Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitimci tarafından sunulan bilişsel kuramlar dersinin bir bölümüdür. Eğitmen, bilgi işleme modelini ve bellek türlerini detaylı şekilde anlatmaktadır.
- Video, bilgi işleme kuramının tarihsel gelişimi ve temel özellikleriyle başlayıp, bellek türlerini (duyusal kayıt, kısa süreli bellek ve uzun süreli bellek) detaylı şekilde açıklamaktadır. Özellikle uzun süreli bellekte duyusal kayıt, anısal bellek (epizodik/otobiyografik), anlamsal bellek (semantik) ve işlemsel bellek (psikomotor beceriler) gibi alt kategoriler ele alınmaktadır.
- Eğitmen, sınavlarda çıkabilecek soru tiplerini örneklerle açıklamakta ve bilgi işleme kuramına göre öğretmenin rolü ile öğrencilerin motivasyonunun önemi hakkında bilgiler vermektedir. Ayrıca uzun süreli bellekte açıklayıcı, dekoratif, işlemsel ve koşulsal bilgi türleri de incelenmektedir.
- 00:03Bilgi İşleme Kuramı
- Bilgi işleme modeli 1970'lerde yükselmeye başladı ve 2000'li yıllarda kendini iyice ortaya koydu, özellikle yapılandırmacı anlayış olarak eğitim felsefelerinde kendini gösterdi.
- Bilgi işleme kuramı, insanın nasıl öğrendiğini, neler yaptığını anlatmak açısından mükemmel bir kuramdır ve bilgiyi nasıl alıp, işleyip, kaydedip, geri çağırdığımızı açıklar.
- Bilgi işleme kuramının temel özellikleri arasında öğrenmeli performansın aynı şey olmadığı, bazı öğrenmelerin sadece insana özgü olduğu ve bilginin insan zihni tarafından örgütlenerek algılanıp kodlandığı bulunmaktadır.
- 01:49Bilgi İşleme Kuramına Göre Öğretmenin Rolü
- Bilgi işleme kuramına göre ders anlatan bir öğretmen, öğrencinin öğrendiklerini anlamlı hale getirmesini sağlar, bilginin işlenmesine katkıda bulunur, hatırlatıcı ipuçları verir ve eski bilgi ile yeni bilgiyi ilişkilendirir.
- Bilgi işleme kuramına göre öğretmenin öğrenciyi motive etmesi veya pekiştireç vermesi değil, öğrencinin kendi motivasyonunu kendisi sağlaması gerekir.
- İnsan zihninde çevreden uyarıcılar gelir, duyusal kayıt alır, işler, atar, geri çağırır ve bu süreç bilgisayar metaforuyla anlatılabilir.
- 04:25Bellek Türleri
- Bellek türleri üç ana kategoriye ayrılır: duyusal kayıt belleği, kısa süreli bellek ve uzun süreli bellek.
- Duyusal kayıt belleği ve kısa süreli bellekte saklama süresi sınırlı olduğu için unutma vardır, ancak uzun süreli belleğin saklama süresi sınırsız olduğu için unutma yoktur, sadece geriye getirememe vardır.
- Her gün en az iki milyon uyarıcı gelir, ancak duyusal kayıt belleğinin saklama süresi en fazla üç-dört saniye olduğu için tüm bilgileri alamaz, sadece dikkat edilenleri alır.
- 08:12Kısa Süreli Bellek
- Kısa süreli bellek, insan zihninin belleğinin çalışma tezgahıdır ve tüm işleri orada yapar.
- Kısa süreli belleğin kapasitesi sınırlı olduğu için, sınavda soruları cebelleşmek yerine, kısa süreli belleği temiz tutmak önemlidir.
- Kısa süreli belleğin saklama süresi en fazla otuz saniyedir ve bu süre dolduğunda çağrılan bilgi getirilemez.
- 11:11Bellek Türleri
- Kısa süreli bellek, bilgiyi işleyen, anlamlandıran ve kodlayan aktif bellektir; sınav çözerken, ders anlatırken veya bir işi yaparken aktif olan bellektir.
- Uzun süreli bellek kapasite ve saklama süresi sınırsızdır, dünyanın en büyük belleğidir ve düzenli bir arşiv oluşturmak önemlidir.
- Uzun süreli belleğe dağınık gönderilen bilgiler işe yaramaz, bu nedenle kavram haritaları gibi düzenli aktarım yöntemleri kullanılır.
- 14:43Uzun Süreli Bellek Alt Türleri
- Uzun süreli bellek içinde üç farklı bellek türü vardır: anısal bellek, anlamsal bellek ve işlemsel bellek.
- Anısal bellek (epizodik veya otobiyografik bellek), kendi hatıralarımızı ve yaşantılarımızı ifade eder; bu tür bilgiler kolay kolay unutulmaz.
- Anlamsal bellek (semantik bellek) kaydeder ancak geri getirmesi zordur; okulda yapılan öğrenmeler ve akademik öğrenmelerin çoğu semantik bellekle yapılır.
- 16:35İşlemsel Bellek ve Bilgi Türleri
- İşlemsel bellek, psikomotor becerilerimizin saklandığı bellektir; ilk başta zorlanırız ama sonradan kolay olur ve bir kere hatırladıktan sonra asla unutmayız.
- Uzun süreli bellekte açıklayıcı/dekoratif bilgi, işlemsel bilgi ve koşulsal bilgi gibi bilgi türleri bulunur.
- Açıklayıcı/dekoratif bilgi (semantik bellekten gelir) "ne" sorusuna cevap verirken, işlemsel bilgi (prosedürel bellekten gelir) bir şeyin nasıl yapılacağını anlatır; koşulsal bilgi ise hem dekoratif bilginin hem işlemsel bilginin nerede, ne zaman, nasıl yapılacağını gösterir.