Buradasın

Felsefi ve Dini Tartışmalar: Naturalizm, İrade ve Allah Kavramları

youtube.com/watch?v=9pvQW_KziRw

Yapay zekadan makale özeti

Kısa
Ayrıntılı

Bu video, bir sohbet/röportaj formatında sunulmuş olup, Çağrı Mert, Nazır Aziz, Enis Doko ve diğer katılımcıların yer aldığı felsefi bir tartışma içermektedir. Konuşmacılar arasında bilim felsefesiyle uğraşan kişiler bulunmaktadır.
Video, naturalizm felsefesi, irade kavramı, bilim ve din arasındaki ilişki, Allah'ın varlığı, düzen kavramı ve mucize gibi temel felsefi ve dini konuları ele almaktadır. Tartışmalar, metodolojik natüralizm, determinizm, nedensellik, hipotez kavramı, iman ve inanç arasındaki farklar gibi konuları kapsamaktadır.
Videoda ayrıca Amerika'daki siyah-beyaz çatışması, Yunan medeniyeti, Cengiz Han'ın ordusunun uyguladığı şiddet, 12 Eylül darbesi gibi tarihsel olaylar üzerinden etik değerlere dair farklı bakış açıları ele alınmaktadır. Konuşmacılar, Kur'an'daki mucize ayetlerini, kuantum mekaniği ve Allah'ın varlığına dair deliller gibi konuları da tartışarak, rasyonel düşünme ve inanç arasındaki ilişkiyi incelemektedir.

00:02Evrim Ağacı ve Kırmızı Asa'nın Gelişimi: Konuşmacı, Evrim Ağacı ve Kırmızı Asa'nın sorular sormaya başladığını ve konuklarına zor sorular yönelttiğini belirtiyor.
Evrim Ağacı'nın "Zor Sorular" konseptiyle ciddi sorular sormaya başlaması, bir yıl önce düşünülemeyecek bir durum olarak değerlendiriliyor.
Konuşmacı, Evrim Ağacı'nın soğuk savaşın ciddi meyvelerini görmeye başladığını ve kendilerinin ise bu savaşı sıcak olarak sürdürdüklerini ifade ediyor.
01:53Fikir Stalk ve Celal Şengör: Fikir Stalk bölümüne Celal Şengör'ün fikirleri incelenecek ve üç-dört ayrı video parçası izlenecek.
Konuşmacı, Celal Şengör'ün görüşlerinin yanlış ve algıyı saptıran olduğunu ancak fazla izlendiğini belirtiyor.
Evrim Ağacı'nın "Zor Sorular" konseptinde önce Öncül Felsefe Dergisi ağırlanıyor ve dört ateistin katıldığı bir program yayınlanıyor.
03:38İzleyicilere Yönelik Uyarılar: Organik bilimciler, fen öğretmenleri ve fen öğretmen adayları bu videonun önemli olduğunu ve takip etmeleri gerektiğini belirtiyor.
Kırmızı Asa süreciyle ilgili önceki videoları izlememiş izleyicilerin bu videonun büyük kısmını anlamayacağını ve anlamadıklarını fark etmeyeceklerini uyarıyor.
Teorik doğruyla pratik arasında hiçbir alaka olmayabildiğini vurguluyor.
06:50Teorik Bilgi ve Pratik Uygulama Arasındaki Fark: Dr. Sedef Kabaş'ın "Topraklar değil beyinler işgal ediliyor" konuşması, teorik doğru ile pratik arasında bir bağlantı olmayabileceğini gösteriyor.
Öncül Felsefe dergisindeki yayınlar teorik olarak doğru olabilir, ancak pratikte karşılığı olmayabilir.
Kırmızı Asa süreci, teorik doğruyu kitleye iletme ve yanlış algıyı düzeltebilmek için yapılmaktadır.
07:43Bilimin Halk İçindeki Algısı: Bilgi hem bilgi içindir hem de halk içindir, doğru bilginin halkta nasıl algılandığı önemlidir.
"İnanmak değil bilmek istiyorum" klişesi Google'da bir buçuk milyar sonuç verir, ancak bu ifadenin halkta yaptığı algı önemli bir sorundur.
Evrim Ağacı bile "birbirini yalanlayan inançlarla bilim yapılabilir mi?" gibi klişe popülist başlıkları reddediyor.
08:40Bilim ve İnanç Arasındaki Mücadele: Bir yıllık sürece göre, bilimle inanç kelimesinin yan yana gelmemesi gibi klişe popülist ifadeler kullanılmaktadır.
Artık bilimdeki inançlarla diğer inançlar arasındaki farklar tartışılıyor ve "iman" kavramı da ortaya çıkıyor.
Bu süreçte bilimdeki inançlar (natüralizm) ile diğer inançlar arasındaki farklar inceleniyor.
09:47Celal Şengör'ün Gazali Hakkındaki Görüşleri: Celal Şengör'ün "Birbirini yalanlayan inançlarla bilim yapılabilir mi?" başlıklı video bir milyondan fazla izlenmiştir.
Şengör, Gazali'nin dehşetli zeki bir düşünür olduğunu ve onun nedensellik konusundaki tartışmasını okunmaya değer bulduğunu belirtiyor.
Gazali'nin nedensellikle ilgili soruları bugün bile çözülebilmiş bir soru değildir.
11:47Gazali'nin Nedensellik Anlayışı: Gazali, nedensellik konusunda pamuk ve ateş örneğini kullanarak, nedenin sonucu mutlak anlamda açıklanamadığını savunuyor.
Eşek örneğiyle, öndeki eşeğin gitmesinin arkadaki eşeğin gitmesinin nedeni olduğunu söyleyemeyeceğimizi gösteriyor.
Gazali'nin bu yaklaşımı, nedenselliğin mutlak olduğunu ve öncekinin sonrakine mutlak anlamda neden olduğunu açıklayamamamızı vurguluyor.
13:25Nedensellik ve İman: Nedensellik bir hipotez olarak test edilebilir ve sürekli doğrulanmaktadır.
Nedensellik gazali'nin bahsettiği mutlak nedensellik ile karıştırılmamalıdır; bir şeyin iki şeyin zamanda bir araya gelmesinin mutlak bir neden-sonuç ilişkisi olduğunu söylemek kontrol edilebilir bir şey değildir.
Nedensellik inancın konusu olup, test edilemez bir konudur; gözlem yaparak nedeni deneyemeyiz, nedeni ancak inanılır.
16:47Celal Şengör'ün Görüşleri: Evrim Ağacı'nın 2017'de Celal Şengör'e yaptığı yayınlar arasında din dersleri ile ilgili görüşler bulunmaktadır.
Celal Şengör'e göre din bir masal olup, çünkü kontrolü mümkün olmayan deneysel kontrolden bahsedilmektedir.
Kontrol edilemeyen bir inanç sistemini çocuğa empoze etmeye kalkarsanız, o çocuğun düşünme hakkını elinden alıyorsunuz.
19:40Gerçek ve Tabiat: Gerçek, bizim dışımızda var olduğunu varsaydığımız tabiat olarak tanımlanmaktadır.
Dışımızda bir tabiatın var olup olmadığı sorusuna rasyonel olarak cevap vermek mümkün değildir.
Kainatın her yerinde çekim gücünün aynı olduğu varsayımı yapılmakta ve bu varsayım kontrol edilmeye çalışılmaktadır.
22:32Popper'ın Yanlışlanabilirlik İlkesi: Genel bir önerim yaparken, bu öneriyi doğrulamak için sonsuz miktarda gözlem yapmak gerekir ki bu mümkün değildir.
Bir öneriyi ters tek bir gözlem yaparak doğru olmadığını görebilirsiniz.
Bu durum Karl Popper'ın yanlışlanabilirlik ilkesini oluşturmuştur.
23:08Bilimsel Gerçek ve Doğrulama: Bilimsel gerçekleri doğrulamak mümkün değil, ancak yanlışlanabilirlik prensibiyle sürekli test ederek ve kontrol ederek bilimsel ilerleme sağlanır.
Karl Popper'ın hipotez yanlışlama teorisi, bilimsel metodolojide önemli bir dönüm noktası oluşturmuştur.
Newton'un teorisi uzun yıllar doğru kabul edilmiş, Uranüs ve Neptün'ün keşfi gibi başarılar elde edilmiştir, ancak Einstein'ın teorisiyle yanlışlanmıştır.
25:20Newton ve Einstein İlişkisi: Newton'un teorisi sayesinde birçok keşif yapılmış ve aletler geliştirilmiş olsa da, bu teorinin doğru olduğunu ispatlamaz.
Maxwell'in elektromanyetik eşitlikleri ve Michaelson-Morley deneyi, Newton'un mekaniğinin yanlış olduğunu göstermiştir.
Einstein'ın uzay-zaman denkliğini anlamak, mekanik ilişkileri tanrısallaştırmadan zamansal ilişkileri tanrısallaştırmamamız gerektiğini göstermektedir.
30:02Bilimsel Gerçek ve Neden-sonuç İlişkisi: Bir teorinin öngörüler yapabilmesi ve süreçleri açıklayabilmesi, gerçeğe ulaşmak anlamına gelmez.
Newton'un çekim kuvveti teorisi, Einstein'ın uzayın bükülmesi teorisiyle değiştirilmiştir.
Celal Şengör, gözlem boşluğunun neden-sonuç ilişkisini açıklamakta yeterli olmadığını vurgulamaktadır.
32:49Bilimin Temel Varsayımları ve İnanç: Bilimin temel sorusu, süreçleri açıklamak nedeni açıklamak anlamına gelir mi, önemli bir sorudur.
Bilimin temel varsayımları sadece dışarıdaki bir gerçeğin olduğu değil, insanların evrenin gerçeklerini anlayabileceğine, doğada kendini tekrar eden bir düzenin olduğu gibi birçok inanç konusunu içerir.
Bu temel varsayımlar ispatlanmış gerçekler değildir, gerçek oldukları varsayılarak bilim üzerine kurulmuştur.
34:40Bilimsel Hipotezler ve İnanç Arasındaki Fark: Bilimsel hipotezler kontrol edilebilir ve test edilebilir iddialardır, ancak bilimin temel varsayımları kontrol edilemez inanç konularıdır.
Dışarıdaki gerçek olup olmadığını veya süreçler arasındaki ilişkinin neden-sonuç ilişkisi olup olmadığını deneysel olarak test edemezsiniz.
Bilimin temel varsayımları, diğer inançlardan farklı olarak test edilebilir gibi görünse de aslında test edilemez inanç konularıdır.
38:27İnanç ve İman Kavramları: Bir zamanlar bilimle inanç kavramları yan yana gelmezken, Evrim Ağacı'nın yazısıyla bilimin temel varsayımlarının da inanç olduğu ortaya çıkmıştır.
Bilimdeki inanç kavramı ile dini iman kavramı arasında bir fark oluşturulmaya çalışılmaktadır.
Ancak analitik felsefe dergisinin de itiraf ettiği gibi, bu iki kavram arasında aslında hiçbir fark yoktur.
39:22Ahlakın Bilimselliği Tartışması: Ahlakın bilimselliği konusu ele alınıyor ve Russell'un "ahlak bilime dayandırılamaz" fikrine karşı çıkan görüşler tartışılıyor.
Ahlak, hukuk gibi aksiyomatik sistemler olduğu için belirli varsayımlar gerektirdiği belirtiliyor.
İnsan öldürmek kötüdür gibi aksiyonların bilimsel kontrol düzleminde test edilemeyeceği vurgulanıyor.
40:33Bilimsel Dayanak Sorunu: Bilimde Einstein öncesi ve sonrası arasında değişen görüşler olduğu, ancak bu görüşlerin her zaman doğru olduğu belirtiliyor.
Ahlakın bilimsel dayanağının olmadığı, kötünün, suçun, iyinin, doğrunun ve yanlışın bilimsel karşılığının olmadığı vurgulanıyor.
"Kendine yapılmasını istemediğini başkasına yapma" prensibinin din ve vahiy tarafından söylenen bir aksiyom olduğu belirtiliyor.
43:34Ahlakın Değişkenliği: Bugün ahlaksızlık olarak görülen bir şeyin yarın normal karşılanabileceği, bu durumun bilimsel dayanakta olmadığı belirtiliyor.
Bilimde zamana göre doğru değişen bir görüşün olmadığı, Newton'un kendi zamanında doğru olsa da her zaman yanlış olduğu vurgulanıyor.
Objektif bir ahlaktan söz edilemeyeceği, ahlakın o zamanki toplumun değerlerine göre geliştiği belirtiliyor.
45:32Sosyal Bilimler ve Bilimsellik: Ahlakın bilimsel tarafı olduğu ancak doğa bilimleri gibi tam bilim olamadığı, deney yapılamadığı belirtiliyor.
Sosyal bilimlerin hiçbir zaman tam bilim olamayacağı vurgulanıyor.
Tartışılabiliyorsa dogma olmadığı, tartışılamıyorsa dogma olduğu tanımlanıyor.
46:58Din ve Bilim İddiaları: Dinin dibine kadar sorgulanması ve insanların fikir değiştirme veya vazgeçme durumları, bilimsel metodun ve natüralizmin sorgulanmadığını gösteriyor.
Hangisinin dogma olduğu tartışılabilir; din tartışılabildiği için dogma değilken, bilimsel felsefe tartışılmadığı için dogma olarak görülebilir.
Determinizm, bir şeyin önceden tespit edilmiş olması demektir, belirli bir nedenin belirli bir sonucu elde etmesi anlamına gelir.
48:45Nedensellik ve Vahiy: Gazali'nin "neden diye açıklayamıyorsan Allah'ın varlığına işaret ediyorum" yaklaşımı, felsefi garanti ve gerekçelendirme konusunda tartışmaya açılır.
Nedensellik ve vahiy arasındaki fark, test edilebilirlik konusunda incelenir; nedensellik deneysel olarak test edilebilirken, vahiy test edilemez.
Gazali nedenselliği toptan reddetmez, her kararda Tanrı'nın iradesinin olduğunu ve istediği zaman değiştirebileceğini savunur.
51:49Evrenin Amacı ve İnanç: Evrenin bir amacı olup olmadığıyla ilgili tartışmalar, konunun temelinde yer almayan bir sorun olarak görülür.
Anaksimandros'un "apeiron" (sınırsız) kavramı, yaratılış kavramının anlamsızlığını ortaya koymuştur.
İnanmak ve iman arasındaki fark, inanmak geçici olarak doğru zannettiğin bir şeyin doğru olduğunu kabul etmekken, iman doğru zannettiğin şeyin yanlış çıkması bile olsa ısrar etmektir.
54:54Bilim ve İnanç İlişkisi: Bilimde inançlara yer varken, imana yer yoktur çünkü inanç geçici bir durumdur.
Bilimde hipotezler kullanılırken, iman bir hipotez olarak değerlendirilemez çünkü iman yanlış çıkması durumunda bile değiştirilmez.
55:14Hipotez ve İnançların Karıştırılması: Konuşmacı, hipotez ve natüralizmin temel inançlarını birbirine karıştırmayı eleştiriyor.
Çayın ateşte ısınması gibi basit bir hipotez kontrol edilebilirken, temel ontolojik problemler test edilemez.
Natüralizmin temel inançları, Allah inancı gibi deneyin konusu olamaz, laboratuvar ortamında incelenebilir değil.
57:11İnanç ve Bilim Arasındaki İlişki: Konuşmacı, inançlı birinin iyi bir bilim insanı olabileceğini, iki kavramı ayırt edebilirlerini belirtiyor.
Natüralizmin iman esaslarını bilim içine sokmanın gerekli olmadığını vurguluyor.
Metodolojik olarak bile natüralist olmaya gerek olmadığını, Allah'ın iradesini bilerek bile bilimsel çalışmalar yapılabileceğini söylüyor.
58:37Mucize ve İnanç: Konuşmacı, bir ateistin mucizeye inanması durumunda ne olacağını sorguluyor.
David Copperfield gibi bir sihirbazın illüzyonlarını açıkladığında inanılacağını, açıklamadığında ise şarlatan olarak görülmesi gerektiğini belirtiyor.
Gelişmiş teknolojiyi sihirden ayırt etmenin imkansız olduğunu ve bu nedenle mucize olaylarına bile inanılmayacağını vurguluyor.
1:01:50Kur'an'daki Mucize Ayetleri: Kur'an'da çok fazla mucize ile ilgili ayet bulunmakta ve bunlar zaman bağımsız şablon ayetlerdir.
En'am Suresi 109. ayette, müşriklerin peygamberimize "bize bir mucize göster, biz Allah'a iman edeceğiz" dedikleri belirtilmektedir.
Peygamberimize "mucizeler ancak Allah'ın katındadır, onların mucize geldiği zaman da inanmayacaklarını" dediği ifade edilmektedir.
1:02:30Mucize İsteme ve İnanma: Kur'an'da, meleklerin indirilmesi, ölülerin konuşması veya her türlü mucizenin gösterilmesine rağmen inanmayacakları belirtilmektedir.
Mucize isteyenlerin, öncekilerin de aynı şekilde mucize istemiş olduğu ve kalplerinin hep birbirine benzediği vurgulanmaktadır.
İyi niyetli biri için Kur'an'ın ayetleri açık seçik gösterildiği, ancak niyeti olmayanlar için mucize olmayan her yer mucize olarak görülmemektedir.
1:03:36Mucize Kavramı ve Gerçekler: Kur'an'ın iddiasına göre her yer ayettir ve mucize olmayan yer yoktur.
Yumurtadan kuş çıkması, sperm hücresinden bir varlığın oluşması gibi olaylar aslında mucizelerdir.
Kur'an'a göre, mucize görsen bile, bunun mutlaka doğa yasaları çerçevesinde bir açıklaması vardır ve doğa yasalarını aşamazsın.
1:04:54Alternatif Mucize İsteme: Müşrikler, sadece söylenen bir vahiy yerine, kağıt üzerine yazılmış bir kitap istemişlerdir.
Kur'an, bu alternatif kitabın bile indirilmesine rağmen, inkarcıların "bu bir büyü, gözlerimiz boyandı" demeleri ve inanmamaları konusunda uyarılmıştır.
Günümüzde de alternatif mucize isteyenlerin, o mucize geldiğinde bile inanmayacakları Kur'an'ın zaman bağımsız inkarcı analizinde vurgulanmıştır.
1:06:55Tanrı İddiası ve Nizam: "Bir tanrının varlığı hakkında en küçük bir işaret göremedim" diyenlere, kainatın sonsuzluğu ve kendi içindeki tutarlılığı gösterilebilir.
Kainatın yaratılmış olması kendi içinde tutarsızdır, çünkü "ne açıdan kim yarattı?" sorusu ortaya çıkar.
İlk sebep sorusu felsefi açıdan zor bir soru olmasına rağmen, belirli sıfatlar yükleyebileceğimiz bir şey olması gerektiği vurgulanmaktadır.
1:08:15Temel Felsefi Hata: Soruyu ötelemek, bir şeyin nedeninin neden olduğu şeyle aynı özellikleri taşımak zorunda olduğu varsayımıdır.
Yazılım örneğinde, yazılımın yazılımcısı olması gerekirken, yazılımcının da yazılımcısı olması gerektiği iddiası mantıksızdır.
Allah'ın varlığını delillendirirken elimizde kainat var, ancak Allah'ın kendisi elimizde olmadığı için onun da yaratıcısı olması gerektiği iddiası mantıksızdır.
1:10:50Neden ve Sonuç İlişkisi: Elindeki şeye sorduğun soruyla onun nedenine sorduğun soru birbirinin aynısı olmak zorunda değildir.
Nedenin mahiyetini bilmeniz için nedenin kendisini bilmelisiniz.
Allah'ın mahiyetini bilmediğimiz halde varlığını bilmemiz, onun mahiyetini bildiğimiz anlamına gelmez.
1:11:53Evrenin Ezeliyeti: Evrenin ezeli olmakla bir problem yokken, Allah'ın ezeli olması bir problem olarak görülmesi mantıksızdır.
Evrenin ezeliyetini gösteren verilerle ilgili eleştiriler olabilir.
Evrenin sonsuz olduğunu kabul eden kişiler, Allah'ın ezeli olması konusunda problem yaşamamalıdır.
1:13:03Bilimsel İspatlar: Bilimsel olarak zigot (hücre) ile bebeğin dönüşümünü açıklamanın, inançları etkileyici olabileceği belirtiliyor.
Neden-sonuç ilişkileri laboratuvarda gözlemlenebilir olmaması, Allah'ın varlığıyla ilgili tartışmaları etkilemez.
Kırmızı asa sürecindeki açıklamaların, neden-sonuç ilişkilerini Big Bang'e kadar götürme çabasına benzerlikleri vurgulanıyor.
1:14:48Düzen Sorusu: Tanrı'nın varlığı konusunda düzen sorusu sorgulanıyor.
Kainatta düzenin varlığı, bilimsel incelemelere sebep olan kurallı davranışları ifade eder.
Jüpiter'in hareketleri gibi olaylar, kainatta düzenin varlığını göstermez.
1:16:10Nedensellik ve Kuantum Mekaniği: Nedensellik kavramı, belli şeylerin belli şeylerle bir arada gelmesi ve korelasyon kurması anlamında kullanılıyor.
Kuantum mekanikçilerin determinizm (düzen) olmadığını iddia ettiği, bu kavramlar karıştırılmamalı.
Kuantum mekaniğinde denklemler var ve olasılıksal bir forma dönüyor, bu alan incelenebilir ve üzerine teknoloji üretiliyor.
1:18:12Kuantum Dünyasındaki Düzen: Kuantum dünyasında kuralların mahiyeti değişiyor, içine girildikçe bambaşka bir kurallar sistemi açılıyor.
Kuantum dünyasındaki parçacıklar bir araya geldiklerinde büyük resminde makro kurallara uyuyorlar, kendi içlerinde başka kurallara uymuş oluyorlar.
Bu durum, makro'da oluşan güzellik, şefkat, ölçüler gibi değerlerin oluştuğu şeye doğru bir yolculuk olduğunu gösteriyor.
1:19:16Düzenin İspatı: Bir orkestra örneğiyle, koro türkçe kurallarıyla şarkı söylüyorken, her bireyin kendi iç dünyasında farklı kurallara (ingilizce) uyması gösteriliyor.
Her birey hem kendi iç dünyasındaki düzenine hem de toplam hareketin düzenine uyuyor.
Bir alanın üzerine doktora yapılabiliyorsa ve teknoloji üretiliyorsa, o alanda düzensizlikten bahsetmek mantıksız oluyor.
1:21:42İnsan-Hayvan Farkı: İnsanın diğer hayvanlardan farkı yok, sadece zeka ve beyin büyüklüğü konusunda biraz farklılık var.
Bilimsel olarak "insan" diye bir tür yok, insan hayvan türlerinden bir türü.
İnsan seviyesine çıkabilme imkanı, evrenin mucizelerini fark edip bunun insani karşılığını verebilme yeteneğidir ve İslam'da salat (namaz) olarak kodlanmıştır.
1:23:33Özgür İrade ve Bilimsel Yaklaşım: Konuşmacı, özgür iradeyi reddetmenin büyük bedelleri olduğunu vurguluyor.
Özgür irade yoksa, doğru-yanlış kavramları bilimsel olarak değerlendiremeyiz ve bu durum her şeyi kökünden sarsar.
İrade olmaması durumunda suç kavramı ortadan kalkar ve insanlar birbirlerine kızamazlar.
1:25:27Siyah-Beyaz Çatışması Hakkında Görüşler: Konuşmacı, siyah-beyaz çatışmasında siyah protestoların haklı olduğunu, ezilen herkesin protesto ettiğini belirtiyor.
İnsanların birbirlerine eziyet etmemeleri gerektiğini, kendine yapılmasını istemediği şeyi başkasına yapmamak prensibini savunuyor.
Morgan Freeman gibi değerli siyah kişiliklerin varlığından bahsederek, siyahlara eziyet edilmesinin bilimsel olmadığını vurguluyor.
1:28:40Natüralizmin Sonuçları: Konuşmacı, natüralizmin bizi sürüklediği yerlerin insanlık için tehlikeli olduğunu belirtiyor.
Toplumun irrasyonel düşüncelerden arındırılmasına ve dinlerin ortadan kalkmasına ihtiyaç duyulduğunu savunuyor.
Rasyonel ve irrasyonel kavramlarının felsefi anlamda birbirinden farkı olmadığını, yayın boyunca konuştuklarını hatırlatıyor.
1:30:15Etik ve Ahlak Tartışması: Konuşmacı, Cengiz Han'ın ordusunun uyguladığı şiddet ve 1980 darbesi içinde yapılan eylemlerin etik değerlendirmesi hakkında tartışıyor.
Liderlerin astlarının yaptıklarından sorumluluğu ve neye göre ahlakın belirlendiği soruları gündeme getiriliyor.
Cengiz Han'ın katliamlarının o dönemin ahlak anlayışına uygun olduğu, ancak bu tür eylemlerin günümüzde anormal olarak görülmesi tartışılıyor.
1:32:0212 Eylül Darbesi ve Ölümler: Konuşmacı, 12 Eylül darbesinden önce günde yirmi kişinin öldürüldüğü ve bununla ilgili konuşulmadığına dikkat çekiyor.
Çin'de Mao'nun karısı ve kültür ihtilali sorumlularının hiçbiri ölüme mahkum edilmediği, bunun unutulup gittiği belirtiliyor.
Menderes'in asılması ve kahraman ilan edilmesi arasındaki ilişki tartışılıyor.
1:33:03Natüralizmin Ahlak Anlayışı: Natüralizmin ahlak anlayışının örnekleri veriliyor ve bu görüşün yasal düzenlemeye tabi olup olmadığı sorgulanıyor.
Birinin dünyayı veya ülkeyi yönettiğini düşünen zihniyetteki tehlike vurgulanıyor.
Natüralizmin getirdiği noktanın ibretli olduğu ve marksizm gibi yeni dinlerin de dahil olduğu belirtiliyor.
1:35:02İnanç ve İman Tartışması: Konuşmacı, Öncül Analitik Felsefe Dergisi'nin konuk olduğu yayının 1:45 dakikasından itibaren İnanç ve İman arasındaki farklarla ilgili soruların sorulduğu belirtiliyor.
"Yüce bir yaratıcıya inanmak" ile "bilimin gerçeğe ulaşabileceğine inanmak" arasında farkın ne olduğu soruluyor.
Metodolojik natüralizmin bile gerekli olmadığıyla ilgili konuşulduğu ve bunların teorik düzlemde itiraf edilebiliyor olması önemli olduğu vurgulanıyor.
1:36:41Bilim ve Natüralizm: Bilimde metodolojik natüralizm kavramı tartışılıyor ve bilim insanlarının tanrısal açıklamaları es geçmesi gerektiği soruluyor.
Konuşmacı, metodolojik natüralizmin bilim tarihinde görece yeni bir yaklaşım olduğunu belirtiyor.
Newton'un gezegenlerin aynı yörüngede kaldıklarına "tanrı orada tutuyor" diye cevap verdiğini örnek vererek tartışmaya devam ediyor.
1:37:23Bilimcilik ve İnanç Arasındaki Ayrım: İçselcilik ve dışsalcılık ayrımı, hangi inancın daha doğru olduğunu belirlemede temel bir kavramdır.
Kur'an'da "delillerimizi hem enfüste hem afakta göstereceğiz" ifadesi, gerekçelendirmenin hem içsel hem dışsal olması gerektiğini vurgular.
Bilim felsefesindeki tartışmalar, yaratıcının iradesi ve kendi kafamızda kurduğumuz ilişkiler arasındaki farkı ortaya koymaktadır.
1:38:35Bilimcilik ve İnsanları Soğutan Faktörler: Celal Şengör'ün görüşleri "inanılmaz demode" ve çelişkiler barındıran, algıya dayalı klasik bilimcilik olarak nitelendirilmektedir.
İnsanları bilimden soğutan şey bilimcilik değil, yalandan ve aldatıldıkları ortamdan soğur.
Evrim ağacı gibi temel bilimsel konular yıllarca konuşulmaması, insanları bilimden soğutan faktörlerden biridir.
1:39:13Bilimsel Yaklaşım ve İnanç: Bilim ve inanç arasında temel bir ayrım vardır; insanlar tercihlerini yapabilir ancak dürüst bir şekilde bilimsel yaklaşım devam etmelidir.
Bilim söylemi altında kendi inançları empoze etmek yerine, insanları kandırmamak ve aldatmamak önemlidir.
Bu konuların ayrıntıları "Kırmızı Asa" serisinde ve özellikle "Fikir Stalk 2" videosunda ele alınmıştır.
1:40:17Fikirlerin Hayata Bakışını Etkisi: Einstein'ın dediği gibi, olaylara mucize olarak bakmak veya sıradan olarak bakmak, temel fikirlerin insanın hayata bakışını nasıl etkilediğini gösterir.
Fikir Stalk 2 videosu, bu teorik şeylerin insanların hayata bakışında büyük farklara sebep olacağını göstermektedir.
Kırmızı Asa serisi ve diğer videoslar eleştirilere açık olup, gerektiğinde cevap verilmektedir.
1:41:11Fikirlerle İlgilenmenin Önemi: Bireysel hareketler yerine, insanların ontolojisini etkileyen fikirlerle ilgilenmek önemlidir.
Küçük karakterler şahıslarla ilgilenirken, büyükler fikirlerle ilgilenir çünkü insanın mahiyetini değiştirecek olan fikirlere dayanır.
Asıl zulümlere nazarımızı çevirmek ve gizli saklanan zulümlere dikkat etmek gerekir.

Felsefi ve Dini Tartışmalar: Naturalizm, İrade ve Allah Kavramları

Yapay zekadan makale özeti

Yanıtı değerlendir