Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, inşaat mühendisi Şükrü Çar tarafından sunulan ekonometri ve istatistik derslerinin sınav sorularının çözümünü içeren bir eğitim içeriğidir. İstanbul Üniversitesi Açık ve Uzaktan Eğitim Fakültesi İşletme ve İktisat bölümlerinde okutulmakta olan sayısal derslerle ilgili sorular ele alınmaktadır.
- Videoda ekonometri dersinin temel kavramları, en küçük kareler yöntemi, çok doğrusal bağlantı, güven aralığı hesaplamaları, regresyon modelleri, esneklik değerleri, otokorelasyon testleri ve regresyon modellerindeki varsayımlar gibi konular işlenmektedir. Ayrıca altın fiyatları ile dolar kuru arasındaki ilişkiyi araştıran basit regresyon modeli üzerinden belirginlik katsayısı, korelasyon katsayısı, standart hata, kalıntılar, otokorelasyon testi ve normallik varsayımı testi gibi kavramlar açıklanmaktadır.
- Videoda sınavda itiraz edilen dört sorudan birinin iptal edildiği ve bütünleme sonuçlarında açıklandığı belirtilmektedir. İçerik, iktisat bölümünde okuyan öğrenciler için ekonometri dersinin önemli kavramlarını pekiştirmek amacıyla hazırlanmıştır.
- 00:03Ekonometri Dersi Sınav Soruları
- İnşaat mühendisi Şükrü Çar, İstanbul Üniversitesi Açık ve Uzaktan Eğitim Fakültesi İşletme ve İktisat bölümlerinde okutulmakta olan sayısal derslerle ilgili sınav sorularını çözüyor.
- Bu videoda ekonometri dersi ile ilgili bütünleme sınavına çıkan sorular çözülecek.
- Sorular A kitapçıdan çözülüyor, B kitapçı olanlar da takip edebilir.
- 00:38En Küçük Kareler Yöntemi
- En küçük kareler yöntemi çözüm noktasına hem x'in ortalaması ve y'nin ortalaması noktasına göre yapılabilmektedir.
- En küçük kareler tahmincileri nokta tahminlerini verir ve kalıntı kareler toplamının minimum olma varsayımına dayanmaktadır.
- Kalıntıların toplamı sıfırdır.
- 01:33Çok Doğrusal Bağlantı
- Modelde yer alan bağımsız değişkenler arasında güçlü bir ilişki varsa belirginlik katsayısı büyük çıkar.
- Modelde yer alan bazı değişkenler arasında güçlü bir ilişki varsa tahmin eden parametre var yastığı büyük çıkar.
- Modelde yer alan iki veya daha fazla bağımsız değişken arasında tam çoklu bağlantı varsa, bu değişkenler arasındaki basit korelasyon katsayısı bir'e eşittir.
- Modelde tam çoklu doğrusal bağlantı varsa, modelin parametreleri tahmin edilemez.
- Modelde yer alan bağımsız değişkenler arasında güçlü bir ilişki varsa ana kütle hata teriminin varyansı büyük tahmin edilmez.
- 03:26Güven Aralığı Hesaplama
- Beta iki katsayısına ait güven aralığı hesaplanırken, formülde beta değerini, standart hata eğim parametresi ile beta iki t değerini kullanırız.
- Tabloda anlamlı düzeyiyle serbestlik derecesi çakıştırılıp oradaki tablo değeri bulunur.
- Soruda yanlış olan değer 2,36 olarak verilmiş, doğrusu 2,16 olmalıdır.
- 05:29Regresyon Modeli
- Basit regresyon modelinde regresyon açıklanan değişme ve regresyona açıklanamayan değişme ifadeleri doğru şekilde verilmelidir.
- Toplam ithalat modelinde gayri safi milli hasıla gelir esnekliğini bulmak için katsayı alınır.
- Verilen modelde ithalatın genel esnekliği gayri safi milli hasıla ile ilişkilidir.
- 06:51Lagrange Testi
- Tahmin edilen regresyon model için Lagrange testi ile üçüncü dereceden otokorasyonun varlığı araştırılmaktadır.
- Temel hipotez: Otokorasyon katsayısı bir eşittir, otokorasyon sayısı iki eşittir, otokorasyon sayısı eşit üç eşittir sıfır.
- Alternatif hipotez: Otokorasyon katsayısı bir eşittir, otokorasyon sayısı iki eşittir, otokorasyon sayısı eşit üç eşittir sıfır değildir.
- 07:46Doğrusal Regresyon Modelleri
- Basit doğrusal regresyon denklemi koordinat sisteminde bir doğru iken, çok değişkenli regresyon modelde bir düzlem teşkil eder.
- Ana kütle regresyon doğrusu bağımlı değişkenin beklenen değerinden geçer.
- Regresyon modellerinde ilişkinin yönü önsel olarak iktisat teorisine göre belirlenir.
- Doğrusal olmayan regresyon modellerini tahmin için en küçük kareler tahmin yöntemi uygundur.
- Düzeltilmiş belirginlik katsayısı, belirginlik katsayısından küçüktür.
- Ana kütle regresyon modeli varsayımlarından sadece çok değişkenli regresyon model için geçerli olan, diğer şıklar basit regresyon modeli için geçerlidir.
- 09:59Regresyon Modeli Analizi
- Altın fiyatları ile dolar kuru arasındaki ilişkinin araştırıldığı basit regresyon modelinde belirginlik katsayısı 0,62 hesaplanmıştır.
- Belirginlik katsayısı, altın fiyatı toplam değişmenin %62'sinin dolar kuru değişkenliği tarafından açıklanmasını gösterir.
- Belirsizlik katsayısı 0,38 olduğundan, %38'lik değişkenlik dolar kuru değişken dışındaki diğer değişkenler tarafından açıklanmaktadır.
- 10:36Regresyon Modeli Özellikleri
- Korelasyon katsayısı 0,79 büyüklüğünde olup, işaretini belirtmeden verilmiştir.
- Bir birimlik değişme dolar kurunu %0,62 değiştirmektedir.
- Standart hatası formülü, varyans ve diğer parametrelerle hesaplanmaktadır.
- 11:41Hipotez Testi
- Hipotez testinde, test istatistiği değeri tablo değerinden küçükse temel hipotez kabul edilir, büyükse alternatif hipotez kabul edilir.
- Test sonucunda t istatistiği 12,91'e eşit bulunmuştur.
- Beta bir parametresi 1,42'nin 11'e bölümü olarak hesaplanmıştır.
- 13:16Kalıntılar ve Otokorasyon
- Kalıntılar, gözlemlenen değerden bağımlı değişkenin tahmini değerinin çıkarılmasıyla elde edilir.
- Otokorasyon tespit için kullanılan sıra testi, tesadüfün kalıntıların dizilişi ile ilgili bir kavramdır.
- Hata terimleri normallik varsayımının testinde Jark-Bera testi kullanılır.
- 14:32Model Kurma ve Hata Terimi
- Model kurma hatası olarak hata teriminin modelde yer alması yanlıştır, hata terimi ekonomik modelde yer almalıdır.
- Ana kütle hata teriminin varyansını tahmin eder.
- Tahmini standart hatası, ana kütle hata terimi varyansının kareköküdür.
- 17:02Sınav Sonuçları
- Sınavda dört soruya itiraz edilmiş, ancak hoca bir tanesini iptal etmiştir.
- Kalıntı kareler toplamının değeri 30'a eşittir.