Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitmen tarafından sunulan, öğretmen adaylarına yönelik eğitim içeriğidir. Eğitmen, geleneksel ölçme araçları ve sınav türleri hakkında detaylı bilgiler vermektedir.
- Video, geleneksel (klasik, psikometrik) ölçme araçlarının tanıtımı ve özellikleri üzerine odaklanmaktadır. Açık uçlu yazılı yoklama, sözlü yoklama, kısa cevaplı boşluk doldurma, doğru-yanlış, eşleştirme ve çoktan seçmeli testler gibi ölçme araçlarının Bloom taksonomisindeki bilişsel hedef alanlarıyla ilişkisi, güvenilirlik, geçerlilik, şans başarısı ve puanlama güvenliği gibi konular detaylı olarak ele alınmaktadır.
- Videoda ayrıca geleneksel ölçme araçlarının hangi hedef alanlarından soru sormalı olduğu, subjektif ve objektif test türlerinin karşılaştırılması, şans başarısını önlemek için kullanılan yöntemler ve ÖSYM sınavlarında sıkça karşılaşılan soru tipleri hakkında pratik bilgiler sunulmaktadır. Eğitmen, 2005 yılından önce Türkiye'nin geleneksel eğitim anlayışını benimsediğini, 2005'ten sonra yapılandırmacı eğitim anlayışına geçtiğini ancak geleneksel ölçme araçlarını tamamen reddetmediğini de açıklamaktadır.
- 00:34Dersin Tanıtımı
- Öğretmen, önceki haftalarda çağdaş ölçme değerlendirme araçlarını (portfolyo, performans değerlendirme, öz akran değerlendirme) gördüklerini hatırlatıyor.
- Bugün geleneksel ölçme araçlarını inceleyeceklerini ve bu dersin ardından özgür hoca'nın sayfasında ilgili bir çalışma yapacaklarını belirtiyor.
- Ölçme dersini bitirdikten sonra bir hafta soru çözümü yapacak ve ardından öğretim yöntem teknikleri dersine geçeceklerini söylüyor.
- 04:36Geleneksel Ölçme Araçları Hakkında Genel Bilgi
- Türkiye 2005 yılından önce geleneksel eğitim anlayışını benimsemiş, 2005'ten sonra yapılandırmacı eğitim anlayışına geçiş yapmıştır.
- 2005 yılından sonra öğretim programları güncellendiğinde geleneksel ölçme araçları tamamen reddedilmemiş, çağdaş ölçme araçlarıyla birlikte kullanılması önerilmiştir.
- Geleneksel ölçme araçları (klasik, psikometrik ölçme aracı) KPSS'de sıkça sorulan konulardan biridir.
- 06:06Geleneksel Ölçme Araçları Türleri
- Geleneksel ölçme araçları arasında açık uçlu yazılı yoklama, sözlü yoklama, kısa cevaplı boşluk doldurma testleri, doğru-yanlış testleri, eşleştirme testleri ve çoktan seçmeli testler bulunmaktadır.
- Öğretmen, bu ölçme araçlarını anlatırken kitaplardaki gibi saçma bilgiler yerine, ÖSYM'nin soru sorduğu şekilde anlatacağını belirtiyor.
- Konuyu anlatırken, geleneksel ölçme araçlarının hangi hedef alanlarından soru sorulacağı, kullanışlılığı, puanlama güvenirliği, şans başarısı ve güvenilirliği hakkında bir tablo oluşturacağını söylüyor.
- 08:03Geleneksel Ölçme Araçlarının Özellikleri
- Geleneksel ölçme araçları (açık uçlu yazılı yoklama, sözlü yoklama, kısa cevaplı boşluk doldurma, doğru-yanlış, eşleştirme ve çoktan seçmeli test) 2005 yılından önce benimsenen geleneksel eğitim anlayışına aittir.
- Bu ölçme araçlarını kullanan öğretmenlerin zihniyeti gelenekseldir ve eğitim-öğretim sürecinin merkezinde kendilerini varsayarlar.
- Geleneksel ölçme araçlarını kullanan öğretmenlerde öğrenci pasiftir, sadece dinleyici konumundadır ve süreçte yapılanların hiçbir önemi yoktur.
- 09:46Geleneksel Ölçme Araçlarının Özellikleri (Devam)
- Bu ölçme araçlarını kullanan öğretmenler sonuç odaklı düşünen, öğrenci gelişiminin önemi olmayan ve sadece not vermeyi amaçlayan kişilere sahiptir.
- Geleneksel ölçme araçlarını kullanan öğretmenlerde öğrencinin bilgiyi ezberlemesi ve sınav anında hatırlaması beklenir.
- Bu zihniyetteki öğretmenlerde rekabet, sıralama ve karşılaştırma önemlidir ve en iyi öğrencilerin eğitim alması benimsenir.
- 10:34Geleneksel Ölçme Araçlarının Sınırlamaları
- Geleneksel ölçme araçlarını kullanan bir öğretmen sadece bilişsel alanda ölçme yapabilir, istese de duyusal ya da psikomotor alanda ölçme yapamaz.
- ÖSYM sınavlarında sıkça sorulan konularda, klasik geleneksel bir ölçme aracında hangi hedef alanlarından soru sorulması gerektiğini bilmek önemlidir.
- Eğitimde üç tane hedef alanı vardır: bilişsel, duyuşsal ve psikomotor; ancak geleneksel ölçme araçlarını kullanıyorsak sadece bilişsel alanda ölçme yapabiliriz.
- 12:35Bloom Taksonomisi ve Bilişsel Hedef Alanları
- Geleneksel ölçme araçlarında duyusal ve psikomotor alanlar ölçülmez, sadece bilişsel hedef alanları ölçülür.
- Bloom taksonomisi, bilişsel hedef alanlarını en meşhur taksonomisi olarak bilinir ve öğretmenler genellikle bu taksonomideki basamaklara göre soru sorar.
- Bloom taksonomisinin basamakları: bilme, kavrama, uygulama, analiz, sentez ve değerlendirme şeklindedir.
- 13:52Bloom Taksonomisindeki Basamaklar ve Önemli Özellikleri
- Bloom taksonomisinde basamaklar arasında belli bir hiyerarşi vardır ve öğrencinin en alt basamaktan en üst basamağa doğru götürülmesi beklenir.
- Bilme ve kavrama basamakları alt düzey hedef alan olarak kabul edilir çünkü kitap bilgisi içerir.
- Analiz, sentez ve değerlendirme basamakları üst düzey hedef alan olarak kabul edilir.
- Uygulama basamağı, verilen örneklere göre bazen alt düzey, bazen üst düzey olabilir.
- 17:03Ölçme Araçları ve Bilişsel Hedef Alanları
- Yazılı yoklama, alt düzey hedeflerden (bilme ve kavrama) soru sorulmaz, mecburen üst düzey hedef alanlarından (analiz, sentez ve değerlendirme) soru sormak zorundadır.
- Sözlü yoklama da yazılı yoklama gibi alt düzey hedeflerden soru sorulmaz, üst düzey hedef alanlarını ölçmelidir.
- Alt düzey hedefleri ölçmek isteyen öğretmenler için önerilen sınav türleri: kısa cevaplı boşluk doldurma, doğru-yanlış ve eşleştirme testleridir.
- 21:19Ölçme Araçlarının Bilişsel Hedeflere Uygunluğu
- Açık uçlu yazılı ve sözlü yoklamalarda üst düzey hedeflerden, kısa cevaplı, boşluk doldurma, doğru-yanlış ve eşleştirme testlerinde alt düzey hedeflerden soru seçilir.
- Çoktan seçmeli test, Bloom taksonomisinin sentez basamağı dışındaki tüm basamaklardan soru seçilebilen özel bir testtir.
- Karma sınav (açık uçlu, kısa cevaplı, doğru-yanlış) en idealdir çünkü hem çoklu zekaya hitap eder hem de tüm hedef alanlarını ölçebilir.
- 23:44Ölçme Araçlarının Kullanışlılığı
- Kullanışlılık, bir ölçme aracının hazırlanmasının, uygulanmasının ve puanlanmasının zorluk seviyesini ifade eder ve çoğunlukla zaman faktörü üzerinden değerlendirilir.
- Yazılı yoklamaların hazırlanması ve uygulanması kolaydır ancak puanlanması akademik anlamda zor ve zaman alıcıdır.
- Sözlü yoklama, hazırlaması, uygulaması ve puanlanması zor ve zaman alıcıdır çünkü herkese farklı ve eş güçlükte soru sormak gerekir.
- 27:39Farklı Ölçme Araçlarının Kullanışlılığı
- Kısa cevaplı, boşluk doldurma, doğru-yanlış ve eşleştirme testleri hazırlanması, uygulanması ve puanlanması kolaydır.
- Çoktan seçmeli testin hazırlanması uzmanlık gerektirir çünkü soru yazım ilkelerini bilmek gerekir, ancak uygulanması ve puanlanması kolaydır.
- 29:45Puanlama Güvenilirliği
- Puanlama güvenilirliği, bir sınavı kim puanlarsa puanlasın sonuçların aynı çıkması, yani puanlamada tarafsızlıktır.
- Yazılı ve sözlü yoklamada puanlama güvenilirliği düşüktür çünkü öğrencilerin cevaplarında öznelliği ve yaratıcılığı karışır, bu da öğretmenin puanlamasına etki eder.
- Yazılı ve sözlü yoklamaya subjektif test türü denir, çünkü öğrencinin cevabı öznelliğini katabildiği ve öğretmenin de puanlamaya öznelliğini katılabildiği test türüdür.
- 31:40Objektif Test Türleri
- Doğru-yanlış, eşleştirme ve çoktan seçmeli testlerinde doğru ve yanlış cevap net ve kesindir, bu nedenle puanlama güvenilirliği yüksektir.
- Bu üç test türüne objektif test türü denir çünkü puanlamaya hiçbir şekilde yanlılık karışmaz.
- Kısa cevaplı boşluk doldurma testlerinde cevap bir kelimeden oluştuğunda net ve kesindir, ancak kısa bir cümleden oluştuğunda ve doğru cevaba yakın olduğunda öğretmen puan vermek zorunda kalır.
- Kısa cevaplı boşluk doldurma testleri yanlılık az karıştığı için puanlama güvenilirliği yüksek kabul edilir ve yarı objektif (nispeten nesnel) test türü olarak adlandırılır.
- 35:03Şans Başarısı
- Şans başarısı, öğrencilerin atarak doğru cevaba ulaşma ihtimalidir ve sadece seçenekli sınavlarda vardır.
- Yazılı yoklamada şans başarısı yoktur, ancak öğrencinin şişirme (aynı şeyleri farklı cümlelerle yazma) ve blöf yapma (bildiği bilgileri sorunun aynısını yazarak kullanma) yeteneği vardır.
- Sözlü yoklamada da şans başarısı yoktur, ancak öğrencinin sözlü ifade yeteneği vardır.
- Kısa cevaplı boşluk doldurma testlerinde şans başarısı yoktur, ancak ezber ve hatırlama yeteneği dezavantaj olarak görülür.
- Doğru-yanlış testinde iki seçenek olduğundan şans başarısının en yüksek olduğu sınavdır.
- 38:56Şans Başarısını Önleme Yöntemleri
- Düzeltme formülü, yanlışın doğruyu götürmesi anlamına gelir ve sınavdaki seçenek sayısının bir eksiğine göre belirlenir.
- Doğru-yanlış testinde şans başarısını önlemek için öğretmen öğrenciden açıklama ister veya seçenek sayısını artırabilir.
- Akademik literatürde doğru-yanlış testinin en doğru kullanımı, "fikrim yok" seçeneği eklemektir ve öğrencinin bilmediğini söyleme becerisini kazandırmaktır.
- 41:12Eşleştirme Testinde Şans Başarısını Önleme
- Eşleştirme testinde cevap sayısı daima soru sayısından fazla olmak zorundadır.
- Sorular ve cevaplar homojen hazırlanmalı, yani aynı konudan olmalıdır.
- Bir sorunun birden fazla cevabı olacak şekilde hazırlanması da şans başarısını önleyici bir faktördür.
- 43:15Çoktan Seçmeli Testte Şans Başarısını Önleme
- Çoktan seçmeli testte en etkili şans başarısını önlemek için düzeltme formülü kullanılabilir.
- Seçenek sayısını artırarak atma ihtimalini azaltabilirsiniz.
- Öğrenciden seçenekleri açıklayarak açıklama isteyebilirsiniz.
- 44:32Sınavların Güvenilirlik ve Geçerliliğini Yorumlama
- Sınavların güvenilirlik ve geçerliliğini yorumlarken iki soruya cevap verilmelidir: sınavın soru sayısı ve puanlama güvenilirliği.
- Soru sayısı, duyarlı ölçüm yapabilme ve tüm konuları örnekleme şansı sağlama açısından önemlidir.
- Puanlama güvenilirliği ise sınavın objektif mi subjektif mi olduğu konusunu değerlendirmektedir.
- 46:00Sınav Türlerinin Güvenilirlik ve Geçerlilik Değerlendirmesi
- Yazılı ve sözlü yoklama sınavlarında soru sayısı az olduğu için duyarlı ölçüm yapılamaz ve kapsam geçerliliği düşük seviyededir.
- Kısa cevaplı, boşluk doldurma, doğru-yanlış ve eşleştirme testlerinde soru sayısı fazla olduğu için daha duyarlı ölçümler yapılabilir ve kapsam geçerliliği daha yüksektir.
- Çoktan seçmeli test, diğer sınavlara göre en yüksek güvenilirlik ve geçerlilik değerine sahiptir çünkü soru sayısı çok fazla, duyarlı ölçümler yapılabilir ve puanlama güvenliği yüksektir.
- 48:21Sınav Türlerinin Özellikleri
- Yazılı ve sözlü yoklama sınavları üst düzey hedeflerden soru sorar, alt düzey hedeflerden soru soramaz.
- Çoktan seçmeli test, sentez dışındaki tüm basamakları ölçer.
- Yazılı yoklama sınavlarının hazırlaması, uygulaması ve puanlaması zor ve zaman alıcıdır, herkese farklı ve eş güçlülükte soru sorulmalıdır.
- 48:57Puanlama Güvenliği ve Şans Başarısı
- Puanlama güvenliği, puanlamada tarafsızlık anlamına gelir.
- Yazılı ve sözlü yoklama sınavlarında puanlamaya yanlılık karışır ve puanlama güvenliği düşüktür.
- Şans başarısı sadece seçenekli sınavlarda vardır, seçenekli olmayan sınavlarda öğrencinin şansla doğru cevabı bulma becerisi yoktur.
- 50:12Yazılı Yoklama Sınavında Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Yazılı yoklama sınavında ayrıntılı bir cevap anahtarı hazırlanmalıdır, aksi takdirde puanlamaya yanlılık karışır ve geçerlilik düşer.
- Cevabı sınırlandırılmış sorular seçilmelidir, aksi takdirde öğrenciler sınırsız cevap verebilir.
- Yazılı yoklama sınavında seçimlik (tercihli) ve ön koşullu sorular alınmamalıdır, çünkü bu sorular kapsam geçerliliğini düşürür ve puanların kıyaslanabilirliğini engeller.
- 52:53Sözlü Yoklama Sınavı
- Sözlü yoklama, eğitimin her kademesinde (okul öncesi ile üniversite arasında) kullanılan tek sınav türüdür.
- Sözlü yoklama, ilköğretimin ilk kademesinde not verme amacıyla kullanılmamalıdır çünkü bu, yeni öğrenme sürecindeki çocukların akademik özgüvenini ve toplum içinde konuşma becerilerini olumsuz etkileyebilir.
- 54:14Kısa Cevaplı Boşluk Doldurma Testi
- Kısa cevaplı boşluk doldurma testlerinde, sorunun başında ve sonunda boşluk bulunmamalıdır.
- Boşlukların uzunlukları eşit olmalıdır ve bir cümlede en fazla iki boşluk bulunmalıdır.
- Boşluklar birbirine noktalama işareti veya bağlaçlarla bağlanmamalıdır.
- 56:34Doğru-Yanlış Testi
- Doğru-yanlış testi, öğrenme eksikliği belirlemede önerilmeyen bir test türüdür çünkü şans başarısı yüksek olabilir.
- Olumsuz soru kökü ile doğru-yanlış testine soru yazılmamalıdır çünkü çocuklarda her zaman yanlış seçeneğini işaretlemeye eğilim doğurur.
- Doğru-yanlış testi, ilke ve genelleme, neden-sonuç ilişkisi ve önerme-yargıları ölçmek için en uygun test türüdür.
- 58:29Eşleştirme ve Çoktan Seçmeli Testler
- Eşleştirme testleri, "5N1K" (ne, nerede, ne zaman, nasıl, neden ve kim) gibi olgusal bilgileri ölçmek için en uygun test türüdür.
- Çoktan seçmeli test, kalabalık gruplara en uygun test türüdür ve madde analizine baktığınızda elverişlidir.
- Çoktan seçmeli test sorularında, soru kökünde ipucu verilmemelidir.