Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Deniz Yüce (Deniz Hoca) tarafından sunulan 9. sınıf öğrencilerine yönelik bir eğitim içeriğidir. Öğretmen, 27 Aralık Çarşamba günü yapılacak 9. sınıf edebiyat sınavına hazırlık amacıyla MEB kazanım listesine uygun sorular çözmektedir.
- Videoda Türkçe dil bilgisi ve edebiyat konuları kapsamlı şekilde ele alınmaktadır. İçerik, iletişim ögeleri, lehçe, şive, ağız, jargon ve standart dil gibi dil bilgisi konularından başlayıp, edebi metinler, anlatım teknikleri, Sait Faik Abasıyanık, şiir türleri, kafiye türleri ve edebi sanatlar gibi edebiyat konularına kadar uzanmaktadır. Öğretmen, 28 sorudan oluşan bir soru bankasını adım adım çözerek sınav formatını göstermektedir.
- Video, özellikle 9. sınıf öğrencilerinin sınav öncesi hazırlık için hazırlanmış olup, MEB'in soru tarzını gösteren ve konuları detaylı şekilde açıklayan bir kaynak niteliğindedir. Ayrıca TYT Türkçe sınavına hazırlık için de faydalı bilgiler içermektedir.
- Sınav Hazırlığı ve Öğrencilere Motivasyon
- Eğitmen, sınav öncesi öğrencilerle buluştuğunu ve önceki dönemlerde de yüksek notlar aldıklarını belirtiyor.
- Sınavın 27 Aralık Çarşamba günü tüm Türkiye'de ortak olarak yapılacağını ve 20 test sorusunun sorulacağını açıklıyor.
- Sınavda kazanımlara göre 1. ve 2. üniteden toplam 8 soru, 3. üniteden 10 soru ve 4. üniteden soru gelmeyeceğini belirtiyor.
- 01:18Sınav Hazırlığı ve Edebiyat Ders Notları
- Eğitmen, tüm yıl boyunca 9. sınıf edebiyat ders notları kitabından anlatımlar yaptığını ve bu notların sınavda büyük katkı sağlayacağını belirtiyor.
- Hazırladığı 27 soruluk sınavın, Milli Eğitim Bakanlığı'nın yayınladığı kazanım listesine göre hazırlanmış olduğunu açıklıyor.
- Sınavda her konudan en az bir soru olacak şekilde sınavı hazırladığını ve hedefin 100 puan olacağını belirtiyor.
- 03:13İletişim Ögeleri
- İlk soruda "Babası hediye aldığını söylediğinde çocuk gülümsedi" cümlesinde iletişim ögelerinden hangisinin olmadığını soruyor.
- İletişim ögeleri olarak gönderici (babası), ileti (hediye aldığını söylemek), alıcı (çocuk), dönüş (gülümsemesi) ve kanal (ses) olduğunu açıklıyor.
- Soruda belirtilen iletişim ögelerinin dışında bağlam (yer) olmadığı için doğru cevabın E olduğunu belirtiyor.
- 04:23Dil Türleri
- İkinci soruda Çuvalça ve Yakutça'nın Türkçe'nin hangi türünden olduğunu soruyor.
- Lehçe, bir dilin metinlerle takip edilemeyen dönemlerinde ayrılmış kolları olduğunu açıklıyor.
- Şiveyi daha yakın bir dönemde ayrılan kolları, ağızı bölgelere göre konuşma şeklini, jargonu belli meslek gruplarının kullandığı konuşmayı ve standart dilin İstanbul Türkçesi olduğunu açıklıyor.
- 06:14Yazılı Dil
- Üçüncü soruda "gelmeyen" kelimesinin yazım hatalı olduğunu ve "gelmeyen" şeklinde yazılması gerektiğini belirtiyor.
- Konuşma dilinde bölgelere göre farklılıklar olabilirken, yazı dilinde kurallara dikkat edilmesi gerektiğini vurguluyor.
- 07:20Edebi ve Öğretim Metinlerinin Karşılaştırılması
- Edebi metinlerde gerçeklik vardır ancak bu gerçeklik kurmacadır ve anlatıcı yazar tarafından kurgulanır.
- Öğretim metinlerinde tamamen gerçeklere yer verilir.
- Sanatsal metinlerde mecaz kelimeler kullanılır, öğretim metinlerinde ise gerçek anlamlı kelimeler kullanılır.
- Metinlerin amacı insanda estetik bir zevk uyandırmaktır.
- Öğretim metinlerinde nesnellik ağır basmalıdır, öznellik yer alamaz.
- 08:47Edebiyatın Güzel Sanatlardan Ayrılan Yönü
- Edebiyat tüm sanatlar gibi estetik değer oluşturmaktır, duygu ve istekleri anlatır, öznel bir oluşma süreci vardır ve toplumdan etkilenir.
- Edebiyatın güzel sanatlardan ayrılan yönü, malzemesinin farklı olmasıdır; edebiyatın malzemesi dildir, sözdür.
- 10:31Edebi Eserlerin Özellikleri
- Her edebi eser oluşturulduğu dönemden izler taşır.
- İnsanın iç dünyası anlatılırken psikolojiden yararlanılır.
- Felsefi metinler edebiyatın dil gücünden faydalanır.
- Edebi eserler üzerinden tarih çıkarım yapılabilir.
- Bilinç akışı tekniği sosyolojiden değil, psikolojiden edebiyata geçmiştir.
- 12:28Metin Analizi Soruları
- Metinden hareketle kelimelerin anlamını bilmek önemlidir.
- Hikayenin yapı unsurları arasında anlatıcı, olay/durum, kişi ve mekan vardır, ancak zaman belirtilmemişse zaman unsuru yoktur.
- Anlatıcının bakış açısını belirlemek önemlidir; anlatıcı olayın içerisindeyse belirli bir bakış açısı vardır.
- 15:58Anlatım Bakış Açısı
- Anlatıcı, kahraman bakış açısından anlatıyor ve olayın içinde yer alıyor.
- Kameraman bakış açısı, gözlemci bakış açısı, hakim bakış açısı, tanrısal bakış açısı, ilahi bakış açısı veya vakıf bakış açısı aynı anlama gelir.
- 16:57Anlatım Tekniği Sorusu
- Verilen parçada ağır basan anlatım tekniği betimlemedir.
- Betimleme, bir görüntüyü ısrarla metinde aktarıp okuyucunun izinde bunu canlandırmaktır.
- İç çözümleme, monolog, öyküleme ve bilinç akışı bu parçada ağır basmamaktadır.
- 18:55Sait Faik Abasıyanık Hakkında
- Türk edebiyatında çoğu tarzı hikayelerin durum hikayesi olarak nitelendirilir.
- Sait Faik Abasıyanık, durum hikayesinin en güzel örneklerini veren sanatçıdır.
- Sait Faik, Burgazada'daki yaşantısından yola çıkarak gözlemlerinde bu adayı anlatarak yerleştirmiştir.
- Sait Faik'in "Son Kuşlar", "Mahalle Kahvesi" ve "Havada Bulut" eserleri vardır.
- 20:31Hikaye Yorum Sorusu
- Verilen parçada olay hikayesi tarzı değil, durum hikayesi tarzı kullanılmıştır.
- Parçada kahramanın o anki duyguları aktarılmış, mutluluk değil hayal kırıklığı anlatılmıştır.
- Parçada diyalog tekniği kullanılmamış ve gelecekle ilgili heyecan verici duygular ifade edilmemiştir.
- 22:34Topluluk İsim Sorusu
- Topluluk ismi, tekil gibi görünse de birden fazla varlığı karşılayan bir isimdir.
- "Meclis", "takım", "jüri" ve "orman" örnekler olarak topluluk isimleridir.
- "Sınıf" sözcüğü, öğrencilerden bahsedildiğinde topluluk ismi olurken, yer veya oda olarak kullanıldığında tekil isimdir.
- 24:56Soyut İsim Sorusu
- Bu soruda birden çok soyut isim kullanılmamış olan beyit bulunması isteniyor.
- "Aşk bir rüzgardır yüzüne eser, sevda gittiğin her yoldadır" beyitinde "aşk" ve "sevda" soyut isimlerdir.
- "Duman duman olmuş gözlerin, düşeceğim" beyitinde soyut isim bulunmamaktadır.
- 26:23Noktalama İşaretleri Sorusu
- Noktalama işaretleri sorusunda eleme sistemi kullanılarak doğru cevaba ulaşılabilir.
- İki nokta ve tırnak işaretleri yan yana gelirken, tırnak içindeki cümle sonuna nokta işareti konulur.
- "Usta sanatçımız Yaşar Kemal der ki: 'Kendimi bildim bileli zulüm görenlerle, hakkı yenenlerle, sömürülenlerle birlikteyim.'" örneğinde iki nokta, tırnak, virgül ve nokta işaretleri sırasıyla kullanılmıştır.
- 28:16Türkü Teması Sorusu
- "Turna gidersen Mardin'e, turna yare selam söyle, karlı dağların ardına, turna yare selam söyle" türküsünün teması sorulmaktadır.
- Türküde doğa sevgisi, gurbet hasreti ve sevgili duyulan aşk gibi temalar ele alındı.
- Türkünün teması "sevgili özlem" olarak belirlenmiştir.
- 31:08Şiir Teknikleri ve Kafiye
- Bir-ek tekrarı, iki ki aynı anlamdaki kelime tekrarıdır.
- Kafiye türleri: Tam kafiye en az iki ses benzerliği gerektirirken, yarım kafiye bir ses benzerliği ile oluşur.
- Epik şiir, kahramanlık ve savaş konulu şiirlerdir.
- 33:07Şiir Türleri
- Didaktik şiir, öğretici ve nasihat vermek için yazılmış şiirlerdir.
- Pastoral şiir, doğayı, çobanları ve köy yaşamını anlatan şiirlerdir.
- Satirik şiir, eleştiri, yergi ve taşlama içeren şiirlerdir.
- 34:02Edebi Sanatlar
- İntak, insan dışındaki bir varlığın konuşmasıdır ve intak sanatının olduğu her yerde teşhis sanatı da vardır.
- Teşbih (benzetme) sanatı, bir şeyin başka bir şeye benzetilmesidir.
- Redif, aynı anlamdaki kelimelerin tekrarıdır.
- 38:01Şiir Kalıpları
- Dörtlük, sekiz heceli dizelerden oluşan bir şiir kalıbıdır.
- Çapraz uyak, a b a b şeklinde kafiye düzenine sahip bir şiir kalıbıdır.
- Düz kafiye, a a b b şeklinde kafiye düzenine sahip bir şiir kalıbıdır.
- 39:19Kafiye Türleri
- Sarmal kafiye (bazen sarma denir) türünde bir dörtlük örneği inceleniyor.
- Sarmal kafiye'de kelimeler farklı sınıflara ayrılır ve benzer kelimeler aynı sınıfa yerleştirilir.
- "Bulbul asmaya, ayrılmam asmaya" örneğinde cinaslı kafiye (aynı okunuşlu ama farklı anlamlı kelimeler) kullanılmıştır.
- 41:41Sıfat Türleri
- Sıfatlar ismi gösteren sözcüklerdir ve ikiye ayrılır: niteleme sıfatı ve belirtme sıfatı.
- Belirtme sıfatı kendi içinde dört türden oluşur: sayı, işaret, soru ve belgesizlik sıfatı.
- "Öbür sokağa" örneğinde işaret sıfatı kullanılmıştır, bu da diğer isimlerden farklı olan türdür.
- 44:42Şiir İncelemesi
- İki şiir karşılaştırılarak dillerinin (ağır/sade), nazım birimlerinin (bait/dörtlük) ve uyak örgüsünün (aa/aaa b) incelenmesi yapılıyor.
- Her iki şiirde de tam kafiye (iki ses benzerliği) bulunmaktadır.
- Didaktik (öğretici) niteliği olan bir şiir bulunmamaktadır.
- 47:00Edebiyat Sorusu Çözümü
- Soruda Seyrani'nin bir dörtlüğü inceleniyor ve bu dörtlükte yoksulluk ve zürtlük duygusu ifade ediliyor.
- Dörtlükte "yıl cepte dörtlük" ifadesiyle kişinin yıl boyunca cebinde sadece dörtlük kaldığı, yani yoksul olduğu belirtiliyor.
- Baharın gelişi ile ilgili bir ifade olmadığı ve toplumsal bozulma veya vefa ile ilgili bir çıkarım yapılamayacağı vurgulanıyor.
- 48:04Sınav Hazırlığı Hakkında Bilgilendirme
- 28 soru çözülerek MEB'in konu dağılımına uygun bir çalışma yapıldığı belirtiliyor.
- Videoda sadece cevaplar verilmedi, konular detaylı olarak anlatılarak giriş, hikaye ve şiir üniteleri tekrar edildiği vurgulanıyor.
- 9. sınıf video ders kitabının linkinin videonun açıklamalar kısmına bırakıldığı ve bu kitabın hem konuları tekrar etmenin hem de yazılıya hazırlık soruları içerdiğini belirtiyor.
- 49:19Video Kapanışı
- Videonun geç saatlerde hazırlanıp paylaşıldığı belirtiliyor.
- İzleyicilerden videoyu beğenmeleri, kanala abone olmaları ve yorumlarını paylaşmaları isteniyor.
- İzleyicilere başarılar dileniyor ve sınav sonuçlarını paylaşmaları isteniyor.