Buradasın

Ölçme Değerlendirme Dersi: Geleneksel Ölçme Araçları ve Özellikleri

youtube.com/watch?v=_8zmxAte-4w

Yapay zekadan makale özeti

Kısa
Ayrıntılı

Bu video, bir eğitimci tarafından sunulan ölçme değerlendirme konulu bir eğitim dersidir. Eğitmen, öğretmen adaylarına yönelik geleneksel ölçme araçları ve bunların özellikleri hakkında detaylı bilgiler vermektedir.
Video, Türkiye'nin geleneksel ve çağdaş eğitim anlayışlarını karşılaştırmalı olarak ele alarak başlıyor, ardından Bloom'un taksonomisi ve geleneksel ölçme araçlarının (yazılı-sözlü yoklama, kısa cevaplı boşluk doldurma, doğru-yanlış, eşleştirme ve çoktan seçmeli testler) özellikleri inceleniyor. Her test türünün avantajları, dezavantajları, puanlama güvenilirliği ve şans başarısını önlemek için kullanılan yöntemler detaylı şekilde anlatılıyor.
Videoda ayrıca testlerin geçerlilik-güvenilirlik açısından karşılaştırması, soru sayısının sınavların duyarlılığı üzerindeki etkisi ve her test türünün doğru uygulama kuralları da ele alınıyor. Özellikle KPSS ve ÖSYM sınavlarında çıkabilecek soru tipleri ve bunları yanıtlamak için gerekli bilgiler sunuluyor.

00:13Ölçme Değerlendirme Konularına Giriş: Ölçme değerlendirme konularında ölçme aracında bulunması gereken özellikler (güvenirlik, geçerlilik, kullanışlılık) ele alınmıştır.
Klasik geleneksel ölçme araçları konusu işlenecektir.
İzleyenler YouTube kanalında konu anlatımı ve soru çözümü izleyebilirler.
01:26Türkiye'nin Eğitim Anlayışının Değişimi: Türkiye 2005 yılına kadar esas secili ve daimeciliği temel alan geleneksel eğitim anlayışını benimsemiştir.
2005'ten sonra yapılandırmacı eğitim anlayışına geçiş yapılmış ve öğretim programları güncellenmeye başlamıştır.
Geleneksel ölçme araçları (açık uçlu yazılı, sözlü yoklamalar, kısa cevaplı, boşluk doldurma, doğru-yanlış, eşleştirme, çoktan seçmeli testler) hala programlarda yer almaktadır.
03:14Geleneksel Eğitim Anlayışı Özellikleri: Geleneksel anlayışta eğitim-öğretim sürecinin merkezi öğretmendir ve öğrenciler pasif konumdadır.
Geleneksel sistem ezber ve hatırlama odaklıdır, süreçte yapılanların önemi yoktur.
Geleneksel anlayış sonuç odaklıdır, amaç not vermektir ve rekabet ve karşılaştırma üzerine kuruludur.
Geleneksel anlayışta sadece bilişsel hedef alanları ölçülür, duyuşsal ve psikomotor beceriler göz ardı edilir.
05:44Çağdaş Eğitim Anlayışı Özellikleri: 2005'ten sonra Türkiye yapılandırmacı (çağdaş) eğitim anlayışına geçmiştir.
Çağdaş anlayışta eğitim-öğretim sürecinin merkezi öğrencidir ve öğretmen rehberlik yapar.
Çağdaş anlayışta ezber ve hatırlama yerine bilginin anlamlandırılması ve yapılandırılması önemlidir.
Çağdaş anlayış süreç odaklıdır, ancak hem süreç hem sonuç ölçülmesi gerektiğini benimser.
Çağdaş anlayışta not motivasyonu sağlamada bir araçtır, amaç öğrencinin gelişimidir.
Çağdaş anlayışta rekabet ve karşılaştırma yoktur, hem bilişsel hem duyuşsal hem psikomotor alanlar ölçülür.
08:32Geleneksel ve Çağdaş Anlayışın Entegrasyonu: 2005'ten sonra çağdaş anlayışa geçilmesine rağmen geleneksel ölçme araçları tamamen reddedilmemiştir.
Öğretim programları eklektik (uzlaştırıcı) bir anlayışta, geleneksel ve çağdaş ölçme araçları birbirine entegre edilmiştir.
Bir öğretmen geleneksel ölçme araçlarını benimsiyorsa, zihniyeti gelenekseldir ve kendini merkezde sayar.
Geleneksel zihniyette süreçte yapılanın önemi yoktur, amaç not vermektir ve bilişsel hedefleri ölçmek önemlidir.
10:54Klasik Geleneksel Ölçme Araçları ve Bloom'un Taksonomisi: Klasik geleneksel ölçme araçlarında hangi hedef davranış basamağından soru sorulacağına bakılır ve bu durumda Bloom'un taksonomisinden bilişsel hedef alanları düşünülmelidir.
Geleneksel ölçme araçlarıyla sadece bilişsel hedef alanları ölçülür, bu nedenle yazılı, sözlü yoklamada veya doğru-yanlış testinde bilişsel hedef alanlarının hangi basamağında soru sormak uygundur bilmeniz gerekir.
11:54Bloom'un Taksonomisindeki Basamaklar: Bloom'un taksonomisindeki en alt basamak "bilme" basamağıdır, bu basamakta ezbere bilgiyi tekrar vermeyi içerir ve tanıma aynen ifade etme, dağların, göllerin isimlerini hatırlama gibi becerileri kapsar.
"Kavrama" basamağı bilmenin biraz daha gelişmiş halidir, bu basamakta öğrenci bir durumu, kavramı kendi cümle ile açıklayabilir ve onunla ilgili farklı örnekler verebilir.
"Uygulama" basamağı, kişinin edindiği bilgiyi başka durumlarda kullanmasını içerir ve program geliştirmede transfer etme olarak da adlandırılır.
13:03Taksonomideki Üst Basamaklar: "Analiz" basamağı, bir durumdaki öğeler arasındaki ilişkileri, benzerlik ve farklılıkları, tutarsızlıkları ve çelişkileri görüp ifade edebildiğimiz basamaktır.
"Sentez" basamağı, yeni, orijinal bilgiler ortaya atabildiğimiz basamaktır.
"Değerlendirme" basamağı, geleneksel taksonomide en üst düzey basamaktır ve olayın nirvanası olarak adlandırılır.
13:45Taksonomideki Hiyerarşi ve Düzeyler: Bloom'un taksonomisindeki basamaklar arasında belli bir hiyerarşi vardır; bir öğrenci bilmeyi edinemeden kavramaya, kavramayı edinemeden uygulamaya, uygulamayı edinemeden analize, analizi edinemeden senteze geçemez.
Bilme ve kavrama basamağındaki beceriler Bloom'un taksonomisinde alt düzey hedef alanı olarak kabul edilir.
Analiz, sentez ve değerlendirme Bloom'un taksonomisinde üst düzey becerilere karşılık gelir, uygulama ise verilen örneğe göre bazen alt düzey, bazen üst düzeydir.
15:18Geleneksel Ölçme Araçlarının Kullanımı: Geleneksel ölçme araçlarını kullanan öğretmenlerin bilişsel hedef alanlarının hangi basamağında soru sorması gerektiğini bilmeleri gerekir.
Klasik geleneksel ölçme araçlarını kullanan bir öğretmen hem alt düzey hem de üst düzey hedeflerini ölçmelidir.
Yazılı yoklama yapan bir öğretmen alt düzey hedefleri değil, üst düzey hedefleri (analiz, sentez, değerlendirme) ölçmelidir.
18:20Sözlü Yoklama ve Diğer Ölçme Araçları: Sözlü yoklama yapan öğretmenler de yazılı yoklama gibi üst düzey hedef alanlarını ölçmek için sorular sormalıdır.
Alt düzey hedefleri ölçmek isteyen öğretmenler için kısa cevaplı boşluk doldurma, doğru-yanlış ve eşleştirme testleri uygundur.
Çoktan seçmeli testler bilme, kavrama, uygulama ve analiz basamaklarında soru sorulabilir, ancak sentez basamağını ölçemez.
23:05Karma Sınavlar ve Kullanışlılık: Yeni trend karma sınavlar yapmayı öneriyor; bu testlerde açık uçlu, kısa cevaplı, doğru-yanlış, eşleştirme ve çoktan seçmeli sorular bulunmalıdır.
Karma sınavlar çoklu zekaya hitap ederek her çocuğun zeka alanına ulaşabilir.
Sınavların kullanışlılığı, hazırlanması, uygulanması ve puanlanması kolaylığı açısından değerlendirilir.
24:48Yazılı ve Sözlü Yoklama: Yazılı yoklamaların hazırlanması ve uygulanması kolaydır, ancak puanlanması zor ve zaman alıcıdır çünkü öğrenciler aynı cevabı farklı cümlelerle yazdıkça yazarlar.
Sözlü yoklamaların hazırlanması, uygulanması ve puanlanması diğer sınavlara göre zor ve zaman alıcıdır çünkü herkese farklı ve eş güçlülükte soru yazmak gerekir.
Sözlü yoklama yapacak öğretmen, akşamdan oturup her öğrenciye farklı sorular hazırlamalıdır ve birine sorduğu soruyu başka birine soramaz.
28:59Diğer Sınav Türleri: Kısa cevaplı, boşluk doldurma, eşleştirme ve doğru-yanlış testleri hazırlama, uygulama ve puanlama açısından öğretmene ek külfet getirmeyen, zahmetsiz testlerdir.
Çoktan seçmeli testlerin hazırlanması uzmanlık gerektirir, ancak uygulama ve puanlaması kolaydır.
Yazılı ve sözlü yoklamada alt düzey hedefler değil, üst düzey hedefler (analiz, sentez, değerlendirme) ölçülür.
31:45Sınavların Puanlama Güvenilirliği: Yazılı ve sözlü yoklamada öğrencilerin cevaplarında öznellik fazladır, bu nedenle puanlama güvenilirliği genel anlamda düşük kabul edilir.
Yazılı ve sözlü yoklama akademik anlamda subjektif test türüdür.
Doğru-yanlış, eşleştirme ve çoktan seçmeli testlerde puanlama güvenilirliği yüksektir çünkü yanlılık karışma ihtimali yoktur, bu testler akademik anlamda objektif test türüdür.
35:46Test Türleri ve Özellikleri: Objektif testler, doğru-yanlış, eşleştirme ve çoktan seçmeli testlerdir; puanlama güvenilirliği yüksek olup, kişiden kişiye değişmez.
Kısa cevaplı boşluk doldurma testleri, cevap bir kelimeden oluştuğunda objektif, kısa bir cümleden oluştuğunda ise yarı objektif (nispeten nesnel) olarak kabul edilir.
Yazılı ve sözlü yoklamalar üst düzey hedefleri ölçerken, çoktan seçmeli test sentez dışındaki neredeyse tüm basamakları ölçebilir.
38:18Sınavların Kullanışları: Sözlü yoklamada herkese farklı ve eş güçlülükte soru sorulur, bu nedenle hazırlama, uygulama ve puanlama genel anlamda zordur.
Çoktan seçmeli testlerin hazırlanması uzmanlık gerektirir.
Kısa cevaplı boşluk doldurma testleri diğerlerinden farklı olarak yarı objektif (nispeten nesnel) test türü olarak kabul edilir.
39:01Şans Başarısı ve Diğer Faktörler: Şans başarısı, çocuğun atarak doğru cevaba ulaşmasıdır ve sadece seçenekli sınavlarda vardır.
Yazılı yoklamada şans başarısı yoktur, ancak şişirme ve blöf yeteneği vardır; öğrencinin cevabın yetmediği hissiyatıyla aynı şeyleri farklı cümlelerle tekrar tekrar yazmasıdır.
Sözlü yoklamada şans başarısı yoktur, ancak sözlü iletişim becerisi (ağzı laf yapma) etkili olabilir.
42:08Kısa Cevaplı Boşluk Doldurma ve Diğer Testler: Kısa cevaplı boşluk doldurma testlerinde şans başarısı yoktur, ancak ezber ve hatırlama yeteneği etkili olabilir.
Doğru-yanlış testinde şans başarısı %50'dir ve en yüksek olan sınav türüdür.
Şans başarısını önlemek için düzeltme formülü kullanılabilir, açıklama istenebilir veya doğru-yanlış testinde "fikrim yok" seçeneği eklenerek seçenek sayısı artırılabilir.
46:38Eşleştirme Testinde Şans Başarısını Önleme: Eşleştirme testinde şans başarısını önlemek için cevap sayısı daima soru sayısından fazla olmalıdır.
Eşleştirme testinde sorular ve cevaplar homojen (aynı konudan) olmalıdır, aksi takdirde öğrenciler eleme yöntemi kullanabilir.
Eşleştirme testlerinde şans başarısı vardır ve önlenmesi için cevap sayısı soru sayısından fazla olmalı, sorular ve cevaplar aynı konudan olmalıdır.
48:52Çoktan Seçmeli Testlerde Şans Başarısı: Çoktan seçmeli testlerde şans başarısı vardır ve önlenmesi için düzeltme formülü kullanılabilir.
Şans başarısını önlemek için seçenek sayısını artırabilir veya öğrenciden cevabının nedenini açıklamasını isteyebilirsiniz.
Çoktan seçmeli testlerin hazırlanması uzmanlık gerektirir ve puanlama güvenliği açısından objektiftir.
52:24Sınavların Güvenilirliği ve Geçerliliği: Sınavların güvenilirliğini ve geçerliliğini yorumlamak için iki soruya cevap aranmalıdır: soru sayısı nasıldır ve puanlama güvenilirliği nasıldır.
Soru sayısı, sınavın duyarlı (hassas) ölçümler yapabilme kapasitesini ve kapsam geçerliliğini yorumlar.
53:32Sınavların Güvenilirlik ve Geçerlilik Değerlendirmesi: Puanlama güvenilirliği, objektifliğin alt başlığıdır ve geçerlilikle birlikte değerlendirilir.
Yazılı ve sözlü yoklamalarda soru sayısı azdır (yazılıda maksimum 10, sözlüde 34 soru), bu da duyarlılık ve kapsam geçerliliğini düşürür.
Soru sayısı az olan yazılı ve sözlü yoklamaların puanlama güvenilirliği düşük olduğundan, diğer sınavlara göre güvenilirliği ve geçerliliği daha düşüktür.
55:50Kısa Cevaplı, Boşluk Doldurma ve Doğru-Yanlış Testlerin Avantajları: Kısa cevaplı, boşluk doldurma ve doğru-yanlış testlerin ortak özellikleri: alt düzey hedefleri ölçebilme, hazırlanmasının, uygulanmasının ve puanlanmasının kolay olmasıdır.
Bu üç sınavın soru sayısı fazladır, bu da daha duyarlı ölçümler yapmasını ve tüm konuları örnekleme şansı sağlar.
Bu üç sınavın puanlama güvenliği yüksek olduğundan, yazılı ve sözlü yoklamaya göre güvenilirliği ve geçerliliği daha yüksektir.
58:09Çoktan Seçmeli Testlerin Avantajları: Çoktan seçmeli testler, diğer klasik ölçme araçlarına göre soru sayısı çok fazladır, bu da en duyarlı ölçüm yapabilmesini ve kapsamı tam örnekleyebilmesini sağlar.
Çoktan seçmeli testlerde genel anlamda puanlama güvenilirliği yüksektir, bu nedenle güvenilirliği ve geçerliliği en yüksek olan testtir.
Öğretmenler bilişsel hedef alanlarını ölçerken, puanlama güvenilirliği yüksek ve tüm konuları örnekleme şansı olan kısa cevaplı testleri tercih etmektedir.
59:32Yazılı Yoklamada Dikkat Edilmesi Gerekenler: Yazılı yoklamanın dezavantajları: puanlaması zor ve zaman alıcı olması, puanlama güvenilirliğinin düşük olması ve soru sayısının az olmasıdır.
Yazılı yoklama yapan öğretmenler ayrıntılı cevap anahtarı ve rubrik kullanmalıdır, böylece puanlama güvenilirliğini artırabilirler.
Yazılı yoklamada cevabı sınırlandırılmış sorular kullanılmalı ve tercihli (istediğiniz soruları cevaplayabilirsiniz) ve ön koşullu (bir soruyu çözmek için önceki sorunun çözümü gerekiyor) sorular kullanılmamalıdır.
1:03:17Sözlü Yoklama Sınavı: Sözlü yoklama, akademik literatürde eğitim-öğretim sürecinin her kademesinde kullanılabilen tek sınav olarak tanımlanmaktadır.
Sözlü yoklama okul öncesinden üniversiteye kadar her seviyede kullanılabilir, ancak ilköğretim ilk kademesinde not verme amacıyla kullanılmamalıdır.
İlkokul öğrencilerinin akademik özgüveni yeni oluştuğu dönemde, sözlü yoklama özgüven kazandırma, konuşma becerisi geliştirme ve konuşmayı teşvik etme amacıyla kullanılmalıdır.
1:04:51Kısa Cevaplı Boşluk Doldurma Testleri: Kısa cevaplı boşluk doldurma testleri en yanlış uygulanan sınav türüdür.
Boşluk doldurma testlerinde başta ve sonda boşluk bulunmamalıdır.
Boşluk uzunlukları birbirine eşit olmalıdır.
Bir cümlede en fazla iki boşluk bulunmalıdır, üç boşluk zorlanabilir.
Boşluklar birbirine noktalama işareti veya bağlaçlar ile bağlanmamalıdır.
1:08:28Doğru-Yanlış Testleri: Doğru-yanlış testleri iki seçenekten oluşur ve şans başarısının en yüksek olduğu testtir.
Doğru-yanlış testleri öğrenme eksikliği belirlemede önerilmez çünkü şans başarısı yüksek olduğundan öğrencinin gerçekten bildiğini belirleyememektedir.
Bir doğru-yanlış testinde bir cümlede en fazla bir bilgi ölçülmelidir.
Doğru-yanlış testlerinde olumsuz ifade ile soru yazılmamalıdır, çünkü çocuklarda yanlış seçeneğine gitme eğilimi oluşur.
1:10:52Eşleştirme Testleri: Eşleştirme testi, "5N1K" (ne, nerede, ne zaman, nasıl, niçin ve kim) gibi olgusal bilgilerin ölçülmesinde kullanılır.
Olgusal bilgi, gerçekliği herkes tarafından kabul edilen nesnel bilgi veya ispatlanabilen bilgidir.
Olgusal bilgileri sorarken en uygun test eşleştirme testidir.
1:12:07Çoktan Seçmeli Testlerin Özellikleri: Çoktan seçmeli testler, kalabalık gruplarda en uygun test türüdür ve rahatlıkla uygulanabilir.
Çoktan seçmeli testler soru analizine (madde analizine) elverişli bir test türüdür.
1:12:38Çoktan Seçmeli Testlerde Dikkat Edilmesi Gerekenler: Soru kökünde ipucu bulunmamalıdır, yani cevapta geçen bir kelime soruda kullanılmamalıdır.
Bir soru diğerine cevap olmamalıdır, bu özellikle ehliyet sınavlarında yaşanabilir.
Seçenek uzunlukları dengeli olmalıdır, bir seçenek çok uzun, bir seçenek çok kısa olmamalıdır.
Soru kökü ile seçenekler ifade bakımından uyumlu olmalıdır, örneğin soru kökü "hangisidir" ile bitiyorsa seçenekler ona uygun yazılmalıdır.
Türkçe'deki imla kurallarına dikkat edilmelidir, seçeneklerde uyum olup olmadığı, alfabetik sıraya uyulup uyulmadığı, büyük harfle başlayıp başlamadığı gibi detaylar önemlidir.
Bir hikayeye en fazla üç soru bağlanmalıdır, aksi takdirde sorular birbirini cevaplamaya başlayabilir ve kapsam geçerliliği düşebilir.
1:15:21ÖSYM Soruları İçin Önemli Bilgiler: ÖSYM, geleneksel ölçme araçlarını sorarken hedef alanlarından, kullanışlılığı, puanlama güvenilirliği, şans başarısı, güvenilirlik-geçerlilik yorumlaması veya ayrıntı bilgisi üzerinden sorar.
Bu konudan her yıl en az bir soru gelmektedir, geçen yıl iki soru (bir doğru-yanlış ve bir eşleştirme) gelmiştir.

Ölçme Değerlendirme Dersi: Geleneksel Ölçme Araçları ve Özellikleri

Yapay zekadan makale özeti

Yanıtı değerlendir