Türküler

Kemençeli türküler arasında öne çıkan bazı eserler şunlardır: 1. "Karadeniz Horon" - Ahmet Ece. 2. "Görsünler Oynamayı" - Yusuf Kuvancı. 3. "Salınarak Geliyor" - Hürkan. 4. "Nereli" - Yusuf Kuvancı. 5. "İki Güzel Geliyor" - Yeliz Yıldırım. 6. "Melete Gidelim" - Yusuf Kuvancı. 7. "Nesine" - Hürkan. 8. "Deli Kız Zela" - Musa Karakuş. 9. "Çekemiyorlar Bizi" - Kamil Kokal ve Kahraman İşler. 10. "Atımı Eğerledim" - Hürkan. Ayrıca, Hareketli Karadeniz Şarkıları listesinde de kemençe eşliğinde söylenen birçok türkü bulunmaktadır.

"Bir Kanar Dağ Öyküsü" adlı türkü, Dersim direnişini ve bu direnişin kahramanlarını konu almaktadır. Hikayenin özeti: Türküde, Dersim halkının maruz kaldığı zulüm ve haksızlıklar dile getirilirken, aynı zamanda halkın cesareti, kararlılığı ve fedakarlığı da vurgulanmaktadır. Son bölüm: Şarkının sonunda, Dersim halkının asla pes etmeyeceği ve mücadelesini sürdüreceği mesajı verilmektedir.

Sazlı sözlü türküler arasında öne çıkan bazı eserler şunlardır: 1. "Ağlama Gözlerim Mevla Kerimdir" - Kerem Özdemir. 2. "Munzur Dağı Silelenmiş" - Kerem Özdemir. 3. "Bir Ay Doğar İlk Akşamdan" - Kerem Özdemir. 4. "Bitliste Belş Minare" - Kerem Özdemir. 5. "Ela Gözlüm Ben Bu Elden Gidersem" - Kerem Özdemir. 6. "Gesi Bağları" - Kerem Özdemir. 7. "O Yar Gelir" - Kerem Özdemir. 8. "Pınar Başından Bulanır" - Kerem Özdemir. 9. "Yeşil Ördek Gibi" - Kerem Özdemir. Bu türküler, Yöresel ezgileri ve saz eşliğinde seslendirilmeleri ile dikkat çekmektedir.

Nevşehir türkülerinin uzun hava türünde olmasının nedeni, bu türkülerin genellikle insanların hüzün duyduğu olayları ele alması ve serbest ritimli (usulsüz) olarak söylenmesidir.

Mersin türkülerini çeşitli sanatçılar seslendirmektedir. Bunlardan bazıları şunlardır: Burak Gülcan, "Evlerinin Önü Mersin" adlı türküyü Sen Türkülerini Söyle programında söylemiştir. "İl İl Türkülerimiz Mersin" çalma listesinde yer alan türküler, Celal Bakar, Makbule Kaya, Mustafa Özcan, Neriman Altındağ Tüfekçi, Nezahat Bayram, Özay Gönlüm gibi sanatçılar tarafından seslendirilmiştir. "Mersin Türküleri" albümünde ise Musa Eroğlu, Yıldız Çam, Abdullah Gündüz gibi sanatçıların yorumları bulunmaktadır.

Nevşehir yöresine ait bazı türküler şunlardır: 1. Ağaçlıktan Arar Gelir. 2. Avcuyum Ben Şu Dağları Aşmadım. 3. Ayağına Giyer Üç Güllü Çorap. 4. Ayvalığın Kara Taşı. 5. Fincan Fincana Gurban. 6. Gökteki Yıldızın Üçü Terazi. 7. Gül Koydum Gül Tasına. 8. Kızılırmak Parça Parça Olaydın. 9. Menberi. 10. Taşa Çaldım Ayvam İle Narımı.

"Yari Olmayanın Yarası Mı Olur" türküsü, Emlek Yöresi'ne aittir.

Sözlü edebiyat, yazının olmadığı toplumlarda kültürel değerlerin ve birikimin konuşma dili yoluyla kuşaktan kuşağa aktarıldığı edebiyat türüdür. Sözlü edebiyat örnekleri şunlardır: 1. Atasözleri ve deyimler: Halkın deneyimlerini kısa ve öz bir şekilde aktaran sözler. 2. Destanlar: Kahramanlık ve yiğitlik temalarını işleyen uzun şiirler (örneğin, Oğuz Kağan Destanı, Alp Er Tunga Destanı). 3. Koşuklar: Doğa, aşk, savaş ve yiğitlik gibi temaları işleyen dörtlüklerden oluşan kısa şiirler. 4. Sagu: Cenaze törenlerinde ölen kişinin ardından söylenen ağıt türü şiirler. 5. Türküler: Günlük yaşamdaki duygusal halleri, aşkları, sevinçleri ve kederleri anlatan melodik eserler.

Emirdağ türküleri arasında öne çıkan bazı eserler şunlardır: 1. "Al Fadimem" (Evlerinin Önü). 2. "Altınımı Ben Boynuma Dizerim". 3. "Arap Atlar Aşılı". 4. "Arzum Kaldı" (Suvermez Türküsü). 5. "Aşağıdan Gelen (Düz Oyun)". 6. "Emirdağı Birbirine Ulalı" (Musa Eroğlu yorumu). 7. "Çorabını Ördüğüm" (Şevval Sam yorumu). 8. "Erzurum'da Çevirdiler Yolumu" (Aysun Gültekin yorumu). 9. "Harmana Sererler Samanı" (Sevcan Orhan yorumu). 10. "Zalim Poyraz" (Cengiz Özkan yorumu).

Barak havaları, yaşadıkları acı olaylar, göçler, savaşlar ve sürgünler gibi konuları işlediği için dertli olarak nitelendirilir. Bu türkülerde, binlerce yıllık göçer yaşantısının getirdiği zorluklar ve aşiretler arası çatışmalar da dile getirilir.

Türküler İngilizce olarak, genellikle uluslararası projeler veya albümler kapsamında söylenir. Örneğin, Sertab Erener'in "Painted on Water" adlı yeni albümü için İngilizce türkü söylemesi, bu tür bir projenin parçası olabilir.

"Kaldır kollarını oynayalım" türküsü, Turkuler yöresine aittir.

Makedonya'da söylenen bazı türküler şunlardır: 1. "Gül Dikeyim Dağlara". 2. "Kaladan Kalaya". 3. "Kalk Kız Muradiyem". 4. "Kuri Kavak". 5. "Ne Mahzun Durursun". 6. "Oy Gülüm Aman". 7. "Selime'm". 8. "Sıra Sıra Kazanlar". 9. "Tepsi Tepsi Şekerler". 10. "Zajdi zajdi janso sonce" (Bat artık parlayan güneş). Ayrıca, Makedonya türkülerinde vatanseverlik, milliyetçilik, kahramanlık, özgürlük ve eşitlik gibi temalar da sıkça işlenmektedir.

İstanbul'un coğrafi özelliklerini anlatan bazı türküler şunlardır: 1. "Çamlıca Türküsü": Çamlıca Tepesi ve İstanbul Boğazı'nı anlatır. 2. "Üsküdar'a Gider İken (Kâtibim Türküsü)": Üsküdar'ın coğrafi yapısını ve kültürünü yansıtır. 3. "Heyecanlı Türkülerde Boğaziçi": Boğaziçi'nin doğal güzelliklerini ve duygusal bağlantılarını işler. 4. "Sarıyer Türküleri": Sarıyer'in Boğaz kıyısındaki köyleri ve doğasını konu alır. 5. "Adalar Türküleri": Prens Adaları'nın deniz esintisi ve sakin doğasını işler. Ayrıca, "İstanbul'dan Geçenler" ve "Beyoğlu'nda Gezersin" gibi türküler de İstanbul'un çeşitli semtlerini ve tarihi mekânlarını anlatır.

"Kırmızı Buğday" türküsünün sözleri Orhan Hakalmaz'a aittir.

"Yağarsa Yağmur Yağar" türküsünün iki farklı hikayesi bulunmaktadır: 1. Burdur Hikayesi: "Yağmur Yağar Şıpır Şıpır" türküsünün öyküsü, 1906 yılında Burdur'da geçmiştir. 2. Tavas Hikayesi: Bu türkü, Denizli'nin Tavas ilçesine bağlı Sarıova köyünde (şimdiki adıyla Sarıabat) yaşayan Hayışoğlu adlı bir gencin aşk hikayesini anlatır.

“Çemberimde Gül Oya” türküsünün hikayesi, kavuşamayan iki aşığın hasreti üzerine kurulmuştur. Türkünün kahramanları, Çanakkale'nin Biga ilçesinde yaşayan Zarife ve Ümit adlı gençlerdir. Zarife, evde sessiz sedasız oturup oya işleyerek aşkını, hüznünü ve özlemini ifade eder.

En güzel türkü sözleri arasında yer alan bazı eserler ve yazarları şunlardır: 1. "Mihriban" türküsü, Abdurrahim Karakoç'a aittir. 2. "Uzun İnce Bir Yoldayım" türküsü, Aşık Veysel tarafından yazılmıştır. 3. "Allı Turnam" türküsü, Neşet Ertaş'a aittir. 4. "Çanakkale Türküsü" ise yöresel bir eserdir.

Halil Efe ve Çakır Gülsüm hikayesi gerçek olaylara dayanmaktadır, ancak türkü ve hikayelerde bazı kurgusal unsurlar da bulunmaktadır. Hikaye, 1900'lü yıllarda Muğla'nın Bodrum yöresinde geçmektedir ve Halil, İbram (İbrahim) Çavuş, Gülsüm ve Çerkez Kaymakam arasındaki olayları konu almaktadır.

"Gidirem gidemirem" türküsü, Erzurum yöresine aittir.