Makamlar

Arap müziğinde kullanılan bazı makamlar: Makam Rast. Makam Bayati. Makam Hicaz. Arap müziği, melodinin monofonik olduğu ve "makam" adı verilen zengin bir melodik makamlar sistemi üzerine kuruludur. Arap müziğinde kullanılan makamlardan bazıları, Türk müziğinde de kullanılmaktadır.

Makam öğrenmek için basit makamlardan başlanması önerilir. Başlangıç için uygun bazı makamlar: Hicaz Makamı: Hüzün ve melankoli ile ilişkilendirilir. Uşşak Makamı: Huzur ve sevgi hisleri uyandırır. Rast Makamı: Canlı ve coşkulu bir yapıya sahiptir. Makamları öğrenmek için şu yöntemler kullanılabilir: Bol bol dinleme: Sevilen şarkıları dinleyerek makamın notalarını ve dizilişini anlamaya çalışmak. Notalara bakma: Şarkıların notalarını bulup, aralıkları incelemek. Enstrüman çalma: Enstrüman çalarak makamları hissetmek, öğrenme sürecini hızlandırır.

Burçların makamları şu şekildedir: Koç burcu: Rast makamı. Boğa burcu: Irak makamı. İkizler ve Yengeç burcu: İsfahan makamı. Yengeç burcu: Zirefkend makamı. Aslan burcu: Büzürk makamı. Başak ve Terazi burcu: Zengüle makamı. Terazi burcu: Rehavi makamı. Akrep ve Kova burcu: Hüseyni makamı. Yay burcu: Hicaz makamı. Oğlak burcu: Nihavend makamı. Kova ve Oğlak burcu: Neva makamı. Balık burcu: Uşşak makamı. Bu bilgiler, burçların makamlarla olan ilişkisine dair bazı inançları yansıtmaktadır. Ancak, bu tür inançlar bilimsel olarak kanıtlanmamıştır.

N. Eryaşın'ın ilk karar sesi do notası olan makam, rast makamıdır.

"Odam Kireç Tutmuyor" türküsü, Nikriz makamında yer alır.

"Çağrı" film müziği, hicaz makamında bestelenmiştir. Batı müziği tampere sistemine göre ise bu makam, armonik minörün üst tetrakordu/dört sesi ile ifade edilir.

Ömer Faruk Güney, çeşitli dini müzik makamlarında eserler vermekte ve eğitimler vermektedir. Öne çıkan bazı makamlar şunlardır: Uşşak Makamı: Uşşak makamında ilahiler ve ezanlar seslendirmektedir. Hicaz Makamı: Hicaz makamında ilahiler ve müezzinlik örnekleri bulunmaktadır. Muhayyer Kürdi: Muhayyer Kürdi makamında Fatiha Suresi okumaları mevcuttur. Rast Makamı: Rast makamında müezzinlik örnekleri bulunmaktadır. Saba Makamı: Saba makamında Haşr Suresi son 3 ayet okumaları bulunmaktadır. Ayrıca, Ömer Faruk Güney'in beş makamda ezan girişleri ve çeşitli makam dersleri de mevcuttur.

Kanun taksimlerinde kullanılan bazı makamlar şunlardır: Acemkürdi. Ferahnak. Hicaz. Nihavend. Ayrıca, Göksel Baktagir'in kanun taksimlerinde kullandığı makamlar da incelenmiştir.

"A Bülbülüm Uslumusun Kafeslerde Beslimisin" dizesi, Hüzzâm makamında olan Bülbül Kasidesi'nde yer almaktadır.

"Bana Ne Yazdan Bahardan, Bana Ne Borandan Kardan" dizeleri, Uşşak makamında olan "Yolun Sonu Görünüyor" türküsüne aittir.

"Leyla Bir Özge Candır" şarkısı Segâh makamındadır.

"İnileyû hem ağlayû" ifadesi, "Canu Gönülden Dilersen" ilahisinde geçmektedir ve bu ilahinin makamı Uşşak Makamı'dır. Uşşak Makamı, klasik Türk müziğinde ana makamlardan biridir ve çıkıcı bir seyre sahiptir.

"Güllerin İçinden" şarkısında Re minör (Dm), Do majör (C) ve Sol minör (Gm) akorları ağırlıklı olarak kullanılmaktadır. Parça boyunca kendini tekrarlayan akor trafiği şu şekildedir: Dm - C - Gm - Dm.

Kilise müziğinde kullanılan makamlar, farklı dinlere ve kilise geleneklerine göre değişiklik gösterir. Süryani Kilisesi'nde kullanılan makamlar: 8 makam: Kadmoyo (Uşşak), Trayono (Hüseyni), Tliṭoyo (Segâh), Rbi'oyo (Rast), Ḥmişoyo (Hüzzam), Ştiṭoyo (Çargâh), Şbi'oyo (Saba), Tminoyo (Hicaz). Anlamları: Bu makamlar, yaşam döngüsünü (doğum, yükseliş, tövbe, ölüm) ve kilise hiyerarşisini (resmi törenler) temsil eder. Bizans Kilisesi'nde kullanılan makamlar: Çiftli makamlar: Bizans kilisesinde makamlar çiftli olarak kullanılır. Genel olarak kilise müziğinde kullanılan makamlar, Bizans ve Gregoryan makam sistemleriyle benzerlik gösterir.

"Koptu Canım Canan Diye" şarkısı, D tonunda ve Bm akorunda icra edilmektedir. Makam bilgisi ise mevcut belgelerde belirtilmemiştir. Kaynaklar: akorculuk.com; youtube.com; tiktok.com.

Burçların hangi makamdan müzik dinlemesi gerektiğine dair bazı öneriler: Koç burcu: Rast makamı, gece yarısı ve seher zamanları etkilidir. Boğa burcu: Irak makamı, kuşluk ve ikindi vakti etkilidir. İkizler burcu: İsfahan makamı, ikindi ile yatsı arası etkilidir. Yengeç burcu: Zirefkend makamı, uyku vakti etkilidir. Aslan burcu: Büzürg makamı, fecirden kuşluk vaktine kadar etkilidir. Başak burcu: Zengüle makamı, gün batımından sonra etkilidir. Terazi burcu: Rehavi makamı, seher zamanı ve ikindiyle yatsı arası etkilidir. Akrep burcu: Hüseyni makamı, sabah ve gün ağarırken etkilidir. Oğlak burcu: Nihavend makamı, öğleden sonra etkilidir. Yay burcu: Hicaz makamı, yatsıdan sabaha kadar olan zamanda etkilidir. Kova burcu: Neva makamı, gece ve kuşluktan ikindiye kadar olan zamanda etkilidir. Balık burcu: Uşşak makamı, gün doğumundan kuşluk vaktine kadar ve günbatımında etkilidir. Bu bilgiler, Türk musikisi makamlarının burçlarla ilişkisini inceleyen çalışmalara dayanmaktadır. Ancak, bu tür inançlar bilimsel olarak kanıtlanmamıştır.

Evet, kürdilihicazkâr Türk sanat müziği makamlarından biridir. Klasik Türk müziğinde rast perdesinde bir şed makam olan kürdilihicazkâr, 1850'li yıllarda Hacı Ârif Bey tarafından terkip edilmiştir.

Nikriz makamının notaya alınması için aşağıdaki adımlar izlenebilir: 1. Ana Nota: Nikriz makamı genellikle Re notasından başlar ve bu notayı ana nota olarak kabul ederiz. 2. Dizinin Oluşturulması: Bu makam, Re, Mi, Fa ve Sol notalarını içerir. 3. Donanım: Si için bakiye bemolü, fa ve do için bakiye diyezi donanıma yazılır. 4. Seyir: Makam, genellikle Neva perdesi civarından başlar ve Nikriz beşlisi sesleri ile yeden olan Irak perdesini de göstererek Rast perdesinde karar verir. Nikriz makamının notaya alınması için solfej ve makam bilgisi gereklidir. Daha detaylı bilgi ve örnekler için aşağıdaki kaynaklar incelenebilir: YouTube: "Nikriz Makamı Seyri/Nota ile Ders Çalışmaları" videosu. SalihBora.Com: Nikriz makamının dizisi, kararı, güçlüsü ve seyri hakkında bilgiler. Neyzen.com: Nikriz makamına ait eserler ve notalar.

"Beyaz Giyme Toz Olur" türküsü, kürdi makamında bir eserdir.

Hicaz makamı, genellikle durak veya güçlü civarından başlar ve dûgâhta hicazlı tam karar ile biter. Başlama noktası, dizinin iki tarafında karışık gezinilerek güçlü nevâ perdesi üzerinde bûselikli yarım karar yapılır. Hicaz makamının ne zaman başlayıp bittiği, eserin yapısına ve icrasına göre değişiklik gösterebilir.