Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitimci tarafından öğretmen adaylarına yönelik hazırlanmış eğitim programı içerik tasarımı ve düzenleme yaklaşımları hakkında bir ders formatındadır.
- Video, program geliştirme sürecinde içerik ögesinin önemi ve özellikleri ile başlayıp, içerik düzenleme ölçütleri (ilgililik, düzeye uygunluk, şema, soyutlama, denge, alıştırma, güncellik, geçerlilik, optimal yapı ve kaynaşıklık) ve farklı içerik düzenleme yaklaşımlarını (doğrusal, sarmal, modüler, piramitsel, çekirdek, proje merkezli, tematik ve sorgulama merkezli) detaylı şekilde ele almaktadır. Ayrıca belirte tablosunun ne olduğu ve nasıl hazırlanacağı da açıklanmaktadır.
- Video, ÖSYM sınavlarında çıkabilecek soru tiplerini analiz ederek öğrencilere hazırlık yapma konusunda tavsiyelerde bulunmakta ve çıkmış sınav soruları üzerinden konular pekiştirilmektedir. İçerik belirleme ölçütleri, içerik düzenleme yaklaşımları ve belirte tablosu hazırlama konularını içeren bir ünitenin sonunu oluşturmaktadır.
- Eğitim Programı İçeriği
- Eğitim programı tasarlanırken hedefler, içerik, eğitim durumları ve değerlendirme gibi temel ögeler oluşturulur.
- İçerik, derste çocuklara öğretilecek bilgiler, konular, üniteler, temalar, müfredatlar veya kapsamlar olarak ifade edilir.
- İçerik ögesi "ne öğretiyoruz?" sorusunu cevaplayan öğedir ve dersin bilgi kısmını oluşturur.
- 01:43İçerik Düzenleme Ölçütleri
- İçerik düzenleme ölçütleri arasında ilgililik, düzeye uygunluk, şema, soyutlama, denge, alıştırma, güncellik, geçerlilik, optimal yapı ve kaynaşıklık bulunmaktadır.
- İlgililik, içerikin dersin hedefleri ve kazanımlarıyla ilgili olması gerektiği anlamına gelir.
- Düzeye uygunluk, öğrencinin gelişim düzeyine uygun bilgilerin olması ve çocukun kendi şemalarını oluşturabilmesi gerektiği anlamına gelir.
- 03:43İçerik Düzenleme Ölçütleri (Devam)
- Denge, içeriğe konu eklesek de çıkarsak da bütünlüğün bozulmaması demektir.
- Alıştırma, ünite başlarında, içinde ve sonlarında pekiştirme faaliyetlerinin içermesi gerektiği anlamına gelir.
- Güncellik ve geçerlilik, bilimsel alanda en güncel ve geçerli bilgileri içermesi gerektiği anlamına gelir.
- 06:25İçerik Düzenleme Yaklaşımları
- İçerik düzenleme yaklaşımları, her dersin farklı bir içerik yapısına sahip olmasıdır.
- Matematik gibi derslerde konular arasında ön koşul ilişkisi vardır (dikey kaynaşıklık), beden eğitimi gibi derslerde ise bu ilişki daha az önemlidir.
- Her derste farklı içerik düzenleme yaklaşımı kullanılabilir ve bir derste birden çok yaklaşım da kullanılabilir.
- 08:03İçerik Düzenleme Yaklaşımları
- Doğrusal yaklaşım, konuların birbirinin ön koşulu olduğu ve ardışık, sıralı, aşamalı ilerlediği bir içerik düzenlemesidir.
- Doğrusal yaklaşımda öğrenciler bir üniteyi öğrenmeden diğerine geçemezler çünkü aralarında yakın ve zorunlu ilişki vardır.
- Doğrusal yaklaşım, içerik düzenlemelerinde en katı olan yaklaşım olarak kabul edilir.
- 10:42Sarmal Yaklaşım
- Sarmal (helezonik veya spiral) yaklaşım, sürekli eski konuları tekrar ederek her tekrarda yeni bilgiler ekleyerek kapsamı genişleten bir içerik düzenlemesidir.
- Sarmal içerikte, her sene veya her konu önceki konuyu da içine alarak büyür ve kapsama özelliği gösterir.
- Bu yaklaşım, öğrencilerin aradan geçen zamanda konuları unutmasını engeller ve yeni bilgileri önceki bilgileriyle bağlamasını sağlar.
- 13:25Modüler Yaklaşım
- Modüler yaklaşım, içeriklerin birbirinden bağımsız parçalar şeklinde düzenlenmesidir ve ÖSYM'nin en çok sorduğu konulardan biridir.
- Modüler içerikte parçalar arasında ön koşul ilişkisi yoktur, her parça kendi içinde anlamlıdır.
- Bu yaklaşımda öğrenme sırası esnektir, kişinin ihtiyaçlarına ve özelliklerine göre parçaları farklı sırayla öğrenmesi sağlanabilir.
- 15:23Modüler İçerik Yapısı
- Modüler içerik yapısında, sadece güncellenen parçayı yenileyerek tüm içeriği güncel tutmak mümkündür.
- Modüler içerik, hızlı değişen alanlara uygundur ve içeriği bağımsız parçalar şeklinde oluşturur.
- Her parça kendi içinde anlamlıdır ancak parçalar arasında ön koşullu ilişkisi yoktur.
- 16:24Piramitsel İçerik Yapısı
- Piramitsel içerik yapısında ilk yıl tüm öğrenciler ortak tabanlı dersler alır.
- Sonraki yıllarda herkes kendi alanında uzmanlaşır, yıldan yıla kapsam daralırken ayrıntı artar.
- Bu yaklaşım esnek değildir, öğrencilere seçme hakkı vermez ve tek bir alanda uzmanlaşma sağlar.
- 18:47Çekirdek İçerik Yapısı
- Çekirdek yaklaşımı daha çok özel üniversitelerde (Koç, Sabancı, Bilkent, Yeditepe) görülen bir içerik düzenleme yaklaşımıdır.
- İlk yıl tüm öğrenciler ortak tabanlı dersler alır, sonraki yıllarda kendi seçtikleri alanda uzmanlaşır.
- Çekirdek yaklaşımında birden çok alanda uzmanlaşma elde edilebilir ve çift anadal, yan dal gibi uygulamalar mümkündür.
- 21:13İçerik Düzenleme Yaklaşımları
- Piramitsel ve çekirdek içerik düzenlemeleri daha çok üniversite düzeyinde kullanılır ve uzmanlaşma sağlar.
- Piramitsel içerikte ilerleyecek alan esnek değildir, tek alanda uzmanlaşma sağlar; çekirdek içerikte ise öğrenci ilerleyeceği alanı seçer ve birden çok alanda uzmanlaşma sağlayabilir.
- Proje merkezli yaklaşımda öğretmen konuların listesini ve tarihlerini öğrencilere verir, öğrenciler ilgileri doğrultusunda konu seçer, araştırır ve projeler hazırlayıp sunar.
- 24:30Tematik Yaklaşım
- Tematik yaklaşımda ortak bir tema belirlenir ve dersler ile konular bu tema üzerinden ilişkilendirilir.
- Tematik yaklaşımda bir dersin tüm üniteleri ortak bir tema üzerinden bağlanabilir veya farklı dersler ortak bir tema üzerinden ilişkilendirilebilir.
- Özellikle önemli günlerde (29 Ekim gibi) disiplinler arası yaklaşımda tematik yaklaşım tercih edilir.
- 26:43Sorgulama Merkezli Yaklaşım
- Sorgulama merkezli yaklaşımda içerik önceden hazırlanmaz, öğretmen sınıfa girdikten sonra öğrencilerin özelliklerine göre ve o anki ihtiyaçlarına göre içerik oluşturur.
- Bu yaklaşım özellikle okul öncesi eğitiminde kullanılır ve içerik sürekli değişken ve esnektir.
- İçerik düzenleme yaklaşımları arasında öğrenci özelliklerini en fazla dikkate alan yaklaşım sorgulama merkezli yaklaşım olmalıdır.
- 28:40İçerik Düzenleme Yaklaşımları
- Sorgulama merkezli tasarımda öğretmenin donanımlı olması gerekir, böylece öğrencilerin ilgi duyduğu konulara odaklanabilmektedir.
- Doğrusal içerik düzenlemesinde üniler birbirinin ön koşuludur ve ardışık sıralı şekilde konular işlenir.
- Sarmal düzenlemesinde geçmiş konular sık tekrar edilir ve her tekrarda kapsamı giderek genişletilir.
- Modüler düzenlemesinde içerik bağımsız parçalar şeklinde düzenlenir ve parçalar arasında ön koşul ilişkisi yoktur.
- Piramit sel düzenlemesinde ilk yıl ortak dersler, sonra alanda uzmanlaşma olur ve çocuk alanını seçemez.
- Çekirdek düzenlemesinde de ilk yıl ortak dersler alınır, sonra alanda uzmanlaşma olur ve çocuk alanını seçebilir, isterse birden çok alanda uzmanlaşabilir.
- Konuğ proje merkezli tasarımda içerik hazırlanmaz, sadece konuların listesi verilir ve öğrenciler bireysel veya grup olarak araştırıp projeler şeklinde hazırlar.
- Tematik düzenlemesinde dersler ve konular arasında disiplinler arası ilişki kurulur.
- Sorgulama merkezli tasarımda içerik hazırlanır ve öğrencilerin o anki ilgileri, soruları dikkate alınır.
- 30:48Belirte Tablosu
- Belirte tablosu, dersin üniteleri ile kazanımları arasındaki ilişkiyi gösteren tablodur ve içerik ögesinden sonra hazırlanır.
- Tabloda bir tarafında üniteler, diğer tarafında hedefler (bilişsel alan, hedef düzeyleri) yer alır.
- Belirte tablosu hem nitel hem de nicel bilgi verir; nitel olarak kazanım düzeyini, nicel olarak kazanım sayısını gösterir.
- Kazanım sayısına göre hangi ünitenin daha kıymetli olduğu da belirlenebilir.
- Belirte tablosu eğitim durumları ve değerlendirme ögelerini düzenlerken kullanılır.
- Öğretmenin strateji, yöntem ve teknik seçiminde rehberlik eder.
- Ölçme aracının kapsam geçerliliğini sağlamamıza yardımcı olur, böylece öğrettiğimiz kapsamı doğru ölçebiliriz.
- Belirte tablosunda kazanım düzeyi, üniteler, kazanım sayısı ve toplam kazanım sayısı yer alır, ancak yöntem ve teknikler tabloda yazılmaz.
- 37:07İçerik Düzenleme Yaklaşımları
- ÖSYM'nin sorduğu içerik düzenleme yaklaşımları sorusu muazzam bir soru tipidir ve aklından çıkarmamak gerekir.
- Sarmal yaklaşım, her kazanım öncekini de kapsayarak genişleyerek büyümeyi ifade eder.
- Sorgulama merkezli tasarım, içeriklerin öğrencinin özelliklerine göre hazırlanmasını gerektirir.
- 40:27İçerik Düzenleme Yaklaşımları Örnekleri
- Modüler yaklaşım, içeriğin bağımsız parçalardan meydana geldiğini ve farklı yöntemlerle öğretilmesini gerektirir.
- Doğrusal programlama yaklaşımı, konuların birbiriyle ardışık ve yakın ilişkili olması özelliğini taşır.
- Sorgulama merkezli programlama yaklaşımı, içeriklerin öğrencinin ilgilerini ve ihtiyaçlarını dikkate alarak hazırlanmasını gerektirir.
- 44:37İçerik Düzenleme Yaklaşımları
- İçerik düzenlemesinde ardışık sıralamalar ve önceki öğrenmelerin tekrarı bulunur.
- Sarmal içerik düzenlemesinde geçmiş konular sürekli tekrar edilirken, doğrusal içerik düzenlemesinde zorunlu ilişki, ardışıklık ve aşamalı ilerleme vardır.
- Sarmal programlamanın temel düşüncesi, yeni bilgilerin ön öğrenmeler üzerine inşa edilmesidir.
- 47:07Tematik ve Modüler İçerik Düzenlemesi
- Tematik içerik düzenlemesi, farklı derslerde aynı konu etrafında içerik oluşturmak veya bir dersin ünitelerini bir tema üzerinden bağlamaktır.
- Modüler içerik düzenlemesinde, her bir konu kendi içinde anlamlı bir bütün olarak tasarlanır.
- Çıkmış soruların %60-70'i önceki yıllardan devam etmektedir, bu nedenle çıkmış soruları analiz etmek önemlidir.
- 48:32İçerik Düzenleme İlkeleri
- İçerik düzenlemesinde alıştırma ilkesi, ünite başlarında ve sonlarında sorular sorarak öğrenilenlerin pekiştirilmesidir.
- İçerik düzenlemesinde soyutlama, şema, düzey, yordama ve vardama ilkeleri bulunmaktadır.
- Vardama özelliği, öğrencinin içerikteki bilgiyi kullanarak geleceği ve geçmişi öngörebilmesi, tahmin edebilmesidir.
- 49:41Program İçeriği Düzenleme Yaklaşımları
- Piramitsel içerik düzenlemesinde ilk yıl ortak dersler alınır, sonra herkes kendi alanında uzmanlaşır ve esneklik yoktur.
- Çekirdek içerik düzenlemesinde de ilk yıl ortak dersler alınır, ancak öğrencinin kendi seçtiği alanda uzmanlaşması sağlanır.
- İçerik düzenleme yaklaşımları program geliştirme dersinde önemli bir başlıktır ve sık soru gelir.
- 51:15Dersin Kapanışı
- İçerik belirleme ölçütleri, içerik düzenleme yaklaşımları ve belirte tablosu hazırlanması konuları bu üniteye dahildir.
- Sıradaki ünite eğitim durumlarıyla ilerleyecektir.
- Yarın 10:30'da öğretim ilkeleri yöntemleri dersinden yeni bir deneme sorusu çözülecektir.