Buradasın

Batı Resim Sanatında Yemek Sahnelerinin Tarihsel Gelişimi

youtube.com/watch?v=gIRzWwVmP-Q

Yapay zekadan makale özeti

Kısa
Ayrıntılı

Bu video, bir eğitimci tarafından sunulan akademik bir sanat tarihi dersidir. Konuşmacı, Batı resim sanatında yemek sahnelerinin tarihsel gelişimini kronolojik olarak incelemektedir.
Video, Antik Yunan'dan başlayarak Roma dönemine, ortaçağa, Rönesans'a, Barok dönemine, 18. ve 19. yüzyıllara ve son olarak 20. yüzyıla kadar uzanan bir zaman çizelgesi sunmaktadır. Her dönem için örnek sanat eserleri (mozaikler, resimler) detaylı olarak analiz edilerek, yemek sahnelerinin sosyolojik, psikolojik, zihinsel ve sembolik anlamları açıklanmaktadır.
Sunumda Jeron Bosch, Leonardo da Vinci, Veronese, Caravaggio, Manet, Picasso gibi önemli sanatçıların yemek temalı eserleri incelenmekte ve bu eserlerin toplumsal, politik ve kültürel bağlamı ele alınmaktadır. Ayrıca sanat tarihi boyunca yemek sahnelerinin nasıl sanatsal bir kurgu ve estetik değerlerin görsel bir haline dönüştüğü de anlatılmaktadır.

01:12Giriş ve Konunun Önemi: Yemek yeme eylemi, her gün tekrarlanan bir eylem olmasına rağmen, tarih boyunca Batı resminde işlenen önemli bir konu olmuştur.
Batı resim sanatında yemek konusu, natürmortlardan çarşı sahnelerine, yemek hazırlama sahnelerinden yemek yeme eyleminin gösterildiği sahnelerine kadar geniş bir görsel alanı kapsar.
Konuşmacının amacı, Batı resminde yemek sahnelerini tarihsel sırayla içerik ve biçim açısından inceleyerek sanat tarihi içindeki gelişim sürecini değerlendirmektir.
02:55Yemek Kavramının Kökenleri: Yemek kavramının kökenleri şölen sahneleriyle Antikiteye kadar uzanmakta ve kültürlerde ritüel olarak kabul edilen şölenlerin özünde dini ihtiyaçlar bulunmaktadır.
Şölenler, insanların tanrıya yaklaşmasını sembolize eder ve bu deneyim fiziksel olduğu kadar ruhani açlığı da doyurur.
Şölenler, Batı toplumunun belirli sofra kurallarının temelinin oluşması açısından önemlidir; sofra duaları ve yemeklerde yapılan konuşmalar bu kuralların örneklidir.
04:02Yemek Kavramının Gelişimi: Platon'un "Sempozyum" diyalogunda, içki içilen bir sofrada sohbet ve müziğin olmamasının medeni bir davranış olmadığı belirtilir.
Hıristiyanlıkla beraber Batı resminde görülmeye başlayan İsa'nın Son Akşam Yemeği konusu, Platon'un entelektüel ve felsefi sohbetleriyle paralellikler taşır.
Ortaçağ ve Rönesans döneminde toplu yemeklerin çeşitliliği artmış, doğum, cenaze yemekleri, kutsal günleri kutlama yemekleri ve festival yemekleri ortaya çıkmıştır.
05:15Yemek Kavramının Sosyal ve Sembolik Anlamları: Yemeklerde yenilen yiyecekler, yemeklerin amacına göre belirlenmeye ve seçilmeye başlamıştır.
Yemekler, gelir ve sosyal statünün göstergesi olmuştur; yenen yemeklerin çeşitliliği, yemek yenilen mekan ve kullanılan sofra takımları kişinin zenginliklerini göstermiştir.
Batı kültüründe bazı yiyeceklere sembolik anlamlar yüklenmiştir; örneğin, mitolojik resimlerde elma çoğunlukla Paris'in Afrodite'ye verdiği elmayı, dini resimlerde ise ilk günahı temsil etmektedir.
06:32Yemek Yeme Eyleminin Sembolik Anlamları: İsa'nın Son Akşam Yemeği, İsa'nın yemek yoluyla tanrıyla birleşmesini ve insanlık için kendisini feda etmesinin sembolü haline gelmiştir.
Yemek yeme eylemi, Hristiyanlığın yedi ölümcül günahından biri olan oluğu da sembolize edebilir.
Bazı durumlarda yemek yeme eylemi, tüm sembolik anlamlardan sıyrılarak sadece hayatın devam edebilmesi için bir fiziksel ihtiyaç olarak kabul edilmiştir.
07:16Yemek ve Müzik İlişkisi: Yemek konusunun Antikiteden itibaren müzik ile yakından ilişki içinde olması önemlidir.
Ressamlar tarafından ele alınan mitolojik, dini veya dünyevi betimlemeler genellikle müzik ikonografisi ile birleşir.
Bu beraberlik, eserlerin ruhani, sosyal ve seküler anlamlarını güçlendirir.
07:56Antik Yunan'da Yemek Sahneleri: Antik Yunan seramiklerinde yemek konusunun sınırlı sayıda örneğinin olmasının nedeni, dönemin şölen kavramının yemeklerden daha çok içki içerek sohbetler olan sempozyumlar olarak kabul edilmesidir.
Sempozyum sahnelerini betimleyen seramiklerden en iyi bilinenlerinden biri 1200 Krateridir.
Bu kraterde, Ökeria Kralı Örettius'un evinde misafirlerini ağırlarken, misafirler arasında yer alan Herakles'in Örettius'un kızı Iolo'yu görüp aşık olması ve gelişen trajik olayları anlatan bir mitolojik hikaye betimlenmiştir.
09:36Örettius Krateri Detayları: Sahnedeki misafirler Eros ve Herakles ile diğer misafirler uzanmış içki içerken, yemek yerken ve sohbet ederken gösterilmiştir.
Sol tarafta hizmetkarlar yemek servisi yaparken, sağ tarafta ise sessizce beklemektedir; misafirlerin uzandığı kanepelerin ön tarafında masalar ve üzerlerinde içki ve yemekler yer almaktadır.
Bu krater, Antik Yunan'da bir sofra sahnesinin nasıl olduğunu, yemeğin ve içtiğin ne şekilde yendiğini, hatta yenen yemeklerin neler olduğunun betimlenmesi açısından önemli bir örnektir.
11:46Roma'da Yemek Kültürü: Antik Yunan sempozyumları kültürü Roma'ya geçerek "convidium" adını almıştır; bu, kamuya açık toplu ziyafetler veya ailelerin, dostların, iş ortaklarının yemek yediği ve içki içtiği daha küçük boyutta yemeklerdir.
Roma convidiumlarında içki, yemek sonrası sohbetlerde değil, yemek ile birlikte tüketilmeye başlamıştır.
Bu yemeklerde, pahalı olan sürün balık, çiğ istiridye, ıstakoz, geyik ve yaban dokusu gibi yiyecekler, ardından da egzotik tatlılar sunulmuştur.
13:13Geç Roma Dönemi Mozaiklerde Yemek Kültürü: Şato de Body Müzesi'nde bulunan geç Roma dönemine ait mozaik, sosyal elit komünü ve yemek kültürüne ait bir kesit sunmaktadır.
Mozaikte dokuz kişiden oluşan elit grubu yarım daire bir kanepe üzerine uzanmış yemek yiyor ve içki içiyor, çevrede onlara hizmet eden yedi kişilik bir hizmetçi grubu görülüyor.
Mozaikte yere atılmış yemek atıkları, Helenistik dönemden itibaren yemek odası mozaiklerinin başlıca konuları olan "asarotos oikos" (süpürülmemiş oda) türünün önemli bir örneğidir.
15:01Cenaze Yemekleri: Roma döneminde Antik Mısır'da da resmedildiği bilinen cenaze yemekleri, sanatçıların ele aldığı önemli bir konudur.
Antalya Mikropolisinde bulunmuş olan ve dört yüzyıl sonra tarihlenen geç Roma dönemine ait bir mezar mozaiği, cenaze yemeği konusunu günümüze ulaşmış iyi örneklerinden biridir.
Mozaikte iki kadın yarım daire şeklindeki bir kanepeye uzanarak oturmuş, sol tarafta oturan ve elinde yazılı kağıt tutan üç kadın ölüyü temsil ediyor, sağ ön tarafta ise bir hizmetçi kanepedekilerin ellerini yıkaması için hazır bekliyor.
16:40Ortaçağ Döneminde Yemek Kültürü: Ortaçağ döneminde sıradan insanların yemeklerinin genellikle evlerde olmayan fırınların ve pahalı pişirme gereçlerinin nedeniyle dışardan pişmiş olarak satın alıp tüketmesi gerektiği belirtiliyor.
Soyluların yemekleri ise genelde evlerde yapılan, oldukça zengin ve çeşitli yemeklerdir.
Büyük saray ziyafetlerinde yemek genelde soylunun kendisine özel bir odada değil, sarayın sıradan insanlarından oluşup mensuplayana kadar herkese açık ve büyük mekanlarda düzenlenirdi.
17:36Soylu Yemekleri ve Hiyerarşi: 17. yüzyıldan itibaren soylular yemeklerini daha küçük odalarda ve sıradan insanlardan ayrı şekilde yemeye başlamışlardır.
Saray ziyafetlerinde soylunun masada az sayıda seçtiği misafir ve aile üyesinin kabul ettiği bilinmektedir.
Yemekler bitiminde herkesin sofradan faydalanması, soygunun açıklığıyla ve hayırsever bir Hristiyan olmasıyla alakalıydı.
18:36Berry Dük'ün Ziyafeti: Fransız Kralı'nın kardeşi Berry Dük için Lig kardeşlerin yaptığı dua kitabında Ocak ayının sayfasında betimlenen Dük'ün ziyafeti, soylu yemeklerinin önemli erken örneklerinden biridir.
Resimde Dük, saray mektubu mensupları ve hizmetçilerle çevrilmiş şekilde sofrada oturuyor, arkasında asılı olan renkli duvar halısı savaşan şövalyeleri betimliyor.
Masada Dük ile beraber oturan tek figür, resimdeki en önemli ikinci figür olan ve Dük'e bir şeyler anlatan bir rahiptir.
20:18Rönesans Döneminde Açık Hava Yemekleri: 15. yüzyılın sonlarına doğru feodalitenin önemini kaybettiği Rönesans döneminde soyluların saray yemekleri dışında piknik tarzı açık hava yemekleri de tercih edilmeye başlanmıştır.
Lorenzo de Medici'nin yeğeni'nin düğün hediyesi olarak Sandro Botticelli'ye yaptırdığı "Nasal Gödelione'nin Hikayesi" isimli dört resimden oluşan serideki bir resim, açık hava yemeğini bir ortaçağ öyküsünün konusu olarak işliyor.
Resimde yemeğin yendiği mekan bir orman bölgesi açıklığıdır ve alan örgü bir perde ile çevrelenerek oda benzeri yarı kapalı bir mekana dönüştürülüyor.
23:52Rönesans Döneminde Yemek Sahneleri: Rönesans'ın Rönesans yöresinde yer alan yemek sahneleri, sadece soyluların yemeklerini konu almakla sınırlı kalmamış, Hristiyanlığın çeşitli konularını ve hikayelerini de işlemiştir.
Sahip olunan nimetlere şükretmek, yemek sahneleri yoluyla betimlenen özel konular arasındadır.
Giovanni Antonio Bazzi'nin 1508 tarihli "Masada Aziz Benedikt ile Birlikte Keşişler" isimli eseri, Aziz Benedikt'in kendisine verilen yiyeceklerin manastırda keşişlerle paylaşmasını konu alıyor.
24:40Monte Oliveto Magio Manastırı Resmi: Monte Oliveto Magio manastırı duvarındaki bu eserde, sol tarafta aziz'in keşişlere un çuvalını vermesi, sağ tarafta ise sessizlik içinde yemek yeme ve Tanrı'nın verdiklerine şükretme sahneleri betimlenmiştir.
Masadaki yiyecekler soylularınkine göre oldukça basit: tabaklarında birer balık, undan yapılmış ekmek ve birer bardak su bulunmaktadır.
Bu eser, perspektife önem veren ve farklı zamanlarda yaşanmış iki olayın birlikte gösterildiği tipik Rönesans resmi özelliklerine sahiptir.
25:30Rönesans Dönemindeki Dini Yemek Resimleri: Rönesans döneminde dini konulu yemek resimleri, Hristiyan öğretisindeki günahları konu alıyordu.
Flaman ressam Jeron Bosch'un "Yedi Ölümcül Günah" resminde, oburluk (yedi parçalı yuvarlak bölümün biri) toplumun çürüten davranış bozukluklarını çarpıcı şekilde ortaya koyuyor.
Resimde obur figür, tank benzeri bir sandalyede oturup eti zevkle yiyor, yanında ise eşi, ev hanımı yeni yemek getiriyor.
26:16Bosch'un Oburluk Temalı Resmi: Dönemin yemeklerinin yemek yerinden uzakta pişirildiği, böylece duman ve kokunun yemek yiyenleri rahatsız etmemesi için olduğu bilinmektedir.
Resimde yemeklerin bolluğuna rağmen, elbiselerinin yırtık köpük olduğu görülüyor, açgözlülüğün beraberinde bencilliği ve fakirliği getirdiği vurgulanıyor.
Bosch, anlatımcı üslubuyla izleyiciyi oburluğun sonuçları hakkında uyarırken, teknik olarak İtalyan Rönesansından farklı olarak doğrusal perspektif kaygısı göstermiyor.
27:38Bosch'un "Bünyevi Zevkler Bahçesi": Bosch'un "Bünyevi Zevkler Bahçesi" isimli üç panelinin sağ tarafında yer alan konulu, şeytani bir figür ile yemek kavramına farklı bir bakış sunulmuş.
Cehennemi oluşturan günahların ve günahkarların betimlendiği panelde, kuş, böcek ve insan karışımı şeytani figür günahkarları giyiyor ve dışkı haline getirerek cehennem boşluğuna atıyor.
Genellikle lezzet ile ilişkilendirilen yemek, Bosch'un resminde rahatsızlık verici bir nesneye dönüşmüş, oburluğa neden olan yemek insan eti, sindirim ve dışkı ile ilişkilendirilerek itici bir hale dönüştürülmüş.
28:48Son Akşam Yemeği Temalı Resimler: Rönesans'tan itibaren sıkça ele alınan İsa'nın son akşam yemeği konusu, Batı resminde betimlenen en bilinen yemek sahnesidir ve felsefi bir öğreti de temsil eder.
Leonardo da Vinci'nin "Son Akşam Yemeği" resminde, İsa masanın ortasında, çevresinde üçerli gruplar halinde havariler yerleştirilmiştir.
İsa'nın ihanete uğramadan önce havarileriyle birlikte yediği son akşam yemeğinde, İsa'nın bir havarinin kendine ihanet edeceğini söylemesi üzerine havariler şaşkınlıkla birbirleriyle tartışmaya başlarlar.
30:05Leonardo da Vinci'nin "Son Akşam Yemeği" Teknik Özellikleri: Resimdeki tüm figürler farklı tepkiler vererek çeşitlilik yaratırken, ruhsal karmaşa içinde bile düzen hakimdir.
Erken Rönesans ve perspektif etkisiyle ön ve arka plan arasındaki figür-mekan kopuklukları bu resimde tamamen aşılmış gibi görünüyor.
Resimdeki figürler doğal bir biçimde gerçek insanlar gibi davranıyor, tiyatroallikleri ortadan kalkmış ve mekanın perspektifi mükemmelliğe ulaşmış durumda.
31:45Şölenler ve Dini Resimlerin Birleşimi: 15. yüzyılda Toskana bölgesinde ve Milano'da yaygın olan büyük şölenler, 16. yüzyıl ortalarından itibaren Venedik'te de popülerleşmeye başlamıştır.
Bu şölenler hem siyasi hem de sosyal gücün gösterildiği ve Venedik kültürünün yansıtıldığı hareketli toplumsal aktivitelerdir.
Veronese'nin "Kanada" adlı dev boyutlu tablosunda, şölen ve din kavramsal açıdan tezatlık gösterse de bu iki konu ustalıkla bir araya getirilmiştir.
32:31Veronese'nin "Kanada" Resmi Detayları: Resim, İsa'nın havarileriyle birlikte davet edildiği Kanadaki bir düğün yemeğini ve burada gerçekleşen mucizeyi (şarabın suya dönüşmesi) konu alır.
Resmin kompozisyonu çok kalabalık figürlerle oluşturulmuş, yemek salonu duvarı geriye doğru devam ettiği izlenimi uyandıran bir perspektif filtresiyle yaratılmıştır.
Resimde altın ve gümüş tabaklar, zarif bardaklar, zengin kıyafetler gibi detaylar Venedik kültürünün lüks yaşamını gösterirken, müzisyenler de bu lüks yaşamın bir parçasıdır.
35:07Rönesans ve Manyenizm Döneminde Yemek Resimleri: Sanatçının kendisini ve dönemin diğer önemli sanatçıları resme dahil etmesi, sanatçının toplumdaki önemine vurgu yapmak istemesi olabilir.
Bir mana manastır yemekhanesine yerleştirilmesi için yapılan eserde materyalist dünyanın gösterilmesi, Venedik kültüründe güç gösterisinin ve zenginliğin sembolü olan şölen kavramını dini konulu bir yemek yoluyla dengeli bir biçimde birleştirip kimsenin güç ve zenginliğine işaret etmek veya sessizlik içinde yemek yiyen keşişlerin resimdeki İsa ve Meryem'in sükunetine odaklanarak materyalist dünyanın hareketli ve gürültülü ortamından zihinlerini uzaklaştırmak için ruhsal bir egzersiz yaratmak olabilir.
Bu eser biçimsel olarak incelendiğinde Rönesans kurallarının yavaş yavaş Manyenizm ile birlikte değişmeye başladığını göstermekte, arka planda mükemmel perspektifler Rönesans mekanda bulunsa da figürlerin hareketliliği ve açık kompozisyon yapısı Manyerist etkilidir.
36:18Manyenizm Döneminde Yemek Resimleri: Manyerist dönemde kuzeye bakıldığında yemek sahnelerini barındıran resimlerin Protestanlığın da etkisiyle dindışı kokulara yöneldiği, daha çok günlük yaşam ile ilgili olduğu görülmekte.
Özellikle Flaman'da doğum, evlilik, cenaze ve çeşitli festival yemekleri gibi sosyal ya da ön plana çıkartan yemekler resmin konusu haline dönüşüyor.
Floransalı ressam Yaşlı'nın "Köyde Din-Dışı Bir Yemek Sahnesi" tablosunda, köyündeki tipik ziyafet sofrası betimleniyor ve resimde perspektif masanın sol arkaya doğru uzamasıyla denge kırmızı, sarı ve yeşil renkler ile sağlanmış durumda.
37:4116. Yüzyılın Sonlarında Günlük Yaşam Resimleri: Günümüzdeki köy düğünlerinde bile görülebilecek bu sahnenin belgelendiği eserin asimetrik yapısı İtalya'daki örneklerle benzerlik taşıyor, buna rağmen resimde katı bir geometrik yaklaşımlar çok yumuşak ve içten bir hava seziliyor.
16. yüzyılın sonlarına doğru İtalya'da günlük yaşam sahneleri resme konu olmaya başlıyor.
Anibale Karacci'nin "Fasulye Yiyen" isimli resmi, İtalyaca henüz pek alışık olunmayan bir gerçekçilikle sıradan bir köylünün yemeğini konu almış.
38:58Barok Döneminde Yemek Resimleri: Gerçekçilik ve kompozisyondaki sunumun yenilikleri artık Barok dönemi müjdelemeye başlamış.
Resmin biçimsel açıdan getirdiği yeniliklere ek olarak sıradan bir insanın günlük yaşamda yemekler hakkında izleyici bilgi vermesi bu resmin önemli konularından bir tanesi.
Dönemin sosyal kurallarına göre soğan ve fasulye gibi toprağa yakın yetişen koyu renk yiyecekler alt sınıflara uygun görülürken, topraktan yüksekte yetişen açık renkli olanlar ise soyluların tercih edeceği yemekler.
39:47Tintoretto'nun Son Akşam Yemeği: Son akşam yemeği konusunun Barok dönem de sıkça tekrarlandığını görüyoruz.
Tintoretto'nun Son Akşam Yemeği, Rönesans' kurallarının Baroğa geçiş ile birlikte nasıl değiştiğini anlamak açısından iyi bir örnek.
Resimdeki havariler belirli bir düzen içinde yerleştirilmemiş, sıradan bir han olan mekanda kutsal kişilerin dışında onlara hizmet eden sıradan insanlar da bulunuyor.
41:41Caravaggio'nun Emmaus Tablosu: 17. yüzyılla beraber yemek konusunu işleyen besinlerin birçoğunun mekanlarının hanlar olması, ileriki dönemlerde restaurant ve kafe kavramlarının sosyal hayatın bir parçası haline dönüşeceğine işaret ediyor.
Caravaggio'nun "İsa, Mouse ve Emek" isimli 1601 tarihli resminde, İsa'nın ölümünün ardından dirilmesini takip eden, kendisini tanıyamayan iki havarisine Mouse ile beraber akşam yemeği yerken kimliğini açıkladığı anı konu alan bir resim.
17. yüzyıldan itibaren hanlar yavaş yavaş topluluktan çok kişiye özel hizmet vermeye başlamış ve birçok kişinin ayrı ayrı oturduğu küçük masaların kullanımı ile restaurant kavramının temelini oluşturur.
44:58Protestanlık ve Hollanda Resmi: 17. yüzyılda Protestanlığın yaygınlaşması, dinsel konumlu resimlerin önemini kaybetmesine ve Protestanlığı kabul eden ülkelerde sanatın destekleyecek dini kurumların kalmamasına neden oluyor.
Protestan sanatçılar çoğunlukla tüccar nüfusun, locaların ve devlet kurumlarının desteğinde portrey, natürmort ve tarih ile günlük yaşam konulu resimler üretmeye yöneliyorlar.
17. yüzyıl Hollanda resminde grup portrelerinin yaygınlaşması da bu durum ile ilgili olarak karşımıza çıkıyor, belirli meslek sınıflarının üyelerinin ortaklaşa sipariş verdikleri resimler genellikle üyeleri meslekleri ile ilgili bir konuyu icra ederken ya da özel kutlama anlarında betimliyor.
45:53Frans Hals'ın Grup Portresi: Kısa süreli, kişiye özel ifadeyi yakalayabilen, neşeli ve içten portreleri ile tanınmış olan Frans Hals, "Muhafız Alayı Subayları Ziyafeti" adlı tablosunda idealizmden uzak, gözleme dayalı bu tip bir grup portresi yapıyor.
Resim, şehir muhafızları görevini tamamlayıp görevinden ayrılacak olan subayların bir emeklilik ziyafeti ve bir kutlaması.
17. yüzyılda Hollanda resminde yer alan birçok yemek sahnesinde tıpkı 16. yüzyılda olduğu gibi günlük yaşam ile sıkı sıkıya bir ilişki var.
47:23Hollanda Yemek Resimleri: William'ın on yaş günü kutlamaları, bir handa iki grup masada insanlar yiyip içerek eğlenceli bir şekilde geçiyor.
Resimde içki sürahileri, bardaklar ve pandispanya biçimindeki kek veya pastanın bulunması doğum günü kutlamalarının sembolü olarak önemlidir.
Hollanda'da sembolik anlatım yoğun olarak kullanılır; Stain resimlerinde semboller yiyeceklerle sınırlı değil, prensin portresi, kılıç ve bardak gibi unsurlar da sembolik anlamlara sahiptir.
48:32Protestan Sanatçıların Yemek Resimleri: Protestan sanatçılar dini sembolleri taşımayan, Protestanların dini yaşam biçimini betimleyen resimler yapmışlardır.
"Lineasteni Yemek Zamanı Bir Köylü Ailesi" adlı tabloda, fakir bir köylü ailesi yemekten önce dua ederken, evin içinde az eşya bulunması ailenin fakirliğine işaret ediyor.
Siyah kıyafetler tipik Protestan kıyafeti olup, Protestan reformasyonun sembolü haline gelmiştir.
50:20Yemek Duası Temalı Resimler: Yemek duası, çocukları ruhani eğitimi ile ilişkilendirilen ve 17. yüzyıldan itibaren sık sık tekrarlanan bir konu olmuştur.
Daha önceleri Katolik papazlarının bir uygulaması olan yemek duası, Protestan reformunun bir öğretisi ve günlük yaşamın bir parçası haline dönüşmüştür.
Jean Vaftiz, Simeon Schrden'de "Yemekten Önce Dua" isimli 1744 yılına ait tablosunda yemek duası konusunu tekrarlamıştır.
51:3718. Yüzyıl Avrupa Resimlerinde Yemek Temalı Eserler: 17. yüzyıl Hollanda yemek resimlerinde yiyeceklere yüklenmiş olan anlamlar 18. yüzyıl Avrupa resminde de görülür.
Jean-Franco de Troy'un "İstiridyeli Yemek Daveti" isimli resminde istiridyeler erkek cinsel gücüne gönderme yapmakta kullanılmıştır.
Bu tablo, Kral Louis XV tarafından Versay Sarayı'nın yemek salonlarından birine yerleştirilmesi için sipariş verilmiş ve sadece erkek figürlerle oluşturulmuştur.
53:20Açık Hava Yemek Partileri: 18. yüzyılda aristokrat yemekleri kapalı mekanlarla sınırlı değil, açık hava yemek ve içki partileri de yapılmaktadır.
Nicola Cre'nin "Jambonlu Yemek Partisi" adlı 1735 yılında Louis XV tarafından sipariş edilmiş resimde, Versay bahçelerinde bir içki partisi betimlenmiştir.
Resmin ön bölümünde yere yığılmış boş içki şişeleri, kırık tabaklar ve devrilmiş bir sandalyenin arasında oynayan köpekler görülür.
54:58Fransız İhtilali ve Sonrası: 18. yüzyılın sonlarında yaşanan Fransız İhtilali, aristokrasinin rahatlık ve bolluk içindeki vurdumduymaz hayatının sonunu getirmiştir.
İhtilalin ardından kısa bir süre cumhuriyet dönemi yaşayan Fransa, Napolyon'un elinde tekrar monarşiye dönüşmüş ve Napolyon yönetimindeki Fransa 19. yüzyılın ilk yıllarından 1815 yılına kadar birçok komşu ülkeyi işgal etmiştir.
Napolyon'un ardından Avrupa'da politik gerilimler sürüyor ve bu olaylar Batı sanatını da etkiliyor.
55:50Yemek Temalı Resimlerde Sembolik Anlamlar: Francisco Goya'nın "Çocuklarını Yiyen Satürn" isimli eserinde yemek kavramı, kendi ruh haline ve İspanya'nın Napolyon dönemindeki işgali ardından yaşanan acılara sembolik bir gönderme olarak kullanılmıştır.
Honore Demi'nin "Gargantoa" isimli taş baskısında, Fransız Kralı Louis Philip, doymak bilmeyen dev Gagato olarak betimlenmiş ve halkın vergilerinin kralın ağzına taşınması gösterilmiştir.
19. yüzyılın ikinci yarısında sanat, toplumda yaşanan olumsuz olayların bir sonucu olarak kendisini geleneğinden soyutlamaya başlamış ve amacı "sanat sanat içindir" haline gelmiştir.
59:2719. Yüzyıl Yemek Resimleri: "İsmi" adlı resim, iki erkeğin kadınlarla hafta sonu kaçamağı yaptıklarını düşündüren, üç üçgen kompozisyon düzeni içinde yapılmış bir tablodur.
Resimde günlük kıyafetler içindeki iki beyefendi, biri çıplak, biri yarı çıplak iki kadınla beraber kırda oturmakta ve figürler, çıkarılmış kıyafetler ve saçılmış meyveler gibi bir natür mor havasında oluşturmuştur.
Resimde renk kullanımına verilen ağırlık, gölgeleme ve derinliğin bir kenara bırakılmasına neden olmuş, sert renk zıtlıklarının kullanımı ve iki boyutlu etkinin oluşturulması resimsel bir amaca hizmet etmektedir.
1:01:41Soylu Yemekleri ve Sosyal Değişim: 19. yüzyılda soylu yemekleri eskisi kadar fazla olmasa da yine resimlerin konularından bir tanesidir.
Adolf von Banzer'in "Balo Mesini" tablosu, 1878 tarihli, 19. yüzyıl soylularının hayatında önemli yeri olan sarayın balo eğlencelerini betimlemektedir.
19. yüzyılda soylular arasında kesin ve katı sınıf ayrımının eskisine göre önemli kaydedip sınırların eridiği, daha homojen hale geldiğinden bahsedilebilir.
1:03:11İzleyicicilik ve Modern Yemek Sahneleri: 19. yüzyılın son çeyreğine doğru, sanatın kusursuz ve gösterişli olması gerektiğinden bahseden akademik anlayışa muhalefet eden izleyiciler, modern hayatın sıradan sayılabilecek sahnelerini resmetmişlerdir.
Abus Kronoa'nın 1879 tarihli "Yemekten Sonra" isimli tablosu, dönemin yemek alışkanlıkları ve sosyal anlamlarıyla ilişkili bilgi sunmaktadır.
Resimde iki Paris hanımefendisinin yemek sofrasında sigara içen bir beyefendi ile beraber gösterilmesi, sosyal kurallarında artık yavaş yavaş yumuşamaya başladığının kanıtı sayılmaktadır.
1:05:14Fakir Aile Yemekleri: 19. yüzyılda alt sınıfların yemekleri daha önceki dönemlerde olduğu gibi konu olmaya devam etmektedir.
Han'ın 1885 tarihli "Patatesli Yerleri" isimli tablosu, fakir bir çiftçinin aile yemeğini konu alır.
Patates ve kahvenin 19. yüzyılda fakir insanların sıkça tükettiği gıdalar olduğu bilinmektedir.
1:06:17İzleyicilik ve Karşı Estetik: İzleyicilik sonrası karşı estetik, sanatçının gerçek görüntüyü bozup abartılara başvurarak yeniden yorumlaması ve istediği etkiyi güçlendirmekle kullandığı resimsel bir çözüm olarak ortaya çıkmıştır.
Karşı estetik, kültürlerin görsel nesneler olmaktan çok, yaşayan özelliklerini yansıtan nesneler veya insanlar haline döndürülmesini amaçlamaktadır.
Simya'nın "Yemek Odası" tablosu, noktalama tekniğinde burjuva ailelerinin günlük alışkanlıkları olan akşamüstü çay ya da kahve saatini betimlemektedir.
1:08:0720. Yüzyıl ve Modern Sanat: 20. yüzyılda modern sanatın yegane amacının, kendisi gibi modernleşen dünyanın deneyimlerini ve ruhunu yakalayıp anlatmak olduğu belirtilmektedir.
Gerçek görüntülerin peşinden gitmeyi bırakan sanatçı, sanat objesini yaratmak için yeni bakma ve görme biçimlerini aramaya devam etmektedir.
Anlatılan objenin sanatsal yapısı, gerçekliğinden daha önemli hale gelmiş, obje artık sanata hizmet etmeye başlamıştır.
1:08:47Yirminci Yüzyıl Sanatının Değişimi: Sanat artık belirli kurallara göre yapılması gereken kalıplarla sınırlandırılmaktan çıkıp, sanatçının izleyiciye göstermek istediği şeyi sunmakta bir araç haline dönüyor.
Yirminci yüzyıl sanatı, kendisinden önce gelen çağların sanatından ve sanat anlayışından oldukça farklı bir anlayışa dönüşüyor.
Yirminci yüzyıl resimlerinde yer alan yemek sahnelerinden sanatın bu değişim sürecini takip etmek mümkün.
1:09:26Yirminci Yüzyıl Yemek Resimleri: Edoar Willer'ın 1910 yılında yaptığı "Willer'deki Kahvaltı" isimli resminde, sadeleştirilmiş iki boyutlu figürler ve kahvaltı yapılan canlı renk alanlar kullanılmış, renklerin zarifliği tablonun dekoratif görünümü üzerinde duygusal bir yoğunluk katıyor.
Fernandesch'in 1921 yılına ait "Kahvaltı" isimli resminde, sanatçının ilgilendiği konu yemek değil, form; kadınların bedenleri parçalara ayrılarak yapısalcı bir yaklaşımla yeniden inşa edilmiş.
Pablo Picasso gibi sanatçılar, sanat tarihinin önemli başyapıtlarını, yüzyılın sürekli değişen estetik değerlerine uygun bir biçimde yeniden yorumlamış.
1:12:34Daniel Spoie'nin Yemek Sanatı Yaklaşımı: Daniel Spoie, diğer sanatçılardan farklı olarak yemeğin kendisini sanatsal malzeme olarak kullanıyor; yiyecekler hazırlayarak ziyaretçilerine yediriyor.
Geriye kalan artıkları ve tabakları yemek yenen masa üzerine yapıştırarak, duvara asarak sergiliyor ve böylece yeni bir estetik oluşturuyor.
Spoie, sanat objesinin orijinalliği konusunu gündeme getiriyor ve eserlerinin sanatçının mı yoksa yemeği yiyerek dışarıdan müdahale edenlerin mi olduğu konusunu yoruma açık hale getiriyor.
1:14:08Sanatın Değişimi ve Yemek Sahnesi: Sanat, toplumların sosyolojik, psikolojik, dinsel ve sembolik olgularını anlamak açısından en önemli kavramlardan birisi ve bu olguların değişime uğraması sanatın gelişmesine neden oluyor.
Batı resminde yemek sahnesi konuları incelendiğinde, batı toplumunda ve sanatında oluşan değişimleri takip etmek açısından yemek sahnelerinin iyi bir kaynak olduğu görülebiliyor.
Antik Batı uygarlığı sanatında toplumsal olgular resmedilirken, özellikle yemek konusunun sosyal ve dini yönleri vurgulanarak ele alındığı görülebilmekte.
1:15:10Yemek Sahnesi Tarihsel Gelişimi: Ortaçağ'da yemek konusu, sosyal sınıf ayrımlarının belirginleşmesinin vurgulanması açısından önemli bir konu olmuş.
Rönesans döneminde yemek olgusu ve yemeğin sembolik göndermeleri özellikle dönemin dini anlayışlarını ifade etmekte önemli unsurlar olmuş.
Manyanizm ile birlikte özellikle kuzeyde protestanların etkisiyle yemek konularının toplumsal olayları göstermek açısından çoğunlukla din dışı konulara kaydığı görülmekte.
1:16:10Yemek Sahnesi 18. ve 19. Yüzyıllarda: Onsekiz yüzyılda yemek sahneleri aristokrasi'nin rahat yaşam tarzını vurgulamakta önemli rol oynamış.
Ondokuz yüzyılda Fransız ihtilalinin yaratacağı düşünülen rahat politik ortamın oluşmaması ve yaşanan politik karmaşalar dönemin resmine yansımış durumda.
Yüzyılın son çeyreğine doğru yemek konulu eserler sosyal sınıf ayrımları ve modern hayat üzerine yoğunlaşmaya başlamış, sanat sanat içindir anlayışının belirginleştiği yeni bir sanatsal din ortaya çıkmış.

Batı Resim Sanatında Yemek Sahnelerinin Tarihsel Gelişimi

Yapay zekadan makale özeti

Yanıtı değerlendir