Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Halil Hoca tarafından sunulan sürücü adaylarına yönelik hazırlanmış bir araç tekniği dersidir.
- Video, araçla ilgili temel bilgiler başlığı altında aracın bölümleri ve sistemleri hakkında detaylı bilgiler sunmaktadır. İlk bölümde aracın motor, tahrik sistemleri, şasi, karoseri, klima ve kalorifer, yürür aksam, araç içi donanımlar, elektrik ve elektromekanik sistem gibi bölümleri anlatılmakta, ikinci bölümde ise araç motorunun temel prensipleri, iki zamanlı ve dört zamanlı motorların çalışma sistemleri, benzinli, LPG'li ve dizel motorların özellikleri karşılaştırılmakta ve otomatik ile manuel vitesli araçların farkları ele alınmaktadır.
- Video ayrıca ateşleme sistemi, marş sistemi, yağlama sistemi, soğutma sistemi, şarj sistemi, aydınlatma ve ikaz sistemi, güç aktarma sistemi, fren sistemi, ön düzen sistemi ve süspansiyon sistemi gibi araç sistemleri ve çalışma prensiplerini de açıklamaktadır.
- 00:14Araç Tekniği Dersi Tanıtımı
- Halil Hoca, araç tekniği dersinin bu videosunda araçla ilgili temel bilgiler başlığı altında aracın bölümleri, sistemleri ve motorları hakkında bilgi verecektir.
- Tüm motorlu araçlar belli başlı bölümlerden oluşmaktadır.
- 00:43Araç Bölümleri
- Motor, yakıtın silindirler içerisinde yanmasıyla oluşan ısı enerjisinden mekanik enerjinin üretildiği kısımdır.
- Araç tahrik sistemleri (güç aktarma organları) kavrama (debriyaj), şanzıman (vites kutusu), diferansiyel ve akslardan oluşur.
- Şasi, aracın tabanındaki sağlam metal konstrüksiyondur; karoseri ise aracın dış yapısını, şeklini ve bütünlüğünü oluşturan saç yapıdır.
- Klima ve kalorifer araçta iklimlendirme, ısıtma ve soğutma işlemlerini yapar.
- Yürür aksam süspansiyon, fren, direksiyon, aks milleri, rot kolları, salıncaklar, rot başları ve rotllerden oluşur.
- Araç içi donanımlar konforu sağlayan tüm ayrıntıları içerir.
- Elektrik ve elektromekanik sistem, araçla ilgili elektrikle çalışan tüm ayrıntıları ve sistemleri kapsar.
- 02:35Araç Sistemleri
- Ateşleme sistemi benzinli motorlarda silindire alınan hava-yakıt karışımının sıkıştırma zamanının sonuna doğru bujide kıvılcım oluşturup tutuşturulmasını sağlar.
- Dizel motorlarda bujilerin yerine enjektörler bulunur ve sıkıştırma zamanının sonunda yanma odalarındaki sıkıştırılmış sıcak havanın üzerine atomiz şekilde yakıt püskürtüp yanmayı sağlarlar.
- Marş sistemi, motora ilk hareketi veren sistemdir ve yeterli devirde torku üreterek krank miline dönme hareketi verir.
- Marş motoru çalışmıyorsa akü boşalmış, kutup başları gevşemiş veya oksitlenmiş olabilir.
- Yağlama sistemi sürtünmeyi ve aşınmayı azaltır, hareketi kolaylaştırır, çalışan yüzeyleri temizler, soğutmaya yardımcı olur ve çalışan parçaların ömrünü uzatır.
- Motor yağı düz bir zeminde motor kapandıktan en az beş dakika sonra yağ kartele inince günlük kontrol edilmelidir ve seviye yağ çubuğundaki minimum ve maksimum noktaları arasında olmalıdır.
- Motor yağı motor sıcak iken değiştirilir ve motor yağ yakıyorsa egzozdan mavi duman çıkacaktır.
- Soğutma sistemi motorun çalışması için gerekli ısı ortamını sağlar ve motorlar hava veya su soğutmalıdır.
- Soğutma suyu radyatörde bulunur, sıfır derecenin altında donmaması için antifiriz eklenir ve termostat motoru çalışma sıcaklığında tutar.
- Şarj sistemi motor çalışmaya başladıktan sonra aracın elektrik ihtiyacını üretir ve aküyü şarj eder.
- Aydınlatma ve ikaz sistemi, araçların gece görüşün kısıtlı olduğu hava şartlarında sinyal vermek için, iç aydınlatma için, fark edilmek için ve ikaz göstergelerini görmek için kullanılır.
- Gösterge panelinde aracın durumu ve arızalarla ilgili bilgi veren ışıklı simgeler bulunur ve güvenli sürüş açısından bunlara yolun düz bölümünde bakılmalıdır.
- Uzun ve kısa farlar, el freni, motor devri, kilometre saati, hararet göstergesi, yakıt durumunu gösteren gösterge ve motor yağı göstergesi gibi göstergeler sayesinde aracımızda olup biten her şeyi görme imkanına sahip oluruz.
- 08:36Güç Aktarma Sistemi
- Güç aktarma sistemi (araç tahrik sistemi), motor gücünün tekerlere aktarılmasını sağlar ve debriyaj, vites kutusu (şanzıman), şaft, diferansiyel ve akslardan oluşur.
- Debriyaj (kavrama), motordan gelen gücü vites kutusuna iletmeye veya kesmeye yarar.
- Vites kutusu (şanzıman), döndürme kuvvetini artırıp aracın birinci viteste kalkışını sağlar, araç boşta dururken çalışmasını sağlar, araca istenilen hızı verir ve aracın geri hareketini sağlar.
- Şeft şanzımanı diferansiyele bağlayan organdır, akslar diferansiyelden aldığı hareketi tekerlere aktarır ve diferansiyel şafttan almış olduğu hareketi doksan derece çevirerek her iki aksa da iletir.
- Araçlar önden çekişli, arkadan itişli veya iki deferansiyeli olan arazi taşıtı (4x4) olabilir.
- Tekerlekler ve lastikler aracın yol ile temasını sağlar, yükünü taşır, direksiyon ile verilen yönü izler, motordan gelen gücü hareket olarak yansıtır, ıslak ve kuru havalarda aracı emniyetli şekilde durdurur ve amortisörlerle birlikte daha yumuşak bir sürüş sağlar.
- 10:51Fren Sistemi ve Ön Düzen Sistemi
- Fren sistemi hareket halindeki aracı yavaşlatmaya ve durdurmaya yarayan sistemdir, duran aracı sabitler ve ayak frenine basıldığında ön ve arka tekerler birlikte durur.
- Fren sisteminde hidrolik yağı kullanılır, yağ azalmışsa frenler tutmaz.
- Ön düzen sistemi aracın istenilen tarafa gitmesini ve doğrultu değiştirmesini sağlayan sistemdir ve direksiyon ve tekerler tarafından sağlanır.
- Rot başları aşınmışsa direksiyon boşluğu artar ve lastik havaların az olması direksiyonun dönmesini zorlaştıracaktır.
- Ön düzen sistemi içerisinde helezonyayı, direksiyon mafsalı, amortisör kolu, lastikler, rot başları ve körük bulunmaktadır.
- 12:02Süspansiyon Sistemi ve Araç Tanıtım Kitabı
- Süspansiyon sistemi mekanik, hidrolik ve havalı sistemlerdir ve yoldan kaynaklanan sarsıntıları emerek ve hissettirmeyerek sürüş konforu sağlar.
- Tüm tekerlerde süspansiyon sistemi vardır, yaylar yoldan kaynaklanan sarsıntıyı alır ve amortisörler yayların sallanmasını kontrol eder.
- Her aracın bir tanıtım kitabı mevcuttur ve bu kitapçıkta aracın tüm teknik özellikleri, araç kullanımı ve donanım ile ilgili bilgiler, araç bakımı ve onarım ile ilgili bilgiler bulunmaktadır.
- 13:22Araç Motoru ve Sistemleri
- Araç motoru, yakıttan elde ettiği ısı ve elektrik enerjisini mekanik enerjiye çeviren makinadır.
- Motorlar iki zamanlı ve dört zamanlı olmak üzere iki ana gruba ayrılır.
- İki zamanlı motorlarda ateşleme her devirde yapılır ve pistonun iki hareketinde bir iş elde edilir.
- Dört zamanlı motorlarda ateşleme iki devirde bir yapılır ve pistonun dört hareketinde bir iş elde edilir.
- 14:07Dört Zamanlı Benzinli Motorun Çalışma Sistemi
- Emme zamanında yanma odasında hava ve yakıt karışımı alınır.
- Sıkıştırma zamanında silindir içerisindeki hava ve yakıt, pistonun üst ölü noktaya doğru hareket etmesiyle sıkıştırılır.
- İş yanma zamanında yüksek sıcaklık ve basınçtaki hava yakıt karışımı bujinin kıvılcım çakması ile yakılır ve patlatılır, bu aşamada motorda dönme hareketi, güç ve tork üretilir.
- Egzoz zamanında alt ölü noktaya inen piston, egzoz supaplarının açılmasıyla üst ölü noktaya çıkar ve silindir içerisindeki egzoz gazları egzoz kanallarından egzoz manifoltuna süpürülür.
- 15:38Dizel Motorların Çalışma Sistemi
- Dizel motorlarda emme zamanında silindire sadece hava emilir ve ateşleme enjektörle yapılır.
- Sıkıştırma oranı benzinli motora göre daha yüksektir ve yakıt olarak mazot (motorin) kullanılır.
- Enjektörlerle sıkıştırma zamanı sonunda yanma odalarındaki sıkıştırılmış sıcak havanın üzerine atomiz şekilde motorin püskürtüp yanmayı sağlarlar.
- 16:23Motorların Enerji Türüne Göre Sınıflandırılması
- Motorlar enerji türüne göre benzinli motorlar, LPG'li motorlar ve dizel motorlar olmak üzere üç bölüme ayrılır.
- Benzinli motorlar buji ile ateşleme yapar ve çevreyi en az kirleten yakıttır, tehlikeli olduğundan kapalı otopark alanına giremezler.
- LPG'li motorlar da buji ile ateşleme yapar ve çevreyi en az kirleten yakıttır.
- Dizel motorlarda ise enjektörle püskürtme yöntemiyle ateşleme yapılır.
- 16:58Otomatik Vitesli Araçlar
- Otomatik vitesli araçlarda sürücü vites kolile vites değiştirmez ve debriyaj pedalı bulunmaz.
- Vites geçişleri sürüş şartlarına bağlı olarak şanzıman kontrol ünitesi tarafından otomatik olarak gerçekleştirilir.
- Otomatik vitesli araçlar manuel şanzımana göre daha fazla sürüş konforu sağlar ve tam otomatik ve yarı otomatik olarak iki çeşitleri olabilir.