Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitimci tarafından sunulan tarih dersi formatındadır. Eğitimci, çağdaş Türk ve dünya tarihi konusunu anlatmaktadır.
- Video, "Küreselleşen Dünya" ünitesini ele alarak Sovyet Rusya'nın parçalanması, Çekoslovakya'daki Kadife Devrimi, Avrupa Birliği'nin kuruluşu ve genişlemesi gibi önemli dünya tarihi olaylarını kronolojik olarak anlatmaktadır. Daha sonra Körfez Savaşları, Arap Baharı ve Türkiye'nin uluslararası organizasyonlardaki konumu gibi konulara geçilmektedir.
- Videoda ayrıca Türk bilim insanları, devrimler, katliamlar ve Türkiye'nin önemli tarihsel anları (TÜBİTAK kurulması, Susuz Yaz filmi, ODTÜ'de ilk internet bağlantısı, Eurovision Şarkı Yarışması gibi) hakkında bilgiler sunulmaktadır. Video, öğrencilere sınav hazırlığı için önemli tarihsel bilgileri özet formatta sunmayı amaçlamaktadır.
- 00:45Küreselleşen Dünya ve Sovyet Rusya'nın Parçalanması
- Küreselleşen dünyada Sovyet Rusya, Perestroyka ve Glasnost politikaları ile Gorbaçov'un yönetimi altında yeniden yapılanma sürecine girmiş, ancak KGB ve eski Kızıl Ordu subaylarının darbesiyle Gorbaçov devri sona ermiş.
- Boris Yeltsin'in gelmesiyle Rusya parçalanmış ve 15 devlet ortaya çıkmış, ilk ayrılan devlet Gürcistan, son ayrılan devlet ise Kazakistan olmuştur.
- Rusya'nın parçalanmasıyla ortaya çıkan Türk Cumhuriyetleri Azerbaycan, Kırgızistan, Türkmenistan, Özbekistan ve Kazakistan'dır.
- 02:28Uluslararası Örgütler ve Çekoslovakya'nın Parçalanması
- Çekoslovakya'da Kadife Devrimi ile komünizmden demokrasiye geçiş yapılmış, Çin, Rusya, Kazakistan, Kırgızistan ve Tacikistan beş devlet bir araya gelerek Şangay Beşlisi'ni kurmuş, 2001'de İran'ın katılımıyla Şangay İşbirliği Teşkilatı olmuştur.
- Dağlık Karabağ sorunu Azerbaycan ve Ermenistan arasında yaşanmış, Ermenilerin Hocalı Katliamı'nda 600 civarında Azeri'yi öldürmelerine rağmen, Azerbaycan sonunda Karabağ'a tekrar hakim olmuştur.
- Azerbaycan 1918'de Mehmet Emin Resulzade tarafından ilk bağımsızlığını kazanmış, 1991'de Rusya'nın parçalanmasıyla tekrar bağımsız olmuş ve Türkiye Cumhuriyeti ilk tanıyan ülke olmuştur.
- 05:16Türk Cumhuriyetleri ve Kazakistan
- Kazakistan'ın başkenti Aslanada Nur Sultan'a dönüştürülmüş, Kiril alfabesinden Latin'e geçiş kararı alınmış ancak başarılmamış, Semey nükleer deneme alanını kapatarak dünya tarihinde ilk defa gönüllü olarak nükleer silah deposundan vazgeçen ülke olmuştur.
- Kırgızistan'da Cengiz Aytmatov "Gün Olur Asra Bedel" ve "Dişi Kurdun Rüyası" eserleriyle ünlü bir yazar olmuştur, Kırgızistan Lale Devrimi yaşayacaktır.
- Özbekistan'da İslam Kerimov önemli bir lider olmuştur.
- 06:39Bağımsız Devletler Topluluğu ve Avrupa Birliği
- Rusya'nın parçalanmasından sonra ortaya çıkan devletler, kendi ayakları üzerinde durabilmek amacıyla Almata Zirvesi'nde Bağımsız Devletler Topluluğunu kurmuş, 2005'te Türkmenistan gözlemci üye statüsüne geçmiştir.
- Avrupa Birliği, 1951'de Kömür-Çelik Topluluğu olarak kurulmuş, 1957'de Roma Antlaşması ile Avrupa Ekonomik Topluluğu'na dönüşmüş, 1993'te Maastricht Sözleşmesi ile Avrupa Birliği adını almıştır.
- Türkiye 1969'da AB'ye müracaat etmiş, 1996'da Gümrük Birliği'ne alınmış, 1999'da Helsinki Zirvesi'nde aday ülke olarak kabul edilmiş, 2004'te Brüksel Zirvesi'nde siyasi kriterleri yerine getirdiği için 2005'te müzakerelere başlamıştır.
- 08:53Yugoslavya'nın Parçalanması ve Bosna Hersek Savaşı
- 1992'de Yugoslavya parçalanmış, Slovenya ayrıldıktan sonra Hırvatistan, Bosna Hersek, Sırbistan, Karadağ, Makedonya ve 2008'de Kosova ayrılmıştır.
- Bosna Hersek'te Srebrenitsa Katliamı yaşanmış, yaklaşık 3.122 kişi katledilmiş, 30.000 çocuk üfürmüş ve 50.000 kadına tecavüz edilmiş, yüzlerce toplu mezar ortaya çıkarılmıştır.
- Bosna Hersek'teki savaşı Aliye İzzetbegoviç'in Dayton Anlaşması ile bitirmiştir.
- 10:50Körfez Savaşı
- Saddam Hüseyin, İran-İraq Savaşı'nda istediği sonucu elde edemeyince, Körfez Savaşı'nda Kuveyt'e saldırmış ve kendisini Baas diktatör rüyasında en üst noktaya çıkarmıştır.
- Birinci Körfez Savaşı, Çöl Fırtınası adlı müdahale ile Saddam Hüseyin'in geri çekilmesine neden olmuş, Amerika Saddam Hüseyin'i "istenmeyen adam" olarak ilan etmiştir.
- İkinci Körfez Savaşı, Amerika Birleşik Devletleri'nin Irak'a saldırısı ile başlamış, koalisyon güçleri Incirlik Üstü'ne merkez olarak belirlemiş ve Saddam Hüseyin'i suçlamalarla ortalığı kızıştırmıştır.
- 12:10Körfez Savaşları ve Arap Baharı
- Körfez Savaşları dünya tarihinde ilk defa canlı olarak yayınlanan savaştır ve Amerika Birleşik Devletleri Irak'ı paramparça edecek, Saddam Hüseyin'i yakalayıp 2006'da idam edecektir.
- Arap Baharı Tunus'ta "Yasemin Devrimi" olarak başlamış, sonra Mısır'a sıçrayarak Mursi Cumhurbaşkanı olmasına rağmen indirilip tutuklanmıştır.
- Libya'da 2011'de Kaddafi indirilmiş, halk tarafından dövülerek öldürülürken, Fas Arap Baharı'nın uğramadığı tek yerdir.
- 14:04Fes Planı ve Uluslararası Örgütler
- Fes Planı, Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Reagan'ın İsrail ile ilgili planına karşı Araplar tarafından hazırlanmış, Filistin'in özgürlüğünü ön plana çıkarmıştır.
- Karadeniz Ekonomik İşbirliği 25 Haziran 1992'de kurulmuş, Karadeniz'e kıyısı olmayan ülkeler de üye olmuştur.
- OİEK (Ekonomik Kalkınma İşbirliği Örgütü) 1960'da Paris Antlaşması ile kurulmuş, Türkiye kurucu üyesidir.
- 16:24Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı
- TİKA (Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı) 1992'de Ankara'da kurulmuş, bugün Kültür ve Turizm Bakanlığı'na bağlı olarak hareket etmektedir.
- Türksoy, Türk dil ailesine ait dilleri konuşan Türk nüfusuna sahip olan ülkelerin birliğidir.
- Türkiye'de önemli bilim insanları arasında en genç yaşta profesör olan Oktay Sinanoğlu, 2015'te Nobel Kimya Ödülü'nü alan Aziz Sancar ve 2009'da Cumhurbaşkanlığı tarafından Fuat Sezgin Yılı ilan edilen Fuat Sezgin bulunmaktadır.
- 17:36Devrimler ve Katliamlar
- Beyaz Devrim Demokrat Parti'nin iktidara gelişidir, Kadife Devrimi Çekoslovakya'da, Lale Devrimi Kırgızistan'da, Turuncu Devrimi Ukrayna'da, Gül Devrimi Gürcistan'da ve Yasemin Devrimi Tunus'ta yaşanmıştır.
- Setif Katliamı Fransa'nın Cezayir'de yaptığı, Halepçe Katliamı Saddam Hüseyin'in kendi topraklarında Kürt vatandaşlarına uyguladığı, Hocalı Katliamı Ermenilerin Azerilere yaptığı, Srebrenitsa Katliamı Sırp kasabası Ratko Mladiç tarafından Bosnalı Müslümanlar üzerine uygulanan katliamlardır.
- Cumhurbaşkanlığı forsunun ortasındaki yıldız Türkiye Cumhuriyeti'ni, 16 yıldız ise 16 ülkeyi ve imparatorluğu sembolize etmektedir.
- 19:28Çağdaş Türk ve Dünya Tarihi
- 1962'de TÜBİTAK kurulmuş, 1963'te Metin Erksan'ın yönetmenliğini yaptığı "Susuz Yaz" filmi Berlin Film Festivali'nde Altın Ayı ödülünü almıştır.
- 1965'te ilk defa Altın Mikrofon Yarışması düzenlenmiş, 1968'de TRT ilk yayınına başlamış, 1984'te ilk renkli televizyon yayını başlamıştır.
- 1998'de Naim Süleymanoğlu Halterde Seul Olimpiyatları'nda altın madalya kazanmış, 1992'de ODTÜ'de ilk internet bağlantısı kurulmuştur.
- 2003'te Eurovision Şarkı Yarışması'nda Sertap Erener birinci olmuş, 2007'de Oyalı adı verilen bir koyun kopyalanmış, 2008'de Nuri Bilge Ceylan Kan Film Festivali'nde "Üç Maymun" filmiyle en iyi yönetmen ödülünü almıştır.