YağışTürleri

Sağanak yağış, aniden başlayan ve genellikle kısa süren şiddetli yağmur anlamına gelir.

Karla karışık yağmur, atmosferdeki sıcak ve soğuk hava kütlelerinin etkileşimi sonucu oluşur. Bu süreç şu şekilde gerçekleşir: 1. Yükselme: Su buharı, kış mevsiminde yeryüzünden atmosferin üst katmanlarına doğru yükselir. 2. Donma: Bu katmanlarda hava sıcaklığı çok düşük olduğu için su buharı, sıvı hale geçmeden doğrudan buz kristallerine dönüşür. 3. Birleşme: Buz kristalleri birleşerek kar tanelerini oluşturur. 4. Erime: Kar taneleri, yere yakın sıcak hava katmanlarından geçerken bir kısmı erimeye başlar ve bu da karla karışık yağmurun oluşmasına neden olur.

Dolu, atmosferdeki belirli koşullar altında, genellikle ilkbahar ve yaz aylarında yağar. İşte dolu yağışının oluşma nedenleri: 1. Cumulonimbus (Cb) bulutları: Dolu, bu tür bulutların alt kısımlarında oluşur. 2. Hava akımları: Yükselen sıcak ve kuru hava, donma derecesinde bulunan hava akımına girerek aniden soğur ve nemlenir. 3. Donma süreci: 0 ile -40 derece arasındaki hava ile karşılaştığında su damlaları donmaya başlar ve dolu taneleri oluşur. 4. Bulut içinde gezinme: Dolu taneleri, bulutların içinde dolaşarak daha fazla katman biriktirir ve büyür. 5. Yerçekimi etkisi: Ağırlaşan dolu taneleri, yerçekiminin etkisiyle yeryüzüne iner.

Konvansiyonel (yükselim) yağış ve orografik yağış arasındaki temel fark, oluşum şekilleridir. Konvansiyonel yağış, ısınan hava kütlesinin yükselmesi ve soğuması sonucu oluşur. Orografik yağış ise denizden gelen nemli hava kütlelerinin, karada bir dağ yamacı boyunca yükselip soğuması ve yoğunlaşması sonucu oluşur.

Kış aylarında yağan kar ve yağmura sırasıyla "kar" ve "sulusepken" denir.

Dolu yağışı, atmosferdeki su damlacıklarının soğuk hava katmanlarında donarak buz tanelerine dönüşmesiyle meydana gelir. Bu durumun oluşmasında aşağıdaki unsurlar rol oynar: 1. Ani Sıcaklık Farkları: Sıcak ve soğuk hava akımlarının ani karşılaşması, dolunun oluşmasının temel sebeplerinden biridir. 2. Kümülonimbus Bulutları: Atmosferdeki en yoğun ve yüksek bulut türlerinden olan kümülonimbus, dolunun oluşumunda kritik bir rol oynar. 3. Atmosferik Basınç Farkları: Atmosferdeki yoğun basınç farkları, dolu tanelerinin hızla oluşup yeryüzüne düşmesine neden olur. Dolu yağışı genellikle ilkbahar ve yaz aylarında, fırtına ve ani hava değişikliklerinin sık yaşandığı dönemlerde daha yaygın görülür.

Donan yağmur, havada kar şeklinde başlayan yağışın yere düşerken yağmura dönmesi, ancak yer seviyesine yakın hava 0 derecenin altında ise yere temas eder etmez donmaya başlaması durumudur.

Kar ve yağmurun aynı anda yağması durumuna sulusepken denir.

Dolu, fırtınalı havalarda oluşan buz parçacıklarıdır ve aşağıdaki görsel süreçle oluşur: 1. Fırtınalı bulutlar: Güçlü rüzgarlar ve soğuk hava içeren bulutlar, su damlacıklarını yukarı doğru iter. 2. Buz tabakaları: Su damlacıkları, bulutların üst kısımlarında donarak buz tabakaları oluşturur. 3. Tekrar yukarı itilme: Rüzgarlar bu buz parçacıklarını tekrar yukarı iter ve her seferinde yeni bir buz tabakası eklenir. 4. Yer çekimi etkisi: Buz parçacıkları yeterince ağırlaştığında, yer çekimi onları aşağıya çeker ve dolu olarak yeryüzüne düşer.

Dolu yağması için havanın çok soğuk olmaması gerekir.

Dolu ve sağanak yağış farklı hava olaylarıdır: 1. Dolu: Troposferdeki güçlü hava hareketleri sırasında su damlacıklarının donarak buz taneleri haline gelmesiyle meydana gelen bir yağış türüdür. 2. Sağanak Yağış: Kısa süreli, ani ve yoğun yağışlara verilen isimdir.

Savan yağışları, konveksiyonel (yükselim) yağışlar olarak bilinir.

Yağmur ve kar gibi yağışlara meteorolojide yağış denir.

Dolu kelimesi iki ana anlamda kullanılabilir: 1. Meteoroloji terimi: Havada su buğusunun birden yoğunlaşıp katılaşmasından oluşan, türlü irilikte, yuvarlak veya düzensiz biçimli saydam buz parçaları durumunda yere hızla düşen bir yağış türünü ifade eder. 2. Diğer anlamlar: - Ön ad: İçi boş olmayan, dolmuş, meşbu, boş karşıtı. - Alkollü içecekler: İçki doldurulmuş bardak. - Deyimler: Gözleri dolu dolu olmak, kemeri dolu olmak gibi ifadelerde kullanılır. - Tornacılık terimi: Delik açılmamış gereç.

Cephe ve orografik yağış arasındaki temel farklar şunlardır: 1. Cephe Yağışı: Farklı sıcaklık ve nem özelliklerine sahip hava kütlelerinin karşılaşması sonucu oluşur. 2. Orografik (Yamaç) Yağışı: Nemli hava kütlesinin bir dağ yamacına doğru yükselmesi sonucu oluşur.

Hafif kar yağışı, küçük ve seyrek kar tanelerinin yavaşça düşmesiyle oluşan, genellikle düşük nem oranına sahip soğuk havalarda görülen bir yağış türüdür. Bu tür kar yağışları, kısa süreli bir kar örtüsü oluşturabilir ve genellikle ulaşımı fazla etkilemez.

Orografik yağış, nemli hava kütlesinin bir dağ yamacına doğru yükselmesi sonucu meydana gelen yağış türüdür. Bu yağışın oluşum süreci şu şekildedir: 1. Nemli hava, dağ yamaçlarına çarptığında yükselmek zorunda kalır. 2. Yükseklik arttıkça sıcaklık düşer, bu da su buharının yoğunlaşarak bulutları ve ardından yağışı oluşturmasına yol açar. Orografik yağışlar, dağlık alanlarda sıkça görülür ve Türkiye'de Karadeniz Bölgesi buna örnek olarak verilebilir.

Kar yağışını en iyi tespit eden radar, meteoroloji radarı veya hava radarı olarak adlandırılan özel radar türleridir.

Bulutlardan çeşitli yağış türleri yağabilir: 1. Stratus Bulutları: Genellikle hafif yağmur veya sis gibi yağışlara neden olur. 2. Nimbostratus Bulutları: Yoğun yağışlara yol açan, kalın ve koyu gri görünümlü bulutlardır. 3. Cumulonimbus Bulutları: Şiddetli fırtınalar, gök gürültülü yağmurlar ve dolu gibi yoğun hava olaylarına neden olur. 4. Cirrus Bulutları: Genellikle buz kristallerinden oluşur ve yağış bırakmaz, ancak diğer bulutlarla bir arada görüldüğünde yağışın habercisi olabilir.

Çisenti ve yağmur arasındaki temel farklar şunlardır: 1. Damlacık Boyutu: Çisenti, toz gibi ince damlacıklardan oluşur ve damlacıkların çapı 0.5 milimetreden daha küçüktür. Yağmur damlaları ise daha büyüktür. 2. Yağış Şiddeti: Çisenti yağışının şiddeti oldukça düşüktür, saatte 0,01 mm'den daha azdır. Yağmur ise daha şiddetli bir yağış türüdür. 3. Yoğuşma Noktası: Çisenti, stratüs bulutlarında birikir ve bu bulutlardan yeryüzüne düşer.