Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitmen tarafından sunulan eğitim psikolojisi konulu soru çözüm dersidir. Eğitmen, KPSS sınavına hazırlık amacıyla çeşitli psikoloji sorularını çözmektedir.
- Videoda öğrenme psikolojisi, öğrenme aktarımı, ket vurma, koşullama ve olgunlaşma gibi konular ele alınmaktadır. Eğitmen, "Video Ders Notları" kitabının cevaplarını olmayan sorularını çözerek, öğrenmeyi etkileyen faktörler, türe özgü hazır oluş, genel uyarılmışlık, kaygı, güdüler, olumlu ve olumsuz aktarım, ileriye ve geriye ket vurma gibi konuları günlük hayattan örneklerle açıklamaktadır.
- Videoda ayrıca öğretmenlerin öğrencilere sınav stratejileri hakkında tavsiyeler vermesi gibi konular da ele alınmaktadır. Eğitmen, soruları çözdükten sonra doğru yanlış sorularının ayrı bir videoda anlatılacağını belirtmektedir.
- 00:04Video Ders Notları Kitabı Kullanımı
- Video ders notları kitabında konuya çalıştıktan sonra çözümlü sorular, video çözümlü sorular ve doğru yanlış testler bulunmaktadır.
- Bu videoda cevapları olmayan sorular çözülecek ve bu konu öğrenme psikolojisine giriş ünitesinin toplamından yirmi soru içermektedir.
- Kitaplardaki sorular ÖSYM'nin karşıladığı sorulardır ve özellikle 2020 senesinde çıkan sorularda öğrenmeye ayrılan zaman konusu sorulmuştur.
- 01:02Öğrenmeyi Etkileyen Faktörler
- Öğrenenle alakalı faktörler arasında dikkat, hazır bulunuşluk, güdülenme ve ket vurma bulunmaktadır, ancak etkin katılım öğrenenle değil, öğreten veya yöntemle alakalı bir faktördür.
- Türe özgü hazır oluş, genetik donanımdır ve bir türün tüm bireylerinde görülen ortak özelliklerdir.
- Öğrenmeyi etkileyen faktörler arasında genel uyarılmışlık, dikkat, aktarım, zeka ve kaygı/anksiyete bulunmaktadır.
- 06:31Güdüler ve Biyolojik Donanım
- Güdüler birincil ve ikincil olarak ikiye ayrılır; birincil güdüler doğuştan gelen ihtiyaçlardır (yiyecek, gürültü, hastalık, soğuk hava), ikincil güdüler ise anlamını sonradan kazandığımız ihtiyaçlardır (hakaret, olumlu sosyal davranışlar).
- İnsanların ekşi yiyecek yediğinde yüzünü buruşturması veya ani gürültüde irkilmesi gibi davranışları biyolojik donanım (doğuştan gelen kalıtım) ile açıklanır.
- Ortamın sıcaklığı (ısı) öğrenmeyi etkileyen faktörlerden biridir ve öğrencilerin genel uyarılmışlık seviyesini doğru optimal düzeyde etkiler.
- 11:33Olumlu Aktarım ve Edimsel Koşullanma
- Matematiği iyi olan bir öğrencinin fizik dersinde de başarılı olması, kolaylaştırma etkisi nedeniyle olumlu aktarımdır.
- Olumlu pekiştirme, edimsel koşullanmada organizmanın hoşuna giden uyarıcılar (tepkiden sonra gelen) olarak tanımlanır.
- Olumlu güdülenme, doğru cevap aktarımdır ve kolaylaştırma etkisinden dolayı olumlu aktarımdır.
- 12:59Olumsuz Aktarım ve Ket Vurma
- Klavyeli telefon kullanan bir kişinin dokunmatik telefonun klavyesini kullanırken zorlanması, zorlaştırma etkisi nedeniyle olumsuz aktarımdır.
- Olumsuz pekiştirme, organizmayı rahatsız eden bir durumun ortamdan çıkmasıdır.
- Bir belgeye imza atarken 2019 yazması gereken kişinin 2018 yazması, ileriye ket vurmadır.
- 15:32Geriye Ket Vurma ve Öncelik Etkisi
- Önce İngilizce sonra Latince öğrenen bir kişinin İngilizce metin çevirisi yaparken aklına sürekli Latince kelimelerin gelmesi, geriye ket vurmadır.
- Öncelik etkisi, bir şeyin başlangıcını hatırlamaktır; sonralık etkisi ise bir şeyin son kısmını hatırlamaktır.
- Ayşegül öğretmenin yeğenlerinin isimlerini karıştırması (Kutup'u Tualp olarak söylemesi), ileriye ket vurmadır.
- 17:18Geriye Ket Vurma Örneği
- Geometri dersinde öğretmen üçgenin alan formülünü verdikten sonra karenin alanının nasıl hesaplandığını anlatmıştır.
- Mert, akşam geometri dersinde üçgenlerle ilgili soru çözerken aklına sürekli karenin alan formülünün geldiğini fark eder.
- Bu durum geriye ket vurmadır çünkü Mert eski öğrenmesini (üçgenin alan formülü) unutmuştur.
- 19:31Öğrenme ve Aktarım Kavramları
- Kıbrıs'ta trafik tersten akarken, İngiltere'de direksiyonun sağ tarafta olması nedeniyle bir kadın şaşkınlıkla diğer tarafa geçmektedir.
- Olumsuz aktarım, eski bilginin yeni bilgiyi zorlaştırdığı durumdur; ileri ket vurma değildir çünkü eski bilgi daha güçlü kalır.
- Karşıt koşullama, klasik koşullanmada uyarıcının tam tersi verildiğinde tepkinin değişmesidir (asık suratlı öğretmen yerine güler yüzlü öğretmen).
- 20:55Öğrenmenin Özellikleri
- Öğrenme sadece gözlenebilen bir süreç değildir, hem gözlenen hem de gözlenemeyen davranışları kapsamaktadır.
- Öğrenmenin gözlenen sonucunu vurgulayan özellikler arasında öğrenilenlerin kalıcı ve sürekliliği, öğrenme bir tür alışkanlık kazanmadır ve davranış değişikliğidir.
- Kavramsal benzerlik, zihinsel bir duruma vurgu yapar ve gözlenemeyen bir durumdur.
- 22:05Öğrenmeyi Etkileyen Faktörler
- Öğretmenin doğru cevap veren öğrencilere gülümsemesi, öğrenmeyi etkileyen geri bildirim faktörüyle ilişkilidir.
- Öğrenmeyi kalıcılığında daha az etkisi olan öncüller arasında günlük hayattan örnekler verme, öğrencilerin daha önce öğrendikleri ile yeni konuyu ilişkilendirme, kodlama ve görsel-işitsel materyalleri kullanma bulunmaktadır.
- Pekiştireçleri (ödüller veya cezalar) çok sık kullanmak öğrenmeyi kalıcılığında daha az etkisi vardır, hatta bir noktadan sonra etkide bile bulunmayabilir.
- 25:14Olgunlaşma ve Öğrenme İlişkisi
- Stanford Üniversitesi'nde yapılan bir deneyde, merdiven çıkarma egzersizleri yapan ikiz bebek, egzersiz yapmayan ikizine göre sadece bir haftalık gecikme ile eşit düzeyde merdiven çıkabilir hale gelmiştir.
- Olgunlaşma ve öğrenme birbirinden tamamıyla bağımsız durumlar değildir, nispeten bağımsızdır ve birbirlerini belli düzeylerde etkiler.
- Çevre, yaşantı ve öğrenme özellikle olgunlaşmanın hızını ve erken ya da geç olmasını etkiler.
- 27:14Anlamsal Çağrışım ve Öğrenme Stratejileri
- Öğretmenin öğrencisine kelimeleri geçmişte yaşadığı olaylarla ilişkilendirmesini tavsiye etmesi, anlamsal çağrışım (çağrışımsal anlam) özelliğinden yararlanmaktır.
- Öğretmenlerin öğrencilerine sınav öncesinde yoğun çalışma yerine dönem boyunca günde bir-iki saat çalışmalarını tavsiye etmelerinin temel nedeni, öğrenilen bilgilerin daha sağlam ve kalıcı olmasıdır.
- Ayşegül öğretmen, sınava hazırlanan öğrencilerine ders çalışırken kitap ya da ders notlarında önemli kısımların altını renkli bir kalemle çizmelerini tavsiye eder.
- 30:11Algısal Ayırt Etme Sorusu
- Algısal ayırt etme, öğrencinin bir bilgiyi daha ön planda algılayıp kalıcı hale getirmesini sağlamaktır.
- Yorum sorularında kısa seçenekler yerine uzun cümleler kullanılarak öğrencilere ders notlarını veya kitabı bir sonraki okumalarında önemli kısımları bulmaları için zaman kazandırmak amaçlanır.
- Algısal ayırt etme, öğrencilerin önemli kısımları algısal olarak ayırt edilebilir hale getirmelerini sağlayarak bu kısımları daha kolay öğrenmelerine yardımcı olmayı amaçlar.