• Buradasın

    9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı: Düşünceyi Geliştirme ve Yazma Teknikleri

    youtube.com/watch?v=MdEVPDQ1bjM

    Yapay zekadan makale özeti

    • "Edebiyat Hocam" kanalında yayınlanan bu eğitim videosu, bir öğretmen tarafından sunulan 9. sınıf Türk Dili ve Edebiyatı dersinin giriş ünitesinin beşinci bölümüdür.
    • Video, düşünceyi geliştirme yolları ve yazma teknikleri konularını ele almaktadır. İlk bölümde tanımlama, benzetme, karşılaştırma, tanık gösterme, örnekleme ve sayısal verilerden yararlanma gibi düşünceyi geliştirme yolları örneklerle açıklanırken, ikinci bölümde konuşmayı etkili hale getirme teknikleri, somutlama ve soyutlama kavramları anlatılmaktadır. Ayrıca yazma sürecinin aşamaları (taslak metin oluşturma, düzeltme ve geliştirme, metin paylaşımı) ve iyi bir anlatımda olması gereken özellikler (açıklık, akıcılık, yalınlık, duruluk) detaylı olarak açıklanmaktadır.
    00:25Yazma Çalışmaları ve Süreci
    • Yazma, önceden belirlenmiş bir konuda duygu, düşünce ya da hayallerin belli bir düzen ve bütünlük içinde özgün olarak yazıya geçirilmesidir.
    • Yazma süreci hazırlık, planlama, taslak, metin oluşturma, düzeltme ve geliştirme, yazılan metni paylaşma aşamalarından oluşur.
    • Öğretici metinlerde yazma aşamaları: temayı belirleme, metinde kullanılacak düşünceleri belirleme, ana düşünceyi belirleme, yardımcı düşünceleri sıralama ve destekleyen düşünceyi geliştirme yollarını belirleme.
    01:35Düşünceyi Geliştirme Yolları
    • Düşünceyi geliştirme yolları, bir konuda ileri sürülen düşünceyi geliştirmek, desteklemek, inandırıcı kılmak ve düşüncenin etkisini artırmak amacıyla başvurulan tekniklere denir.
    • Başlıca düşünceyi geliştirme yolları: tanımlama, benzetme, karşılaştırma, tanık gösterme (alıntı yapma), örnekleme ve sayısal verilerden yararlanma.
    02:03Tanımlama
    • Tanımlama, bir kavram ya da varlığın belirgin özellikleri ile tanıtılmasıdır ve "nedir", "kimdir" sorularının karşılığını içerir.
    • Örnek: "Dil, sözlü ve yazılı olarak iletişimde kullandığımız, doğduğumuzda hazır bulunarak edinmeye başladığımız, doğrudan doğruya insana özgü çok güçlü büyülü bir düzendir. Düşünme ve düşüneni aktarmasıdır."
    03:03Benzetme
    • Benzetme, aralarında çeşitli bilgiler bulunan varlık ya da kavramlardan benzerlik bakımından nitelikçe zayıf olanın güçlü olana benzetilerek anlatılmasıdır.
    • Benzetme edatı ve benzetme yönü bazen verilir, bazen verilmez (örneğin "bir enstrümandı adeta" veya "bir bedeni bir enstrümandı").
    • Örnek: "Ciddi bir oyuncu için temel önce dış enstrümanı olan bedenini bakın bedenini neye benzetti, enstrümana benzetti sesini ve konuşmasını eğitmektir oyuncu. Ancak enstrümanlı yine bedenden bahsediyor. Eğittikten sonra tıpkı bir müzik aleti gibi çalabilecek duruma gelir."
    04:24Karşılaştırma
    • Karşılaştırma, aralarında benzerlik ya da karşıtlık bulunan varlık veya kavramların bu özelliklerin ortaya koymasıdır.
    • Bu yolla anlatılanlar, kavramlar arasında benzeşen ve farklılaşan özellikler yardımıyla daha anlaşılır hale gelir.
    • Örnek: "Şehir demek para hırsı, gösteriş merakı, iki yüzlük ahlaksızlık demektir. Kır, köy ve orman yani doğa ise masumiyet, saflık ve mutluluktur."
    05:32Tanık Gösterme (Alıntı Yapma)
    • Tanık gösterme, anlatılmak istenilen düşüncenin başkalarının görüşlerinden, sözlerinden yararlanılarak açıklaması yoludur.
    • Düşünceyi desteklemek amacıyla başkalarının aynı konuda söylediği sözler yazı içerisinde alıntı olarak gösterilir.
    • Örnek: "Goethe'nin söylediği gibi doğada hiçbir şeyi hiçbir zaman tek başına göremeyiz. Her şeyi her zaman altındaki, üstündeki, önündeki ve arkasındaki bir başka şeyle bağlantılı olarak."
    06:48Örnekleme
    • Örnekleme, ileri sürülen düşünceyi somutlaştırmak için örneklerden yararlanmaktır.
    • Parçanın bir yerinde "örneğin" veya "mesela" kelimeleri kullanılabilir, ancak her zaman bunlar verilmez.
    • Örnekleme tek cümlede, birkaç cümlede ya da paragrafın tamamında yer verilir.
    • Örnek: "Yahya Kemal'in ünlü Sessiz Gemi şiiri ustalıkla modern bir Fransız destesine oturtulmuş."
    08:26Sayısal Verilerden Yararlanma
    • Sayısal verilerden yararlanma, anlatılan düşünceye inandırıcılığı ve güvenilirliği en üst düzeyde tutmak için bilimsel araştırmaların sonucu ortaya çıkan sayısal verilerin kullanmasıdır.
    • Bir sayının olması veya kişinin yaşının gösterilmesi sayısal veri yapmaz, ancak erkeklerin boyu 1,70, kadınların boyu 1,50 şeklinde bir durum söz konusu olursa sayısal verilerden yararlanma olur.
    • Örnek: "İletişim alanındaki uzmanların araştırmalarına göre konuşmanın etkisi yüzde 55'lik bir kısmı göze hitap eden ögelerle ilgilidir. Sesin kulağa yansıyan güvenirlik, değerlilik gibi özellikleri önem arz etmektedir."
    09:56Konuşma ve Anlatım Teknikleri
    • Konuşmacının dış görünüşü ve kulak kıyafeti güven vermiyorsa, dinleyicilerin itirazları konuşma başlamadan önce başlamış demektir.
    • Sayısal veriler, birden fazla veri verildiğinde kullanılır; örneğin "Ahmet onbeş yaşındadır" veya "Boyu birvirgülyetmiş'dir" gibi ifadeler sayısal veri değildir.
    • Somutlama, soyut kavramların somut bir varlıkmış gibi anlatılmasıdır ve istiare, kişileştirme, benzetme gibi edebi sanatlar yardımıyla sağlanır.
    10:55Somutlama ve Soyutlama Örnekleri
    • "Dilin inceliklerini özümsemiş birinin ağzından anlatılan bir resim, bir heykel, bir mimari eser layık olduğu yeri budur" cümlesinde dil anahtara benzetilerek somutlaştırılmıştır.
    • Soyutlama, somut bir varlığı soyut hale getirmektir; örneğin "kalpsiz" veya "beyinsiz" gibi ifadeler somut varlıkları (kalp ve beyin) vicdan ve akıl gibi soyut kavramlara yönlendirir.
    12:26Yazma Süreci ve Taslak Metin Oluşturma
    • Taslak metin oluşturma aşamasında seçilen türe özgü yapı, dil ve anlatım özelliklerine uygun bir metin oluşturulur.
    • Taslak metin, paragraflar arası ilişki, tutarlılık, yazım, noktalama, sayfa düzeni ve tür özelliklerini iyi bir anlatımda bulunması gereken özellikler açısından gözden geçirilir.
    • Metnin farklı bakış açısıyla değerlendirilmesi için başkalarından yardım alınabilir.
    13:12İyi Bir Anlatımda Olması Gereken Ögeler
    • Açıklık: Anlatımın belirsizlik taşımaması, net olması ve metinde yoruma göre değişmeyen ifadelere yer verilmesi gerekir.
    • Akıcılık: Anlatımın ses akışına uygun olması, metinde okunması kolay ifadelerin yer alması ve akıcılığı engelleyen ses ve ahenk unsurlarından kaçınılması gerekir.
    • Yalınlık: Anlatımda gereksiz ayrıntılardan, süslü ve sanatlı söyleyişlerden kaçınmak, uzun cümleler ve imgeler kullanmak yerine kolay anlaşılır bir dil tercih etmek gerekir.
    • Duruluk: Anlatımda gereksiz sözlere yer vermemek, bir söz cümleden çıkarıldığında anlamında daralma veya bozulma olmuyorsa o sözün gereksiz olduğu anlaşılır.
    16:00Yazma Sürecinin Son Aşaması
    • Yazma sürecinin son aşamasında yazılan metin çeşitli yollarla yüksek sesle okunur, panoda sergilenir veya elektronik ortamlarda yayınlanır.
    • Metne yönelik eleştirilere açık olunur ve gereksiz metin çerçevesinde eleştiriler cevaplanır.

    Yanıtı değerlendir

  • Yazeka sinir ağı makaleleri veya videoları özetliyor