Vadeliİşlemler

VİOP (Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası) işlemleri genellikle yüksek riskli olarak kabul edilir. Risk faktörleri şunlardır: - Kaldıraç riski: Kaldıraç, kazanç potansiyelini artırırken aynı zamanda kayıp riskini de yükseltir. - Fiyat dalgalanmaları: Piyasa koşullarına bağlı olarak fiyatlarda ani hareketler yaşanabilir. - Likidite riski: Bazı dayanak varlıklarda yeterli likidite olmayabilir, bu da işlemlerin gerçekleştirilmesini zorlaştırabilir. - Karşı taraf riski: İşlem yapılan tarafın taahhütlerini yerine getirmeme riski bulunur. Yatırım yapmadan önce piyasa bilgisi, analiz yeteneği ve risk yönetimi stratejileri geliştirmek önemlidir.

Long short miktarı bilgilerini almak için aşağıdaki API'ler kullanılabilir: 1. Binance REST API: Binance'in USDⓈ-M vadeli işlemler piyasası için Long/Short Ratio API'si mevcuttur. 2. Coinalyze API: Coinalyze platformunda da long/short oranı verileri sunulmaktadır. 3. Bybit API: Bybit borsasının API'sinde de long short ratio endpoint'i bulunmaktadır.

Coin türevleri, genellikle temel bir varlık üzerinden türetilmiş ve fiyatı bu varlığa bağlı olarak değişen dijital para birimleridir. İşte bazı popüler coin türevleri: 1. Bitcoin Vadeli İşlemleri (BTC): Bitcoin'in fiyatı üzerinden türetilmiş vadeli işlem sözleşmeleridir. 2. Ethereum Vadeli İşlemleri (ETH): Ethereum'un fiyatına endeksli vadeli işlemlerdir. 3. Ripple Vadeli İşlemleri (XRP): Ripple'a dayalı vadeli işlemlerdir. 4. Litecoin Vadeli İşlemleri (LTC): Litecoin fiyatına endeksli vadeli işlemlerdir. Ayrıca, token adı verilen ve kendi blockchain'leri olmayan, başka bir blockchain üzerinde yer alan kripto paralar da coin türevleri arasında yer alır.

Store hedge, finansal piyasalarda riskten korunma stratejisi olarak kullanılır. Store hedge'in yaptığı işler: - Vadeli işlemler (futures): Yatırımcılar, belirli bir varlığı gelecekte sabit bir fiyattan alma veya satma hakkını elde eder. - Opsiyonlar (options): Yatırımcılara, belirli bir varlığı sabit bir fiyattan alma veya satma hakkı verir, ancak bu hakkı kullanmak zorunlu değildir. - Swap işlemleri: İki tarafın finansal araçlarını belirli koşullarla değiştirdikleri bir işlemdir. Bu yöntemler, döviz kurları, faiz oranları, emtia ve hisse senedi fiyatlarındaki dalgalanmalara karşı korunmak için kullanılır.

VİOP 3 ay vadeli ifadesi, Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası'nda (VİOP) üç aylık bir vadeye sahip olan sözleşmeleri ifade eder. Bu tür sözleşmeler, belirli bir varlığın (hisse senedi, döviz, emtia vb.) üç ay sonra, önceden belirlenmiş bir fiyat üzerinden alım veya satımını sağlar.

Trive'de akşam seansı, Borsa İstanbul'da VİOP (Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası) için 19:00 - 23:00 saatleri arasında gerçekleştirilir.

Önceki gün fiyatını hesaplamak için, vadeli işlem sözleşmelerinde kullanılan yönteme göre aşağıdaki adımlar izlenir: 1. Seans sona ermeden önceki son 10 dakika içerisinde gerçekleştirilen tüm işlemlerin miktar ağırlıklı ortalama fiyatı belirlenir. 2. Eğer son 10 dakika içerisinde 10’dan az işlem yapıldıysa, seans içerisinde geriye dönük olarak bulunan son 10 işlemin miktar ağırlıklı ortalama fiyatı alınır. 3. Seans içerisinde 10’dan az işlem yapıldıysa, seans içerisinde gerçekleştirilen tüm işlemlerin miktar ağırlıklı ortalama fiyatı kullanılır. 4. Seans içerisinde hiç işlem yapılmamışsa, bir önceki günün uzlaşma fiyatı günlük uzlaşma fiyatı olarak belirlenir. Bu yöntemler, genel bir hesaplama yaklaşımı olup, farklı durumlarda farklı yöntemler de uygulanabilir.

Merkez Bankası depo ihaleleri şu zamanlarda düzenlenmektedir: 30 günlük vadeli ihaleler: 24 Ocak 2025 tarihinden itibaren ihtiyaç duyulduğunda düzenlenmeye başlanmıştır. Gecelik ve haftalık vadeli ihaleler: Sürekli olarak yapılmaktadır.

"Viop'ta Vadeli İşlemler" kitabı, Adil Altaş tarafından yazılmış olup, 220 sayfadan oluşmaktadır.

VİOP (Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası) vadeleri, işlem gören sözleşme türüne göre değişiklik gösterir. İşte bazı önemli vadeler: Endeks Vadeli İşlem Sözleşmeleri: Şubat, Nisan, Haziran, Ağustos, Ekim ve Aralık vadelidir. Döviz Vadeli İşlem Sözleşmeleri: TL/Dolar, TL/Euro ve Euro/USD çapraz kur sözleşmeleri, her ay yenilenen periyotlarda işlem görür. Kıymetli Maden Vadeli İşlem Sözleşmeleri: Altın ve Dolar/Ons sözleşmeleri, Şubat, Nisan, Haziran, Ağustos, Ekim ve Aralık vadelidir. Emtia Vadeli İşlem Sözleşmeleri: Ege Pamuk ve Anadolu Kırmızı Buğday sözleşmeleri, işlem tarihini takip eden yıl içindeki Mart, Mayıs, Temmuz, Ekim ve Aralık aylarına ait sözleşmeler olarak işlem görür.

Rollover stratejisi, finansal piyasalarda pozisyonların sürekliliğini sağlamak için kullanılan bir yöntemdir. Rollover stratejisi adımları: 1. Mevcut pozisyonun kapatılması: Eski sözleşmenin sona ermesi için mevcut pozisyon satılır. 2. Yeni pozisyonun açılması: Aynı anda, daha uzun vadeli yeni bir sözleşme satın alınır. Dikkat edilmesi gereken faktörler: - Fiyat farkı: Eski ve yeni sözleşmeler arasındaki fiyat farkı, rollover maliyetini veya kazancını belirler. - Piyasa koşulları: Düşük likidite ve yüksek volatilite, rollover işlemlerinde risk oluşturabilir. - Risk yönetimi: Stop-loss emirleri gibi risk azaltma araçları kullanılmalıdır. Profesyonel danışmanlık: Yeni başlayanlar veya stratejiden emin olmayanlar için finansal danışman veya deneyimli bir trader ile görüşmek faydalı olabilir.

Teminat tamamlama çağrısı (margin call), vadeli işlem sözleşmelerinde, yatırımcının hesabındaki teminatın, açık pozisyonlardan doğan zararlar nedeniyle başlangıç teminatı seviyesinin altına düşmesi durumunda yapılan çağrıdır. Bu durumda, yatırımcının temerrüde düşmemek için teminatını tekrar en az başlangıç teminatı seviyesine yükseltmesi veya yeterli sayıda açık pozisyonunu kapatması gerekmektedir.

Vadeli işlemler, yüksek risk içeren finansal enstrümanlardır. Bu riskin başlıca nedenleri şunlardır: 1. Kaldıraç Kullanımı: Vadeli işlemler, yatırımcıların daha az sermaye ile daha büyük pozisyonlar açmasına olanak tanır, bu da hem kârları hem de zararları artırır. 2. Piyasa Oynaklığı: Vadeli işlem sözleşmeleri, fiyatların hızlı ve öngörülemez şekilde dalgalanmasına neden olabilecek piyasa koşullarına tabidir. 3. Teminat Riski: Açık pozisyonlar için yeterli teminatın hesapta bulundurulması gerekmektedir, aksi takdirde teminat tamamlama çağrısı ile karşılaşılabilir. 4. Likidite Sorunları: Bazı dayanak varlıklarda yeterli likidite olmayabilir, bu da işlemlerin gerçekleştirilmesini zorlaştırabilir. Risk yönetimi için, vadeli işlem yapmadan önce iyi bir piyasa bilgisi ve analiz yeteneği geliştirmek önemlidir.

Altın vadeli işlem yapmak için aşağıdaki adımlar izlenebilir: 1. Aracı kurum seçimi: Borsa İstanbul'da vadeli işlem yapabilmek için VİOP işlemlerine aracılık yetki belgesi bulunan bir aracı kurumda VİOP müşteri hesabı açılmalıdır. 2. Platform erişimi: Aracı kurumun web sitesi üzerinden VİOP işlem platformuna kullanıcı bilgileri ve kurum şifresi ile giriş yapılır. 3. İşlem yapma: Anlık fiyatlar üzerinden altın vadeli işlem sözleşmesinde pozisyon alınabilir. Altın vadeli işlem türleri: Dolar/Ons Altın Vadeli İşlem Sözleşmesi (XAUUSD). Sürekli Altın Vadeli İşlemleri. İşlem stratejileri: Uzun pozisyon: Altın fiyatlarının yükseleceği beklentisiyle belirli bir vadede altın alma taahhüdü. Kısa pozisyon: Altın fiyatlarının düşeceği beklentisiyle belirli bir vadede altın teslim etme yükümlülüğü. Risk yönetimi: Kaldıraç kullanımı potansiyeli artırırken riski de yükseltir, bu nedenle dikkatli olunmalıdır.

VİOP teminatı, Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası'nda (VİOP) işlem yapabilmek için yatırımcıların hesaplarında bulundurması gereken başlangıç teminatı ve sürdürme teminatı olarak ikiye ayrılır. - Başlangıç teminatı, bir sözleşmede pozisyon açabilmek için yatırılması gereken minimum tutarı ifade eder. - Sürdürme teminatı, pozisyonun açık kalabilmesi için hesapta bulunması gereken en düşük seviyeyi belirtir. Bu teminatlar, piyasa risklerini yönetmek ve karşı taraf riskini minimize etmek amacıyla Takasbank tarafından belirlenir.

Funding oranı, sürekli vadeli işlem piyasalarında 8 saatte bir sıfırlanır.

OKX vadeli fonlama oranı, aşağıdaki formülle hesaplanır: Fonlama Oranı = Prim Endeksi + Faiz Oranı. Prim Endeksi, sürekli vadeli işlem fiyatı ile spot fiyat arasındaki farkı ölçer. Bu oranlar genellikle her sekiz saatte bir tahsil edilir veya kredilendirilir, ancak bu sıklık borsaya bağlı olarak değişebilir.

VİOP 30 kapanış fiyatı, işlem günü sonunda vadeli işlem sözleşmelerinin değerlemesinde kullanılan uzlaşma fiyatı olarak hesaplanır. Hesaplama yöntemi: 1. BIST 30 endeks değerinin 1000'e bölünmesi. 2. Bulunan değerin virgülden sonra üç basamak alınarak tanımlanması.

Türev ve vadeli işlem arasındaki temel fark, türevlerin değerini başka bir dayanak varlığın değerine bağlı olan finansal araçlar olması, vadeli işlemlerin ise belirli bir emtia veya finansal aracın gelecekte belirli bir tarihte önceden belirlenmiş bir fiyattan satın alınması veya satılması için yapılan anlaşmalar olmasıdır. Özetle: - Türevler: Organize veya tezgah üstü piyasalarda işlem görebilir, standart veya özelleştirilebilir. - Vadeli işlemler: Sadece borsalarda işlem görür, sözleşmeler standart boyutlardadır ve takas kurumu garantisi altındadır.

Teminatın yatırılmaması halinde, farklı durumlarda farklı sonuçlar doğurabilir: 1. Hukuk Davalarında: Teminatın yatırılmaması, davanın usulden reddine neden olur. 2. İcra Hukukunda: İhaleye katılan alıcının en yüksek teklifi verip de ihale bedelini yatırmaması durumunda, alınan teminat iade edilmez ve öncelikle satış masraflarından düşülmek üzere hak sahiplerine alacaklarına mahsuben ödenir. 3. Vadeli İşlemlerde: VİOP'ta (Vadeli İşlemler ve Opsiyon Piyasası) sürdürme teminatının yatırılmaması durumunda, pozisyon otomatik olarak kapatılır ve temerrüde düşme riski doğar.