Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Divan Edebiyatı serisinin bir parçası olup, bir eğitim içeriği sunmaktadır. Konuşmacı, Divan Edebiyatı'ndaki nazım biçimlerini detaylı bir şekilde anlatmaktadır.
- Video, Divan Edebiyatı'ndaki nazım biçimlerini üç ana kategoride ele almaktadır: beyitte yazılanlar, dörtlükte yazılanlar ve bentle yazılanlar. Bu videoda özellikle beyitte yazılanlar detaylı olarak incelenmektedir. Gazel, kaside, kıta, müstezat ve mesnevi gibi nazım biçimlerinin özellikleri, kafiye düzenleri, bölümleri ve örnekleri açıklanmaktadır. Video, bir sonraki bölümde dörtlüklerle ve bentlerle yazılan nazım biçimlerinin ele alınacağını belirterek sona ermektedir.
- 00:01Divan Edebiyatı Nazım Biçimleri
- Divan edebiyatı nazım biçimleri beyitte yazılanlar, dörtlükte yazılanlar ve bentle yazılanlar olmak üzere üçe ayrılır.
- Bu videoda divan edebiyatı nazım biçimlerinin beyitte yazılanları ele alınacaktır.
- 00:22Gazel
- Gazel, divan şiirinde en çok kullanılan nazım şeklidir ve sözlük anlamı kadınlarla aşikare sohbet etmek anlamına gelir.
- Gazelde nazım birimi beyittir (iki mısradan oluşur), beyit sayısı genellikle beş ila onbeş arasında değişir ve kafiye düzeni aa baca şeklinde devam eder.
- Gazelin ilk beytine matla, son beytine matta, şairin mahlasının söylendiği beyte mahlas beyti, en güzel beytine beytü'l-gazel veya şah beyit denir.
- 02:23Kaside
- Kaside, beyitler halinde yazılan ve din büyüğünü veya devlet büyüğünü övmek için kullanılan nazım biçimidir.
- Kasidede beyit sayısı çoğunlukta otuzüç ila doksandokuz arasındadır ve kafiye düzeni gazeldeki gibi aa baca şeklinde devam eder.
- Kasidede en güzel beytine beyt'ül-kassit, şairin adının ya da mahlasının geçtiği beyte taç beyit denir.
- 04:00Kasidenin Bölümleri
- Kasidenin bölümleri: nesip (varlığın tasviri), girizgah (bir veya iki beyitten oluşan giriş), tegazzül (kaside içerisindeki gazel), methiye (övgüler), fahriye (şair kendini över) ve doğadır (dualar).
- Kasideler rediflerine göre (su kasidesi, kerem kaside) veya konularına göre (tevhid, münacat, naat, methiye, hicviye) isimlendirilebilir.
- 04:46Kıta
- Kıta, iki beyitten oluşan nazım biçimidir ve kafiye düzeni xa xa şeklindedir.
- Kıta, nükte, hikmet ve felsefik konular için tercih edilebilir, şairin mahlası bulunmaz ve beyitler arasında anlam birliği vardır.
- 05:51Müstezat
- Müstezat, gazelin bir çeşididir ve beyitlerle yazılır, uzun dizelerin hemen arkasından kısa bir dize (ziyade) getirilir.
- Müstezat'ta kafiye düzeni genellikle aaa aa b b a a cc a d aa şeklinde devam eder.
- 07:43Mesnevi
- Mesnevi, Türk edebiyatına İran (Fars) edebiyatından geçen, her beyit kendi arasında uyaklı olan nazım biçimidir.
- Mesnevi, divan edebiyatının en uzun nazım biçimidir ve aruzun kısa kalıplarıyla yazılır.
- Bir şairin beş mesnevisi varsa buna hamsi denir ve Türk edebiyatının önemli mesnevileri arasında Kutadgu Bilig, İskendername, Vesiletü'n-Necat, Leyla ve Mecnun, Hüsrev ve Şirin, Manguttay Gülşehri bulunmaktadır.
- 09:43Musara Beyit ve Musammat Gazel
- Musara beyit, her iki dizisi kendi arasında kafiyeli olan beyitlere denir ve kaside ve gazelin ilk beyitleri, mesnevi'nin her beyti musara beyittir.
- Musammat gazel, dizi ortalarında iç uyak (seci) varsa ve bu iç uyak olduğu yerlerden bölerek üçüncü ve dördüncü mısrayı oluşturabiliyorsak bu gazellere denir.