Kilim

Hakkari'nin en meşhur kilimi olarak birkaç aday öne çıkmaktadır: Gülsarya Kilimi: "Sarya'nın Gülü" anlamına gelir ve ilk kez Sarya adında bir kadın tarafından dokunduğu söylenir. Herki Kilimi: Hakkâri yöresinde yaşayan bir aşiretin adını taşır ve genellikle gri, siyah ve lacivert renklerden oluşur. Şamari Kilimi: "Arıtılmış saf" anlamına gelir ve genellikle yer yaygısı, yatak örtüsü veya yolluk olarak kullanılır. Hakkari kilimleri, genellikle gül, çiçek, kuş ve hayvan motifleriyle süslenir ve hem yöresel dokuma aletleriyle hem de geleneksel boyalarla elde edilen iplerle dokunur.

Eli belinde motifi, genellikle Anadolu kilim ve halılarında bulunur. Bazı illerde bulunan elibelinde motifleri: Çankırı; Adana; Kayseri; Antalya; Niğde. Ayrıca, bu motif takı, aksesuar, kıyafet ve ev dekorasyonu gibi çeşitli alanlarda da kullanılır.

Anadolu kilimlerinde hayat ağacı, yaşamın sürekliliğini, ölümsüzlüğü, cenneti ve tanrıyı simgeler. Hayat ağacı motifinin bazı anlamları: Evrenin üç bölümünü birbirine bağlayan dünyanın ekseni. Yaratılış ve doğumun sembolü. Gençlik ve sonsuzluk. Güç ve iktidar. Hayat ağacı motifi, Anadolu'da halı dokumacılığında önemli bir yere sahiptir.

Anadolu kilimlerinde en çok kullanılan motiflerden bazıları şunlardır: Bereket motifi. İnsan motifi. Koç boynuzu. Elibelinde motifi. Akrep motifi. Göz motifi. Su yolu motifi. Hayat ağacı motifi. Anadolu kilimlerinde kullanılan motifler, genellikle doğa, maneviyat, koruma, doğurganlık ve yaşam olayları temalarını yansıtır.

Kilim boyama, dokuma tekniği ile gerçekleştirilir. Kilim dokumada kullanılan bazı teknikler: İlikli dokuma. Kenetlemeli dokuma. Eğri atkılı dokuma. Sarma sınır atkısı. Kayma tekniği. Kilimlerin boyanması ise genellikle doğal boyalar ile yapılır.

Karatepe Kilimi, Osmaniye'nin Kadirli ilçesine bağlı Karatepe köyüne aittir. Bu kilimler, "Karatepe-Kızyusuflu Köyü Kalkındırma Kooperatifi" tarafından üretilmektedir.

En güzel kilimin hangi iple dokunduğuna dair kesin bir yanıt vermek mümkün değildir. Kilim dokuma ipliği seçimi, kullanılan tekniğe ve kişisel tercihlere göre değişiklik gösterebilir. Kilim dokuma ipliklerinden bazıları şunlardır: yün; pamuk; ipek; naylon. Ayrıca, SpagettiYarn gibi markaların ribbon, simli ribbon, barbante, makrome gibi çeşitli iplik türleri de kilim örmek için kullanılabilir.

Herki kilimi, adını, Hakkari yöresinde yaşayan bir aşiret olan Herki'den alır. Herki aşireti, üç alt kola ayrılır: Menda, Sida ve Serhati.

Çul, genellikle keçi kılından yapılan kaba bir dokuma olup, çeşitli amaçlarla kullanılır: Yer örtüsü: Yere serilerek kullanılır. Çadır: Çadır olarak kullanılabilir. Hayvan örtüsü: Kıldan veya yünden kabaca dokunmuş hayvan örtüsü olarak kullanılır. Tarım: Harman yerinde arpa, buğday gibi ürünlerin işlenmesi için kullanılır. El sanatları: Geleneksel kıyafetlerde ve el sanatı ürünlerinde yer alır. Ambalaj ve koruma: İkinci el eşyaların korunmasında ve ambalajlamada kullanılır. Ayrıca, çul kelimesi, sosyal ve ekonomik bağlamda işçi veya zanaatkar anlamında da kullanılabilir.

Afyonkarahisar'ın Bayat ilçesinin meşhur kilimi, kök boyayla yapılan ve Türkiye'nin ilk ve tek patentli kilimi olma özelliğini taşıyan Bayat kilimidir. Bayat kilimlerinin bazı modelleri şunlardır: Avşar Güzeli; Saçı Bağlı; Bindallı; Hayat Ağacı; Başaklı; Asarcık; Kör Çiçek; Bıtıraklı; Ejder Halı; Örümcekli; Çamçalı; Seleser.

Kilim oturma grupları genellikle akrilik, alkantara, viskon, nubuk, taytüyü, deri, flok süet, goblen, kadife, kanvas-panama, keten gibi çeşitli kumaş türlerinden yapılır. Doğal dokulu kumaşlar da tercih edilebilir; keten ve yün gibi malzemeler, sade ve şık bir görünüm sağlar. Kumaş seçimi, koltuğun kullanım amacına, yaşam alanının özelliklerine ve kişisel tercihlere göre değişiklik gösterebilir.

Konya Obruk kiliminin meşhur olmasının bazı nedenleri: Malzeme ve üretim: Obruk kilimlerinde kullanılan tüm malzeme yünden oluşur ve geçmişte doğal boyalı yünler kullanılmış, günümüzde ise kimyasal boyalı örnekler de bulunmaktadır. Desen ve tasarım: Kilimlerde genellikle yeşil ve kırmızının yoğun olduğu, orta kompozisyon alanında boylu boyunca uzanan hayat ağacının mihraplı biçimde bitişe uzandığı bir desen kullanılır. Tarihî değer: Obruk kilimleri, yaklaşık 110-120 yıl önce el tezgâhlarında dokunmuştur. El işçiliği: Kilimlerin el ile eğrilmiş yün ipliklerle dokunması ve geleneksel Anadolu kilimlerinin kutsal mekân estetiğini yansıtan mihrab formundaki tasarımı, kilime ustalıklı bir dokuma tekniği kazandırır. Koleksiyon değeri: Eski ve el emeği kilimler, koleksiyonerler için nadir ve değerli parçalardır.

Herkî kilimlerinin değerli olmasının bazı nedenleri: Kültürel miras: Herkî kilimleri, Hakkâri yöresinde yaşayan bir aşiretin adını taşır ve bu aşiret tarafından dokunan kilimlere adını verir. El emeği: Bu kilimler, koyun yünü ve kök boya kullanılarak, el emeği ile dokunur. Kendine özgü motifler: Herkî kilimleri, kendine özgü renk ve 60 farklı motifle, kuşaktan kuşağa aktarılmıştır. Tarihî belge niteliği: Kilimlerdeki motif, renk ve kompozisyonlar, yöreye özgüdür ve her motifin ayrı bir anlamı ve hikâyesi vardır. Az bulunurluk: Günümüzde Herkî gibi bazı kilim türleri yapılmadığından yok olmuştur.

Kilimlerde sınır olmasının birkaç nedeni vardır: Motiflerin belirginleştirilmesi: Kilim dokumasında, motiflerin sınırlarını belirginleştirmek amacıyla eğri atkılı veya sarmalı kenar dokumaları yapılır. Desen geçişleri: İlikli kilimlerde, desen geçişlerinde küçük boşluklar bırakılarak sınır oluşturulur. Koruyucu ve sembolik anlam: Bazı motifler, örneğin akrep ve yılan motifleri, nazar ve kötü ruhlardan korunma amacı taşır. Her yörenin kendine has motifleri, renkleri ve teknikleri olduğu için, kilim sınırlarının varlığı ve amacı bölgesel farklılıklara göre değişebilir.

Kilimlerin kaymasını önlemek için aşağıdaki yöntemler uygulanabilir: Kilim altlığı kullanmak. Çift taraflı bant kullanmak. Silikon veya kauçuk tabanlı kilimler tercih etmek. Mobilyalarla sabitlemek. Kaymaz sprey kullanmak. Zemin temizliği ve kuruluğunu kontrol etmek.

Les Benjamins kilim deseninin anlamı şu şekilde açıklanabilir: Kültürel miras. Marka kimliği. İkilik. Les Benjamins'in kurucusu Bünyamin Aydın, kilim desenlerinin anlamlarını Anadolu'nun hikâyeleriyle birleştirdiğinde önemli bir Anadolu mirasıyla karşı karşıya kalındığını ifade eder. Les Benjamins kilim deseninin anlamına dair başka açıklamalar da olabilir.

Kilimci Baba, Konya'da halı mağazası ve dış mekan malzemeleri satışı yapmaktadır. Adres: Şemsitebrizi, İstanbul İshanı, Lefkeli Sk. No:111/5, 42030 Karatay/Konya. Telefon: +5365173790. Çalışma saatleri: Perşembe-Pazar 08:30-19:30.

Göz motifi, geleneksel Türk kilimlerinde sıkça kullanılmaktadır. Bazı örnek kilimler: Karatepe kilimleri. Konya-Saçıkara Yörük kilimleri. Hakkari Suzani dokumaları. Şarkışla kilimleri. Göz motifi genellikle eli belinde ve bereket motifleri ile bir arada kullanılır.

Elda Halı, halı ve kilim imalatı yapmaktadır. Elda Halı, 2019 yılında Erciyes Anadolu Holding bünyesinde bulunan Elda A.Ş. tarafından Gümüşsuyu markasının satın alınmasıyla kurulmuştur. Firma, yaklaşık 30 ülkeye ihracat yapmakta ve yurt içinde 2000'den fazla satış noktasında hizmet vermektedir.

Yusuf Durul'un "Yörük Kilimleri: Niğde Yöresi" kitabı, Niğde yöresine ait Yörük kilimlerinin motiflerini ve el sanatları özelliklerini anlatır. Kitapta, her dokuyucunun kilimlere kendi esinlenmeleriyle yeni motifler eklediği ve bu sayede kilimlerin özgünlük kazandığı vurgulanır. 64 sayfadan oluşan kitap, Akbank Yayınları tarafından basılmıştır.