Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir felsefe dersinin kaydıdır. Öğretmen, çağdaş felsefe dersinin ikinci ünitesi olan Edmund Husserl felsefesini anlatmaktadır.
- Ders, Husserl'in fenomenolojinin kurucusu olarak kıta felsefesindeki etkisini, hayatını, eserlerini ve temel felsefi kavramlarını (indirgeme, epoke, yönelimsellik, yaşam dünyası) ele almaktadır. Video, Husserl'in yaşam dünyası kavramının solipsizm sorununu nasıl aşmaya çalıştığını, Frankfurt Okulu'nun Husserl'e yönelik eleştirilerini ve Husserl'in kıta felsefesi, analitik felsefe ve sosyolojik bakış açısı üzerindeki etkisini incelemektedir.
- Video, bir sonraki ünitede Husserl'in öğrencisi Heidegger'in ele alınacağı bilgisiyle sonlanmaktadır.
- 00:02Edmund Husserl'in Önemi
- Edmund Husserl, kıta felsefesinin 20. yüzyıldaki seyrini anlamak açısından olmazsa olmaz bir felsefi girişimdir.
- Husserl'in fenomenolojisi, kıta felsefesinde büyük bir etki doğurmuş ve büyük bir dönüşüme kapı araladığı Bergson ile birlikte önemli bir rol oynamıştır.
- Husserl'in felsefe tarihi içerisindeki önemi sadece fenomenolojinin kurucusu olmasından kaynaklanmaz, ayrıca özneye ve öznelliğe teorisi sosyal bilimlerdeki tartışmalara ciddi etkili olmuştur.
- 04:05Husserl'in Hayatı ve Eserleri
- Husserl 1859'da bugünkü Çekya'ya ait Muravia kentinin Prost-Nits kasabasında dünyaya geldi ve 1938'de Almanya'nın Freiburg şehrinde hayatını kaybetti.
- İlk olarak matematikle başlayan Husserl, daha sonra felsefi alanda öne çıkmış ve temel eserlerini "Aritmetiğin Felsefesi" (1891), "Mantıksal Araştırmalar" (1900-1901), "Saf Bir Fenomenoloji ve Fenomenolojik Felsefe İçin Düşünceler" (1913), "Formel ve Transandantal Mantık" (1929) ve "Kartezyen Meditasyonlar" (1931) olarak yayınlamıştır.
- Ölümünden sonra yayınlanan "Avrupa Birimlerinin Krizi ve Transandantal Fenomenoloji" (1936) ve "Fenomenolojik Felsefeye Giriş" (1936) onun altıncı eseridir, ayrıca el yazmaları olarak korunan metinler "Huserliana" olarak yaklaşık 55 cilt tutan bir külliyat oluşturmuştur.
- 07:01Husserl'in Temel Amacı ve Eleştirileri
- Husserl'in bütün bir hayatı boyunca tek bir amacın etrafında düşünsel çabalarını örmeye çalıştığı felsefeyi temellendirme arzusudur.
- Husserl, felsefenin bilimleri temellendirme vazifesinin büyük oranda üstlenilmesi gerektiğini ve felsefenin bir "ilk felsefe" olması gerektiğini savunmuştur.
- Husserl, natüralizmi kesin bir bilim olmanın önündeki en büyük engellerden birisi olarak görür ve tarihselcilik eleştirisinde şüpheci ve rölativist bir konuma hapsolmasını kabul edemez.
- 11:00Husserl'in Yöntemsel Araçları
- Husserl, bilimleri temellendirme görevi için iki önemli araçtan yararlanır: indirgeme ve epoke.
- Epoke, bilimlerin bize sunduğu bütün kabulleri askıya almak, yargıda bulunmaktan geri durmaktır ve hiçbir verilmişliği geçerli kabul etmemektir.
- İndirgeme, doğanın varlığına dair bilimsel ve bilimsel öncesi her iddiayı, uzamlı, zamanlı ve nedenselliğe tabi şeyler olarak kabul eden bütün iddiaları dışarıda bırakmaktır.
- 12:19Husserl'in Önemli Kavramları
- Husserl'in düşüncesinde önemli kavramlardan biri yönelimsellik olup, her bilinç edinimin bir nesneye yönelmesi ve bilincin özünde bir şeyin bilinci olduğu anlamına gelir.
- Yaşam dünyası kavramını ilk kullanan Husserl'dir ve bu kavram daha sonra Alfred Schutz ve Jürgen Habermas tarafından sosyolojik bir bağlama oturtulmuştur.
- Husserl, yaşam dünyasını merkezi bir unsur olarak bilimleri temellendirme amacıyla belirlemiş ve hayatın içsel dinamiklerini fenomenolojik bir zeminde kavrama gerekliliğini vurgulamıştır.
- 14:36Husserl'ın Yaşam Dünyası Kavramı ve Eleştirileri
- Husserl, yaşam dünyası kavramıyla tek bencillik (solipsizm) sorununu aşmaya çalışmıştır çünkü yaşam dünyasında özneler arası, karşılıklı ilişkiselliği temsil eden bir dünya söz konusudur.
- Frankfurt Okulu'ndan Adorno ve Marquez, Husserl'ı idealizm eleştirisiyle karşılık vermesine rağmen, bilimleri temellendirme girişiminde idealizmin sınırlarına bağlı kalmaya devam ettiğini eleştirmiştir.
- Marquez, Husserl'ın düşüncesini tahakkümün otoriter formlarının yeniden üretildiği bir burjuva düşünce olarak sert bir eleştiriyle ele almıştır.
- 16:58Husserl'ın Etkisi ve Mirası
- Husserl'ın teorisi özellikle tek bencillik sorunu bağlamında büyük oranda eleştiriye maruz kalmıştır.
- Husserl, hem kıta felsefesini hem de anglosakson felsefeyi etkilemiş, analitik felsefe üzerinde de ciddi bir etki yaratmıştır.
- Husserl'ın etkisi, Heidegger, Jean-Paul Sartre, Levinas, Ponti, Aron Gurvich, Michel Foucault, Cadderida gibi kıta felsefesinin önemli isimlerini etkilemiş, ayrıca Jürgen Habermas ve Garfinkel gibi sosyolojik bakış açısı geliştirmeye çalışan isimler üzerinde de derin bir etki yaratmıştır.
- 18:20Husserl'ın Mirası
- Husserl'ın fenomenolojinin kurucusu olması, özne ve öznelliği açtığı alan, solipsizm sorunu çözmek üzere yaşam dünyası kavramını geliştirmesi, yönelimsellik ve epoke ile indirgemeden daha çok natüralizm ve tarihselcilik eleştirisi bağlamında bahsedilmesi, onun düşünsel ve entelektüel çabalarından bize kalan temel miraslar olarak değerlendirilebilir.