Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, otomobil uzmanı Halit Volkan ile yapılan bir röportajdır. Halit Volkan, Mercedes'in otomatik şanzımanlarını toplayabilen sayılı kişilerden biri olarak tanıtılıyor.
- Video, otomatik şanzımanların tarihçesini ve Türkiye'deki kullanımını anlatarak başlıyor, ardından günümüzde pazarda bulunan dört farklı otomatik şanzıman tipini (geleneksel tork konvertörlü, CVT, otomatikleştirilmiş manuel ve çift kavramalı DSG) detaylı şekilde karşılaştırıyor. Her şanzıman türünün avantajları, dezavantajları, bakım maliyetleri ve kullanım alanları hakkında bilgiler paylaşılıyor.
- Videoda ayrıca şehir içi kullanım, performans ve yakıt tüketimi açısından şanzıman türlerinin karşılaştırılması yapılmakta, DSG'nin doğru kullanım şekli ve sıkışık trafikte nasıl kullanılması gerektiği hakkında pratik tavsiyeler sunulmaktadır. Otomotiv sektöründeki geçmiş deneyimler ve gelecekte otomatik şanzımanların yaygınlaşacağı görüşü de konuşulmaktadır.
- 00:18Otomatik Şanzımanların Tarihi ve Gelişimi
- Türkiye'de otomatik şanzımanlarla ilgili bilgi kirliliği olduğundan, farklı otomatik şanzıman çeşitleri ve özellikleri hakkında bilgi verilecek.
- İlk seri üretim otomatik şanzıman 1949'da Amerika'da Kriter grubu tarafından "Flow" adıyla iki ileri şanzıman olarak ortaya çıkmış, şimdi on ileriye kadar gelinmiş.
- Otomatik şanzımanlar Amerika'da doğmuş, büyüyüp serpişmiş çünkü Amerika'da yollar genel olarak düz, tepe, yokuş ve viraj az, otomobiller büyük, konforlu ve 40'lı, 50'li, 60'lı yıllarda yakıt tüketimi endişesi yoktu.
- 02:38Otomatik Şanzımanların Avrupa ve Türkiye'deki Yaygınlaşması
- Avrupa ve Türkiye gibi ülkelerde otomatik şanzımanlar popüler olmadı çünkü ekonomileri, otomatik şanzımanların yakıt tüketimine getirdiği %10-20 ek maliyeti karşılamaktan yana değildi.
- İlk otomatik şanzımanlar virajlı, inişli çıkışlı yollarda problemliydi çünkü ayağınızı gazdan çektiğinizde vites büyütürken, virajı dönmek veya yokuş çıkmak için aynı devirde yüksek torkla gitmeniz gerekiyordu.
- 2000 yılına kadar Türkiye'de otomatik şanzıman alanlar kadınlar veya acemiler olarak görülürken, şimdi Türkiye'de satılan otomobillerin %65'i otomatik şanzımanla satılıyor.
- 07:31Otomatik Şanzımanların Gelişimi ve Çeşitliliği
- İlk otomatik şanzıman tork konvertörlü otomatik şanzıman ve yaklaşık 50 yıl boyunca tek tip şanzıman olarak kullanılmıştı.
- 1967'de DAF firması ilk defa CVT şanzımanı geliştirmiş ve Volvo gibi markalar da bu sistemden yararlanmıştır.
- Şu anda pazarda dört tane otomatik şanzıman tipi bulunuyor: geleneksel tork konvertörlü, CVT, otomatikleştirilmiş manuel (Easytronic) ve çift kavramalı otomatik şanzıman (DSG).
- 09:50Otomatik Şanzımanların Gelişimi
- Euro normlarının yükselmesiyle otomobil firmaları yakıt tüketimine olumlu etki eden şanzımanlar üzerinde çalışmaya başladılar.
- Son dönemde firmalar tekrar geleneksel otomatik şanzımanlara doğru dönmeye başladılar.
- Tork konvertörleri motor gücünün bir kısmını emerek gaz tepkilerinin gecikmesine neden olurdu.
- 10:31Tork Konvertörlü Şanzımanların Gelişimi
- Japonlar kilitlenebilir tork konvertörleri geliştirdiler ve bu teknoloji gaz tepkilerini hızlandırdı.
- Diğer otomatik şanzımanlar yakıt tüketimini düşürmek üzere piyasaya sürülmeye devam etse de, tork konvertörlü şanzımanlar uzun ömürlü olmaları ve elektronik sistemlerle hızlı vites geçişleri sağlamlarıyla tekrar tercih edilmeye başladı.
- 11:18Tork Konvertörlü Şanzımanları Kullanılan Markalar
- BMW, Mercedes, Peugeot, Citroen, DS ve Opel gibi markalar tork konvertörlü şanzımanları kullanıyor.
- PSA grubu çift kavramalı otomatik şanzıman modasına uymayıp tork konvertörlü şanzımanlara geri döndü.
- Ford da yeni Focus'ta geleneksel otomatik şanzımana dönüyor.
- 12:35Tork Konvertörlü Şanzımanların Avantajları
- Tork konvertörlü şanzımanlarda uzun ömür, kullanım rahatlığı, konfor ve hız gibi avantajlar bulunuyor.
- Otomobil satın alırken kullanım maliyeti önemli bir faktör olup, tork konvertörlü şanzımanlar bakım maliyeti açısından avantajlı.
- Tork konvertörlerde 200-250 bin kilometre kullanımda bakıma ihtiyaç duyulmuyor.
- 14:26Otomatikleştirilmiş Manuel Şanzımanlar
- Otomatikleştirilmiş manuel şanzımanlar aslında otomatik şanzıman değil, manuel şanzımanın vites değiştirilmesi için kullanılan bir elektro-hidrolik sistem.
- Bu şanzımanlar otomatik şanzımanlara göre daha hafif ağırlıkta ve yakıt tüketimi manuel şanzımanlı versiyondan daha düşük olabiliyor.
- Ancak konfor açısından vites değiştirirken selam verip gitmeye alışmanız gerekiyor ve programlanmış beyni yokuşlarda vitesi düşürmeyi reddedebiliyor.
- 16:41Yarı Otomatik Şanzıman Avantajları ve Dezavantajları
- Yarı otomatik şanzıman, acemiler için önerilen bir şanzıman tipi değildir.
- İstanbul'da sıkışık trafikte uzun mesafelerde kullanıldığında, debriyaj balatası aşırı ısınır ve sistem soğumayı bekler, bu nedenle yolun ortasında kalabilirsiniz.
- Yarı otomatik şanzıman, yakıt tüketimi odaklı olanlar için uygun olabilir ve diğer şanzımanlara göre daha uygun fiyatlıdır, ancak yokuşlarda ve virajlarda doğru vitesi seçememe sorunu yaşayabilirsiniz.
- 19:35CVT Şanzıman Sistemi
- CVT (Continue Variable Transmission), sürekli değişken oranlı aktarma sistemi olup, dişlili bir sistem değildir.
- Bu şanzımanda başlangıç ve bitiş oranı arasında sürekli değişen oranlar kullanılır, normal şanzımanlardaki sabit dişli oranları yoktur.
- CVT şehir içindeki kullanımlarda konforlu ve vites geçişlerinde sarsıntı yoktur, ancak performanslı kullanımda motor devri yüksek olmasına rağmen otomobil hızlı gitmez ve virajlı yollarda gaz tepkileri daha yavaş gerçekleşir.
- 23:36Çift Kavramalı Otomatik Şanzıman (DSG)
- Çift kavramalı otomatik şanzıman, aslında otomatik şanzıman değil, otomatikleştirilmiş manuel şanzımandan iki tane yan yana olup, biri kullanılırken diğeri hazır bekletilir.
- Bu sistem Porsche tarafından 1978-1979 yıllarında Leman yarışları için geliştirilmiş, Volkswagen'ın Porsche'yi satın almasından sonra yaygınlaşmıştır.
- Çift kavramalı otomatik şanzımanda iki tane baskı balatası, iki tane seçici ve iki tane priz vardır, bu sayede çok kısa sürede vites değiştirmek mümkündür.
- 25:57DSG Şanzımanının Avantajları ve Dezavantajları
- DSG şanzımanı çok hızlı vites değişimleri sağlar ve Volkswagen grubu bu segmentte en iyisidir.
- DSG şanzımanı sportif ve konforlu kullanım için idealdir, 7. viteste giderken 4'e düşürme gibi hızlı vites değişimleri yapabilir.
- Otomatikleştirilmiş manuel ve çift kavrama otomatik şanzımanlar, normal kavramalı olduğu için geri kaydırma sorunu yaşar ve frenlerin kullanılması gerekir.
- 27:14Geri Kaydırma Sorunu ve Çözümleri
- DSG şanzımanında, durduğunuzda ayağını frenden kaldırıp gaza basana kadar yaklaşık 1,5-2 saniye frenler basılı tutulur.
- Bazı markalar bu ayarını doğru yapamadığı için gaza basıldığında arabanın arkasının oturması ve balata sorunları yaşanabilir.
- Yokuş yukarı geri geri park etmek bu tip şanzımanlarla zorlaşır, küçük gaz hareketlerinde titremeler yapar ve konforu olumsuz etkiler.
- 29:32DSG Şanzımanının Performans Avantajları
- DSG şanzımanı, manuel şanzımandan daha hızlı ve daha iyi yakıt tüketimi sunar.
- İlk çıkan DSG şanzımanları ıslak kavrama (sıcaklığı soğutulur) sistemine sahipti, daha sonra kuru kavrama (soğutulmaz) sistemine geçildi.
- Kuru kavrama tipi daha az alana ihtiyaç duyuyor ve maliyeti daha düşük, bu nedenle pazarlama savaşlarında tercih ediliyor.
- 31:02DSG Şanzımanının Bakım ve Kullanım Sorunları
- Kullanımı bilmeden kullanıldığında, 15-20 bin kilometre sonra balatalar bitebilir.
- Sıkışık trafikte sürekli vites değiştirme ve yarım debriyaj yapma, şanzımanı ısındırır ve mekatronik ünitesini bozabilir.
- Sıkışık trafikte iyi kullanım için sadece birinci vites kullanmak veya sport modunu kullanmak önerilir, uzun beklemelerde ise şanzımanı boşaltmak gerekir.
- 33:19CVT Şanzımanı Hakkında
- CVT şanzımanı, performans meraklısı olmayanlar için ve şehir içi ağırlıklı kullanım için uygun olabilir.
- Sıkışık trafikte CVT şanzımanı problem çıkarmaz, ancak bazı markalarda üretim hataları olabilir.
- 33:43Otomatik Şanzıman Türleri
- Konuşmacılar yarı otomatik şanzıman kavramını tartışıyor ve konuşmacı biri otomatik şanzımanların hepsini aynı şekilde değerlendiriyor.
- İztronic, DSG, CVT ve tork konvertörlü şanzımanlar arasında tercih yapılıyor ve konuşmacı tork konvertörlü şanzımanın bakım maliyetinin düşük olduğunu, kolay kolay bozulmadığını belirtiyor.
- Manuel şanzımanlarda balata değişimi sık olabiliyor, konuşmacı bir müşterisinin 4000 km'de balata değiştirmeye geldiği örneğini veriyor.
- 35:28Şanzıman Bakımı ve Gelecek
- Tork konvertörlü ve CVT şanzımanlar gelecekte daha fazla kullanılacak, diğer şanzıman türleri ise devre dışı kalacak.
- Konuşmacı, elektrikli araçların yaygınlaşmasına rağmen 20-30 yıl daha hibrit ağırlıklı otomobillerle devam edileceğini düşünüyor.
- Otomotiv sektöründe "dinozorlar toplantısı" adı verilen bir toplantı yapıldığı ve bu toplantılardan öğrenecek çok şeyin olduğu belirtiliyor.
- 37:02Otomotiv Geçmişi ve Şanzıman Tercihi
- Konuşmacı, günümüzdeki kolaylıkla karşılaştırıldığında, geçmişte otomotiv sektöründe çok zor şartlarda çalışıldığını anlatıyor.
- Konuşmacı artık otomatik şanzıman tercih ettiğini, özellikle İstanbul trafiğinde avantajlı olduğunu belirtiyor.
- Vites sayısı arttıkça oranlar birbirine yaklaşarak anlam kaybettiği ve bu durumun şehirler arası yolculukta faydasız olabileceği vurgulanıyor.