Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Ümit Ateş ve arkadaşı Kenan'ın 1981 yapımı Zübük filminin çekildiği Kırklareli Vize'deki yerleri ziyaret ettiği bir tur formatındadır. Film, Aziz Nesin'in 1961 yılı kitabından uyarlanmıştır.
- Video, Zübük filminin çekim yerlerini detaylı olarak tanıtmakta ve ardından filmin analizini sunmaktadır. İlk bölümde İbrahim Zübükzade'nin babası Zeybekzade Efendi'nin köyü, İbrahim Zübükzade'nin evi, gazeteci Yaşar'ın moteli, Kadir Ağa'nın evi gibi çekim yerleri gösterilirken, ikinci bölümde kahvehane, belediye binası, terzi dükkanı, demirci dükkanı, kale ve mezarlık gibi yerler tanıtılmaktadır. Son bölümde ise Zübük karakterinin özellikleri, filmdeki önemli sahneler ve günümüz siyasetine yansımaları incelenmektedir.
- Videoda ayrıca Zübük karakterinin 1950'lerde Sivas Su şehrinde belediye başkanlığı ve milletvekili olarak görev yapmış gerçek bir siyasetçiden ilham alınarak oluşturulduğu, yalan dolan, üçkağıtçılık, kurnazlık gibi marifetleri ve dinle alakası olmayan ama dini siyasete alet etmesi gibi özellikleri ele alınmaktadır. Filmdeki cami ve okul tartışması, parti içi kavgalar, Güneş Motel olayı gibi tarihsel referanslar ve Zübük'ün öz eleştiri yaptığı son sözleri de analiz edilmektedir.
- 00:30Zübük Filmi Hakkında Genel Bilgiler
- 1981 yapımı olan Zübük filmi, Aziz Nesin'in 1961 yılı "Zübük Kağan Gölgesindeki İt" adlı kitabından uyarlanmıştır.
- Kitapta Zübük'ün hikayesi her bir bölümde onun tarafından dolandırılmış başka birinin ağzından anlatılmaktadır.
- Zübük, Aziz Nesin tarafından üretilmiş bir sözcüktür ve kendi çıkarları için her yolu mübah sayan kişi, sözünde durmayan, üçkağıtçı, egoist, düzenbaz, ahlaksız, kalleş, namussuz, palavracı, dönek anlamlarına gelir.
- 01:28Filmin İçeriği ve Yapım Detayları
- Film zamanın ötesinde bir filmdir ve günümüz siyasetçilerinin birçoğunun hayat hikayesini işlemiştir.
- Filmin yönetmeni Kartal Tibet, yapımcısı Türker İnanoğlu, senaristi ise Atıf Yılmaz'dır.
- Filmde Kemal Sunal, Nevra Serezli, Metin Serezli, Kadir Savun, Bülent Kayabaş, Şemsi İnkaya, Ali Şen, Osman Alyanak, Alpay İzer ve daha birçok usta isim yer almıştır.
- 03:16Filmin Çekim Yerleri
- Kırklareli Vize Mehmet Akif Mahallesi'nde İbrahim Zübükzade'nin babası Zeybekzade Efendi'nin köyü olarak gösterilen yer bulunmaktadır.
- Zeybekzade Kara Yusuf Efe'nin sahnelerinin çekildiği yerde, Mehmet Akif Mahallesi Camisi'nin çatısı ve bahçe duvarı kısmen görülmektedir.
- Vize Otogar'da gazeteci Yaşar'la motelci Satılmışı kasabaya ilk geldikleri sahneler çekilmiştir.
- 06:23Filmin Diğer Çekim Yerleri
- İbrahim Zübükzade'nin evi olarak gösterilen evin yerine yeni yapı yapılmış, ancak evin dışındaki taş duvarı günümüze kadar gelmiştir.
- Kadir Ağa'nın evi olarak gösterilen ev yıkılmış, yerine apartman yapılmıştır.
- Vize Meydanı'nda filmin birçok sahnesinde cami, hükümet konağı binası ve Dadaş Kıraathanesi (filmde kahvehane olarak kullanılan yer) görülmektedir.
- 09:29Zübük Filminin Çekim Yerleri
- Zübük'ün domatesle kovalandığı sahnelerde kahvehanenin önünü görüyoruz, bu bina Ocak Başkanı seçildiği zaman halka sesleniş konuşması yapıldığı tarihi binanın yerine yeni yapılmış.
- İbrahim Zübükzade milletvekili mebus seçildikten sonra halk tarafından uğurlanırken bu kahvehanenin önünde "Benim siyasette gözüm yok, memlekete hizmet edeyim yeter" sözleri söylenmiştir.
- Tüm siyasi kulislerin ve dedikoduların yapıldığı kahvehanenin önünde kararlar alınmış, Zübük'ün yükselişi sağlanmıştır.
- 10:57Kahvehanenin İç Mekanı
- Kahvehanenin iç mekanında filmde görülen geyik boynuzu bulunmaktadır.
- Film çekildiğinde burada alan ve kalabalık vardı, çekim sırasında altı-yedi yaşındaki bir kişi şimdi kırksekiz yaşında.
- Burada "Pehlivan" ve "Zübük" filmleri çekilmiş, ayrıca "Körü" versiyonu da burada çekilmiş.
- 12:48Vize Belediyesi
- İbrahim Zübükzade belediye başkanı olduğu zaman balkon konuşmasını Vize Belediyesi balkonundan yapmıştır.
- Filmde oy kullanma sahneleri ve nikah sahneleri Vize Belediyesi binasında çekilmiştir.
- Şemsi İnkaya'nın (Terzi Cemal'in) dükkanı ve Nuri Bey Demirci Nuri'nin dükkanı filmde gösterilen sahnelerde kullanılmıştır.
- 15:05Vize Kalesi ve Mezarlık
- Filmde Mehmet Çavuş'un kuru sıkı top atışı ve gerçek top atışı yaptığı sahneler Vize Kalesi'nde çekilmiştir.
- Gerçek top atışı valiyi karşılamak için yapılmış ve kısa süreli bir paniğe neden olmuştur.
- Mezarlık sahnelerinin çekildiği mezarlık gösterilmiştir.
- 16:40Ankara Sahneleri
- Yaklaşık yedi-sekiz ay önce Ankara'da yapılan çekimlerle Zübük'ün Ankara sahnelerinin çekildiği yerler gösterilecektir.
- 18:11Zübük Karakterinin Kökeni
- Aziz Nesin, 1961 yılında "Zübük Knu Gölgesindeki İt" adlı kitabını yazmış, 1980 yılında çekilen film ise 1961'den 19 yıl sonra çekilmiş.
- Zübük karakteri, 1950'lerde Sivas Su şehrinde belediye başkanlığı ve milletvekili olarak görev yapmış gerçek bir politikacıdan ilham alınarak oluşturulmuştur.
- Bu siyasetçi yalan dolan, üçkağıtçılık ve kurnazlık gibi birçok marifeti olan, halka "vilayet yapacağız" yalanıyla umut aşılayan bir kişiydi.
- 19:32Zübük Karakterinin Özellikleri
- Zübük karakteri sadece Sivas Su'lu bir siyasiden ilham alınmış olsa da, çıkarcı siyasilerin ana karakteridir.
- Dinle alakası olmayan ama her fırsatta dini siyasete alet eden biridir.
- Günümüzde artık bir kişi değil, birilerinin yaşam tarzı ve dünya görüşüdür.
- 19:55Toplumun Zübük Olması
- Zübük'ün rüşvetçi, hırsız ve yalancı olduğunu halk biliyor ancak kendi çıkarları olduğu için ses çıkarmıyor.
- Siyasilerin yalan söylediğini, hırsızlık ve yolsuzluk yaptığını, dini siyasi çıkarları için kullandığını biliyoruz ancak kendi çıkarlarımız için onları destekliyoruz.
- Seçim zamanı da yine bu siyasileri seçiyoruz ve gücü, makamı, parası olana itibar gösteriyoruz.
- 20:37Cami ve Okul Tartışması
- Filmin en önemli sahnelerinden biri cami ve okul tartışması olan sahnedir.
- Aradan geçen onlarca yıla rağmen günümüzde de dini siyasi çıkarları doğrultusunda kullanan din tüccarları bulunmakta.
- Zübük, dinle alakası olmadığını "namazda adam vurulmaz, üstüne elin dinsiz şehit gider de millet bizi lanetler" sözleriyle göstermektedir.
- 21:21Avukat Burhan'ın İtibarsızlaştırılması
- Zübük, Avukat Burhan'ı bitirmek için cami yaptırma derneği toplantısına çağırır ve hoparlör açık halde cami yaptırma derneğinin başına geçmesini ister.
- Avukat Burhan, kasabada bir cami var, ikinci bir camiye gerek yok, onun yerine okul yapılması gerektiğini söyleyerek kendi siyasi hayatını bitirir.
- İnsanların inançları üzerinden yapılan siyasetin toplumda ne kadar etkili olduğunu görüyoruz.
- 22:08Çıkara Dayalı İlişkiler
- Film aynı zamanda çıkara dayalı insan ilişkilerinde işlemiş, her bir karakterin Zübük'ten ayrı bir beklentisi var.
- Zübük'ün herhangi bir dünya görüşü, ideolojisi veya inandığı bir davası yoktur.
- İki parti arasında seçim yaptığı ve hangi kapıdan içeri gireceği konusundaki konuşmasından bunu anlayabiliyoruz.
- 23:07Güneş Motel Olayı
- Filmde Zübük'ün bir otelde pazarlık yaptığı sahnelerde Güneş Motel olayını anlatmışlar.
- Güneş Motel olayı, 1977 genel seçimlerinde Adalet Partisi'nden milletvekili seçilen on bir vekilin partilerinden istifa edip Cumhuriyet Halk Partisi'ne geçmeleri olayıdır.
- Zübük'ün bir sahnede söylediği "namuslu adamlarla çalışmayacaksın ki çabuk köşeyi dönesin" sözü günümüzü anlatmaktadır.
- 24:10Zübük'ün Siyasi Yöntemleri
- Zübük'ün insanlara manidar bakışı vardır, yerlerde sürünen insanları görünce "ben miyim yoksa sizler misiniz?" diye sorgular.
- Demokrasi nutu üzerinden yaptığı konuşmasıyla amacını açıkça ortaya koyuyor: "aç gözünü doldur keseni demokrasi, demokrasi öyle bir şeydir ki tadından yenmez."
- Mezarlık sahnelerindeki diyaloglar ayrı bir efsanedir, "nafile namazı, muhalif adayı Avukat Burhan'ı seçmemekle en büyük sevabı işlediniz" diyerek din üzerinden inanç sömürüsü yapıyor.
- 25:05Rüşvet ve Siyaset
- "Ne demişler vergini verme, rüşvetini ver" dediği sahnede rüşvetin her kapıyı açtığını, rüşvet verenin vergisini veren vatandaştan devlet dairelerinde daha fazla iş yaptırabildiğini anlıyoruz.
- Zaman içerisinde Zübük karısını da kendisi gibi yapar, o da yalancı ve rüşvetçi olur.
- Rüşvet alırken "istemem, yan cebime koy" havasındadır ve rüşvet aldığı kişiye hakaret etmeyi ihmal etmez.
- 26:48Zübük'ün Son Mesajları
- Zübük'e verdikleri "Fuzuli İşler Bakanlığı" da o dönemde gereksiz yere açılan ve kapatılan bakanlıklara gönderme olmuş.
- Filmin en can alıcı ve en önemli mesajı Zübük'ün öz eleştiri yaptığı sözlerdir: "Hem bu memlekette bir tek Zübük ben miyim? Aslında hepimiz birer Zübüyüz."
- Zübüklerden kurtulmanın birinci çaresi önce kendimize bakmak, kendi Zübüklüğümüzden kurtulmaya çalışmaktır.