SosyalTarih

Amele Nizamnamesi 1893, Osmanlı Devleti'nde askeri fabrikalarda istihdam edilecek işçilerin kayıt ve kabulü ile iş kazalarının önlenmesi amacıyla çıkarılmış bir düzenlemedir. Bu nizamname ile işçilerin çalışma şartları ve saatleri, maaşları gibi konularda hakları devlet tarafından garanti altına alınmıştır.

Nakîbü’l-eşrâflık müessesesi, Yıldırım Bayezid döneminde (802/1400) Nâzır-ı Sâdât ismiyle kurulmuştur.

Köy ağaları, Osmanlı döneminde köylerde ekonomik ve idari güce sahip olup, şu görevleri yerine getirirlerdi: 1. Köy İdareciliği: Köyün genel işleyişinden sorumluydular, sosyal düzeni sağlar ve idari işleri yürütürlerdi. 2. Toprak Yönetimi: Toprakların paylaşımı, kiralanması veya satışı gibi konularda karar verirlerdi. 3. Adalet Sağlama: Köydeki anlaşmazlıkları çözer ve adalet sağlarlardı. 4. Vergi Toplama: Köyden toplanan vergilerin düzenlenmesi ve merkezi yönetime iletilmesi görevini üstlenirlerdi. Günümüzde ise köy ağalarının etkisi azalmış ve bu roller daha çok resmi yönetim yapıları tarafından devralınmıştır.

Mujikler kelimesi, Rus köylüsüne verilen isimdir.

İzmir'deki en eski aile olarak kabul edilebilecek birkaç önemli aile bulunmaktadır: 1. Katipzade Ailesi: 18. yüzyıl ikinci yarısında İzmir'de ayan sıfatı ile güçlenmiş ve bu gücünü 19. yüzyıl ilk çeyreğine kadar sürdürmüş bir ailedir. 2. Tanık Ailesi: 1922'de Üsküp'ten İzmir'e gelen Tanık ailesi, İzmir ve çevresine yerleşmiş ve kentin ekonomik hayatında önemli rol oynamıştır. 3. Levanten Aileleri: Osmanlı döneminde özellikle ticaretle uğraşan ve İzmir'in kültürel gelişimine katkıda bulunan Fransız, İtalyan kökenli Katolik aileler de İzmir'in en eski aileleri arasında yer alır.

Cellatlık, Osmanlı İmparatorluğu'nda Tanzimat dönemine kadar devam etmiş, ardından Sultan Abdülmecid tarafından yasaklanmıştır. Bu uygulamanın yasaklanma nedeni, cellatların yaptıkları işin toplum tarafından hoş karşılanmaması ve insani duygu ve özelliklerden yoksun olarak görülmeleridir.

"Beynelmilel" filmi, 1982 yılında Güney'de geçen bir hikayeyi anlatır. Filmin ana karakterleri, müzisyen bir baba olan Abuzer ile üniversiteye hazırlanan kızı Gülendam'dır.

Maid kelimesinin iki ana amacı vardır: 1. Ev veya otel temizliği: Maid, ev veya otel gibi yerlerde temizlik işlerini yapan kadın hizmetçi anlamına gelir. 2. Sosyal ve edebi bağlam: Eski zamanlarda "maid" kelimesi, evlenmemiş genç kızı veya bakireyi ifade ederdi.

François Georgeon, "Rakının Ülkesinde - Osmanlı İmparatorluğu'ndan Erdoğan Türkiyesi'ne Şarap ve Alkol (14.-21. Yüzyıllar)" adlı kitabında Osmanlı İmparatorluğu'nda alkol konusunu çeşitli açılardan ele almaktadır: Alkol Üretimi: İmparatorluğun farklı yerlerinde alkol üretimini ve bu üretimin nasıl düzenlendiğini incelemektedir. Ulemanın Tepkisi: Ulemanın alkole olan tepkisini ve alkolle ilgili dini hükümleri tartışmaktadır. Serbestiler ve Yasaklar: Müslümanlar ve gayrimüslimlere verilen farklı serbestileri ve getirilen yasakları analiz etmektedir. "Kural İhlali": "Müslümanlar arasındaki kural ihlali" kavramını tarihsel bir perspektifle değerlendirmektedir. Son bölümde, Nicolas Elias ve Jean-François Pérouse tarafından kaleme alınan bir sonsözde, bu tarih günümüze kadar getirilerek, bugünün Türkiye'sinde devletin alkole olan yaklaşımı ele alınmaktadır.

Ömer Seyfettin'in ailesi farklı kökenlere sahiptir. - Baba tarafı: Ömer Seyfettin'in babası Ömer Şevki Efendi, Dağıstan göçmeni bir aileden gelmektedir. - Anne tarafı: Annesi Fatma Hanım ise İstanbullu bir aileye mensuptur.

Sosyal tarih yazıcılığı, tarihsel olayları devletler arası askeri ve siyasi mücadelelerden daha çok, toplumların yaşam biçimlerini ve farklı alanlardaki faaliyetlerini konu edinen bir tarih yazımı türüdür. Bu tür, olayların tek bir sebep ve sonuca göre değil, sosyal, ekonomik ve kültürel pek çok etken dikkate alınarak incelenmesini ve sosyal kanunlara ulaşılmasını amaçlar.

Marc Bloch, Orta Çağ'da sosyal ve ekonomik tarih alanında önemli çalışmalar yapmıştır. Başlıca faaliyetleri: - Annales Okulu'nun kurucusu: 1929'da Lucien Febvre ile birlikte Annales dergisini kurarak, tarihi sadece büyük olaylar ve liderler üzerinden değil, toplumsal, ekonomik ve kültürel süreçler üzerinden de incelemeyi amaçlamıştır. - Karşılaştırmalı tarih anlayışı: Birbirine uzak veya yakın toplumlar arasındaki benzerlikler veya farkları inceleyerek tarihsel gelişimi anlamaya çalışmıştır. - Orta Çağ tarihi eserleri: "Les Rois Thaumaturges" (1924) gibi kitaplarıyla Orta Çağ'ın sosyal tarihi ve kültürel antropolojisi üzerine etkili çalışmalar yapmıştır. - Feodal toplum analizi: "Feodal Society" adlı eserinde feodalizmi, Batı toplumlarında toplumu yönlendiren bir güç olarak ele almış ve feodal ideoloji ile ekonomik yapı arasındaki ilişkiyi incelemiştir.

Osmanlı'da levendler, iki ana kategoriye ayrılan deniz ve kara askerlerini ifade eder: 1. Deniz Levendleri: Osmanlı donanmasında görev yapan, tüfek, kılıç, pala veya mızrak kullanan paralı askerlerdir. 2. Kara Levendleri: Beylerbeyi veya vezirlerin yanlarında bulundurdukları, küçük ve dağılmaya elverişli birliklerdir.

Yılmaz Özdil, Girit göçmeni bir annenin ve Aksaraylı bir babanın çocuğudur.

Değirmencili Köyü'nün tarihi yaklaşık 1800'lü yıllara dayanmaktadır.

"Fes Başına Püskülü Ben Olayım" ifadesi, Osmanlı döneminden kalma bir deyim olup, "kurtulması kolay olmayan dert" anlamında kullanılır. Bu deyimin hikayesi, Sultan II. Mahmud'un yaptığı reformlardan biri olan fes giyme zorunluluğu ile ilişkilidir. Ayrıca, Kemal Sunal'ın "Süt Kardeşler" filminde söylediği bir türküde de bu ifadeler yer almaktadır.

"Çit" (Rabbit-Proof Fence) filmi, 1931 yılında geçen gerçek bir hikayeyi anlatmaktadır. Filmde, biri yarı Aborjin dört kişinin, ev işçisi olarak eğitilmek üzere evlerinden alındıktan sonra kaçmaları ve Outback boyunca bir yolculuğa çıkmaları konu edilmektedir. Bu yolculuk sırasında üç kız, kendilerinden beklenmeyecek bir cesaret göstererek köle kampından kurtulmaya çalışacaklardır.

İnsan hayvanat bahçeleri, Belçika, Hollanda, İspanya, Macaristan, Almanya, İsveç, İtalya ve ABD gibi ülkelerde vardı.

Malkoçoğlu'nun gerçek soyunun Bosna'nın Malkovich ailesine dayandığı iddia edilmektedir.

"Bir Av Dramı" romanı, on dokuzuncu yüzyıl sonu Rusya taşrasında yaşanmış bir cinayet olayını anlatır. Olay, av partisi sırasında işlenmiş olup, cinayetin dört zanlısı bulunmaktadır: genç kadının eşi, av partisini düzenleyen kont ve bir köylü. Roman, bu olayı arka planında o devirlerin sosyal yaşamından kesitlerle ve Rusya soylu sınıfının çözülüşüyle iç içe geçirerek, Anton Çehov'un canlı ve özgün kalemiyle aktarır.