Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir konuşmacının beyin düşünme mekanizmaları ve karar verme süreçleri hakkında bilgi verdiği eğitici bir içeriktir. Konuşmacı, Nobel ödüllü Daniel Kahneman'ın "Thinking Fast and Slow" kitabından örnekler vererek beynin çalışma prensiplerini açıklamaktadır.
- Video, görünmez goril deneyi ile başlayıp, beynin iki farklı düşünme sistemi olan "Sistem 1" (hızlı, otomatik, sezgisel) ve "Sistem 2" (yavaş, bilinçli, mantıksal) arasındaki farkları detaylı şekilde ele almaktadır. Konuşmacı, günlük hayattan örneklerle bu sistemleri açıklamakta ve karar verme süreçlerindeki mental tuzakları, Linda problemi, Müller-Lyer illüzyonu gibi görsel örnekler ve hiroistik teoriler gibi konuları incelemektedir.
- Videoda ayrıca Türkiye Felsefe Kurumu Başkanı Kuçuradi Hoca'nın görüşleri de paylaşılmakta ve önemli kararlar için Sistem İki'yi kullanmanın önemi vurgulanmaktadır. Tavşan ve kaplumbağa benzetmesiyle, hayatın sunduğu ikilemler karşısında sezgileri ve mantığı ustaca kullanmanın önemi anlatılmaktadır.
- 00:02Görünmez Goril Deneyi
- Konuşmacı, izleyicilere bir video linki vereceğini ve telif hakları nedeniyle gösteremeyeceğini belirtiyor.
- Videoda beyaz ve siyah giyinen iki takım var ve izleyicilerden beyaz takımın kaç pas attığını saymaları isteniyor.
- Doğru cevap onbeş pas olmasına rağmen, 1999'da yapılan bu deneyi ilk kez izleyenlerin yaklaşık yarısı gorili göremedi çünkü yoğun bir konsantrasyon gerektiren bir görevle meşgul olduklarından diğer şeyleri görmezden geldiler.
- 01:40Beynin İki Sistemi
- Görünmez goril deneyi, Nobel ödüllü Daniel Kahneman'ın "Thinking Fast and Slow" (Düşünmek Hızlı ve Yavaş) kitabında anlatılıyor.
- İnsan beyninin düşünceleri iki farklı şekilde oluşturduğunu söylüyor: Sistem 1 (hızlı, bilinçsizce, otomatik, gündelik düşünceler) ve Sistem 2 (daha yavaş, bilinçli, efor gerektiren, mantıksal ve hesaplama içeren düşünceler).
- Kahneman'a göre kaba bir tahminle Sistem 1 %95, Sistem 2 ise sadece %5 oranında kullanılıyor.
- 04:14Sistem 1 ve Sistem
- Sistem 1 ile cevap verenler, Müller-Lyer illüzyonuna yenik düşerek okların gövdelerinden hangisinin en uzun olduğunu sezgisel olarak tahmin ederler.
- Sistem 1 ile cevap verenler, dışarıdaki binalara bakarken hangisinin daha uzak olduğunu sezgisel olarak tahmin ederler.
- Sistem 1 ile cevap verenler, iki artı iki gibi basit matematiksel hesaplamaları hızlıca yaparlar.
- 06:22Sistem 2 ile Düşünme
- Sistem 2 ile cevap verenler, 35 x 67 gibi karmaşık matematiksel hesaplamaları yapmak zorunda kalırlar.
- Sistem 2 ile cevap verenler, kimlik numarasını hatırlamak gibi zorlamaları yaparlar.
- Sistem 2 ile cevap verenler, markette iki benzer ürün arasında karar vermek gibi karmaşık kararlar verirler.
- 07:32Mars Pazarlama Aracı
- Mars, pazarlama ve e-ticaret altyapısını tek bir panelde buluşturan yenilikçi bir araçtır.
- Mars, e-posta, SMS ve pop-up otomasyonlarıyla müşteri davranışlarına göre otomatikleştirilmiş kampanyalar geliştirebilir.
- İşletme sahipleri, Mars'ın hazır şablonlarıyla dakikalar içerisinde etkileyici pop-up'lar tasarlayıp özelleştirilmiş e-posta listelerinde kullanabilirler.
- 09:27Sistem 1 ve Sistem 2 Arasındaki Ayrım
- Sistem 1 ile Sistem 2 arasındaki ayrıma varmak birçok mantıksal hatayı yapmaktan bizi korur.
- Bu ayrıma varmadığımızda, bazı mantıksal hataları hayatımız boyunca yapmaya devam edebiliriz.
- Konuşmacı, izleyicilere aşıların etkinliği hakkında bir soru sorarak mantıksal hatalara dikkat çekiyor.
- 10:36Linda Problemi ve Çakışma Yanılgısı
- Linda'nın bir bankacı olması veya feminist bir bankacı olması olasılıkları karşılaştırıldığında, bankacı olması daha olasıdır çünkü bankacı grubu daha geniş bir kümedir.
- Çakışma yanılgısı, insanların karmaşık problemlerde hızlı ve sezgisel cevaplar vermesi sonucu ortaya çıkan bir hata türüdür.
- Sistem bir, otomatik düşünceleri tanımlamak için kullanılırken, sistem iki daha dikkatli düşünmeyi ifade eder.
- 13:32Karar Verme Sürecindeki Hatalar
- Karar verme sürecinde hiroistik (sezgisel) teoriler ve önyargılar etkili olabilir.
- Sistem bir ve sistem iki arasındaki ayrımı yapabilmek, günlük hayatta doğru kararlar vermek için önemlidir.
- Stratejik düşünmenin yolu, kararları bir ürün olarak görmek ve üretim sürecini sorgulamaktır.
- 16:14Bilimsel Çalışmalar ve Replikasyon Krizi
- Psikolojide bilinen bir replikasyon krizi vardır; bazı çalışmaların tekrarlanmasında farklı sonuçlar elde edilmiştir.
- Kaynaman'ın çalışmalarında da benzer bir hata yapılmıştır; kendisi de fikirleriyle örtüşen çalışmaları sorgulamamıştır.
- Nobel ödüllü bir yazar bile bu tür hataları yapabilir, bu nedenle herkesin kendini sorgulaması gerekir.
- 17:23Aşı Etkinliği Sorusu
- COVID döneminde acil servis doktorlarının COVID nedeniyle yatan hastaların çoğunun aşılı olduğunu söylemesi, aşıların etkinliği hakkında sezgisel bir yorum yapmamızı sağlar.
- Aşılara karşı önyargıya sahipsek, aşıların etkin olmadığı veya zararlı olduğunu seçmeye daha yatkın oluruz.
- Bilimde otorite olan figürlere karşı güvenimiz varsa, aşıların etkili olduğunu düşünmeye daha yatkın oluruz.
- 19:50Tavşan ve Kaplumbağa Denge
- Zıt görüşleri takıştırmak her zaman hakikati ortaya çıkarmaz çünkü ikisi de ezbere olabilir.
- Sistem bir ve sistem iki bilinci sayesinde tavşan ve kaplumbağa arasındaki dengeyi yakalayabiliriz.
- Hayatın sunduğu ikilemler karşısında sezgilerimizi ve mantığımızı ustaca kullanmayı öğrendiğimizde doğru kararlar vermemiz kolaylaşır.