Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitmen tarafından sunulan ve öğrencilere hitap eden Arapça dilbilgisi dersidir.
- Videoda isim ve fiil arasındaki temel farklar detaylı olarak ele alınmaktadır. Eğitmen, "madel alame fi nefsihi" ifadesinin anlamını açıklamakta, isim ile fiil arasındaki farkları örneklerle anlatmakta ve esma-i efal (isim fiilleri) konusunu incelemektedir. Ayrıca fiillerin isim tarifine girmesi konusunda farklı görüşler tartışılmaktadır.
- Videoda "gayri muhterin" kavramı, "esma-i ef'al" gibi özel durumlar ve fiil muzarrinin (şimdiki ve gelecek zamanlara delalet eden fiil) isim tarifine girmesi konusundaki itirazlar ve cevaplar da sunulmaktadır. Eğitmen, fiil muzarrinin hem hal hem istikbale delalet ettiğini kabul eden görüşü savunurken, bu durumun isim tarifine girmesi gerektiğini açıklamaktadır.
- 00:20İsim ve Fiil Arasındaki İlişki
- İsim, fiil ve harfin müşterek oldukları nokta her birisinin bir manada delalet etmesidir.
- Fiil başlı başına bir manaya delalet etmenin yanında üç zamandan biriyle beraberdir.
- İsim, delalet ettiği mananın yanında üç zamanda birine delalet eder ve bazen de zaman manası yoktur.
- 01:55Fiilin Manası ve İsim Tarifi
- Fiil, manayı tazammunnisi itibariyle başlı başına bir manaya delalet eder.
- Fiil üç manaya delalet eder: zaman, hades ve nispet.
- İsim tarifinde harf ve fiil çıkarılır, isim kalır.
- 03:52Gayri Muhte Hadiseler
- Gayri muhterin hadiseler, üç zamandan biriyle beraber olmayan hadiselerdir.
- Gayri muhterin hadiseler, hadise delalet eden lafızdan anlaşılmakta ve üç zamandan birine delalet etmez.
- Gayri muhterin hadiseler, metin üzerine vaki bir itiraza cevap olur.
- 09:12Esma-i Ef'al ve İsim Tarifi
- Esma-i ef'al isimdir ancak fiil manasındadır.
- Esma-i ef'al, vaz evvel itibariyle zaman manası arz etmez.
- Gayri muhterin hadiseler, isim tarifine girer ve "vel-muradi" ifadesiyle itirazlara cevap verilir.
- 11:29Esma Efal'in Mastardan Menkul Olması
- Esma efal'in tamamı ima-men, kuvvetle anil, mesa, diril, aslı yeti ya asıl mastarlardan menkuldürler.
- Ruveyde kelimesi mastar olarak kullanılırken, ismi fiil olarak kullanıldığında emir manasındadır ve mastardan menkuldür.
- İstinaf, mastarın sarih bir nakli sağlayan ifadedir ve naklin sarih olup olmadığı "feinnehuka" ifadesiyle ispatlanır.
- 13:34Esma Efal'in Türleri
- Esma efal ya heyhati gibi efendim terakki gibi olur veyahut da carr mecrur aleyke gibi olur.
- Emir manasında olan, maz manasında olan carr mecru olan esma efaliden değil ise emir manasında veya ma manasında can mecru olmayan ismi fiil ise mutlaka mastardan menkuldür.
- Mastardan menkul olan esma efal ya salihtir veya gayrı salihtir.
- 16:43Sah Kelimesinin İncelenmesi
- Sah kelimesi aslında saf bir sesten ibaret olup, susmak manasına nakledilmiştir.
- Sah kelimesi önce sükut manasına vaz edilmiş, sonra üsküt manasına nakledilmiştir.
- Sah kelimesi bir sesten ibarettir ve bir manaya vaz edilmiş değildir, ancak sükut manasına vaz ediliyor ve sükut manasından üsküt manasına intikal ediyor.
- 19:51Esma Efal'in Diğer Türleri
- Esma efal evani zarfi veyahut da zarftan intikal etmiştir.
- Ema, aleyke, eyyden gibi ifadeler zamana delalet etmez ve esma efal'in asli mastarlarından menkuldür.
- Esma efal zarf olur ve vazı evveli zarftır veya car mecrudur, ne zarfta ne de car ile mecrude de üç zamandan birine delalet yoktur.
- 22:20İtirazlar ve Cevapları
- Tarif efradını cami değildir diye bir itiraz gelir çünkü ema, meke, hei gibi ifadeler üç zamandan birini delalet ettiği için tarifin dışında kalıyor.
- Tarif efradını ayarını da mani değildir diye bir itiraz gelir, ancak bazı fiiller zaman manasından tecrit edilmişlerdir.
- Zaman manasından münselik olan fiiller (leyse, asa, ni'me bise) tarife ismin tarifine girmemelidir.
- 24:03Fiil Muzarrinin İsim Tarifine Girmesi Tartışması
- Gayr-ı muhteli bir hadi ezme seti üzerine tarif efradını cami değildir, eve yarın mani değildir diye bir itiraz geliyor.
- El-munseli hattu hani zamaninin ismin tarifine girdiğini, halbuki girmemesi gerektiğini iddia ediyor.
- El-ef'al'ü'l-munseli, fetu ani, zaman, müslü, nah ve asa ve kade gibi zaman manasından tecrit edilmiş olan fiiller ismin tarifinden çıkmıştır.
- 25:32Fiil Muzarrinin Zaman Delaleti
- Fiil mazi geçmişe, cadde mutlak geçmişe, leyan sur'a istikbale delalet ederken, fiil muzarriye şimdiki zamana ve gelecek zamana üç zamandan birine değil, zamandan ikisine delalet eder.
- Fiil muzarrinin hal ve istikbale müşterek delalet ettiği kabul edilirse, ismin tarifine girmesi gerekir çünkü üç zamandan biriyle beraber değil, ikisiyle beraberdir.
- Fiil muzarrinin hal ve istikbale müşterek delalet ettiği kabul edilirse, bu iki muayyen zamana delalet eder ve bu da ismin tarifine girmesini sağlar.
- 30:24İrade ve Delalet Arasındaki Fark
- Fiil muzarrinin hal ve istikbale müşterek delalet ettiği kabul edilirse, bu iki muayyen zamana delalet eder ve bu da ismin tarifine girmesini sağlar.
- İrade ve delalet farklı kavramlardır; bir yerde hali irade ettiysen aynı yerde istikbali irade edemezsin.
- Aynı kelimesi gibi müşterek lafızlar bir şeyin zatına, güneşe, kurna, casus manasına, göz manasına delalet edebilir, ancak bir yerde zikredildiği zaman bir tanesini kastediyorsan öbürlerini irade edemezsin.