Buradasın
9. Sınıf Edebiyat Dersi: Hikaye Türleri ve Anlatım Teknikleri
youtube.com/watch?v=8pPIdBKMMisYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir öğretmen ve Selim/Vural adlı öğrenciler arasında geçen 9. sınıf edebiyat dersinin kaydıdır. Öğretmen, hikaye türleri ve anlatım teknikleri konularını detaylı şekilde anlatmaktadır.
- Video iki ana bölümden oluşmaktadır: İlk bölümde hikaye türleri (olay hikayesi, durum hikayesi ve benmerkezli hikaye) ve tarihsel gelişimi ele alınırken, ikinci bölümde hikaye anlatımında kullanılan teknikler (öyküleme, betimleme, gösterme, tahkiye etme ve ilk çözümleme-özetleme) açıklanmaktadır. Her konu için örnekler verilerek, öğrencilerin sınavlarda bu konuları nasıl anlayabilecekleri gösterilmektedir.
- Videoda ayrıca hikaye türünün dünya edebiyatındaki ilk örneği olan Bokasyon'un Decameron eseri ve Türk edebiyatındaki gelişimi (Tanzimat döneminden başlayarak Ömer Seyfettin, Sait Faik Abasıyanık, Memduh Şevket Esendal gibi önemli yazarlar) hakkında bilgiler sunulmaktadır.
- 00:08Hikaye Türleri
- Hikaye türlerinden bahsedilecek: olay hikayesi, durum hikayesi ve benmerkez hikaye.
- Hikayenin edebiyatımızdaki tarihsel gelişimi kısaca anlatılacak.
- Hikayede anlatım biçimleri ve gösterme-tahkiye etme teknikleri ele alınacak.
- 00:33Olay Hikayesi
- Olay hikayesinde olay ağırlıklıdır, sürekli hareket ve olay vardır.
- Klasik hikaye yapısına (giriş-düğüm-gelişme-çözüm) uyulur ve zamansal çizgi düz bir şekilde ilerler.
- Merak ögesi canlı tutulur, beklenmedik sonlar olabilir ve bu tarz hikayelere Mopasant tarzı da denir.
- 02:31Türk Edebiyatında Olay Hikayesi
- Türk edebiyatında olay hikayesinin en önemli ismi Ömer Seyfettin'dir.
- Sınavlarda hikayenin türünü belirlemek için merak unsuru ve olay ağırlığına dikkat edilmelidir.
- 03:01Durum Hikayesi
- Durum hikayesinde (kesit hikayesi) olaydan çok kahramanın içsel durumu ve psikolojisi anlatılır.
- Serim-düğüm-çözüm planına uyulmaz, geri dönüşler olabilir ve düz çizgisel olmayabilir.
- Merak öğesi geri plandadır, hikayede bitmemişlik duygusu söz konusudur ve sonuçlandırılmak zorunda değildir.
- 04:25Çehov Tarzı ve Türk Edebiyatında Durum Hikayesi
- Durum hikayesine Çehov tarzı da denir çünkü Rus yazar Çehov bu tip hikayenin başarılı örneklerini vermiştir.
- Türk edebiyatında Memduh Şevket Esendal (yerli Çehov) ve Sait Faik Abasıyanık bu türde önemli isimlerdir.
- Sınavlarda hikayenin parçasında daha çok kişinin ruhsal durumlarından bahsediliyorsa durum hikayesidir.
- 05:56Benmerkezli Hikaye
- Benmerkezli hikaye durum hikayesine benzer, modernizm-postmodernizmle beraber 20. yüzyılda ortaya çıkmıştır.
- Genellikle birinci kişi anlatıcı kullanılır, bireysel bunalımlar ve iç çatışmalar anlatılır.
- Bilge Karasu, bu türün önemli isimlerinden biridir.
- 06:47Hikaye Türünün Tarihsel Gelişimi
- Dünya edebiyatında hikaye türünün ilk örneği Bokasyonun "Decameron" adlı eseridir.
- Türk edebiyatında ilk hikaye kitap olarak Ahmet Mithat Efendi'nin "Letaif-i Rivayat" kabul edilir ancak teknik açıdan kusurludur.
- Başarılı ilk hikaye kitabı Sami Paşazade Sezai'nin "Küçük Şeyler" adlı eseridir.
- 07:45Türk Hikayeciliğinde Önemli İsimler
- Türk edebiyatında hikaye dendiğinde Ömer Seyfettin, Sait Faik Abasıyanık ve Memduh Şevket Esendal üçlüsü akla gelir.
- Yakın dönemde Haldun Taner, Sabahattin Ali ve Bilge Karasu gibi isimler de ön plana çıkmıştır.
- 08:31Hikayede Kullanılan Anlatım Biçimleri
- Hikaye okurken en çok öyküleme ve betimleme anlatım biçimleriyle muhatab oluruz.
- Öykülemede okuyucu film izler gibi hissediyor, bu anlatım biçimi kişiyi olay içinde yaşatır ve fiillere sık yer verir.
- Betimlemede ise okuyucu resme bakar gibi hissediyor, bu anlatım biçimi sıfatlara sık yer verir ve gözlem ve ayrıntı ön plandadır.
- 11:13Gösterme Tekniği
- Gösterme tekniğinde olaylar, kişiler ve varlıklar okuyucuya doğrudan sunulur.
- Bu tekniğin üç temel bileşeni vardır: diyalog, iç konuşma ve bilinç akışı.
- Diyalog, öykü kişilerinin karşılıklı konuşmasıdır; iç konuşma, kahramanın duygu ve düşüncelerini sesli konuşma biçiminde yansımasıdır; bilinç akışı ise kahramanın duygu ve düşüncelerinin mantıklı bir bağ gramer kuralı endişesi taşımadan aktarılmasıdır.
- 12:52Hikayede Anlatım Teknikleri
- Portre, eser cinsinin dış görünüşü ve karakter özellikleriyle okuyucuya tanıtılmasına denir; iki çeşit portre vardır: fiziki portre (dış görünüş) ve ruhsal portre (iç dünyası).
- Olay örgüsü, olayın ortaya çıkardığı eylemler zinciridir.
- Geriye dönüş (flashback) tekniği, yazarın karakterlerin, yerlerin, olayların geçmişi ile ilgili bilgi vermek istediği zaman kullanır.
- 13:56İlk Çözümleme ve Özetleme Teknikleri
- İlk çözümleme, kahramanın iç dünyası, düşünceleri ve hayalleri hakim bakış açısıyla okura aktarılır.
- Özetleme, anlatıcının olayları ve kişileri bilinç akışı, iç monoloj gibi tek tek kullanarak özetleyerek anlatmasıdır.
- Öyküleme ve betimleme anlatım biçimleri sınavlarda önemli olduğu için iyi öğrenilmelidir.