Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Profesör Dr. Necati Cemaloğlu'nun editörlüğünü yaptığı "Bilimsel Araştırma Teknikleri ve Etik" kitabını tanıtan bir eğitim içeriğidir. Konuşmacı, yüksek lisans öğrencilerine yönelik hazırlanmış bu kitabın içeriğini detaylı şekilde anlatmaktadır.
- Video, bilimsel yazıların yapısını ve yazım tekniklerini kapsamlı şekilde ele almaktadır. İçerikte bilimsel yazıların 14 bölümünden bahsedilmekte, başlık, özet, anahtar kelimeler, giriş, yöntem, bulgular, tartışma, sonuç, öneriler ve kaynakça bölümlerinin nasıl hazırlanması gerektiği açıklanmaktadır. Ayrıca makale, tez ve bildiri gibi bilimsel yazı türleri ve bunların özellikleri de anlatılmaktadır.
- Konuşmacı, bilimsel yazı yazmanın temel prensiplerini, yaygın hataları ve başarılı bir bilimsel yazı için dikkat edilmesi gereken noktaları kendi deneyimlerinden örneklerle vurgulamaktadır. Video, bilimsel yayın türleri konusuna odaklanarak bilimsel yazıların aşamalarını detaylı şekilde ele almaktadır.
- Bilimsel Araştırma Teknikleri ve Etik Kitabı
- Bilimsel Araştırma Teknikleri ve Etik kitabı, yüksek lisans sürecine başlayacak veya başlamış olanlar için bilimsel araştırma tekniklerini ve etik kurallarını öğretmektedir.
- Kitap, okuma ve yazma sürecinde nasıl araştırma yapılacağını, hangi kurallar çerçevesinde çalışılacağını anlatmaktadır.
- Kitap on dört bölümden oluşmakta olup, her bölüme ayrı bir hoca tarafından yazılmıştır.
- 00:59Kitabın İçeriği
- Birinci bölüm bilimin tanımı, doğası, özellikleri, tarihsel gelişimi ve bilimsel pazmaları anlatmaktadır.
- İkinci bölüm bilimsel araştırma ve araştırma sürecini, üçüncü bölüm ise bilimsel araştırma desenlerini ele almaktadır.
- Dördüncü bölüm bilimsel araştırmada kullanılan araçları, beşinci bölüm veri toplama süreçleri ve analiz yöntemlerini, altıncı bölüm evren ve örneklemi açıklamaktadır.
- 01:35Evren ve Örneklem Kavramları
- Evren, araştırılan tüm topluluğu temsil ederken, örneklem ise evreni temsil eden belirli bir gruptur.
- Örneklem, evreni temsil etmelidir; örneğin 200 bin kişilik bir evreni temsil etmek için sadece 5 kişi yeterli değildir.
- Yedinci bölüm geçerlilik ve güvenilirliği, sekizinci bölüm bilimsel yayın türlerini, dokuzuncu bölüm kaynak tarama ve raporlaştırma konularını ele almaktadır.
- 03:05Bilimsel Yayın Türleri
- Bilimsel yazıların yazımında dikkat edilmesi gereken hususlar vardır ve üniversitelere göre kısmen değişiklik gösterse de ana hatlarıyla değişmeyen bir standart vardır.
- Bilimsel yazıların ilk aşaması başlıktır; başlıklarda kısaltma olmamalı, dikkat çekici olmalı ve 12 kelimeyi geçmemelidir.
- Başlıklar çok genel veya çok özel olmamalıdır, araştırılan kavramlar ve konu özelinde kalmalıdır.
- 05:46Bilimsel Yazıların Diğer Aşamaları
- Bilimsel yazıların ikinci aşaması özettir; genellikle 250 kelimeyi geçmeyecek şekilde olmalı ve araştırmanın amacı, kullanılan yöntem ve elde edilen sonuçlara yer verilmelidir.
- Bilimsel yazılarda kısa özet, belirtici özet ve genişletilmiş özet olmak üzere üç tip özet türü bulunmaktadır.
- Anahtar kelimeler, bilimsel bir yazıda özet altına en az üç, en fazla altı yazılan ve araştırmanın indekslenerek okuyucuların daha kolay bulabilmesini sağlayan kelimelerdir.
- 08:19Giriş Bölümü
- Giriş bölümü, araştırmacının araştırmayı neden yaptığını ve araştırmanın önemini ifade ederek çoğunlukla genelden özele doğru bir sıralama ile yazılır.
- Giriş bölümünde açıklanan kavramlar okuyucuyu araştırma konusu hakkında doygunluğa ulaşacak yapıda olmalı ve okuyucuları başka bir kaynağa yönlendirmelidir.
- Bilimsel yazılarda giriş kısmının yazımında üç aşama vardır: araştırmanın amacını ve probleminin okuyucuya tanıtılması, araştırmanın amacına ve problemine ilişkin yapılmış araştırmalarla yazının desteklenmesi.
- 09:41Bilimsel Yazının Giriş Bölümü
- Bilimsel yazının üçüncü ve son aşaması, problemin nasıl ve hangi açıdan ele alınarak çözülmeye çalışıldığının ortaya konmasıdır.
- Giriş bölümünde araştırmanın savunduğu fikri açıkça belirtmek, araştırmanın hangi bilimsel boşluğu dolduracağını belirtmek ve araştırma konusunu uzatmadan açıklamak gerekir.
- Giriş bölümünde cümleler iddialı ve keskin ifadelerle kurulmamalı, açık ve net bir şekilde yazılmalı, birinci şahıslamileri kullanmaktan uzak durulmalı ve araştırmanın gönderileceği belgenin formatını mutlaka okumak gerekir.
- 12:36Yöntem Bölümü
- Yöntem kısmı, araştırmanın geçerlilik ve güvenilirlik kanatlarının sunulduğu, hangi araştırma deseninin (nicel, miniter, karma) kullanıldığını belirtildiği kısımdır.
- Yöntem kısmında evren ve örneklem hakkında bilgiler verilir, veri toplama aracı hakkında bilgiler sunulur ve elde edilen verilerin hangi istatistiksel prosedürden geçtiği belirtilir.
- 13:33Bulgular Bölümü
- Bulgular bölümünde araştırmadan elde edilen veriler sunulur, hipotezler test edilir ve yeni bilgiler bulgulara dayalı oluşturulur.
- Bu bölümde verilerin düzenli bir şekilde formatlanması, gereksiz verilerin ayıklanması ve anlam karmaşasının en aza indirilmesi önemlidir.
- Bulgular yazılırken yorum yapmaktan uzak durulmalı, ancak her tabloyla şeklin altına verilerin konuşturulması amacı dışında açıklamalar yazılmalıdır.
- 14:57Tartışma Bölümü
- Tartışma bölümü, bilimsel yazılarda en çok zorlandığı ve hakem sürecinde en çok eleştiri aldıkları bölümdür.
- Tartışmanın iç ve dış olmak üzere iki temel bileşeni vardır: iç tartışma yazarın kendi düşünsel sürecine ve teorik bilgilerine dayalı, dış tartışma ise benzer sonuçlar veren araştırmaların sonuçları ile araştırmacının sonuçlarının karşılaştırılmasıdır.
- 16:13Sonuç Bölümü
- Sonuç bölümü bilimsel bir yazının en önemli ve en can alıcı yeri olarak kabul edilmektedir.
- Sonuç bölümü yazılırken temel ilke, bulgular bölümünde elde edilen verilere dayalı yorumlar yapmak ve rasyonel çıkarımlarda bulunmaktır.
- Sonuç bölümünde araştırma problemi ve bulguların dışına çıkılmamalı, araştırma hipotezleri ve bulguların cevapları açıkça gösterilmelidir.
- 17:46Sonuç Bölümü ve Öneriler
- Sonuç bölümünde sonuçlar mümkün olduğunca kısa ve öz olmalı, tekrara düşülmemeli ve sayısal veriler yerine sözel ifadeler kullanılmalı.
- Sonuç bölümü araştırmanın özetlediği bir bölüm değil, bulgulardan çıkarılan sonuçlardır.
- Öneriler kısmı araştırma konusu ve bulgular dışında olmamalı, araştırma ile ilgili olmalı ve temenni niteliği taşımamalıdır.
- 19:29Kaynakça
- Sayılamayacak kadar çok kaynak içeren metinler bilimselliğin işareti olmaktan ziyade güvensizliğin göstergesidir.
- Bilimsel yazılarda yayıncının kabul ettiği formata göre kaynak gösterimi yapılır, sosyal bilimlerde en yaygın kullanılan APA altı formatıdır.
- Kaynakların gösteriminde numaralandırılmış kullanım sırası veya alfabetiksel yöntem kullanılabilir.
- 21:18Bilimsel Yazı Türleri
- Makale, bilimsel yazım türü denilince en fazla akla gelen yazım türüdür ve tezlere kıyasla daha kısa, bildirilere göre daha uzun bilimsel metinlerdir.
- Makale yazımı öncelikle makalenin yayınlanmak üzere gönderileceği bilginin seçimi ile başlar.
- Dergiler tarafından makalelerin red olma sebepleri arasında derginin kılavuzuna uymamak, uygun jargon kullanmamak ve yeterli araştırma yapmamak bulunmaktadır.
- 23:06Tez ve Bildiriler
- Tezler ya da projeler öğrencinin bilimsel araştırma yapabilme kabiliyetini artırmak için yapılan özgün araştırmalardır.
- Yüksek lisans tezlerinde amaç bir problemi desenleyebilmek ve o problemin resmini ortaya koyabilmektir, doktora tezinde ise bir problem durumu tespit ederek o probleme çözüm getirebilmektir.
- Bilimsel yazı türlerinin en kısa olanı bildirilerdir ve sempozyum ya da kongreler için hazırlanarak sunulan bilimsel yazılardır.
- 24:34Bildirinin Sunulması
- Bildirinin sunulmasında dikkate alınması gereken durumlar vardır ve bunların önceden bilinerek hazırlık yapılması önemlidir.
- Sunum için ayrılan sürenin etkin planlanması, sunucunun dikkat çekici ve öz bir yapıda olması, sunum akışının iyi yapılması ve dinleyicilerin sorularına net cevaplar verilmesi gerekir.