Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Mustafa Hoca tarafından sunulan 80 Günde Türkçe Kampı serisinin beşinci gününde yayınlanan bir eğitim içeriğidir. Öğretmen, sözcük yapısı konusunu detaylı bir şekilde anlatmaktadır.
- Videoda sözcük yapısının temel kavramları ele alınmaktadır. İlk bölümde yapım eklerinin görevleri (isme gelip isim yapması, isme gelip fiil yapması, fiilden isim yapması ve fiilden fiil yapması) örneklerle açıklanırken, ikinci bölümde sözcük yapısının üç ana kategorisi (basit sözcük, türemiş sözcük ve birleşik sözcük) incelenmektedir.
- Öğretmen, sözcük yapısının sıkıcı ve yorucu olabileceğini ancak sıkı çalışmayla kolayca öğrenilebileceğini belirtmektedir. Ayrıca bir sonraki derslerde karıştıran ekler, zor kökler, uygulamalar ve soru çözümleri konularının işleneceği bilgisi de paylaşılmaktadır.
- Sözcük Yapısı ve Yapım Ekleri
- Mustafa Hoca, 80 Günde Türkçe Kampı'nın beşinci gününde sözcük yapısının ikinci videosunu sunuyor.
- Bu videoda yapım ekleri ve sözcük yapısının geri kalanı detaylı olarak ele alınacak.
- Çekim ekleri konusunda fazlasıyla detaylı anlatım yapıldığı için, karıştırılan ekler videosunda tüm karıştırılan ekler bir araya getirilecek.
- 00:52Yapım Eklerinin Görevleri
- Yapım eklerini ezberlemek mümkün değil çünkü isimden isim yapan yapım eklerinden 25-30 tane, isimden fiil yapanlardan 50-60 tane olabilir.
- Yapım eki isme gelip tekrar isim yapabilir (akıl → akılsız, toplum → toplumsal).
- Yapım eki isme gelip fiil yapabilir (mor → morarmak, birik → birikmek).
- 03:48Yapım Eklerinin Diğer Görevleri
- Yapım eki fiil köküne gelip isim yapabilir (sezmek → sezgi, kesmek → kesik).
- Yapım eki fiil köküne gelip fiil yapabilir (gezmek → gezinmek, doğmak → doğurmak).
- Yapım eklerini ezberlemek yerine, kök-ek ayrımı yaparak hangi ekin ne işe yaradığını anlamak yeterlidir.
- 05:03Gövde ve Gövdeden Türemiş Sözcükler
- Gövde, en az bir yapım eki almış sözcüktür (az → azalmak, giymek → giycek).
- Yapım eki varsa ve sözcük isim ise isim gövdesi, fiil ise fiil gövdesi olarak adlandırılır.
- En az iki yapım eki almış sözcüğe "gövdeden türemiş sözcük" denir (göz → gözcü → gözcülük, bilmek → bilgi → bilgili).
- 07:45Sözcük Yapısının Zorlukları
- Sözcük yapısı konusu biraz bunaltıcı ve sıkıcı olabilir.
- Konuyu iyi anlamak için karıştırılan ekler, zor kökler ve uygulamalar videosu izlenmesi gerekiyor.
- Sözcük yapısını iyi öğrenmek için sürekli eke kökü ayırmaları gerektiren uygulamalar yapılmalı.
- 08:25Sözcük Yapısına Göre Sınıflandırma
- Bir sözcüğün yapısını sorgularken, o sözcüğün basit, türemiş veya birleşik olup olmadığına bakılmalıdır.
- Bir sözcüğün yapısını anlamak için önce birleşik mi değil mi olduğunu kontrol etmek önemlidir, çünkü parçadan bütüne yaklaşım yanlıştırmaya neden olabilir.
- Bir sözcükte yapım eki yoksa, o sözcük basit sözcüktür; ancak çekim eki (şahıs, iyelik, zamim gibi) alabilir.
- 10:45Basit ve Türemiş Sözcükler
- Basit sözcük ile yalın isim karıştırılmamalıdır; yalın isim, ismin hal eklerinden (e hali, den hali, i hali) hiçbiri almayan isimdir.
- Türemiş sözcük, yapım eki olan sözcüktür ve yapım eki mutlaka tür veya anlam değişikliği yapar.
- Birleşik sözcük, birden fazla sözcükten oluşan sözcüktür ve bu sözcükler bitişik yazılmak zorunda değildir.
- 13:02Fasikül Çalışması ve Gelecek Konular
- Sözcük yapısı konusunu anlamak için fasikül sürekli çalışılmalı ve yaklaşık dört-beş gün daha bu konu üzerinde durulmalıdır.
- Gelecek videolarda karıştıran eklere, zor köklere ve uygulamalara yer verilecektir.
- Uygulamalar orijinal cümlelerden oluşacak ve son olarak soru çözümleriyle konu tamamlanacaktır.