Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, felsefe dersi formatında empirizm (deneycilik) felsefesini anlatan bir eğitim içeriğidir. Konuşmacı, empirizmin temel prensiplerini ve önemli temsilcilerini detaylı şekilde açıklamaktadır.
- Video, empirizmin doğru bilgiye ancak deneyimlerle ulaşabileceğimizi savunan bir görüş olduğunu açıklayarak başlıyor. Ardından empirizmin temsilcileri olan John Locke, David Hume ve Berkeley'in görüşlerini tek tek ele alıyor. John Locke'un "tabula rasa" (boş levha) kavramı, David Hume'un nedensellik ilkesi hakkındaki görüşleri ve Berkeley'in tek gerçekliğin duyumlar olduğunu savunması detaylı şekilde anlatılıyor. Video, empirizmin idealizme doğru bir pencere açtığı bilgisiyle sonlanıyor.
- 00:13Empirizm Nedir?
- Empirizm, doğru bilgiye ancak deneyimlerimizle ulaşabileceğimizi savunan bir görüştür.
- Empirizme göre doğuştan gelen hiçbir bilgi olamaz, her şey sonradan deneyimlerle kazanılır.
- Özdeşlik, çelişmezlik gibi akıl ilkeleri bile doğuştan gelmez, bunları deneyle öğreniriz.
- 01:10Başlıca Empirist Filozoflar
- Başlıca empirist filozoflar John Locke, David Hume ve Berkeley'dir.
- John Locke, doğuştan gelen bilgilerin bir aldatmaca olduğunu ve tüm bilgilerin deneyden geldiğini savunuyor.
- Locke'a göre insan zihni doğuştan boş bir levha gibidir (tabula rasa) ve bu levha deneyimlerle dolanır.
- 02:22John Locke'un Bilgi Teorisi
- Locke iki tür deneyden söz ediyor: dış deney (nesneleri duyularla deneyimleme) ve iç deney (kendi varlığımızda olup bitenlerin bilincine varılma).
- Düşünceler, ideler basit düşünceler birleşerek karmaşık düşünceleri oluşturur.
- Locke nesnelerdeki nitelikleri ikiye ayırıyor: zihninden bağımsız birincil nitelikler (yer kaplama, sertlik) ve özneye bağlı ikincil nitelikler (renk, koku).
- 04:01David Hume'un Görüşü
- Hume, akıl ilkelerinin de tamamen duyusal izlenimlere dayandığını öne sürüyor.
- Hume'a göre biz dış dünyayı değil, dış dünyaya ilişkin duyumlarımızı bilebiliriz.
- Nedensellik ilkesi doğada hazır bulunmaz, zihnimizde de doğuştan gelmez, ancak doğadaki olayların sürekli ard arda gelmesi zihnimizde alışkanlık ve çağrışım yaratır.
- 06:49Berkeley'nin Görüşü
- Berkeley empirist görüşü daha da ileriye götürüyor ve tek gerçeğin duyumlarımız olduğunu öne sürüyor.
- Berkeley'ye göre duyum ve algı tamamen özneldir, zihnimizden bağımsız bir nesnel gerçeklik yoktur.
- Berkeley "Var olmak algılanmaktır" diyerek, bir şeyi algılıyorsak o şey vardır, algılamıyorsak o şeyin varlığından söz edemeyiz.