ZeminMekaniği

Taşıma gücü hesabı için kullanılan formüller, kazık temeller ve genel zemin taşıma gücü hesaplamaları olmak üzere iki ana kategoriye ayrılır. Kazık temellerde taşıma gücü hesabı için Terzaghi formülü yaygın olarak kullanılır ve bu formül iki bileşenden oluşur: 1. Uç Direnci (Qp): Kazığın ucundaki zeminin birim taşıma kapasitesi (qf) ve kazığın en kesit alanı (Ap) kullanılarak hesaplanır: Qp = qf × Ap. 2. Sürtünme Direnci (Qs): Kazık boyunca yer alan zemin tabakalarının birim sürtünme dirençleri (fs) ve kazığın bu tabakalardaki çevre alanları (As) ile hesaplanır: Qs = fs × As. Genel zemin taşıma gücü hesabında ise TS 500 ve TBDY 2018 standartları esas alınarak kesit hesabı (taşıma gücüne dayalı) yapılır.

Zemin taşıma gücü hesabı için aşağıdaki adımlar izlenir: 1. Zemin Araştırması ve Sınıflandırma: Zemin etüt raporları ve geoteknik incelemelerle zemin sınıfı belirlenir, zemin tipi ve özellikleri değerlendirilir. 2. Testler ve Veri Toplama: Sondaj ve laboratuvar testleri ile zemin özellikleri ve taşıma kapasiteleri belirlenir. 3. Formüllerin Kullanımı: TBDY 2018 gibi yönetmelikler, zemin taşıma gücünü hesaplamak için çeşitli formüller sunar. 4. Güvenlik Faktörleri: Hesaplamalara güvenlik faktörleri eklenir ve zemin üzerindeki yapı yükleri, yer altı su seviyeleri gibi çevresel faktörler göz önünde bulundurulur. 5. Temel Tasarımı: Zemin taşıma gücüne göre uygun temel tipi (şerit temel, kazık temel vb.) ve boyutu seçilir. Alternatif olarak, plaka yükleme deneyi gibi arazi yöntemleri de kullanılarak zemin taşıma gücü belirlenebilir.

Zemin mekaniği için önerilen bazı kitaplar şunlardır: 1. "Zemin İyileştirme ve Güçlendirme" - Prof. Dr. M. Ufuk Ergun. 2. "Derin-Zemin Karıştırma Yöntemi" - A. Orhan Erol ve Özgür Kuruoğlu. 3. "Geoteknik Mühendisliğinde Saha Deneyleri" - Prof. Dr. Orhan Erol, Dr. Zeynep Çekinmez Bayram. 4. "Zemin Mekaniği Problemleri" - Fazıl Kip, Vahit Kumbasar. 5. "Zemin Mekaniği" - Kutay Özaydın. Bu kitaplar, zemin mekaniği konularında derinlemesine bilgi sunmaktadır.

Şev duraysızlığı, yamacı oluşturan kaya birimlerinin veya zeminlerin, kesme kuvveti ve/veya yer çekimi etkisi ile eğim boyunca aşağı doğru hareket ederek dengeye ulaşıncaya kadar konumlarının değişmesi durumudur.

Geoteknik dersinde işlenen konular şunlardır: 1. Zemin Mekaniği: Zeminlerin mühendislik özellikleri ve davranışları, zeminlerin sınıflandırılması. 2. Temel Mühendisliği: Temel türleri, tasarım kriterleri ve uygulama yöntemleri. 3. Zemin İyileştirme Teknikleri: Zayıf zeminlerin güçlendirilmesi ve stabilizasyon yöntemleri. 4. Geoteknik Deprem Mühendisliği: Deprem mühendisliği, sismik yükler ve zemin-yapı etkileşimi. 5. Arazide Yapılan Deneyler: SPT, CPT, Presiyometre, Dilatometre ve Veyn deneyleri gibi saha çalışmaları. 6. Bilgisayar Destekli Analiz ve Modelleme: Geoteknik yapıların analizi ve tasarımı için yazılım kullanımı. Ayrıca, geoteknik derslerinde proje yönetimi, çevre etki değerlendirmesi ve toplumsal fayda gibi konular da ele alınabilir.

Zemin mekaniği konsolidasyon deney sonuçlarına göre hesaplanan parametreler şunlardır: 1. Sıkışabilirlik: Zeminin sıkışabilirliği ve birincil konsolidasyon hızı. 2. Önkonsolidasyon basıncı: Cc ve Cr gibi oturma ve kabarma katsayıları. 3. Permeabilite: İlgili gerilme kademesinde permeabilite. 4. Oturma zaman hesabı: t90 ve t50 katsayıları. 5. İkincil sıkışma hızı ve şişme özellikleri. Ayrıca, konsolidasyon deneyleri, zeminlerin hacimsel değişimlerini ve deformasyonlarını da belirler.