Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir konuşmacı tarafından sunulan eğitim içeriği formatında hazırlanmış edebi akımlar dersidir.
- Video, edebiyat akımlarının ne olduğunu, nasıl oluştuğunu ve genel özelliklerini açıklayarak başlıyor, ardından klasisizm, romantizm, realizm, doğalcılık (natüralizm), parnasizm ve sembolizm (simgecilik) akımlarını detaylı şekilde inceliyor. Her akım için ortaya çıkış tarihi, temel prensipleri, dil ve üslup özellikleri, temsil edilen konular ve dünya ile Türk edebiyatındaki temsilcileri açıklanıyor.
- Konuşmacı, akımlar arasındaki benzerlik ve farklılıkları vurgulayarak, özellikle sınavlara hazırlanan öğrencilere yönelik kapsamlı bir derste bulunmaktadır. Video, edebiyat akımları konusunda temel bilgileri pekiştirmek isteyenler için hazırlanmıştır.
- Edebi Akımların Tanımı ve Özellikleri
- Bu videoda edebiyat akımları (klasisizm, romantizm, realizm, natüralizm, parnasizm ve sembolizm) incelenecektir.
- Edebi akım, yazar ve şairleri müşterek değerler etrafında bir araya getiren, geniş alanı kaplayan bir edebiyat iklimidir.
- Edebi akımlar zaman içinde değişen bireysel, toplumsal, ulusal ve evrensel şartlar sonucu oluşur ve her akım geçmişteki sanat anlayışından farklı bir bakış açısı ortaya koyma iddiasında olur.
- 01:37Edebi Akımların Özellikleri
- Edebi akımlar sadece edebiyatla sınırlı değildir, güzel sanatların tüm kollarını (mimari, heykel, resim, müzik) kapsayabilir.
- Hiçbir edebi akım birdenbire ortaya çıkmaz, kendinden önceki dönemlerden beslenir ve yaşadığı dönemin zihniyetini yansıtır.
- Edebi akımlar belli bir zamanla sınırlıdır, başlangıç ve bitiş tarihleri vardır ancak bu tarihler kesin bitme anlamına gelmez.
- 03:36Edebi Akımların Sanatçılarla İlişkisi
- Bir edebi akımın temsilcisi olan sanatçının, ait olduğu akımın tüm özelliklerini sergilemesi beklenmemelidir.
- Sanatçılar aynı akımdan etkilense de kişisel özellikleri ve bakış açıları onların akımları anlama ve uygulama şekillerinde değişikliğe sebep olabilir.
- Edebi akımlar ülke ve kültür farklılıklarına göre değişim gösterir, örneğin Fransa'da ortaya çıkan klasisizm akımında antik Yunan edebiyatına karşı hayranlık söz konusu iken, Türk edebiyatındaki temsilcilerde böyle bir eğilim görülmez.
- 05:10Klasizm Akımı
- Fransa'da 17. yüzyılda etkili olan klasizm akımında akıl ve sağduyuya değer verilir, insan yaratılışı, insan tabiatı ve insanın iç dünyası önemlidir.
- Klasizmde sanat sanat içindir ilkesi benimsenmiş, eski Yunan ve Latin edebiyatlarından konu seçimi yapılmış, kahramanlar seçkin kişilerdir ve sıradan insanlara yer verilmez.
- Üslup kusursuzluğu önemlidir, dil açık ve yalındır, trajedi ve komedi türlerinde gelişmiştir, eserlerde kaba sözlere yer verilmez, soylu bir dil kullanılır.
- 06:22Klasizm Akımının Özellikleri
- Klasizmde sahneleme tekniğine önem verilir, kahramanlar karakter değil tip özelliği gösterir, anlatıcılar kişiliklerini gizlemişlerdir.
- Klasizmde önemli olan konu değil, konunun işleniş biçimidir, aynı konular birçok kez işlenmiştir.
- Üç birlik (zaman-mekan-olay birliği) kuralına sıkı sıkıya bağlı kalmışlardır.
- 06:59Klasizm Akımının Temsilcileri
- Dünya edebiyatındaki temsilcileri Moliere, Rasi, Cornell, La Fonten, Malhb, Madam de la Fate, Fenelon, John Milton gibi yazarlardır.
- Türk edebiyatındaki temsilcileri İbrahim Şinasi, Ahmet Vefik Paşa ve Direktör Ali Bey'dir.
- 07:31Romantizm Akımı
- Romantizmin diğer adı coşumculuktur, klasisizme tepki olarak 18. yüzyılda İngiltere ve Almanya'da ortaya çıkmış, 19. yüzyılda Fransa'da çok etkili olmuştur.
- Romantizmde akıl ve sağduyu yerine duygu ve hayaller önemsenmiştir, kahramanlar sıradan insanlardan seçilmiştir, tip değil karakterlere yer verilmiştir.
- Üslupta soyluluk aranmamış, günlük konuşma dili kullanılmış, klasik edebiyatın şekilci ve kuralcı yapısına karşı çıkılmıştır.
- 08:43Romantizm Akımının Özellikleri
- Romantizmde konular eski Yunan ve Latin edebiyatı yerine Hristiyanlıktan ve yakın tarihten seçilmiştir.
- Sanat sanat için anlayışı yerine toplum için sanat anlayışı benimsenmiştir, sanatçılar eserlerinde kişiliklerini gizlememişlerdir.
- Doğa betimlemelerine sıkça yer vermişlerdir, konular işlenirken güzel-çirkin, iyi-kötü, doğru-yanlış gibi karşıtlıklardan yararlanmışlardır.
- 09:17Romantizm Akımının Diğer Özellikleri
- Klasizmin trajedi ve komedisine tepki olarak dram türünü ortaya çıkarmışlardır, üç birlik kuralı reddedilmiştir.
- Din duygusu önemlidir, Hristiyanlığın kuralları, milli destanlar, efsaneler sıkça işlenmiştir, tesadüflere ve olağanüstülüklere sıkça yer verilmiştir.
- Aşk temasına geniş yer vermişlerdir, aşk yüzünden hasta olan, vereme yakalanan kişileri sıkça anlatmışlardır.
- 09:58Romantizm Akımının Temsilcileri
- Dünya edebiyatındaki temsilcileri Voltaire, Jean-Jac Rosso, Madamedo, Steel, La Mertin, Victor Hugo, Alexander Duma, Puşkin, Lord Byron ve Goethe, Şiller gibi sanatçılar bulunmaktadır.
- Türk edebiyatındaki temsilcileri Recaizade Mahmut Ekrem, Namık Kemal, Ahmet Mithat Efendi, Abdülhamit Tarhan ve Şemsettin Sami'dir.
- 10:28Realizm Akımı
- Realizm (gerçekçilik), Fransa'da romantizme tepki olarak 19. yüzyılın ikinci yarısında ortaya çıkmış, özellikle August Kont'un pozitivizm felsefesine dayanır.
- Somut gerçekler ve nesnellik ön plandadır, yazarlar eserlere kişiliklerini katmamış, olayları tarafsız bir bakış açısıyla sunmuşlardır.
- Gözlem ve belgeye önem vermişlerdir, kişiler yaşadıkları çevreyle uyumlu olarak konuşturulmuştur, sanat için sanat anlayışı benimsenmiştir.
- 11:27Realizm Akımının Özellikleri
- Realizm özellikle roman ve hikayede etkili olmuştur, çevre betimlemeleri kişilerin ruh durumunu yansıtmak için yapılmıştır.
- Sağlam, açık, yapmacıksız bir dil kullanılmış, söz oyunlarına yer verilmemiştir, toplumsal gerçekliği yansıtmak realizmde esastır.
- Gustav Fluebert'in Madame Bovary romanı realizmin ilk başarılı eseri sayılıyor.
- 11:58Realizm Akımının Temsilcileri
- Dünya edebiyatındaki temsilcileri Fluebert, Standal, Balzac, Daniel Defo, Charles Dickens, Ernest Hemingway, Turgenyev, Anton Çehov, Gorki, Gogol, Tolstoy, Dostoyevski gibi yazarlar bulunmaktadır.
- Türk edebiyat
- 12:40Natüralizm Akımı
- Natüralizm, Fransa'da Emile Zola tarafından kurulan, 19. yüzyılın ikinci yarısından sonra etkili olmuş bir akımdır.
- Natüralistler, determinizmin aynı nedenler ve koşullar altında aynı sonuçlara meydana getirdiğini ilke edinmiş, bu felsefeyi insana ve topluma uygulamayı amaçlamışlardır.
- Natüralistler toplumu büyük bir laboratuvar, insanı deney konusu, sanatçıyı bilim insanı olarak kabul etmişlerdir.
- 13:31Natüralizmin Özellikleri
- Natüralist yazarlar eserlerde kişiliklerini gizlemiş, gözlem ve betimlemelerde tarafsız davranmışlardır.
- Olayları anlatırken hayatın en çirkin anlarını eserlerine yansıtmış, sade bir dil kullanmışlardır.
- Kahramanları bulundukları çevreye göre konuşturmuş, eserlerinde argo ve kaba sözlere yer vermişlerdir.
- 14:14Natüralizmin Temsilcileri
- Dünya edebiyatındaki temsilcileri Emile Zola, Guy de Maupassant, Goncourt kardeşler, Alfonso Dude, Ernest Hemingway, John Steinbeck ve Henrik Ibsen'dir.
- Türk edebiyatındaki temsilcileri Hüseyin Rahmi Gürpınar, Nabizade Nazım, Beşir Fuat ve Selahattin Enis'tir.
- 15:14Parnasizm Akımı
- Parnasizm, romantik şiire tepki olarak 19. yüzyılın ikinci yarısında ortaya çıkmış, sadece şiirde görülen bir akımdır.
- Parnasizm, Yunan mitolojisinde esin perilerinin yaşadığına inanılan Parnas Dağı'ndan adını alan, ölçü, uyak, ses uyumu gibi ögelerle kurulan biçim mükemmelliğini önemsemiş bir akımdır.
- Parnasizm, sanat için sanat anlayışını benimsemiş, doğal güzelliğe ve dış görünüşe büyük önem vermiş, nesnelerin dış görünüşünü betimlemiştir.
- 16:29Parnasizmin Özellikleri
- Parnasizm, açık, yalın, anlaşılır bir dil kullanmış, ölçüler, uyak, ritim gibi ahenk unsurlarını önemsemiş, en çok son, en azım biçimini kullanmıştır.
- Biçim kusursuzluğuna dikkat etmiş, kelime seçimine önem vermiş, kelimeleri kuyumcu titizliği ile seçmiştir.
- Romantizmi bırakıp eski Yunan ve Latin kültürüne yeniden dönmüşlerdir.
- 17:02Türk Edebiyatındaki Parnasizm Temsilcileri
- Türk edebiyatındaki temsilcileri Tevfik Fikret, Cenap Şahabettin ve Yahya Kemal'dir.
- 17:11Sembolizm Akımı
- Sembolizm akımı 19. yüzyılın son çeyreğinde Fransa'da ortaya çıkmış, Fransız şair Baudelaire'in 1857'de yayımladığı "Elem Çiçekleri" sembolist estetiğin dayanak noktası olmuştur.
- Sembolistler, gerçekçiliği değil, gerçekçiliğin kişide uyandırdığı etkiyi anlatmak istemiş, sözcüklerin anlamına yepyeni anlamlar katmaya çalışmışlardır.
- Şiirde anlam kapalılığını savunmuş, anlatmak istedikleri duyguyu gizlemiş, şiirin anlaşılmak için değil, hissedilmek için yazılması gerektiğini savunmuşlardır.
- 18:23Sembolizmin Özellikleri
- Sembolistler, alacakaranlık, ay işığı, gün doğumu, gün batımı gibi günün buğulu vakitlerini anlatmış, gerçekleri olduğu gibi anlatmamış, bir tür ardından göstermeye çalışmışlardır.
- Musikiye, ahenk ve ritim unsurlarına dikkat etmiş, sone, terza rima gibi yeni nazım biçimlerini ve serbest şiiri tercih etmişlerdir.
- Sanat için sanat anlayışına bağlı kalmış, sanatlı bir dil kullanmışlardır.
- 19:07Sembolizmin Temsilcileri
- Sembolizm akımının ilkelerini Paul Verlaine'in "Şiir Sanatı" adlı şiirinde açıklayan, bu eseri önemli bir referanstır.
- Dünya edebiyatındaki temsilcileri Baudelaire, Mallarmé, Rimbaud, Valery ve Amerikan edebiyatındaki Edgar Allen Poe'dur.
- Türk edebiyatındaki temsilcileri Cenap Şahabettin, Ahmet Haşim, Ahmet Hamdi Tanpınar, Cahit Sıtkı Tarancı ve Ahmet Muhip Dranas'tır.