Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitimci tarafından sunulan Eski Türk Edebiyatı ve şiir türleri hakkında kapsamlı bir eğitim dersidir. Eğitimci, pazar günü izleyicilerle birlikte Eski Türk Edebiyatı sorularını çözmektedir.
- Video, nazım şekilleri (musammat, tardiye, muhammed, tahmis, terbiye) ile başlayıp, terkib bend, tercih bend, arzahal, methiye, kitabe, hasbihal, serzename, sergüzeştname, fetihname ve süslü nesir gibi çeşitli şiir türlerini detaylı şekilde ele almaktadır. Ayrıca edebi sanatlar (lef neşir, tezat), tezkire konusu ve Türk edebiyatının ilk tezkire örnekleri hakkında bilgiler verilmektedir.
- Videoda sınavlarda çıkabilecek soru tipleri ve çözüm yöntemleri gösterilmekte, son dönem şairleri (Enderunlu Fazıl, Sümbülzade, Bosnalı Sabit, Keçecizade İzzet Molla) hakkında bilgiler verilmekte ve sınav öncesi çalışma stratejileri ile istatistiklere güvenmemenin önemi hakkında tavsiyeler sunulmaktadır.
- Eski Türk Edebiyatı Deneme Çözümü
- Pazar günü Eski Türk Edebiyatı deneme çözümü yapılacak.
- Konuşmacı, saçındaki beyaz şerit hakkında yapılan yorumlara cevap veriyor.
- İlk soru bir nazım şekli sorusu olup, son bent verilen musammat şeklinde tarif edilmiş.
- 01:12Nazım Şekilleri Hakkında Bilgiler
- Son bent verilen bir nazım şekli tamamlamalı bir nazım şeklidir.
- Tardiye, beş dizeli bentlerden oluşur ve ilk bent verilir.
- Tardiyeler sadece "hoşgeldin naberi" kalıbıyla (mef'ulu mefailu feulun) yazılır.
- 04:59Nabi'nin Beyti ve Anlamı
- Nabi'nin "nazmi üstadı nazire: nice mümkün nabi" beytinde "taze" kelimesi nazire yazmanın özgünlük gerektirdiğini ifade ediyor.
- Nazire yazmak taze söz, taze zeban, taze dil ve taze söyleyiş gerektirir.
- Nabi'nin beytinde nazire yazmanın özgürlük gerektirdiğine işaret edilmiş.
- 06:14Siyer Türü ve Şairler
- Hz. Peygamber'in hayatını ve şahsiyetini konu alan edebi eserlere siyer adı verilir.
- Baki'nin "Meal-i Mülkin fi Sireti Seyyidil Murselin" adlı eseri siyer türünde bir eserdir.
- Fuzuli ve Lami Çelebi'nin siyer türünde eserleri yoktur.
- 07:14Aruz ve Tefileler
- Aruz'da bazı tefileler ilk cüzde ve ilk teflede değişikliğe uğrayabilir.
- Failatun tefili ilk cüzde ve ilk teflede değişikliğe uğrayabilir.
- Vefai, müstehil ve mütefil tefilelerinde herhangi bir değişiklik olmaz.
- 08:45Son Dönem Şairleri ve Eserleri
- Enderunlu Fazıl, "Defteri Aşk", "Zenanname", "Hubaname", "Rakkasname" gibi mesnevilerle tanınır.
- Sümbülzade, "Lütfiye", "Tuhfe-i Vehbi", "Nuh Bey Vehbi", "Şevk Engizi" ve "Münşat" gibi eserlerle bilinir.
- Bosnalı Sabit, "Zafername", "Derename", "Berbername", "Amrulles" ve "Ehemm Hüma" gibi eserlerle tanınır.
- Keçecizade İzzet Molla, "Baharı Efkar", "Hazan Aasar", "Gülşen-i Aşk", "Mihnet-i Keşan" ve "Nazlı Niyazlı" gibi eserlerle bilinir.
- 11:17Terkib Bend ve Tercih Bend
- Terkib bend veya tercih bend, hane (terhane) adı verilen beş-on beylik manzumelerden oluşan ve mısraları birbiriyle kafiyeli vasıta adındaki müstakil beyitlerle haneleri birbirinden ayrılan şiirlerdir.
- Tercih bend'de vasıta beyt terbe'nin sonunda tekrar edilirken, terkib bend'de her bendin sonunda farklı bir vasıta beyti kullanılır.
- Tercih bend, rücudan (dönmek) gelir çünkü sürekli aynı vasıta beyti tekrar edilir, terkib bend ise her bendin sonunda farklı bir vasıta beyti kullanılır.
- 12:56Necati Şiiri Analizi
- Necati şiiri, sevgilinin güzelliğini anlatmanın tek amacı olduğunu ve sevgilinin güzelliğinin şiirin ilham kaynağı olduğunu ifade eder.
- Şiirde şair kendini bir papağan, sevgiliyi de onun karşısındaki ayna gibi düşünür.
- Şiirde lef neşir sanatı kullanılmıştır; hüsn-ü talil, tevriyeli ifade, levf neşir veya mübalağa bulunmamaktadır.
- 18:14Tezkire Sistemi
- Türk edebiyatının ilk tezkire örneği Ali Şir Nevai'nin "Mecali-i Sünnefais" adlı tezkiresidir.
- Anadolu sahasında Seyyibey'in "Hashtaş" adlı tezkiresi yazılmıştır ve bu iki tezkirenin sekiz bölümden oluştuğu belirtilmiştir.
- Molla Camii'nin "Baharistan"ı, Devlet Şah'ın "Tezkire-i Şuara" veya "Devlet Tezkiresi" ile birlikte "Herat Ekolü" adı verilen önemli tezkireler arasındadır.
- 20:20Türk Edebiyatı Türleri
- Arzahal, şairin arz hali durumunu arz etmek üzere yazdığı eserlerdir.
- Methiye, övgü şiirleridir.
- Kitabe, yapılara ve yapıların yapılışlarının bilgilerinin yer aldığı eserlerdir.
- 20:52Edebi Türlerin Karşılaştırılması
- Şair mesele, kendinden söz eden, samimi bir sohbet havası oluşturan ve ikinci şahıslara dert yanan bir hasbihaldir.
- Arzahal ile sergüzeştname karıştırılmamalıdır, birinci arzahal ikinci sergüzeştname değildir.
- Bir yerin veya bölgenin fethedilmesi üzerine yazılan eserlere fetihname denir.
- 21:33Süslü Nesir Örneği
- Süslü nesir örneği olarak tasavvufi bir eser, hikaye ve nasihatlerle zenginleştirilmiş bir eser aranmaktadır.
- Kelle ve Mesut, Şikayetname, Aşk Üzerine Yazılmış Tasavvufi Eser ve Mira'ül-Memalik süslü nesir örneği değildir.
- Sinan Paşa'nın Tazarru'name (Tazarruat) adlı eseri süslü nesir örneğidir.
- 22:13Sınav Hazırlık Tavsiyeleri
- Sınava bir hafta kadar zaman kaldığı için sıkı çalışılması, bol soru çözülmesi ve konu tekrarları yapılması önerilmektedir.
- Çıkmış soruların istatistiği yapılarak nerelerden sorular gelebilir şeklinde analizler yapılabilir.
- İstatistiklere çok kafa yormak yerine, geçmiş yıllarda hangi konulardan sorular çıktığını incelemek faydalı olacaktır.