Türküler

"Adanalı Kız" türküsünün hikayesi XIX. yüzyılın sonlarında geçmektedir. Erenköylü Ruhiye Hanım, Adanalı Yiğenizade Sadi Bey'e aşık olur ancak aşkını kimseye açamaz. Ruhiye Hanım'ın babası, sarayda tersane nazırı olan Muhittin Paşa, dedikodulardan rahatsız olur ve kızını evden dışarı çıkartmaz.

Hekimoğlu türküsü ve hikayesi, Ordu, Fatsa ve Ünye yöresine aittir. Hikayesi ise şu şekildedir: Hekimoğlu, fakir bir ailenin çocuğu olup, Narin isimli bir kıza aşık olur. Gürcü Bey, Hekimoğlu'nu yakalatmak için olmadık iftiralar atar ve sonunda Hekimoğlu dağlara çıkar. Sonunda, Gürcü Bey ile yaptığı çatışma sırasında atının üzerinde vurulur ve ağır yaralı olarak Ordu'ya kadar gelir.

En güzel türküleri söyleyen bazı sanatçılar şunlardır: 1. Aşık Veysel: "Uzun İnce Bir Yoldayım" gibi eserleriyle tanınır. 2. Musa Eroğlu: "Mihriban" ve "Telli Turnam" gibi türküleriyle bilinir. 3. Neşet Ertaş: "Gönül Dağı" ve "Neredesin Sen" gibi türküleriyle ünlüdür. 4. Selda Bağcan: "Gesi Bağları" ve "Adaletin Bu Mu Dünya" gibi parçalarıyla tanınır. 5. Yavuz Bingöl: "Sarı Gelin" türküsünü seslendirmiştir. Ayrıca, Erkan Oğur, Erdal Erzincan, Belkıs Akkale gibi sanatçılar da Türk halk müziğinin önemli yorumcularındandır.

Çayır Çimen Geze Geze türküsünün hikayesi genellikle bir genç oğlan ile bir genç kız arasındaki aşka dayanır. Rivayetlere göre, bu iki genç bir çayırda karşılaşırlar ve birbirlerine aşık olurlar. Sonunda, genç oğlan kızın kapısına dayanır ve çayırda tanıştıklarını hatırlatmak ve anıları yad etmek için doğaçlama olarak "Çayır çimen geze geze" türküsünü söylemeye başlar.

"Bu Dere Baştan Başa" türküsü, Diyarbakır yöresine aittir.

En çok sevilen halk türkülerinden bazıları şunlardır: 1. Aşık Veysel - Uzun İnce Bir Yoldayım. 2. Musa Eroğlu - Mihriban. 3. Resul Dindar - Hekimoğlu. 4. Yavuz Bingöl - Sarı Gelin. 5. Neşet Ertaş - Gesi Bağları. 6. Anonim - Yemen Türküsü. 7. Hacı Taşan - Allı Turnam. 8. Şahin Gültekin - Çökertme. 9. Selda Bağcan - Yiğidim Aslanım. 10. Tolga Çandar - Harmandalı.

En güzel eski türküleri söyleyen bazı sanatçılar şunlardır: Aşık Veysel - "Uzun İnce Bir Yoldayım". Musa Eroğlu - "Mihriban". Resul Dindar - "Hekimoğlu". Yavuz Bingöl - "Sarı Gelin". Zülfü Livaneli - "Leylim Ley". Haluk Levent - "Çemberimde Gül Oya". Neşet Ertaş - "Gesi Bağları". Kazım Koyuncu - "Divane Aşık Gibi". Selda Bağcan - "Yiğidim Aslanım". Tolga Çandar - "Harmandalı".

Kolay çalınan bazı türküler şunlardır: 1. "Al Yazmalım". 2. "Akşam Olur Karanlığa Kalırsın". 3. "Karadır Kaşların Ferman Yazdırır". 4. "Ordunun Dereleri". 5. "Konyalım". Ayrıca, gitarla çalınabilecek kolay türkülerden bazıları da şunlardır: - "Çökertme". - "Kara Toprak". - "Yemen Türküsü".

Gerçek hikayesi olan bazı türküler şunlardır: 1. Çanakkale İçinde Aynalı Çarşı: Bu türkü, Çanakkale Savaşı’nda hayatını kaybeden askerler için yakılmıştır. 2. Hekimoğlu: Fatsa’da yaşayan Hekimoğlu İbrahim’in, sevgilisiyle gizli görüşürken yakalanması ve ardından bir çatışmada bir adamı öldürmesiyle ilgili bir hikayeye dayanır. 3. Yüksek Yüksek Tepelere Ev Kurmasınlar: Uzak bir köye gelin giden Zeynep’in ailesine duyduğu özlemi anlatır. 4. Misket: Huriye’nin, sevdiği Osman Efe’yi beklerken ağaçtan düşerek ölmesi ve Osman Efe’nin bu türküyü yakmasıyla ilgili bir hikayeye sahiptir. 5. Hastane Önünde İncir Ağacı: Adana’da yaşayan genç bir çiftin trajik aşk hikayesini anlatır; genç kız hayatını kaybedince sevgilisi bu türküyü söyler.

Saz ile çalınabilecek bazı türküler şunlardır: "Al Yazmalım"; "Karadır Kaşların Ferman Yazdırır"; "Ordunun Dereleri"; "Konyalım Yürü"; "Çanakkale İçinde"; "Erik Dalı Gevrektir"; "Nem Kaldı"; "Hekimoğlu"; "Hey On Beşli"; "Sivas'ın Yollarına" (Selda Bağcan'a ait).

En çok dinlenen Burdur türkülerinden bazıları şunlardır: 1. "Denizin Dibinde Hatçam". 2. "Serenler". 3. "Ardıçtandır Kuyuların Kovası". 4. "Güle Çıktım Gülmedim". 5. "Onikidir Şu Burdur'un Dermeni". Ayrıca, Oğuz Aksaç'ın seslendirdiği "Yordu Beni Şu Navlunun Yokuşu" ve "Erik Dalı Gevrektir" türküleri de Burdur'un kültürel mirasını yansıtan önemli eserler arasındadır.

Karadeniz türkülerini söyleyen bazı sanatçılar şunlardır: Kazım Koyuncu. Volkan Konak. Selçuk Balcı. Resul Dindar. Hülya Polat.

En kolay türkü notaları arasında şunlar bulunmaktadır: 1. "Sen Gel Diyorsun" (Öf Öf). 2. "İki Keklik". 3. "Gamzedeyim Deva Bulmam". 4. "Al Yazmalım". 5. "Nemrudun Kızı".

En eski Türküler ve hikayeleri arasında öne çıkanlar şunlardır: 1. Arda Boyları: Sözleri sevgi ve hasret dolu bu şarkı, Melihat Gülses tarafından yorumlanmıştır. 2. Karşıda Görünen Ne Güzel Yayla: Karadeniz bölgesine özgü bir türkü olup, doğanın güzelliklerini anlatır. 3. Sarı Gelin: Türk halk müziğinin klasikleşmiş eserlerinden biri olup, Erzurumlu bir gencin Hristiyan Kıpçak Beyi'nin sarı saçlı kızına aşkını anlatır. 4. Yüksek Yüksek Tepeler: Doğu Anadolu bölgesine özgü bir türkü olup, uzak bir köye gelin giden Zeynep'in ailesine duyduğu özlemi anlatır. 5. Kara Tren: Anadolu'da demiryolu hattının geçtiği köylerde yaşayan insanların duygularını anlatır, ayrılık ve hasret temalarını işler. Diğer önemli türküler ve hikayeleri arasında Çanakkale İçinde, Hekimoğlu ve Hastane Önünde İncir Ağacı da yer alır.

Çökertme Türküsünün Hikayesi: Türkünün hikayesi, 20. yüzyıl başlarında Bodrum'da geçer. Baş kahramanlar, Van'dan Bodrum'a gelen bir ailenin oğlu olan Halil Efe ve arkadaşı İbram Çavuş'tur. Bir gün Halil, Rumlar tarafından ihbar edilir ve tutuklanır. Halil ve Hafize, Çökertme'de adalara kaçmayı planlarlar. Buradan gelen ihbar üzerine Çerkes kaymakam ve kolcular gelir. Çökertme Havası: Türkü, Ege Bölgesi tınılarına sahip olup, tipik bir Bodrum türküsüdür.

"Hey Onbeşli" türküsü, Tokat yöresine aittir.

Urfa Sıra Gecesi'nde sıkça söylenen bazı şarkılar şunlardır: 1. "Urfa'nın Etrafı Dumanlı Dağlar". 2. "Ceylan". 3. "Mamoş". 4. "Kara Üzüm Habbesi". 5. "Eyvan Çökertmesi". 6. "Dilbere". 7. "Hoyratlar".

En çok sevilen Ankara türkülerinden bazıları şunlardır: 1. Ankara'nın Taşına Bak. 2. Aşkın İlacı Yok. 3. Arap Atım. 4. Ayaş Yolları. 5. Misket.

Drama Köprüsü Türküsü'nün hikayesi, halk kahramanı eşkıya Debreli Hasan'ın yaşamından kesitleri anlatır. Özetle hikaye şu şekildedir: Debreli Hasan, askerlik görevini yerine getirirken komutanlarının haksızlığına uğrar ve bir komutanını vurarak askerden kaçar. Hasan, kimseye kötülük etmeyen, fakirlere yardım eden ve yoksul gençleri evlendiren bir karaktere sahiptir. Bir gün, Selanik'ten İzmir'e ticaret yapmaya giden Yahudi bir tüccar, Debreli'nin çetesine denk gelir. Sonunda Debreli, padişah affına uğrar veya mübadelede güvenlik güçlerinin elinden kaçmayı başararak Türkiye'ye göç eder.

"Değme Felek" türküsünün sözleri Aşık Özlemi'ye aittir.