Buradasın

Denizli'de Nohut Üretimi ve Çeşit Geliştirme Semineri

youtube.com/watch?v=yHdJs28lduA

Yapay zekadan makale özeti

Kısa
Ayrıntılı

Bu video, Denizli'de düzenlenen bir nohut üretimi ve çeşit geliştirme semineridir. Konuşmacılar arasında Denizli Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürü, Eskişehir Geçit Kuşağı Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürü Dr. Sabri Çakırbey, Ankara Toprak Su Araştırma Enstitüsü uzmanları ve çeşitli tarım uzmanları bulunmaktadır.
Seminer, Türkiye ve özellikle Denizli'de nohut üretiminin durumu, zorlukları ve gelecek potansiyeli üzerine odaklanmaktadır. İçerikte nohutun beslenme değeri, toprak iyileştirme özellikleri, ekim teknikleri, hastalıklara karşı dayanıklı yeni çeşitlerin geliştirilmesi ve leblebi endüstrisiyle ilişkisi ele alınmaktadır. Ayrıca, 1965 yılından beri yapılan nohut çeşit geliştirme çalışmaları, "Hisar", "Yaşa", "İşıkta" gibi yeni geliştirilen dayanıklı nohut çeşitleri ve bunların özellikleri detaylı olarak anlatılmaktadır.
Seminerde ayrıca nohutun ekim zamanı, aralığı, hasat ve harman teknikleri, toprak özellikleri, gübreleme pratikleri ve bakteri aşılaması gibi pratik bilgiler de paylaşılmaktadır. Konuşmacılar, Türkiye'deki baklagil üretiminin durumu, ihracat-ithalat rakamları ve ülkenin bazı baklagil türlerinde dışa bağımlı olması sorunu hakkında da bilgiler vermektedir.

00:38Birlik ve Nohut Üretimi: Birlikte bereket ve rahmet vardır, bu cümle başkanın konuşmasının son cümlesinde ifade edilmiştir.
Kaliteli, nitelikli ve leblebiye uygun nohut üretiminin üretilmesi talep edilmektedir.
Denizli gıda, tarım ve hayvancılık il müdürü, nohut ekili alanları ve üretiminde karşılaşılan sıkıntılar hakkında bilgi verecektir.
01:37Nohut Üretiminin Genel Durumu: Birleşmiş Milletler tarafından 2016 yılında "Uluslararası Bakliyat Yılı" olarak ilan edilmiştir.
Baklagiller sadece besin kaynağı değil, aynı zamanda önemli bir münavebe bitkisidir; arpadan, buğdaydan sonra gübre kullanmadan yetiştirilebilir.
Nohut, bakteriler sayesinde 15-20 kilo kadar azotu tarlaya kazandırır ve bitkisel kaynaklı protein açısından %36'ya kadar protein içerir.
03:32Türkiye ve Denizli'de Nohut Üretimi: Dünya nohut üretiminde Türkiye dördüncü sırada olup, ülkede yaklaşık 500-600 bin ton nohut üretimi bulunmaktadır.
Denizli'de nohut ekim alanları daralıyor ve 2015 yılı rakamlarına göre 8.200 tonlara kadar düşmüştür.
Denizli'de en fazla nohut üretimi Bekir Diye ve iki Tas'ta gerçekleşmektedir.
04:21Nohut Çeşitleri ve Sektör İlişkisi: Türkiye'de yerli nohutlar (Uşak bölgesindeki kırmızı nohutlar, Elmalı, Korkuteli, Yeşilova ve Tavas'taki beyaz çeşitler) ve Meksika, İspanyol tipi nohutlar yetiştirilmektedir.
Son yıllarda hastalıklardan dolayı Enstitüler tarafından yapılan çalışmalar sonucunda Hisar, Gökçe, Sarı 98, Askan, Yaşa, Çağatay gibi yeni çeşitler yaygınlaşmıştır.
Sektör daha çok yerli kırmızı ve beyaz çeşitleri istiyor, bunun yanında Sarı 98 ve Gökçe de sektör tarafından değerlendirilmektedir.
05:28İthalat ve İhracat Durumu: Nohutta hem ithalat hem de ihracat yapılmakta olup, TUIK verilerine göre ihracat rakamları daha fazladır (28 bin ton).
Denizli'de debi sektöründe önemli bir durumdadır ve 1995'te çıkan 565 sayılı kanunla önemli çalışmalar yapılmıştır.
Denizli'de debi sektöründe 28 bin ton civarında üretim yapılmakta olup, kayıt olmayan işletmeler dahil en az iki katı bir üretim olduğu değerlendirilmektedir.
07:15İhracat ve Ekim Alanları: Denizli'den ihracatın %75'i Akdeniz kuşağındaki ülkeler (İspanya, Tunus, Yunanistan, İtalya ve İsrail) tarafından gerçekleştirilmektedir.
Son 25 yılda ekim alanları 874 bin hektardan 357 bin hektara kadar düşmüştür.
Denizli'de ekim alanları 332 bin dekardan 86 bin dekara kadar düşmüştür.
08:18Nohut Üretiminde Karşılaşılan Zorluklar: Nohut üretimi ekonomik sebeplerden dolayı zorlaşmaktadır; 8-9 sene önce fiyatlar çok düşük olduğu için insanlar tamamen bırakmak üzereydi.
2015'teki iyi fiyatlar (dört lira civarında) üreticileri memnun etmiş ve gelecek sene üretimlerin iki kata çıkacağı belirtilmiştir.
Tarım ürünlerinde fiyatlar belirsizdir; bir sene dört liraya satılan ürünün bir sonraki sene iki liraya satılması mümkündür.
09:41Nohut Üretiminde Alternatifler ve Sorunlar: Üreticiler daha fazla kazanç sağlayacak sulanan alanlarda ayçekirdeği, haşhaş, meyveler, yem bitkileri ve kekik gibi ürünler tercih etmektedir.
2010 yılında bir yağmur nedeniyle 15 bin dekar nohut alanından hasat yapılamamıştır.
İklim değişiklikleri tarımsal üretimi etkilemektedir; 2015 yılında Haziran ayında yağışlardan dolayı hasat yapılamamış ve Aralık ayında 0,20 kg yağış alınmıştır.
10:59Nohut Entegre Mücadele Projesi: Nohut entegre mücadele projesi 2014 yılında başlamış olup, 2016'da 60 üretici ile 405 alanda tarlalar takip edilmektedir.
İlaçlama zamanları, hastalıklar ve zararlılar konusunda çiftçiler mesajlarla ve eğitimlerle bilgilendirilmektedir.
2013 ve 2014 yılları karşılaştırılarak geliştirilen nohut çeşitleri ve yetiştirme tekniği uygulamalarının yayma projesi kapsamında Güney ve Çal ilçelerinde deneme bahçeleri kurulmaktadır.
11:51Nohut Çeşitleri ve Verim Durumu: Genelde yaşa, çakır, hisar ve askan gibi yerli çeşitler ekilenmektedir.
Acıpayam, Serhisar, Bakla, Taz ve Çal'da yapılan üretimlerde başarı durumları ortaya konulmuştur.
Çakır çeşidi en verimli çeşit olarak belirlenmiş olup, yerli çeşitler genellikle arkada kalmaktadır.
12:39Denizli'nin Tarımsal Durumu: Denizli'de ortalama 112 kiloluk bir üretim yapılmış ve çiftçiler toparlanarak araziler gezilmiştir.
Bakanlık kırsal kalkınma yatırımı destekleme programıyla 16 firma yaralanmış, bazıları sıfırdan tesis kurmuş, bazıları ise makinalarla işletmelerini büyütmüştür.
Denizli'nin coğrafi ve iklimsel farklılıklarının bitkisel üretime yansıması: ay çekirdeği çerezliktir, nohut deprebiliktir, kekik tarlada yetiştirilir ve adaçayı da farklı bir şekilde yetiştirilir.
14:59Nohut Üretimi ve Araştırmalar: Yeni nohut üretimi yapıldığı bölgelerde verim yüksek, ancak bazı bölgelerde de üretimin dekar başına düşük olduğu gözlemlenmiştir.
Nohut hastalık ve zararlıları, nohut tescil çalışmaları ve leblebilik nohut ıslahı konularında Eskişehir Geçit Kuşağı Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürü Dr. Sabri Çakırbey konuşacak.
16:10Geçit Kuşağı Tarımsal Araştırma Enstitüsü: FAO tarafından belirlenen dünya baklagil yılı sebebiyle düzenlenen bu sympozyuma katılmak için onur duyulmaktadır.
Bu tür yıllar, ürünlerle ilgili sorunların çözümü ve üretimin teşvik edilmesi amacıyla tayin edilmektedir.
Geçit Kuşağı Tarımsal Araştırma Enstitüsü, Gıda Tarım Hayvancılık Bakanlığı'na bağlı 49 araştırma enstitüsünden biri olup 1925 yılından beri hizmet vermektedir.
18:25Kurumun Tarihi ve Çalışmaları: Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşundan itibaren tarımın en önemli konusunun tohum olduğu fark edilmiş ve 13 Aralık 1925'te Eskişehir'de tohum ıslah istasyonu kurulmuştur.
Kurum 1951'den sonra birleşerek Eskişehir Deneme İstasyonu'nu oluşturmuş, 1996'da Sarayönü yerleşkesine taşınmış ve 2001'de Toprak Su Kaynakları Araştırma Enstitüsü ile birleşerek Geçit Kuşağı Tarımsal Araştırma Enstitüsü adını almıştır.
Kurum 12 ilin (Eskişehir, Kütahya, Afyonkarahisar, Uşak, Denizli, Burdur, İsparta, Bilecik, Sakarya, Yalova, Kocaeli ve bazı yıllarda Bolu) tarımsal sorunlarını çözmek için çalışmaktadır.
21:06Kurumun Çalışma Alanları: Kurum tahıllar (buğday, arpa, çavdar, yulaf), endüstri bitkileri (aspir, haşhaş), yemeklik tane baklagiller, bitkiler (safran, çörek otu, şehir merak bitkileri) üzerinde çalışmalar yapmaktadır.
Toprak, su kaynakları, toprağın korunması, gübrelenmesi, toprak etütleri, suyun veriminin sağlanması ve yenilebilir enerji kaynakları konularında araştırmalar yapılmaktadır.
2013 yılından bu yana Türkiye'nin ilk etçil damızlık tavuk ıslah birimi kurulmuş olup, yurtdışına bağımlılığı ortadan kaldırmak ve kendi ihtiyaçları kendi sınırlar içinde karşılamak hedeflenmektedir.
23:35Kampüsler ve Araştırmalar: Üç ayrı kampüs bulunmaktadır: Merkez kampüs (2850 dekar), Hamidiye yerleşkesi (3100 dekar) ve Toprak Su Kaynakları kampüsü (510 dekar), toplam 6460 dekar arazide çalışılmaktadır.
Tarımsal araştırmalar yürütülüyor ve çeşit geliştirme dışında yetiştirme tekniği çalışmaları ve tohumluk üretimi de yapılmaktadır.
Toplam 151 çeşit geliştirilmiş olup, bunların arasında 20 adet yemeklik baklagil çeşidi bulunmaktadır.
24:56Tohumluk Üretimi: Buğday, arpa, tritikale, aspir, macar nohut, fasulye, çörek otu, safran ve soğanda yılda yaklaşık 465 ton tohumluk üretilmektedir.
Bu tohumluklar özel ve kamu sektörü tohumluk üretim kuruluşları tarafından dağıtılmaktadır.
25:29Baklagillerin Önemi: Baklagiller insan sağlığı, insan beslenmesi, hayvan beslenmesi ve özellikle organik tarımda büyük önem taşımaktadır.
Baklagiller topraktaki serbest azotu tutarak daha az gübreyle daha yüksek verim elde etmeyi sağlar.
İnen kökleri toprağı havalandırır, hızlı parçalanır ve organik maddesi zengin bir toprağa bırakır.
26:34Türkiye'deki Baklagil Üretimi: Türkiye'de en fazla üretim alanına sahip olan baklagil nohut olup, mercimek, kırmızı ve yeşil mercimek, kuru fasulye, bakla, bezelye ve börülce de üretilmektedir.
Üretilen nohutun %80'i gıda olarak, %20'si ise sanayide kullanılmaktadır.
Türkiye'de leblebi üretiminde Denizli, Çorum, Gaziantep, Kütahya, Erzincan, Manisa ve Sandıklı'da üretim yapılmakta olup, en güçlü üretim Denizli'de gerçekleşmektedir.
28:37Nohut Tarımında Önemli Noktalar: Yüksek verim kalitesine sahip ve yüksek özelliklere sahip çeşitlerden elde edilen ürünler kullanılmalıdır.
Geliştirilen çeşitlerin uygun yetiştirme teknikleri kullanılarak yetiştirilmesi gerekmektedir.
Türkiye'de yerel ve teslim edilmiş nohutlar yaklaşık 90-120 gün içerisinde hasada gelmektedir.
29:32Nohutun Ekim ve Yetiştirme Koşulları: Nohut 5-20 derece arasında toprak sıcaklığında çimlenebilir, optimum sıcaklık 20 derecedir.
Nohut için ideal hava sıcaklığı yaklaşık 20 santigrat derecede, bulutlu ve nemli olmalı, nispi rutubet %60 ve üzeri olmalıdır.
Nohutlarda "antrenman" (ülker vurdu) adı verilen hastalık, özellikle bu koşullarda nohutların ölmesine neden olur.
30:19Nohut İslah Çalışmaları: Çalışmalarda hastalık ve zararlılara genetik olarak dayanıklı nohut çeşitleri bulunmaya çalışılmaktadır.
Geleneksel ıslah metotları kullanılarak aynı türler içerisinde melezleme yapılmaktadır.
Diğer türlerden gen nakli yapılmamaktadır, bu nedenle geliştirilen çeşitlerin insan sağlığı açısından dezavantajı yoktur.
31:08Nohut Yetiştirme İçin Uygun Toprak: Su seviyesi yukarıda olan çok kumlu veya çok ağır topraklar nohut tarımı için uygun değildir.
pH 6-9 civarında (nötr ve alcalin yakın) ve kalsiyum miktarı fazla olmayan topraklar tercih edilmelidir.
Fazla kireç kabuğun kalınlaşmasına neden olur, bu da nohutun su alıp şişmesini yavaşlatır.
32:32Nohut Tarım Teknikleri: Türkiye'de nohut tarımı, buğday, tahıl ekim nöbeti bina arabesi şeklinde uygulanır.
Buğday biçildikten sonra toprak uygun tava geldiğinde 15-20 santimetre derinlikte pullukta işlenir.
İlkbaharda kazaya, tırmık veya discorta toprak işlenerek ekime hazır hale getirilir.
33:19Nadas ve Gübreleme: Nadas toprağı dinlendirme değil, yağışlar elde edilen suyun %20'sini toprakta muhafaza etme faaliyetidir.
İlk defa nohut ekilen yerlerde yeterli miktarda bakteri suçu olmadığı için aşılama yapılmalıdır.
Nohut için çok fazla gübreleme gerekmez, ancak ekimle birlikte de 2-4 kg ve sapaz 68 kg arasında fosfor önerilir.
36:04Bakteri Göstergeleri: Bakteriler toprakta koloniler (nodülasyonlar) meydana getirir.
Çiçeklenme döneminde ana kök civarında etkin bakteri suçu tarafından oluşan büyük nodülasyonlar görülürse aşılama ihtiyacı yoktur.
Nodüller pembe değil beyaz ise ve yan köklerde dağılmışsa yeterli bakteri bulunmamaktadır ve aşılama yapılması gerekir.
37:01Nohut Tarımında Tohum Seçimi: İyi bir tohumluk, yüksek verim, çimlenme gücü yüksek, temiz ve hastalıksız olmalıdır.
Antraknoz gibi hastalıklar tohumla geçebildiği için hastalıklı çeşitler kullanılmamalıdır.
Bölgede hastalıklara karşı genetik mukavemeti sağlanmış, bölgeye uyum sağlamış test çeşitlere ait sertifikalı tohumluklar kullanılmalıdır.
37:50Nohut Türleri ve Özellikleri: 1965 yılından bu yana kalite, renk ve tane şekli bakımından Türk standartlarına uygun saha çalışmaları yürütülmektedir.
Türk standartları üç tane tipi belirlemiş: koçbaşı, kuşbaşı ve bezelyesi nohut.
Yemeklik nohutlar genellikle kuşbaşı grubuna girerken, leblebi nohutları için kabuğun kalın olması tercih edilir.
39:16Hastalık ve Zararlara Dayanıklılık: Nohutlarda en fazla görülen hastalıklar antraknoz, solgunum ve kök çürüklüğü hastalıklarıdır.
Mevcut çeşitlerin %80'i antraknoz hastalığına toleranslı gruptadır.
Hastalıklı tarladan alınan tohum, temiz tarlalara hastalık bulaştırabilir.
40:00Makine Tarımına Uygunluk ve Verim: Baklagillerin geniş alanlarda ekibinin sınırı, makine tarımına elverişliliğe bağlıdır.
Geliştirilen nohut çeşitlerinde uzun boylu olması ve ilk bakla yerden 15-20 cm yukarıda olması önemlidir.
Yüksek verim özelliklerine sahip çeşitler ekonomik geçim sağlama açısından önemlidir.
41:40Antraknoz Hastalığı ve Mücadele Yöntemleri: Antraknoz hastalığı (ülker vurdu, yer vurdu, akıl kaydı, rabia) topraktan ve tohumdan bulaşabilir.
Hastalık, bitkinin damarlarında (flo ve ksilem) enfekte olup, besin maddesi ve su akışını durdurarak bitkiyi kırmasına neden olur.
Hastalığa genetik olarak dayanıklı çeşitler kullanmak, kimyasal mücadele metotlarından daha ekonomik ve insan sağlığı açısından daha güvenlidir.
46:06Kırmızı Nohut Antraknoz Hastalığı Denemeleri: Antraknoz hastalığı denemelerinde hastalık bahçesi oluşturulur, yağmurlama sistemi ve nem sağlanarak hastalığın oluşması için gerekli ortam hazırlanır.
Hastalığa hassas ve dayanıklı kırmızı nohut çeşitleri karşılaştırılarak, hastalık seviyesi 1-9 ölçeğine göre değerlendirilir.
Hastalığa karşı 5 ve üstü seviyede olan çeşitler bir sonraki denemeye geçirilirken, 1-5 arasında olanlar verim denemelerinde kullanılır.
47:27Biyotek Teknolojisi ve Hastalık Dayanıklılığı: Son yıllarda biyotek teknolojisi kullanılarak hastalık geni taşıyan çeşitlerin moleküler markaları test edilir.
Denemelerde farklı kırmızı nohut çeşitlerinin hastalık toleransı karşılaştırılır; bazı çeşitler (Yaşa 5, Hisar) dayanıklı iken, diğerleri (Canlı Test 87, Sarı 98) hassastır.
Konuşmacı, uzun yıllar çalışmanın ardından kök çürüklüğü hastalığının yakında büyük bir problem haline geleceğini öngörmüştür.
49:03Kök Çürüklüğü Hastalığı: Kök çürüklüğü hastalığı, mantarların sebep olduğu ve bitkinin kök kısmını çürüttüğü bir hastalıktır; erken ve geç dönem enfeksiyonları vardır.
Hastalığa karşı en etkili yöntem genetik dayanıklılık, tohum ilaçlaması ve manyak ilaçlamasıdır.
Hastalığın şiddeti toprak nemli ve sıcaklık arttığında daha fazla olur.
50:19Kök Çürüklüğü Hastalığının Özellikleri: Hastalıklı bitkilerde yapraklar kuruyup dökülmez, bitki kolayca kırılır ve bozulmuş balık gibi bir koku verir.
Hastalığa iki farklı mantar türü sebep olabilir: Fizorum oksforun ve Rizotanya.
2015 yılında Denizli'de yapılan çalışmalarda, bölgede etkili olan mantar türlerinin belirlenmesi için nohut ekim alanlarında hastalıklı bitkiler toplanmıştır.
52:23Nohut Sineği Zararı: Nohut sineği, bitkinin yaprağını "iki ekmek dilimi üzerine tereyağı açıp birleştirildiğinde oluşan şekil" olarak tanımlanabilir.
Sinek erken dönemde yumurtalarını yaprağın yağlı kısmına bırakır, yumurtalar büyüyerek bitkinin besin maddelerini tüketir.
Sinek, bitkiyi yiyerek yapraktaki klorofil ile fotosentezi sağlayan organları bozar, bu da yaprakların kurumasına ve dökülmesine neden olur.
53:23Nohut Hasadı ve Zararlılar: Nohut hasadında zararlılar tarafından yapılan zararlar fotoğraflardan tespit edilebilir ve özellikle sıcak geçen Haziran-Temmuz aylarında zarar oranı yüzde bir olabilir.
Tarlada yüzde yüz zarar görüldüğünde kimyasal mücadele ile sorun çözülebilir.
Türkiye'de 35 çeşit nohut bulunmaktadır, ancak helva yapma konusunda sıkıntı yaşanmaktadır.
54:36Tarımsal Yeniliklerin Yaygınlaştırılması: Bakanlık, eğitim ve yayın dairesi başkanlığı 3-4 yıldır "Tarımsal Yeniliklerin Yaygınlaştırılması" projesi yürütüyor.
Demarasyon çalışmaları ve tarla günleri gibi faaliyetlerle geliştirilen çeşitlerin çiftlere tanıtılması sağlanıyor.
Bu projelerin daha yaygınlaştırılması ve çalışmaların yoğunlaşması gerekiyor.
55:33Nohut Ekimi ve Bakımı: Nohut için en uygun ekim zamanı Mart sonu-Nisan başı olarak öneriliyor, özellikle dayanıklı çeşitlerin kullanılması önemlidir.
Ekimde sıra arasında 30-45 cm aralıklar ve 5-6 cm derinliklerde dekara başına 10 kg civarında tohum atılması öneriliyor.
Yabancı ot problemi için ekimden sonra ilaç kullanılıyor ve 45 cm aralıklı ekimde pancar açma makinesi ile çapalaması mümkün.
57:06Çapalamanın Faydaları: Çapalamanın iki faydası vardır: yabancı otla mücadele sağlar ve toprağın içinde oksijen girmesine sebep olur.
Oksijenin girmesi toprağın biyolojik bakterilerin daha aktif çalışmasına neden olur ve %10-15 civarında verim artışı sağlar.
Çapalamanın geniş aralıklarda ekim yapmayı ve hasat ve harmanı kolaylaştırması avantajıdır.
57:50Hasat ve Ambarlama: Dik gelişen, ilk bakla yerden 15-20 santim yukarıda olan çeşitler biçerdöverle rahatça hasat edilebilir.
Hasat edilen üründen nemin %14'ten yüksek olmaması gerekir, aksi takdirde serginin altında kurutup %12'ye düşürülmesi önerilir.
Batur devri 500 devir/dakika olarak ayarlanmalıdır, aksi takdirde tanelerde çatlama ve kırılmalar olabilir.
59:43Nohut Çeşitleri: Araştırma sonucunda 35 çeşit nohut tespit edilmiş, en dayanıklı çeşitlerden biri "Yaşa" çeşididir.
Yaşa çeşidi 2005 yılında tespit edilmiş, antraknoz hastalığına dayanıklı ve dekara başına 230 kg verim verebilen bir çeşittir.
"Işık" çeşidi ise, baklagil ıslahına emek vermiş Muzaffer Işık adlı bölüm başkanının soyadıyla isimlendirilmiştir.
1:02:15Leblebi Sektörü ve Nohut Çalışmaları: Kurum, 1990'lı yıllardan beri leblebi sektörüyle çalışmakta ve özellikle Tavşanlı ile Korkmazlar firmasıyla işbirliği yapmaktadır.
Leblebi imalatçıları "kırmızı nohut" olarak bilinen, kalın kabuklu bir nohut türü kullanmaktadır.
Bu nohut türünün dezavantajları arasında hastalığı, kısa boyu ve makineli tarıma elverişsiz olması bulunmaktadır.
1:03:59Nohut İlaçlama Çalışmaları: Konuşmacı 1995 yılında enstitüye geldiğini ve 1994 yılında nohutla ilgili Mera çalışmaları başladığını belirtiyor.
Kırmızı nohut tohumları Eskişehir Enstitüsü'ne getirildikten sonra tane illiklerine göre tiplere ayrıldı ve büyük parsellerde ekildi.
Tek bitkiler seçilerek saflar elde edildi ve hiç açılma göstermeyen saflarda melezzeme çalışmaları başlandı.
1:04:46Melezzeme Çalışmaları: 1994 yılında İKAR'dan (Uluslararası Kuraklık Araştırma Merkezi) getirilen bir tane film 91-54 C hafta, dayanıklı uzun boylu bir nohut türü olarak tanımlandı.
Bu hafta kırmızı nohut ile melezlendi ve elde edilen F1 dozları çeşitli testlere tabi tutuldu.
Çalışmalar 1994'ten 2004 yılına kadar devam etti.
1:05:52Deneme Süreci: Nohutla yapılan denemeler Kütahya, Uşak ve Afyon illerindeki çiftçi tarlalarında yürütüldü.
Üç yıllık sonuçlar elde edildikten sonra Ankara'daki Tohumluk Testi Sertifikasyon Merkezi'ne gönderildi.
Ankara'da çeşitli testler yapıldıktan sonra sertifikasyon komisyonu kuruldu ve komisyonda sektörden temsilciler ve borsalardan katılımcılar bulunuyordu.
1:07:14Hisar Çeşidi: Geliştirilen nohut çeşidine "Hisar" ismi verildi.
Hisar, yerel kırmızı nohutun tamamen öldüğü halde en az 70-80 kilo verim verecek durumda ve hastalanmıyordu.
Hisar'ın diğer önemli özelliği uzun boylu olması ve içeride çok rahat bir şekilde kırmızı daireler yapmasıydı.
1:07:53Hisar'ın Dezavantajları ve Gelecek Çalışmalar: Hisar'ın tek dezavantajı yerel kırmızı nohuttan biraz daha hafif olmasıydı (yerel nohut 50 gram, Hisar 45-46 gram).
Hisar, zamana kadar yapılabilecek en iyi çeşit olarak piyasaya arz edildi.
Çalışmalar devam ediyor ve farklı ıslah metotları kullanılarak yeni çeşitler geliştirilmeye devam ediliyor.
1:09:44Nohut Çeşitleri ve Verimleri: 2009 yılında geliştirilen bir nohut çeşidinden 220 kiloya kadar verim alınmış, ortalama 80 dekarlık parselde 16 ton mahsul elde edilmiştir.
Çakır adlı yeni bir nohut çeşidi geliştirilmiş, bu çeşit 10-15 gün daha erken çiçek açan, 370-180 kilo verim sağlayan ve hastalıklara dayanıklı bir çeşit olarak tanıtılmaktadır.
Akça adlı yeni bir nohut çeşidi, iri beyaz taneli ve hastalıklara dayanıklı olarak geliştirilmiş, özellikle iri beyaz tane nohut talebi olan bölgelerde kullanılması önerilmektedir.
1:14:22Türkiye'deki Nohut Üretimi ve İhracat: Türkiye'deki nohut ekim alanının %50'sini tek başına kaplayan çeşit Yaşal, %21,84'ü ise Hisar'ı oluşturuyor.
Türkiye'de nohut, mercimek, bezelye ve diğer baklagiller dahil olmak üzere ihracatın azaldığı, ithalatın ise yükseldiği belirtiliyor.
Türkiye'nin gen kaynağı olduğu Güneydoğu Anadolu Bölgesi ve Suriye'nin bir kısmında olmasına rağmen, hala Kanada'dan nohut ve mercimek ithal edilmektedir.
1:18:37Nohut Üretiminde Karşılaşılan Zorluklar: Tavas bölgesinde yapılan nohut üretiminde verim düşüklüğü ve hastalıklar nedeniyle 70-75 kilo dekardan verim alınıp, sertifikalı tohum üretimi için yeterli olmadığı düşünülmektedir.
Türkiye'de nohut üretimi için üç konu başlığı şeklinde özetlenebilecek problemler bulunmaktadır.
1:19:23Nohut Üretimindeki Zorluklar: Nohut üretimi için dayanıklı çeşitlerin olmaması, özellikle sertifikalı nohut çeşitlerinin eksikliği önemli bir handikaptır.
Araştırma enstitüleri yıllardır çalışsa da, geliştirilen çeşitler ticari anlamda dökülemiyor ve bu durum en büyük handikap olmaktadır.
Nohut üretimi için üniversite, özel sektör ve kamunun birlikte çalışması gerekmektedir.
1:20:22Nohut Üretimindeki Ekonomik ve Pazarlama Sorunları: Girdi maliyetlerinin yüksek olması nedeniyle üreticiler nohut üretimi konusunda zorlanmaktadır.
Nohutun fiyatı 2,50-3 TL civarında olup, çerezzik, ayçiçeği ve sillaz mısır gibi ürünlerin girmesi nedeniyle pazarlama konusunda zorluklar yaşanmaktadır.
1:22:05Beyaz Leblebi ve Nohut Çeşitleri: Beyaz leblebi için Hisar nohutu önerilmektedir ve Uşak'taki bir bölgede yetişmektedir.
Denizli bölgesinde Tavada Yeşilova'da bulunan beyaz nohut çeşitleri kaliteli leblebi üretimine uygun olmaktadır.
Kadim cinslerin hastalıklara dayanıklı hale getirilmesi için genler aktarılarak yerinde üretim ve denemeler yapılması istenmektedir.
1:24:51Nohut Çeşitlerinin Gelişim Süreci: 1975'li yıllarda ülkesel projeler başladığı zaman, esas ürün olan buğday ve arpa bile kendi yerli çeşitlerine sahip değildi.
1987 yılında "Canın Tez" çeşidi ilk kendimize ait nohut çeşidi olarak geliştirilmiş, 1990'da ise "Nebebik" nohutu üzerinde iki çalışma başlatılmıştır.
Bir nohut çeşidinin geliştirilmesi geleneksel olarak 15 yıl sürebilmektedir.
1:27:39Nohut Üretimini Artırma Yöntemleri: Nohut üretimi için islah çalışmaları önemlidir ve üretimde üçlü sac ayağı gibi tüm unsurların sağlanması gerekir.
1980'li yıllarda yürütülen NAT projesi kapsamında yıllık yağış miktarı 450 milimetrenin üzerinde olan bölgelerde baklagil tarımı teşvik edilmiştir.
Nohut üretimi için tüm sektörlerin bir araya gelerek ortaya koyacağı bir programla ilerlemek gerekir.

Denizli'de Nohut Üretimi ve Çeşit Geliştirme Semineri

Yapay zekadan makale özeti

Yanıtı değerlendir