Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Business Channel Türk'te yayınlanan "İşkolik" programında sunucu ile Skala Eğitim Danışmanlık'tan kurumsal ve bireysel eğitim danışmanı Nagehan Ertörer arasında geçen bir röportaj. Nagehan Ertörer, 1969 İstanbul doğumlu, iktisat fakültesi mezunu, iki çocuk annesi ve emekli bir iş insanıdır.
- Röportajda çoklu zeka kuramı, Howard Gardner'ın ve Robert Sternberg'in zeka teorileri, IQ'nun tek tip bir değerlendirme sistemi olduğu ve duygusal zeka gibi yeni kavramlar ele alınıyor. Ayrıca duyu sistemlerinin (kinestetik, görsel, işitsel, koku ve damak hafızası) eğitim ve sporda nasıl kullanılabileceği, Türkiye'deki eğitim sisteminin eksiklikleri ve öğrencilerin temel bilgileri içselleştirmeleri için duyularını aktive eden yöntemlerin önemi tartışılıyor.
- Röportajda ayrıca sporda başarı için gerekli olan mental bütünlük, yetişkinler için mental eğitimler, zeka geliştirici uygulamalar ve özellikle matematik gibi zor konuların günlük hayattan örneklerle anlatılması gerektiği vurgulanıyor. Nagehan Ertörer, bu konuları kitap haline getirdiğini ve sporcu mental eğitimleri ile ilgili de çalışmalar yaptığını belirtiyor.
- 00:12Konuk Tanıtımı
- Business Channel Türk'te bir işkolik programında Skala Eğitim Danışmanlık'tan kurumsal ve bireysel eğitim danışmanı Nagehan Ertörer konuk olarak yer alıyor.
- Nagehan Ertörer 1969 İstanbul doğumlu, iktisat fakültesi mezunu ve iki çocuk annesidir.
- Uzun yıllar özel sektörde tekstil ve inşaatta üretim ihracat odaklı çalışmış, emekli olduktan sonra ICF onaylı koçluk eğitimlerini tamamlayarak yönetici koçluğu, kurumsal koçluk ve kariyer planlama odaklı çalışmaya başlamıştır.
- 01:15Eğitim ve Mental Gelişim Çalışmaları
- Nagehan Ertörer'in özel ilgi alanı eğitim, mental gelişim ve çoklu zeka kuramıdır.
- 2003 yılından itibaren çocuklarının eğitim hayatının başlamasıyla eğitim sistemine yeniden dahil olmuş ve sınav odaklı, kaygı odaklı eğitim sistemini eleştirmeye başlamıştır.
- Çocukların daha kolay öğrenmesi için araştırmalar yapmaya, yurtiçi yurtdışı kaynaklı makaleler okumaya, konferanslara, eğitimlere ve seminerlere katılmaya başlamıştır.
- 02:08Çoklu Zeka Kuramı ve Sporcu Mental Eğitimleri
- Çoklu zeka kuramıyla tanışmasıyla birlikte çocukları için notlar almaya başlamış, bu notlar bir kitaba dönüşmüş ve yayınlanmıştır.
- Sporcu mental eğitimleri ile tanışmış, Türkiye'de henüz araştırılmayan ancak dünya çapında önemli bir konu olduğunu görmüştür.
- Çocuklarını spora teşvik etmiş ve araştırma boyutunda dahil olunca çoklu zeka, duyular sistemi ve mental olimpik sporcu yetiştirme konularını öğrenmeye başlamıştır.
- 03:24Zeka Kuramları ve Eğitim
- Howard Gardner 80'li yıllarda çoklu zeka kuramını ortaya koydu, bu kuram IQ'nun tek tip bir değerlendirme sistemi olduğunu ve yetersiz olduğunu gösterdi.
- Duygusal zeka kavramı, sadece analitik zekanın hayatın bütününe hitap etmediğini ve insanların sosyal hayatlarını düzenleyemeyeceğini gösterdi.
- Robert Stanberg'in üç fazlı zeka kuramı analitik, pratik ve yaratıcı zekayı çeşitlendirdi.
- 04:42Zeka ve Duyu Sistemi
- Tüm zeka kuramlarının temelinde duyular sistemimiz var; dış dünyayı duyu organlarımızla algılayıp beynimize iletiyoruz.
- Beyin bilgiyi işledikten sonra tepkilerimizi ortaya koyuyor, salgı bezlerinin harekete geçmesi ve bu salgıların davranışlarımızı şekillendirmesi gerçekleşiyor.
- Bilimsel araştırmalar devam ediyor ve belki beş yıl sonra farklı zeka kuramları konuşulabilir.
- 05:33Çocuklarda Zeka Türleri
- Çocuk yaşta gözlemleyebiliriz ki bazı çocuklar uslu görünürken, diğerleri haşarı olabilir; ancak bu görünüşün ötesini merak eden, soyut düşünebilen bir çocuk olabilir.
- Herkesin sekiz tip zeka hatta onsekiz tip zeka üzerine doğduğu, ancak tüm duyu sistemlerinin çalışmayabileceği belirtiliyor.
- Bir duyu sistemi kaybedilirse, beyin diğer duyu sistemlerini ikame edebiliyor; örneğin görme engelli biri işitme yeteneğine sahip olabilir.
- 07:16Zeka Türlerinin Kullanımı
- Sekiz tip zekaya hepimiz sahibiz, yeter ki kullanılsın; öğrenciler sayısal derslerde iyi olabilirken sözel derslerde başarısız olabilir.
- Farklı zeka türleri öne çıkmış, diğerleri geri planda kalmış ve eğitilmemiş olabilir.
- Öğrencilerin akademik başarı ortalamasının düşüklüğünden yakınması, genellikle farklı zeka türlerinin öne çıkmış olması ve diğerlerinin eğitilmemiş olması nedeniyledir.
- 08:44Yetişkinler İçin Zeka Geliştirici Uygulamalar
- Her yaşta duyularımızı eğitmek ve zeka kat sayımızı arttırmak için zihin açıcı çalışmalar yapılabilir.
- İleri yaşlarda zihin sağlığı çok önemlidir; geriyatrik hastalıklar, demans veya Alzheimer gibi hastalıklar kalıtsal olabilir ancak eğitimlerle bu süreç geciktirilebilir.
- Yeni bir enstrüman çalmak, yabancı dil öğrenmek, zanaat edinmek veya hobi edinmek zihni aktive eder ve el becerilerini geliştirir.
- 10:43Sporcular İçin Mental Eğitimler
- Duyu sistemleri sporcular için çok önemlidir ve kalıcı başarılara imza atmanın yolu buradan geçer.
- Dünyada tüm Olimpik sporcular mental eğitimlerden nasiplenir; başarının tek seferlik olması bazen şans, tesadüfi veya aşırı fiziki zorlanma ile gerçekleşebilir.
- Sporcuların kinestetik zekası, görsel hafızası, analitik zekası gibi farklı zeka türleri ön planda olabilir ve bu zeka türleri geliştirilebilir.
- 12:16Damak ve Koku Hafızası
- Koku ve damak hafızası sporcuların çalışmalarında ve mental eğitimlerinde çok önemlidir.
- Koku hafızası analitik zekayı geliştiren bir unsur olabilir ve koku duyusunun eğitilmesi damak hafızasını geliştirebilir.
- Damak hafızası ve koku hafızası bilinçli olarak kullanıldığında analitik zekayı besleyebilir, farklı yetileri ve kinestetik duyuları öne çıkartabilir.
- 13:33Sporda Başarı ve Zeka Çeşitliliği
- Son saniyelerde yapılan üçlük atış gibi spor başarıları, hız, konsantrasyon, düşünce odaklanması, algıda seçicilik ve fiziksel güç gibi faktörlerin bir arada olduğu mental bir bütünlük gerektirir.
- Başarının sürekliliği açısından sporda zeka çeşitliliği çok önemlidir ve her spor branşına ayrı uygulama yapılması gerekir.
- Bir birey kendini duyular ve zeka çeşitliliği anlamında geliştirdiğinde, bu kendi sporuna yansıttığında takımına büyük katkı sağlar.
- 14:42Türkiye'de Zeka Çeşitliliğine Yetersiz Önem Verilmesi
- Türkiye'de zeka çeşitliliğine yeterli önem verilmemesinin sebebi bilinçsizlik ve eğitim sistemindeki eksikliklerdir.
- Öğrenciler matematik gibi derslerde zorlandıkları konuları "ne işime yarayacak" diye sorgulayarak ezber bilgi edinirler.
- Einstein'ın "altı yaşındaki bir çocuğa anlatabiliyorsanız anlamış ve öğrenmişsinizdir" sözüne göre, öğrenciler temel bilgileri anlamadan ezber yaparlar.
- 16:22Eğitim Sistemindeki Sorunlar ve Çözümler
- Öğrenciler matematik konularını sadece "mimaride kullanılıyor" diyerek değil, "sonsuz sayıdaki noktaların toplamı" veya "düzgün bir geometrik şekli olmayan alanların hesaplanabilmesi" gibi tanımlarla anlayabilmelidir.
- Eğitim sisteminde temel bilginin, tarihçenin ve ilgi duygusunu uyandıracak bilgilerin verilmesi gerekir.
- Bilgiyi içselleştiremediğimizde yaşayamayız, bu nedenle bilincin toplum ve devlet düzeyinde oluşturulması gerekiyor.
- 17:35Zeka Çeşitliliğini Geliştirme Yöntemleri
- Analitik zekanın zayıf olduğu öğrenciler için görsel hafıza, koku, tat alma duyuları gibi diğer zeka türleri geliştirilebilir.
- Öğrenciler, zorlandıkları konuları anlamak için Sultanahmet Camii, Selimiye, Ayasofya gibi büyük yapıları ziyaret edip, mekanın heybetini ve altında yatan hesapları idrak edebilirler.
- Tüm duyular aktive olduğunda analitik zeka da devreye girer, ilgi, merak ve sevgi uyanır, anı yaşar ve içselleştirilir.
- 19:28Eğitim Sistemindeki Eksiklikler
- Öğretmenlerin müfredata ters düşmeden yapabilecekleri çok fazla şey vardır.
- Yabancı dil, Türkçe edebiyatı ve dil anlatım derslerinde temel bilgilerin eksikliği vardır.
- Öğretmenlerin kırk dakikalık sunumunda ders başlamadan öğrenci ilgiye ulaşabilir ve devlet düzeyinde destek gerekiyor.