Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitmen tarafından sunulan AYT Türkçe edebiyat deneme sınavının çözüm dersidir. Eğitmen, öğrencilere yönelik hazırlanmış bir deneme sınavının sorularını detaylı şekilde açıklamaktadır.
- Videoda toplam on üç soru çözülmektedir. İlk bölümde Atilla İlhan'ın şiir anlayışı, ikinci yenicilerden ayrılması ve Garipçilere karşı duruşu gibi konular ele alınırken, sonraki bölümlerde kafiye örgüsü, şiir türleri, Türk edebiyatının tarihsel dönemleri, önemli eserler ve sanatçılar hakkında sorular çözülmektedir. Son iki soruda Ahmet Hamdi Tanpınar, Taranca Abbas, Ahmet Muhittiranas, Fazıl Su Dağlarca, Asaf Halet Çelebi ve Behçet Necatigil gibi şairler ve eserler hakkında bilgiler verilmektedir.
- Eğitmen her soruyu detaylı bir şekilde inceleyerek doğru cevaba ulaşma yöntemlerini göstermekte, Türk edebiyatının çeşitli dönemlerinden (Divan edebiyatı, Cumhuriyet dönemi) şairler, eserler ve edebi kavramlar hakkında bilgiler aktarmaktadır. Video, AYT Türkçe edebiyat sınavlarına hazırlanan öğrenciler için faydalı bir kaynak niteliğindedir.
- 00:21AYT Denemesi Tanıtımı
- AYT denemeleri çözmeye devam ediliyor ve bu denemede zaman zaman detaylı sorularla karşılaşılacak.
- Deneme, öğrencilerin yapabileceğini düşündüğü bir deneme olarak sunuluyor.
- 00:38Atilla İlhan Hakkında Soru
- Atilla İlhan'ın şiir anlayışındaki değişiklik, 1954'te yayımladığı "Sister Bulvarı" kitabıyla birlikte toplumcu özden bireysel duygulanımlara doğru evrilmiştir.
- İlhan, ikinci yenicilerden ayrı bir çizgide olmasının sebebini açıklamış, şiir yazmanın düzyazıdan ciddi ve içten farkları olduğunu belirterek imgeyi öne çıkarmış ancak imgenin asla tek başına amaç olmayacağını savunmuştur.
- İlhan, Garipçilere karşı durmasının açıklamasını yapmış, imgeyi şiirden atmak isteyen Garipçilerin şiirin bir söz oyuna ve tekerleme yavanlığına düşürdüklerini savunmuştur.
- Mavi dergisinin Atilla İlhan'ın şiirlerini yayımladığı bilgisi metinde geçmemektedir.
- 03:44Söz Öbeği Sorusu
- Soruda altı çizili öbeğin cümleye kattığı anlam sorulmaktadır.
- Yazar, topluma ayna olma sürecinde bilim insanı hassasiyeti gösterse de kendisinin bir sanatçı olduğunun bilinciyle gerçeği bükerek kağıda dökmesi gerektiğinin farkındadır.
- Bu ifade, hakikate kendi kurmaca dünyalarında yeniden biçim vermeli anlamına gelmektedir.
- 05:43Anlatım Biçimi Sorusu
- Soruda hangi anlatım biçimlerinin kullanıldığı sorulmaktadır.
- Metinde öyküleme ve betimleme anlatım biçimleri bir arada kullanılmıştır.
- Öyküleme, olay örgüsü ve olayın geçtiği mekanı anlatırken, betimleme ise iri gövde, sararmış dişler gibi detayları ifade etmektedir.
- 06:45Mısır Valisi Ali Paşa Hakkında Soru
- Osmanlı Devleti güç kaybederken, Mısır Valisi Ali Paşa kendisini daha da güçlendirmiştir.
- Ali Paşa, 1831'de isyan etmiş, oğlu İbrahim Paşa ile birlikte Suriye üzerine yürüyerek Gazze, Kudüs, Yafa ve Akka'yı ele geçirmiştir.
- Ali Paşa, İstanbul'dan gelen Osmanlı güçlerini Beylan'da yenilgiye uğratmış ve II. Mahmut tarafından asi ilan edilmiştir.
- Mısır güçlerinin Anadolu'nun içlerine ilerlemesi Avrupa'nın dikkatini tekrar doğuya çekmiştir.
- 08:57Kafiye Sorusu
- Soruda öncüllerde bulunan mısraların kafiyelerinden hangisinin yanlış verildiği sorulmaktadır.
- "İzi zengin uyak" ifadesi yanlış verilmiştir çünkü "iz" kısmı kafiye, "şey" kısmı ise rediftir.
- Diğer ifadelerde kafiye türleri doğru olarak belirlenmiştir: "riye kısmı zengindir", "uç uuna, avuç una" tam kafiye, "saran bu teller, heykeller" tam uyak, "çerçeveleri, develeri, ledler" zengin uyaktır.
- 10:34Kafiye Örgüsü Sorusu
- Sarmal uyak düzeni oluşturmak için kafiye örgüsü a-b-b-a şeklinde olmalıdır.
- Soruda verilen parçalardan son iki dizenin sıralanışı d ile biten dördüncü parçadan sonra b ile biten üçüncü parçayla tamamlanmalıdır.
- Anlamsal yönden uygun olan şık C olarak belirlenmiştir.
- 12:34Şiir Türü Sorusu
- Şiirin türü sorulduğunda temaya ve konuya bakmak gerekir.
- Verilen şiirde sevgiliden ve aşktan bahsedildiği, duygusal coşkunluk olduğu için duygusal şiir olarak belirlenmiştir.
- 13:04Etkinlik Hatası Sorusu
- Kadir öğretmen sınıfta ikinci yenicilerden eser adı ve şahin'i söyleme etkinliği düzenlemiştir.
- Serkan'ın "Arzıhal" adlı eseri Sezai Karakoç'a değil, Turgut Uyar'a ait olduğu için hatalı cevap vermiştir.
- 14:24İslamiyet Öncesi Dönem Şiirleri
- İslamiyet öncesi döneme ait şiirler sözlü edebiyat ürünleridir ve ilk yazılı kayda Divan-ı Lügat-ı Türk'te geçmiştir.
- Divan-ı Lügat-ı Türk'te atasözleri ve dörtlükler gibi sözde edebiyat türleri derlenmiştir.
- Kutatgu Bilig, Atabetü'l-Hakayık ve Bilge Kağan-Tonyukuk abideleri İslamiyet etkisiyle yazılan ilk eserlerdir.
- 15:49Uygur Dönemi Eserleri
- "Beş Balıklı Şıngku Seli" Tutk tarafından Çince'den Uygurca'ya çevrilmiş, Burkancılık adı verilen Budizm'in esaslarını veren bir eserdir.
- "İrk Bitik" Uygurların Göktürkçe yazdığı bir fal kitabıdır, tiyatro özelliği taşımaz.
- "May Smith" Uygur dönemine ait, Toharca'dan çevrilmiş, Müslümanların mehdisi gibi gökten inip insanların Nirvana'ya ulaştıracak bir Bur Khan anlatan bir eserdir.
- 17:17Göktürk Dönemi Yazısı
- Verilen metin Göktürk dönemine ait ve ilk yazılı ciddi belgemiz sayılan Orhun yazıtlarından alınmıştır.
- Metinde "zengin milletin üzerine kaan olmadı, karnı aç, sırtı çıplak, kötü ve perişan durumdaki milletin üzerine kaan oldu" ifadesi yer almaktadır.
- 18:11Milli Edebiyat Dönemi Sanatçısı
- Asıl adı Hüseyin Abi olan, minnet düşüncesine bağlı kalan sanatçı Aka Gündüz'dür.
- Aka Gündüz'ün en önemli eseri "Dikmen Yıldızı" olup, ilk romanıdır.
- Aka Gündüz'ün eserlerinde iyiler en iyi, kötüler en kötüdür ve en çok ahlaksızlık ve erdem kavramlarını konu alır.
- 18:43Ramazan Gecelerinde Oynanan Oyun
- Kadir öğretmen Ramazan gecelerinde oynanan gölge oyunu (Karagöz) sergilemek istemektedir.
- Günümüzde ticari amaçlarla AVM'lerin girişlerine ve seyirci toplanabilecek alanlara iki Karagöz bulup oynatılmaktadır.
- 19:57Türk Edebiyatı Soruları
- Karacaoğlan, 17. yüzyıl şairi olup aşk edebiyatının en önemli lirik şairidir, ancak soruda 19. yüzyıl şairi olarak yanlış bilgi verilmiştir.
- Şeyh Gâlib, 15. yüzyılın ilk yarısında yaşamış, Türk edebiyatında başarılı bir mesnevi şairi, mizah ve hiciv türünün önde gelen sanatçılarından biridir.
- Fuzuli'nin "Su Kasidesi" adlı eseri, suyun insanlık açısından ne kadar önemli olduğunun anlatıldığı bir eser değil, Divan edebiyatında peygamberi öven en güzel kaside sayılan bir eserdir.
- 23:52Divan Edebiyatı Özellikleri
- Nabi, şiirlerinde didaktik amaç ön plandadır, söz sanatlarından uzak durmaya çalışır, düşünmeyi önemser ve hikmeti şiir tarzını benimsemiştir.
- Gazelde matta beyti (aa), matta'nın son beyiti, mahlas ve reddi matla gibi terimler vardır, ancak musammat beyit (beyitlerin kendi içinde kafiye kullanması) bu beyitlerde örnek olarak verilmemiştir.
- Söz simetri, iki dizede en az iki kelimeye karşılık diğer dizide kelime kullanmaktır.
- 27:16Türk Edebiyatı Eserleri
- Şemseddin Sami'nin "Kamusu Turki" Türkçe sözlükleri, "Tavşukta Fitnat" romanı ve "Şairlemesi" tiyatro eseri vardır.
- Cenap Şahabettin, şiirlerinde saati, saman, fam, havfı, siyah gibi alışılmamış bağdaştırmalar kullanır ve Ahmet Mithat'ın "Dekadanlar" makalesi ile eleştirilir.
- "Beşte" adlı eser, Reşat Nuri Güntekin'in milli mücadele dönemindeki vatansever bir kadın anlattığı romanıdır, ancak soruda "Halil'e Edip" adlı romancımıza ait bir eser olarak yanlış bilgi verilmiştir.
- 30:48Edebiyat Bilgisi Soruları
- Ahmet Hamdi Tanpınar'ın ilk romanı "Maur Beste" Osmanlı'nın son dönemlerindeki İstanbul'u, konak hayatı ve insan ilişkilerini anlatır.
- Taranca Abbas, "Memleket İsterim" şiirleriyle çok sevilen bir şairdir ve Bodder, Valer gibi sembolistlerden etkilenmiştir.
- Ahmet Muhittiranas, "Ağrı", "Olvido Dağları" gibi destansı şiirlerinde adını duyurur ve sonra "Terzima" gibi batılı nazım şekillerini kullanır.
- 31:26Yanlış Bilgi Sorusu
- Fazıl Su, "Dağlarca Türkçe benim ses bayrağım" diyerek Türkçeye büyük önem vermiş ve ilk şiir kitabı "Havaya Çizilen Dünya" Necip Fazıl'ın etkisinde kalmıştır.
- "Defa Leke" adlı şiir kitabı Asaf Halet Çelebi'ye değil, Sedat Umran'a aittir ve Sedat Umran "eşya şairi" olarak bilinir.
- Doğru cevap "Edirne" olarak belirlenmiştir.
- 32:07Sanatçı Bilgisi Sorusu
- "He Lamelif" Asaf Halet Çelebi'ye, "İki Eski Toprak Arada Dar Çağda" Behçet Necatigil'e aittir.
- "Beklesin Malazgirt Uluması ve Çakır'ın Destanı" Fazıl'a, "Kaldırımlar Örümcek Örümcek Ağına" Necip Fazıl'a, "Düşten Güzel Ömre" Sükut Caiz'e aittir.
- Doğru cevap "Bursa" olarak belirlenmiştir.
- 32:50Video Kapanışı
- Video, bir deneme sınavının sonuna gelindiğini belirtiyor.
- İzleyicilerden videoyu beğenmeleri, arkadaşlarına tavsiye etmeleri ve destek olmaları isteniyor.