Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir öğretmenin edebi sanatlar konusunu anlattığı eğitim içeriğidir. Öğretmen, edebi sanatların aslında çok kolay olduğunu ve öğrencilerin korkmaması gerektiğini vurguluyor.
- Video, edebi sanatların (teşbih, istihare, teşhis, intak, mecaz-ı mürsel, mübalağa, bilmezden gelme, hüsnü tahlil, tenasüp, tel telmih, tezat, tevriye, kinaye, tarih iğneleme, irsali meselesi, kişileştirme ve teşvili) detaylı açıklamasını içeriyor. Her bir sanat için futbol, top ve günlük hayattan örneklerle konu pekiştirilmekte ve dersin sonunda öğrencilere ödevler verilmektedir.
- Video, üniversite sınavlarına hazırlanan öğrenciler için hazırlanmış olup, edebi sanatları öğrenmek isteyenler için temel bilgileri sunmaktadır.
- Edebi Sanatlar Hakkında Giriş
- Edebi sanatlar kolay bir konu olmasına rağmen öğrenciler şiir konusunda sıkıldıklarını düşünürler.
- Edebi sanatlar (teşbih, teşbih beli, istihare, teşhis, intak, mecaz) konusunu ince ayrıntılara kadar öğreneceğiz.
- Edebi sanatlar (söz sanatları) aslında çok kolay bir konudur.
- 00:38Teşbih ve Teşbih Beli
- "Futbolcular sağda" cümlesinde benzetme yokken, "aslan gibi güçlü futbolcular sağda" cümlesinde benzetme vardır.
- Teşbih, aralarında benzerlik bulunan iki varlıktan zayıf olanın benzetilmesidir (aslan gibi güçlü futbolcular).
- Teşbih beli ise yalnızca benzeyen ve kendisine benzetilen yapılan sanattır (soluğum bir kuş gibi uçuyor).
- 06:22İstihare
- İstihare, bir sözün benzetme amacıyla başka bir sözün yerine kullanılmasıdır.
- Açık istihare, yalnızca kendisine benzetilenin kullanıldığı durumdur (yüce dağ başına siyah tül vardır).
- Kapalı istihare ise yalnızca benzeyenin kullanıldığı durumdur (futbolcularımız maçta rakibine kükredi).
- 07:04Teşhis ve Intak
- Teşhis (şahıslaştırma), insana ait özelliklerin insan dışındaki diğer varlıklara verilmesidir (vapur ağlıyor).
- Intak, kişileştirmenin ileri safhası olan insan dışındaki tüm varlıkları konuşturma sanatıdır (dolap ne için inlersin).
- Tüm intaklarda kişileştirme vardır ama tüm kişileştirmelerde intak yoktur.
- 07:56Mecaz-ı Mürsel
- Mecaz-ı mürsel, benzetme amacı olmadan bir sözün başka bir söze benzetilmesidir.
- Örnekler: "tamburi cemil bey çalıyor" (şarkısı çalıyor), "mehmet akif'i okurum" (şiirini okurum).
- Günlük hayatta da mecaz-ı mürsel kullanılır: "musluğu kapatır mısın?" (suyu kapatır mısın), "tabağı bitirdim" (tabağın içindekini bitirdim).
- 08:43Edebi Sanatlar
- Bilmezlikten gelme sanatı, bildiği bir şeyi bilmezden gelme durumudur; örneğin "Şakaklarıma kar mı yağdı?" ifadesi aslında beyaz saç demektir.
- Hüsnü tahlil, bir olayı gerçek nedeni dışında, çoğunlukla güzel bir bağlama sanatıdır; örneğin "Gök masmavi bu sabah güzel şeyler düşünelim" ifadesinde gerçek neden (bulutsuzluk) yerine güzel bir bağlama yapılmıştır.
- Tenasüp (uygunluk) sanatı, birbiriyle ilgili kelimelerin bir arada kullanılmasıdır; örneğin Yahya Kemal Beyatlı'nın "Artık demir almak günü gelmişse zamandan meçhule giden bir gemi kalkar bu limandan" sözünde liman, gemi, demir almak kelimeleri birbiriyle bağlantılıdır.
- 10:35Edebi Sanatlar
- Hatırlatma (tel), herkesin bildiği bir olaya veya kişiye gönderme yaparak onu hatırlatma sanatıdır; örneğin "Ekmek Leylek aldı" ifadesi Leylek-Mecnun hikayesini hatırlatır.
- Tezat (karşıtlık), birbirine zıt duygu, düşünce, hayal ve durumları ifade eden kavramları bir arada kullanmaktır; örneğin "Düşman görünürsünüz, yıllar yılı dost bildiğim aynalar" ifadesinde düşman ve dost birbiriyle karşıt kelimeler kullanılmıştır.
- Tevriye, iki anlamlı bir sözcüğün yakın değil de uzak anlamını kastedilmesidir; örneğin "Ulusun korkma nasıl böyle bir imanı boğar?" ifadesinde "ulusun" hem "sen" hem de "onlar" anlamına gelebilir.
- 13:02Edebi Sanatlar
- Kinaye, hem gerçek hem de mecaz anlamı olan bir sözün daha çok mecaz anlamı kullanılacak şekilde olmasıdır; örneğin "Parmak ağzımda kaldı" ifadesinde gerçek anlamdan ziyade şaşkınlık anlamında kullanılmıştır.
- Tarih (iğnelemek), bir sözün tersini kastederek kullanma sanatıdır; örneğin "O kadar cömertti ki hiçbir şey ısmarlamazdı" ifadesinde aslında cimri olduğu anlatılmaktadır.
- İrsali, şiirde atasözü veya vecize kullanma sanatıdır; örneğin "Gün doğmadan neler doğar?" atasözü şiirin içerisine renk katmak için kullanılmıştır.
- 14:42Edebi Sanatlar
- Mübalağa, sözün gücünü ve etkisini artırmak için bir durum veya varlığın gerçek değerinden büyük veya küçük gösterilmesidir; örneğin Mehmet Akif Ersoy'un "Savrulur enkazı beşer" ifadesinde tüm insanlığın orada olduğu abartılmıştır.
- İntak, insan olmayan bir varlığın konuşmasıdır; örneğin "Kalem gelip hocam ne haber dedi" ifadesinde intak kullanılmıştır.
- Mecaz-ı mürsel (ad aktarması), "Usta kalemler imzaya geldi" ifadesinde kalemler yerine yazarlar anlamına gelmektedir.
- 16:17Edebi Sanatlar
- İstihare, benzetilen ve benzeyenin kullanıldığı benzetmedir.
- Kişileştirme, insan olmayan varlığın insanmış gibi olmasıdır.
- Teşbih, benzetmedir; teşvili ise güzel benzetmedir.