Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Dilara Aytuğ ve Edebiyatçı Yazar Aytuğ Akdoğan arasında geçen bir röportaj formatındadır. Dilara, felsefe içerikleri üreten, YouTube kanalı ve podcast sahibi bir içerik üreticisi olarak karşımıza çıkarken, Aytuğ Akdoğan 17 yaşında yazmaya başlayan ve beş romanı olan bir edebiyatçıdır.
- Videoda edebiyat ve felsefe arasındaki ilişki, hikaye anlatıcılığının insan deneyimini nasıl şekillendirdiği ve içerik üretiminin kişisel hayatla ilişkisi gibi konular ele alınmaktadır. Konuşmacılar, edebiyatın felsefeye kıyasla varoluşun daha "üst bir formu" olabileceğini tartışırken, aynı zamanda hayatın anlamı, absürtizm ve nihilizm gibi felsefi kavramları da incelemektedir.
- Sohbetin ilerleyen kısımlarında, konuşmacılar Nietzsche, Camus, Wittgenstein gibi düşünürlerin edebiyatla olan ilişkisini, sanatın katsisiz bir araç olduğunu ve içerik üretiminin zamanla yorucu olabileceğini de paylaşmaktadırlar. Ayrıca, Dilara'nın YouTube kanalını tek başına kurup profesyonelleşme süreci ve içerik üretiminin kişisel hayatla ilişkisi de detaylı olarak ele alınmaktadır.
- 00:44Aytuğ Akdoğan'ın Edebiyat Kariyeri
- Edebiyatçı yazar Aytuğ Akdoğan, 17 yaşında ilk romanını yazmış ve uzun bir edebiyat kariyerine sahip.
- Akdoğan'ın beş romanı bulunmaktadır ve YouTube'da "Yazar Burada" ve "Yeraltından Notlar" gibi popüler programlar yapmaktadır.
- Akdoğan, edebiyattan sıkıldığını ve psikologların ve psikanalistlerin yorumlarını merak ettiğini belirtmektedir.
- 01:35Dilara ve Aytuğ'un Programı
- Dilara ve Aytuğ, uzun bir aradan sonra birlikte bir program yapmakta ve bu programda edebiyat ve felsefe konularını tartışacaklar.
- Dilara, edebiyattaki açıklarını Aytuğ'un kapatmasını ve kendisinin de felsefe konusunda yardımcı olmaya çalışacağını belirtmektedir.
- Dilara, edebiyattaki açıklarını "Edebiyatta İntihar Meselesi" adlı içerikte ifade etmiştir.
- 03:43Felsefe ve Edebiyat İlişkisi
- Felsefe tek bir disiplin değil, kıta felsefesi ve analitik felsefe gibi farklı geleneklere sahiptir.
- Analitik felsefeci, kıta felsefesini edebi olmakla suçlar ve felsefenin edebiyattan ayrılması gerektiğini düşünürler.
- Nietzsche, Sartre ve Heidegger gibi filozoflar, edebiyatı öven ve dilin olanaklarından dolayı felsefe yapmaya imkan tanıyan bir zemin bulmuşlardır.
- 05:39Aytuğ'un Edebiyat ve Felsefe Görüşü
- Aytuğ, edebiyat ve felsefe arasındaki sınırlandırmaların farazi olduğunu düşünmektedir.
- Felsefi metinlerin didaktik ve doğrudan geldiği, edebiyatın ise büyük soruları hikayeleştirdiği ve karaktere döktüğü görüşündedir.
- Aytuğ, Nietzsche'ye ait olup olmadığını bilmediği bir hikaye okuyarak, benlik ve kimlik üzerine felsefi bir mesajın hikayeleştirilmesini göstermektedir.
- 09:59Hikaye Anlatıcılığının Gücü
- Konuşmacılar hikaye anlatıcılığının (storytelling) insan deneyimlerini şekillendirdiğini ve varoluşumuzu anlamak konusunda büyülü bir gücü olduğunu vurguluyor.
- İbrahim dininin çizgisel zaman anlayışı ve Hint felsefesinin döngüsel zaman anlayışı gibi farklı anlatılar, insanların dünyayı deneyimleme biçimlerini belirliyor.
- Sinirbilimde hikaye anlatıcılığının evrimsel süreçte bir avantaj sağladığı ve bu nedenle insanlarda var olduğu düşünülüyor.
- 12:22Edebiyat ve Felsefe İlişkisi
- Konuşmacılar edebiyatın felsefeye kıyasla kişiyi etkileme ve dönüştürme bağlamında daha büyük bir gücü olduğunu savunuyor.
- Edebiyatın felsefeden farklı olarak, okuyucuyu sorunlarla hemhal olmaya ve deneyimlemeye yönlendirdiğini belirtiyorlar.
- Edebiyatın tarihi okumayı tercih etmek yerine hikayeleştirmeyi tercih etmenin önemini vurguluyorlar.
- 14:01Söz Sanatı ve Metafor
- Edebiyatın söz sanatını içerdiğini ve hikayeleştirmenin sanat olduğunu, çünkü metaforik bir anlamı olduğunu belirtiyorlar.
- Metaforun eski Yunanca'da "öteye taşımak" anlamına geldiği ve sanat eserinin kendisi dışında başka bir şeye işaret etmesi gerektiği açıklanıyor.
- Felsefenin de metaforik anlatımla işlev gördüğünü, örneğin Nietzsche'nin felsefesinde olduğu gibi.
- 15:23Felsefe ve Edebiyat Arasındaki İlişki
- Felsefe ve edebiyatı karşılaştırmak yerine, birbirleriyle nasıl beslendiklerini ve ilham verdiklerini konuşmanın daha anlamlı olduğu vurgulanıyor.
- Akıl Çağı serisi gibi bazı edebi eserlerin felsefi düşünceleri hikayeleştirmeye dönüştürdüğünü belirtiyorlar.
- Felsefenin çok geniş bir çatı olduğunu ve analitik felsefe gibi bazı alanların edebiyatla alakası olmayan farklı dertlerle uğraştığını açıklıyorlar.
- 18:37Varoluş ve Edebiyat
- Edebiyatta kavramlarla değil, zaman ve mekan kurgusuyla varoluş deneyimine en yakın olunduğunu belirtiyorlar.
- Felsefede kavramlarla konuşulduğunda soyutlamalara gidildiğini, edebiyatta ise olaylara en yakın olunduğunu vurguluyorlar.
- Edebiyatın varoluşunun daha üst bir formu olabileceğini, felsefeye kıyasla daha etkili olabileceğini savunuyorlar.
- 20:09Edebi ve Sanatsal Özgürlük
- Bir yazar Yahudi ırkının dünyadan ortadan kaldırılmaya çalışmasını protesto etmek için bir harfi hiç kullanmadan bir roman yazmıştır.
- Konuşmacı, farklı bir şekilde sanat yapan herkese büyük saygı beslediğini ve her türlü sanatı büyük bir oburlukla izleyip okuduğunu belirtiyor.
- Konuşmacı, sanat kavramının işe yaradığını düşünse de, hayatın anlamını aramak konusunda iflah olmaz bir pesimist olduğunu ifade ediyor.
- 21:13Zen ve Absürtizm
- Zen'de hakikate varan ustanın "pirincimi yerim, gün batımını izlerim, işte ben de böyle biriyim" diyerek olağan olanda olağan dışını görmeye başladığını anlatıyor.
- Konuşmacı, hayatında erken yaşta öleceğine dair bir duyguya sahip olduğunu ve bu nedenle çok erken yaşta kitap yazmaya başladığını, ayrıca kazandığı telifleri seyahatlerine yatırdığını belirtiyor.
- Otuzlarımın başında hayatın absürt olduğunu hissetmeye başladığını ve hem edebi hem felsefi bir akım olarak absürdizmin kendisini en çok beslediğini söylüyor.
- 23:39Hayatın Çelişkili Olması
- On sene önce çok büyük laflar ederken, şimdi hayatın muğlaklığı ve çelişkili oluşunu kucaklamayı tercih ettiğini, artık büyük anlamlar aramadığını belirtiyor.
- Nietzsche örneğiyle, teorik olarak kötülüğü insanın en büyük gücü olarak tanımlayan birinin, bir atın kırbaçlanmasına müdahale etmesi ve ardından aklını kaybetmesi gibi çelişkileri anlatıyor.
- Konuşmacı, keskin cümlelerle çırpınmak yerine zihnini akışa bıraktığını, büyük arayışı, anlam arayışını kestiğini ve hayatın böyle bir yer olduğunu düşündüğünü ifade ediyor.
- 26:23İyimser Nihilizm
- İyimser nihilizm (optimistik nihilizm) kavramını kullanarak "hayatın anlamı yok, hayatın anlamı bu" diyerek yaşamın çelişkilerini kabul ettiğini belirtiyor.
- Daha önce büyük idealleri olan biri olarak roman yazarken, şimdi birileri yazsın kendisi okuyasın diye düşündüğünü söylüyor.
- Meta anlatılara karşı atak olarak çıkan pozisyonlar olduğunu, hayatın anlamını yaşam dışı bir üstte bulmaya çalışmanın altında din psikolojisinin bir alan olduğunu anlatıyor.
- 28:34Hayatın Değerlendirilmesi
- Hayatın sonuna geldiğinde iyi bir felsefeci olduğunu ve etiket filozof olarak kabul edilmesinin umurunda olmadığını belirtiyor.
- Kendi değerlerine uygun bir şekilde iyi yaşamak istediğini ve bunun için hayatının bir dönemini felsefe yaparak, belki bir dönemini çiftçilik yaparak geçirebileceğini söylüyor.
- Sanatçıların kimsenin ihtiyaç duymadığı şeyleri yapan insanlar olduğunu, ancak bunu küçümsemek için değil, sadece bir tanımlama olarak ifade ediyor.
- 29:20Yaşamın Farkındalığı ve Değerlendirilmesi
- İnsanlar bazen bir şeyi fark ettiğinde, daha önce düşünmemiş olabilirler ama sonra "böyle bir şeye ihtiyacım varmış" diye düşünürler.
- Konuşmacı, uzun süre genç olduğunu ve bu durumun kendisini çocuksu hissettirdiğini belirtiyor.
- Son zamanlarda normalde yapmayacağı şeyleri yapmaya daha meyilli olduğunu, mesela dans etmeye çalıştığını ama hala dans edemeyeceğini söylüyor.
- 30:00Hayatın Hakiki Değerleri
- Kendi zihin sarayı içinde çalışan insanlar olarak, sadece bilgi olarak değil, beden olarak var olduğunu ve gündelik yaşantı içindeki her karşılaşmanın hayata içkin şeyler olduğunu fark etmek gerektiğini vurguluyor.
- Yaşamın kendisinde bilgeliği aramak daha hakiki geldiğini ifade ediyor.
- Kendisini pesimist görmüyor, Emir Çora'nın "Çürümenin Kitabı"ndaki "Eğer bir gün kendimi öldürme seçeneğim olmasaydı çoktan intihar etmiş olurdum" sözünü sevdiğini belirtiyor.
- 31:10Melankoli ve Sosyal Hayat
- Depresif bir karakteri olmadığını ama melankolik bir tarafı olduğunu, manzaraların güzelliğinde hüzün yatabildiğini söylüyor.
- Eskisi kadar seyahat etmediğini ama yeni insanlarla tanışmayı çok sevdiğini, herkesin farklı bir bakış açısının olduğunu belirtiyor.
- Eskiden çok kapalı olduğunu, şimdi daha dışadönük ve sosyal olmaya çalıştığını, genişleyen halkalar halinde yaşamak istediğini ifade ediyor.
- 32:06Genişleme ve Derinleşme
- İlhan Berk'in "Hayatımı genişleyen halkalar halinde yaşarım ben" şiiri kendisine ilham verdiğini söylüyor.
- Felsefe açısından bakıldığında genişlemenin bir handikapı olduğunu, derinleşemeyeceğini belirtiyor.
- Genişleme aşamasında topladığı fikirleri sistematik bir düşünce sanatı olarak inşa etmeye başlaması gerektiğini vurguluyor.
- 33:18İlişkiler ve Kökleşme
- Gençlik döneminde çapkınlığa meyilli olduğunu, etrafında farklı ve güzel kızlar olması hoşuna gittiğini anlatıyor.
- Otuzdan sonra fark ettiğini, daha fazla kişiyle daha kısa süreli vakit geçirdiğinde kendisini yüzeysel hissettiğini söylüyor.
- Daha uzun süreli ilişkilerde, tek eşli olduğunda ve tek bir kişiye konsantre olduğunda daha mutlu olduğunu belirtiyor.
- 34:25Uzmanlık ve Kökleşme
- Türk Hava Yolları'nın uçağında izlediği belgeselde, her biri en az kırk-elli senesini ebru, kaligrafi gibi sanatlara vermiş sanatçıları anlatıyor.
- Uzmanlık ve adanmışlığın bambaşka bir şey olduğunu, hat ustasının kırk sene boyunca çizgiyi atmak konusunda ustalaşması gibi bir süreç olduğunu vurguluyor.
- Kendisinin hayatının son on senesinde sürekli genişlediğini, kökleşemediğini fark ettiğini ve bunu önce maceraperestliğinden sonra korkaklık ve kaçtığı bir şey olup olmadığını düşündüğünü belirtiyor.
- 36:03Anne Olma Deneyimi
- Konuşmacı anne olmak istiyor ancak bu deneyim gözünden bakıyor ve sürekli kendi kendini ikna etmeye çalışıyor.
- Anne olma içgüdüsü kutsal bir şey değil, topluma fayda sağlamak için değil, kişisel bir soru olarak ele alıyor.
- Evlilik ve annelik üzerine varoluşsal bir kriz yaşadığı için bu konuda kafası karışık.
- 37:19Felsefe ve Edebiyat Arasında
- Felsefecilerin fildişi kulede yaşadıkları, edebiyatçıların ise fildişi kuleye indikleri bir bakış açısı ele alınıyor.
- Felsefede kişilerden çıkıp genel kavramlar üzerine konuşulurken, edebiyatta karakterlerin analizleri görülür.
- Konuşmacı, edebiyatta karanlık tarafı arayan, merdivenden aşağı inen yazarları tercih ediyor.
- 39:27Sanat ve Kendiyle Yüzleşme
- Sanatta bir çeşit özdeşleşme (fühlung) yaşanıyor, empatiden farklı olarak karakterin içine girebiliyoruz.
- Teorik metinlerde kendimizle yüzleşmekten mesafeli olabiliyoruz çünkü orada kavramlar var, bizi yok sayabiliriz.
- Aristoteles'in katarsis kavramı, sanatta kendimizle yüzleşmenin bir yolunu gösteriyor.
- 40:40Kendi Karanlığına İnme Yolları
- Kendi karanlığına inme yolları farklı olabilir, konuşmacı için bu yol seyahatlerdir.
- Konuşmacı, konfor alanını terk edip tanıdık olmayan bir bağlama kendini fırlatıyor ve yeni tepkilerle kendini buluyor.
- Seyahat etmek onun için psikolojik bir yolculuk, kültürel değil.
- 41:32İçerik Üretimi ve İletişim
- İçerik üretmenin kişiyle temas sayısını artırmasına rağmen derinliği önleyebileceği düşünülüyor.
- Konuşmacı, YouTube'da içerik üretmekten keyif aldığını ve kendi düşüncelerini sansürlemeden anlatabildiğini belirtiyor.
- Bu platform sayesinde çok fazla kişiye hitap edebildiğini ve hızlı bir sürede etkileşim alabildiğini ifade ediyor.
- 42:11Dilara'nın YouTube Kanalı Hakkında
- Konuşmacı, Dilara'nın başlangıçta tek başına kendi kendine bir YouTube kanalı inşa ettiğini ve bu kanalın zamanla birçok üniversite ödülünü kazandığını ve farklı yaş gruplarına hitap ettiğini belirtiyor.
- Konuşmacı, Dilara'nın sürekli içerik üretmesinin iyi olup olmadığını sorguluyor ve bir yıl boyunca video çekmeyip maaşla geçinmesi durumunu düşünüyor.
- Dilara, profesyonellikin samimiyeti öldürdüğünü kabul ediyor ve bu konuyu kendi YouTube kanalında bir gün söyleyeceğini düşünmediğini belirtiyor.
- 43:36İçerik Üretimi ve Tükenmişlik
- Dilara hem YouTube hem podcast yapıyormuş, ayrıca mail bültenleri, kürasyonlar, online eğitimler ve profesyonel köşe yazıları yazıyormuş.
- Bir süre sonra tükenmişlik sendromuna evrildiğini ve birçok şeyi bıraktığını, sadece YouTube ve podcast yapmaya devam ettiğini söylüyor.
- İçerik üretiminin artık hobi olmaktan çıkıp bir işe dönüştüğünü ve meslek haline geldiğini belirtiyor.
- 44:07Özgürlük ve İçerik Türleri
- Platformlarda birey olarak var olmanın sağladığı özgürlük olduğunu, Hindistan'a gidip Hint felsefesi anlatacağını söyleyince izleyicilerin onun felsefe yolculuğunu merak ettiğini belirtiyor.
- YouTube ve podcast'te farklı bir deneyim yaşadığını, podcast'te daha kırılgan olduğunu ve kişisel yaşantılarından bahsettiğini söylüyor.
- YouTube'da ağır konular konuşurken bir savunma mekanizması olarak ciddileştiğini, podcast'te görünmeyen olmanın verdiği özgürlüğü sevdiğini ifade ediyor.
- 44:54Yazma İsteği ve İçerik Azalması
- Dilara'nın yazma evreni geldiğini, üç farklı kitabın girişlerini yazdığını ve yazmak istediğini belirtiyor.
- Görünür olmaktan sıkıldığını ve daha görünmediği bir yerden konuşmak istediğini söylüyor.
- İçerik üretiminin dinamik ilerlemesinden yorulduğunu ve içeriği azaltacağını, YouTube ve podcast'i iki haftada bir yapacağını belirtiyor.
- 46:25Zaman Yönetimi ve Ekonomik Durum
- Dilara'nın zaman yönetimi konusunda rahat olduğunu, sabah uyanıp yapması gereken şeyleri bakıp çoğu zaman yapmadığını söylüyor.
- Pasif gelirleri olduğunu, yazdığı dergileri ve bazen gelen reklam işlerini belirtiyor.
- Ekonomik kaygıdan ziyade var olma tarzıyla ilgili olduğunu, daha planlı ve programlı yaşadığında kendini iyi hissettiğini ifade ediyor.
- 48:04Kişisel ve Soyut Konular
- Dilara'nın kanalında kişisel konuların konuşulmadığını, genellikle soyutlama üzerinde konuştuğunu belirtiyor.
- İlk videolarda dikkat çekmeyen siyah bir gömlek giydiğini, makyaj ve ruj sürmediğini, orada Dilara değil bir anlatıcı olduğunu söylüyor.
- Sonra daha kişisel olmaya başladığını, podcast'in kişisel bir alan açtığını ve bu video da konunun felsefe ve edebiyat gibi kavramlardan bireylere geldiğini belirtiyor.
- 48:55İçerik Üretimi ve Deneyimler
- Konuşmacı, deneyim yaşarken "bu deneyimden nasıl içerik çıkarabilirim" düşüncesinin kendisini rahatsız ettiğini ve bu nedenle YouTube'da süreklilik sağlayamadığını belirtiyor.
- Konuşmacı, YouTube'da paraya ihtiyaç duyduğunda programların sponsoru olarak çalıştığını ve kendini tekrarlamaya başladığı için başka bir alana yöneldiğini söylüyor.
- Konuşmacı, Hindistan'a giden bir kadının normalde görünmeyen bir şey olduğunu ve kendisini yeterince samimi göstermediği için bazı izleyicilerin şüphe duyduğu konusunu ele alıyor.
- 50:16İçerik Oluşturma Yöntemi
- Konuşmacı, gittiği her yerde bir aydan fazla kaldığını ve Hindistan'da elli gün kaldığını belirtiyor.
- İçerik oluşturma sürecinde, ilk gün heyecanlı anları, bir iki hafta sonra yaşananları ve ayrılmadan önce çekilmek gereken kademeleri kurguladığını anlatıyor.
- YouTube'daki "Yolculuk Projesi"nin beş-altı bölümü olduğunu ancak bunların hiçbiri vlog olmadığını, bunun sinematik ve sanatsal bir yön taşıdığını vurguluyor.
- 51:48Anlatım ve Deneyim
- Konuşmacı, hikaye anlatıcılığının bazı insanların varoluş tarzına içkin bir şey olduğunu ve kendisinin de anlatmayı sevdiğini belirtiyor.
- Instagram'da da hikaye anlatmaya devam ettiğini, incil'in bir bölümüyle ilgili bir şey öğrendiğinde anlattığını ve anlatmak onu daha gerçek kıldığını ifade ediyor.
- Konuşmacı, anlatmama durumunda deneyimlerini yaşamayabileceğini düşündüğünü söylüyor.
- 52:36Sohbetin Sonu
- Konuşmacı, bu bölümün diğerlerinden farklı olduğunu ve kanaldaki ilk edebiyatçı ve sanatçıyı ağırladığını belirtiyor.
- Konuşmacı, beş senedir aynı gün ve saatte video yayınladığını ve izleyicilere teşekkür ediyor.
- Konuşmacı, izleyicilere "meraklı kalın" diyerek sohbeti sonlandırıyor.