Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, "Özel Öğretmen" kanalında yayınlanan bir eğitim içeriğidir. Bir öğretmen, 9. sınıf öğrencilerine bilgi kuramı dersi için hazırlanmış yazılı sınav sorularının çözümlerini sunmaktadır.
- Videoda bilgi kuramı dersinin temel kavramları ve sınavlarda çıkabilecek soru tipleri ele alınmaktadır. İçerikte bilgi nedir, bilgi süreci, özne, obje, duyum, ihtiyaç, inanç, kanaat, önyargı, epistemoloji gibi temel kavramlar açıklanmakta ve eşleştirme, doğru-yanlış ve çoktan seçmeli soru örnekleri çözülmektedir.
- Videoda ayrıca Aristoteles'in bilgi görüşü, tabula rasa kavramı, bilimsel bilgi, kritisizm akımı, bilginin ölçütleri, nedensellik ilkesi, Piro'nun görüşleri, bilgi türleri, Kant'ın bilgi teorisi, Gazali'nin inanç görüşü ve felsefe akımları (rasyonalizm, septisizm, empirizm, entüisyonizm) hakkında bilgiler verilmektedir. Video, öğrencilerin sınavlarda karşılaşabilecekleri soru tiplerini ve doğru cevapları göstererek yardımcı olmayı amaçlamaktadır.
- 00:02Bilgi Kuramı Dersi Yazılı Soru Örnekleri
- Video, 9. sınıf Bilgi Kuramı dersi 1. dönem 1. yazılı sınav soru örneklerini anlatmayı amaçlıyor.
- İlk bölümde bilgi nedir ve nasıl ortaya çıkar sorularının cevapları verilecek.
- 00:32Bilgi ve Bilgi Süreci
- Bilgi, suje ile obje arasındaki aktan (ilişkiden) ortaya çıkan bir üründür.
- Bilgi süreci, öznenin dört temel aklıyla ortaya çıkar.
- Özne, bilinçli bir şekilde nesneye yönelerek onu algılayıp anlaması ile bilgi oluşur.
- 03:30Eşleştirme Sorusu
- Yoksunluk hissi ile ortaya çıkan ve insanı bir şeyi elde etme yönünde harekete geçiren his "ihtiyac"tır.
- Bir duyu organın uyarılması ve oluşan fizyolojik olaya "duyum" denir.
- Bir şey ya da kimsenin varlığına veya bir iddianın doğruluğuna inanma durumu "inanç"tır.
- Rasyonel bir temeli olmakla birlikte kendisinden kuşku duyulabilen önerme ya da hipotez "kanaat"tır.
- Bilincin kendisine yöneldiği, tasarlanan ve düşünülen dış dünyaya ait gerçeklik "objedir".
- Bir şey, kişi ya da görüş hakkında belirli bazı koşul, olay, durum veya görüntülere dayanarak önceden edinilmiş olumlu ya da olumsuz düşünce "önyargıdır".
- Bilen ve bilmeye yönelen varlık yani özne "sujedir".
- Doğru bilginin deney yolu yoluyla elde edilebileceğini savunan görüşe "epistemoloji" denir.
- 06:13Doğru-Yanlış Soruları
- Uyaranları fark edebilme yetisine duyu denir.
- Özne ile öznenin yöneldiği nesne arasında bilgi aktı ilişkisi kurulur ve bu ilişki sonucunda bilgi oluşur.
- İnsan içinde yaşadığı toplumla etkileşim halinde değildir ifadesi yanlıştır.
- İnsanı bilgiye götüren süreçler kanaat, sanı, tahmin ve inançlarıdır.
- İnsan akıllıdır cümlesi bir yargı değildir ifadesi yanlıştır.
- Nesnel gerçekliği duyular yoluyla öznel bilinci aktarmaya algı denir.
- 07:46Çoktan Seçmeli Sorular
- Kant, felsefe tarihi içerisindeki rasyonalizm ve empirizm görüşlerini uzlaştırmıştır.
- Doğru bilginin insan için olanaksız olduğunu dile getiren akım septimizm (şüphecilik)dir.
- İnsan evrenle ilgili olarak ancak insanileşecek şeyi bilir diyen görüş "insan her şeyin ölçüsüdür" yargısına uygunluk gösterir.
- Hegel'e göre deneye hiç başvurmadan sırf düşünce ile kesin bilgiye ulaşılabilir, bu görüşün temelinde "akılsal olan her şey gerçek, gerçek olan her şey akılsaldır" yargısı bulunmaktadır.
- Empirizmin temel iddiası "tüm bilgilerimizin kaynağı deneyimdir"dir.
- 11:48Aristoteles'in Bilgi Görüşü
- Aristoteles'e göre gerçek var olan tek tek şeylerdir, iddialar değildir.
- Bilgi tümelin bilgisidir ve aklın görevi duyumların bildirdiği tek tek şeyleri kavram altında toplamak ve mantıksal çıkarımlarla işleyerek bilgiyi dönüştürmektir.
- Aristoteles'in bilgi görüşüne göre asıl gerçeklik nesnelerin içinde saklıdır ve iddialar duyumlanan dünyanın dışındadır.
- 13:02Empirist Filozoflar ve Tabula Rasa
- Tabula rasa deyimi Latince "boş levha" anlamına gelir ve empirist filozoflar tarafından insan zihninin doğuştan hiçbir bilgi getirmediğini, gerçeklik konusundaki tüm bilgimizin deneyime dayandığını anlatmak için kullanılır.
- Empirist filozoflar tabula rasa deyimini apriori bilgiyi reddetmek için kullanmışlardır.
- Bilimsel bilgi, insanın aklını kullanarak gözlem ve deneyle elde ettiği sistemli, düzenli ve tutarlı bilgilere denir.
- 14:44Bilgi Akımları ve Ölçütleri
- Kritisizm (eleştiricilik) akımının temsilcisi Kant'tır.
- Bilginin ölçütleri uygunluk, tümel uzlaşım, tutarlılık, apaçıklık ve yarardır.
- Huma göre nedensellik, bir olaydan sonra başka bir olayın gelmesidir ve bu iki olay arasında nesnel zorunlu bir bağ yoktur, sadece olayların ard ardalı görmemizin psikolojik temelli bir alışkanlığı vardır.
- 16:10Bilginin Doğruluk Ölçütleri
- Bir fikrin başarısı, özünde var olan değerden ziyade çağdaşlarının tutumuna bağlıdır ve zamansız kabul görmez.
- Bu durum bilginin doğruluk ölçütlerinden tümel uzlaşıma uygun bir örnektir.
- Piro'ya göre aynı şey farklı insanlara farklı şekillerde görünür, bu görüşlerin ötesindeki gerçekliğin kendisine ulaşılabilir görüşüyle çelişir.
- 18:02Bilgi Türleri ve Kant'ın Görüşü
- Sportif bilgi bir bilgi türü değildir.
- Kant'a göre insan aklı sadece bize göründükleri biçimiyle nesneleri bilebilir, görünüşlerinin dışında kendinde nesnelerin nasıl olduğunu bilemez.
- Tanrı, ruh, ölümsüzlük gibi kavramlar kesin bilgi almamızın içindedir.
- 19:19Gazali'nin Bilgi Görüşü
- Gazali'ye göre duyular aldatıcı, akıl ise çelişkili yargılar verebildiğinden yanıltıcıdır.
- Gerçeğin bilgisine ulaşmanın tek yolu inançtır ve Tanrı'nın bilgisine Tanrı'nın insana vermiş olduğu bir yetiyle kalp gözüyle ulaşılabilir.
- Gazali'ye göre mutlak hakikate ulaşılamaz, sezgiyi değil akılla ve kalp gözüyle hakikati kavramın yolu vardır.
- 20:41Bilgi Edinme Süreci
- Bilgi edinme sürecinde bilincin etkinliği olan temel bilgi adları sorgulama, algılama, anlama ve açıklamadır.
- Düşünme bilgi edinme sürecinde bilincin etkili etkinliği olan temel bilgi haklarından biri değildir.
- İhtiyaç, merak ve hayal gücü bilgi üzerindeki etkisi olup icat ve keşiflerde rolü vardır.
- 21:49Felsefi Eşleştirmeler Sorusu
- Soruda Kant, Sokrates, Georgias ve Hum'un felsefi akımlarıyla eşleştirmeleri doğru olarak belirtiliyor.
- John Lock'un entüisyonizm (sezgiciliğin) kurucusu olduğu iddiası yanlıştır, bu akımın kurucusu Henry Berkson'dur.
- Doğru cevap D seçeneğidir.
- 22:32Doğruluk Kavramı Sorusu
- Arabanın motoru çalışmıyor ve tamirci karbüratöre ne var diye sorulduğunda "hiç" diyor.
- Doğruluk tanımı, bir önermenin doğruysa gerçekliğinde onun söylediği gibi olmasıdır.
- Doğru önermenin bulunması gereken özellik "gerçeğe uygun olmasıdır", bu nedenle cevap D seçeneğidir.
- 23:37Video Kapanışı
- Kanalın ismi "Özel Öğretmen" olarak belirtiliyor.
- İzleyicilerden kanala abone olmaları isteniyor.