanlara zarar vermeyen bir retrovirüs kullanılır.
- Sağlam gen, sağlam insandan alınarak retrovirüsün içerisine nakledilir.
- Hasta insanın bozuk T-lenfosit kan hücrelerine sağlam gen taşıyan virüs bulaştırılır ve enfekte edilir.
- 02:44Tedavi Süreci
- Sağlam gen taşıyan iyileşmiş lenfosit hücreleri kemik iliğine iade edilir.
- Kemik iliğinde sayılarını artırarak hasta kişinin tedavi olmasını sağlar.
- Gen terapisi genetik hastalıklarda bozuk gen için tedavi amaçlı yapılır ve genelde vücut hücresine yapıldığından yavru döllere aktarılmaz.
- 04:46Gen Transferi Süreci
- Sağlam insanın seçilen ADA geninin olduğu kısım özel restrüksiyon enzimleri ile kesilir.
- Ada geni bakteri plazmitine DNA ligaz enzimi ile yapıştırılır ve bakteriye tekrar iade edilir.
- Rekombinant bakteri ile retrovirüs aynı ortama konarak ada geninin retrovirüse geçmesi sağlanır.
- 07:28Tedavi Adımları
- Önce sağlam insanın akyuvarındaki sağlam gen izole edilerek laboratuvar koşullarında retro virüse yüklenir.
- Hastanın kemik iliğinden alınan T-lenfosit hücrelerine sağlam gen taşıyan retrovirüs bulaştırılır.
- Tedavi edilmiş hücreler tekrar hastanın kemik iliğine nakledilir ve orada çoğalarak kişi tedavi edilir.
- 08:55Gelecek Beklentileri
- Gen terapisi ile birlikte ileride Parkinson, Alzheimer, kistik fibrozis gibi hastalıkların da tedavi edilebileceği öngörülmektedir.