Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir öğretmenin 11. sınıf felsefe dersi için hazırladığı yazılı sınav sorularını çözdüğü eğitim içeriğidir. Öğretmen, öğrencilere sınav hazırlığı için klasik ve tez formatında sorular sunmaktadır.
- Videoda 15-17. yüzyıl, 18. ve 19. yüzyıl felsefesinden sorular ele alınmakta, skolastik düşünce ile modern düşünce karşılaştırması, ütopyalar, hümanizm, bilgi problemi gibi konular açıklanmaktadır. Ayrıca Kant'ın "aydınlanma, insanın kendi suçuyla düşmüş olduğu ergin olmama durumundan kurtulmasıdır" sözünün önemi ve ergin olmama durumunun "insanın kendi aklını bir başkasının kılavuzuna başvurmaksızın kullanmayışı" olarak tanımlanması detaylı olarak anlatılmaktadır.
- Video, 11. sınıf ikinci dönem birinci yazı sınavına hazırlık amacıyla hazırlanmış olup, ikinci videoda test sorularının çözüleceği belirtilmektedir.
- 11. Sınıf Felsefe Dersi Yazılı Sınavı Tanıtımı
- 11. sınıf felsefe dersinin 2. dönem 1. yazılı sınavı tanıtılıyor.
- İki farklı sınava hazırlanılmış: klasik ve tez sınavları.
- Öğrenciler, değerli öğretmen arkadaşların hazırladığı yazılı sınavlara ulaşabilecekleri bir link paylaşılıyor.
- 01:07Yazılı Sınavının Yapısı
- Yazılı sınavında toplam 8 soru bulunuyor: açık uçlu, bilgi, eşleştirme ve karşılaştırma soruları.
- Sınavın kapsamı 15. ve 17. yüzyıl, 18. ve 19. yüzyıl felsefesinden olup, her birinden 4 soru sorulmuş.
- Sınavın PDF halini ve açıklamalarını açıklamalar kısmına bırakılmış.
- 02:09Skolastik ve Modern Düşünce Karşılaştırması
- İlk soru skolastik düşünce ile modern düşüncenin karşılaştırmasını içeren 18 puanlık bir soru.
- Skolastik düşünceye ait özellikler: doğa, din ve akılla açıklanır, hukuk kilisenin etkisi altındadır, teoloji felsefeye egemendir.
- Modern düşünceye ait özellikler: birey ön plana çıkar, insan merkezdedir, dünya merkezdedir, felsefenin konusu insan, doğa ve evrendir, bilim sağlayacağı yarardan dolayı önemlidir.
- 03:2715. ve 17. Yüzyıl Felsefesinde Öne Çıkan Görüşler
- İkinci soruda 15. ve 17. yüzyıl felsefesinde öne çıkan görüşler eşleştiriliyor.
- İnsanın merkeze alındığı, aklın ön plana çıktığı yaklaşım: hümanizm.
- Otorite kabul edilenlerin bilgileri yerine bilgi edinmede gözlemi, kontrolü, deneyi, matematiksel hesaplamaları ön plana çıkaran görüş: bilimsel yöntem.
- Rönesans'ta reform hareketleri ile birlikte devlet ve hukuk üzerine düşünceler artmış: hukuk felsefesi.
- Descartes felsefesi olarak bilinen, şüpheden yola çıkarak kesin bilgilerin varlığını ortaya koymaya çalışan yaklaşım: kartezyen felsefe.
- 04:32Ütopyalar ve Yazarları
- Üçüncü soruda ütopyalar ve yazarları eşleştiriliyor.
- Campanella'nın "Güneş Ülkesi": tasarladığı toplumda kadın ve mal ortaklığını öne süren, bencillik ve kıskançlığı ortadan kaldırmaya çalışan.
- Platon'un "Devlet": tasarladığı toplumda toplumu besleyiciler, koruyucular ve yöneticiler diye üç sınıfa ayıran.
- Bacon'ın "Yeni Atlantis": tasarladığı toplumu dünyanın uçsuz bucaksız bir adasında kur'an, kimsenin haberi olmadığı bir yeri kur'an hayal eden ve ütopyanın temelini bilime dayandıran.
- Farabi'nin "Erdemli Şehir": tasarladığı toplumu sağlıklı bir insan vücuduna benzeten, devletin başına fazlasıyla önem veren.
- Adil Sasi'nin "Cesur Yeni Dünya": gelecekte teknik ve bilim o kadar çok ilerleyecek ki, insanın tüm değerlerini ortadan kaldıracak.
- Thomas More'un "Ütopya": tasarladığı toplumu bir adada kuran, 54 büyük kente ayıran, paranın olmadığı, özel mülkiyetin olmadığı, eşitliğin olduğu ütopya.
- George Orwell'ın "1984": tasarladığı toplumda herkesin gözetlendiği, özel hayatın yok edildiği, herkesin birbirini ihbar ettiği, korkunun egemen olduğu, dünyanın üç kampa bölündüğü.
- 06:52Hümanizm
- Hümanizm insanın merkeze alındığı, aklın ön plana çıkarıldığı bir yaklaşımdır.
- Rönesans'ta insanın özüyle dünyadaki yerinin ne olduğunu anlamaya çalışan çalışmalara hümanizm denilmiştir.
- Hümanizm İtalya'da ortaya çıkmış, temsilleri Petrarca, Erasmus, Montaigne ve Dante'dir.
- Hümanizm düşüncesi, ortaçağın domatik etkisinden insanı uzaklaştıran, antik Yunan felsefesine geri götüren ve bu geri dönüşte insanın ve evrenin yeniden yorumlanmasını içeren bir durumdur.
- Hümanizm, dinden bağımsız bir kültürü ortaya çıkarmaya çalışmaktadır.
- Hümanizm insana sevgi ve saygı temeli alan, din yerine insanı merkeze alan, sorgulayan, hoşgörüye dayanan, değişime açık bir düşüncedir.
- 07:5418. ve 19. Yüzyıl Felsefesinin Özellikleri
- 18. ve 19. yüzyıl felsefesinin beş temel özelliği: aklın gücüne güvenilmiş ve deneysel verilere önem verilmiştir.
- Siyasi ve dini her türlü otoriteye karşı çıkılmış, özgür düşünce anlayışı yaygınlaşmıştır.
- Laik bir dünya görüşü benimsenmiş, ana konu insan olarak ele alınmıştır.
- Sanat, felsefe ve edebiyatta önemli eserler verilmiş, aydın ve yazarlar sınıfı ortaya çıkmıştır.
- Gerçek olan doğada olandır ilkesi bu döneme hakimdir, Fransız Devrimi ve Sanayi Devrimi'nin ortaya çıkardığı sorunlar tartışılmıştır.
- Felsefede yeni birçok düşünce sistemi ve yaklaşım ortaya çıkmıştır.
- "Aklını kullanma cesareti göster" sloganı Kant'ın deyimi bu dönemin temel sloganı haline gelmiştir.
- 08:59Bilgi Problemi ve Temel Yaklaşımlar
- Altıncı soru 18. ve 19. yüzyılda tartışılan bilgi problemi ile ilgili olup, üç temel yaklaşımı içeriyor: rasyonalizm, empirizm ve kritizm.
- Rasyonalizme göre genel geçer bilginin kaynağı akıldır, duyu bilgisine güvenilmez, doğuştan bilgi gelir, yöntemi tümdengelimdir, ideal bilim matematik ve mantıktır, bu dönemde Descartes bu yaklaşımı tartışmıştır.
- Empirizme göre doğru ve güvenilir bilginin kaynağı duyu ve deneyimlerdir, akla güvenilmez, doğuştan bilgi gelmez, yöntemi tüme varımdır, ideal bilim fiziktir, bu dönemde Hume bu yaklaşımı tartışmıştır.
- Kritizm, rasyonalizm ve empirizmi uzlaştıran bir yaklaşım olup, Kant'ın temsilciliğinde bulunur.
- Kant'a göre bilgi hem akılla hem deneyle elde edilir, hem doğuştan gelir hem de sonradan elde edilir.
- Kant'a göre "bilgi deneyle başlar ama deneyden doğmaz", bilginin oluşmasında duyuların yanında akıl gereklidir.
- Kant'a göre "akıl olmadan deney, deney olmadan da akıl hiçbir işe yaramaz".
- 10:3818. ve 19. Yüzyıl Felsefesinde Ön Plan Aşan Konular
- Yedinci soru 18. ve 19. yüzyıl felsefesinde ön plana çıkan konular ve görüşleri yazmanızı istiyor.
- Dört temel konu
- 10:58Kant'ın Aydınlanma Felsefesi
- Kant'a göre aydınlanma, insanın kendi suçuyla düşmüş olduğu ergin olmama durumundan kurtulmasıdır.
- Ergin olmayış durumu, insanın kendi aklını bir başkasının kılavuzuna başvurmaksızın kullanmayışıdır.
- İnsanlar tembelliğinden ve korkaklığından dolayı kendi aklını kullanma cesareti göstermeyerek başkalarının yönlendirmesiyle hareket ederler.
- 11:41Aydınlanmanın Önemi
- Kant, aklını kullanmayan insanın düşünce ve kanatlarında başkalarına bağlı olduğunu belirtir.
- Aklını başkalarına veren insanlar düşünecekleri, karar verecekleri ve sorgulayacakları birine ihtiyaç duyarlar.
- Aydınlanmazken karanlık günler, aklını kullanmadığımız için ve başkasının güdümünde hareket ettiğimiz için ortaya çıkar.
- 12:22Aydınlanma İçin Gerekli Özellikler
- Aydınlanma için korkaklığı bırakıp cesareti göstermek ve tembelliği bir kenara atarak aklımızı kullanmak gerekir.
- Kendi aklımızı kullanmayarak çukura düşmüşsek, yine kendi aklımızı kullanarak bu çukurdan çıkabiliriz.
- Aklımızı ilk kullanmaya başladığımızda tökezleyebilir, yanlış yapabilir ve düşebiliriz, ancak kalkmayı bilmeli ve inatla aklımızı kullanmalıyız.