Hidroelektrik

Hydropower mühendisliği, suyun kinetik enerjisini elektrik enerjisine dönüştüren hidroelektrik santrallerinin tasarımı, inşası ve bakımı ile ilgilenir. Hydropower mühendislerinin görevleri arasında: - Feasibility çalışmaları: Potansiyel hidroelektrik sahalarının değerlendirilmesi ve en uygun yerlerin belirlenmesi. - Proje tasarımı: Santrallerin detaylı planlarının oluşturulması, baraj, kanal ve güç istasyonlarının tasarımı. - Ekipman seçimi ve kurulumu: Türbinler, jeneratörler ve diğer ekipmanların seçilmesi ve montajının yapılması. - Çevre düzenlemeleri: Projenin çevresel etkilerinin değerlendirilmesi ve balık geçidi gibi önlemlerin alınması. - Operasyon ve bakım: Santralin verimli ve güvenli bir şekilde çalışmasının sağlanması, rutin kontrollerin yapılması ve arızaların giderilmesi. - Güvenlik ve yasal uyum: Tüm güvenlik standartlarına ve yasal düzenlemelere uyulmasının sağlanması.

Denizaltı hidroelektrik santrali, suyun potansiyel enerjisini elektrik enerjisine dönüştürmek için benzer prensiplerle çalışır, ancak deniz suyunun özel koşulları dikkate alınmalıdır. Temel çalışma adımları: 1. Su Biriktirme: Barajlar veya yapay su tutma yapıları kullanılarak yüksek rakımlı noktalarda su biriktirilir. 2. Potansiyel Enerjinin Kinetik Enerjiye Dönüşümü: Baraj kapakları açıldığında, suyun potansiyel enerjisi kinetik enerjiye dönüşür. 3. Türbinlerin Döndürülmesi: Hızla akan su, denizaltı türbinlerine çarparak onları döndürür. 4. Mekanik Enerjinin Elektrik Enerjisine Dönüşümü: Türbinlerin şaftı, jeneratörleri çalıştırarak elektromanyetik indüksiyon yoluyla elektrik üretir. 5. Enerji İletimi: Üretilen elektrik, trafolar yardımıyla yükseltilerek iletim hatlarına aktarılır. Denizaltı hidroelektrik santralleri, gel-git etkisi gibi deniz suyunun hareketinden de yararlanabilir.

Su kaynakları aşağıdaki enerji kaynakları olarak kullanılır: 1. Hidroelektrik Enerji: Suyun potansiyel enerjisinin elektrik enerjisine dönüştürülmesi. 2. Gelgit Enerjisi: Okyanus ve denizlerdeki gelgit hareketlerinden elde edilen enerji. 3. Dalga Enerjisi: Deniz yüzeyindeki dalgaların kinetik enerjisinden elde edilen enerji.

Pelton ve Francis türbini arasındaki temel farklar şunlardır: 1. Çalışma Prensibi: Pelton türbini, aksiyon türbinleri grubuna girer ve suyun yüksek düşü ile kinetik enerjisinin doğrudan çark kanatlarına çarpmasıyla çalışır. 2. Kullanım Alanı: Pelton türbini, yüksek su başlığına sahip hidroelektrik santrallerinde tercih edilir (genellikle 300 metreden fazla). 3. Türbin Hızı: Pelton türbininin özgül hızı 12-70 RPM arasında değişirken, Francis türbininin hızı 60-300 RPM civarındadır. 4. Verimlilik: Pelton türbininin genel verimliliği yaklaşık %85, Francis türbininin ise %90 civarındadır.

Setan Mühendislik iki farklı alanda faaliyet göstermektedir: 1. Seta Mühendislik ve Makina İmalat Sanayi Anonim Şirketi: Bu şirket, otomotiv, ev aletleri, gıda ve lojistik gibi çeşitli sektörlere ulaştırma teknolojileri alanında hizmet vermektedir. 2. SETAN Mühendislik Limited Şirketi: Bu şirket ise barajlar, hidroelektrik santraller, tüneller, su temini ve arıtma tesisleri gibi alanlarda mühendislik hizmetleri ve danışmanlık sunmaktadır.

Alparslan-2 Barajı ve Hidroelektrik Santrali (HES), 8 Kasım 2020 tarihinde faaliyete geçti.

Özlüce HES, iki farklı işletme tarafından yönetilmektedir: 1. EÜAŞ (Elektrik Üretim Anonim Şirketi), Özlüce Barajı ve Hidroelektrik Santrali'ni işletmektedir ve toplam gücü 170 MW'dır. 2. Ak-Özlüce Elektrik Üretim Ticaret A.Ş., Aksu Grup ve Rönesans Enerji ortaklığında işletilen 36,92 MW gücündeki Özlüce Regülatörü ve HES projesini yönetmektedir.

Itaipú Barajı, Brezilya ve Paraguay sınırındaki Paraná Nehri üzerinde yer alan, dünyanın en büyük hidroelektrik barajlarından biridir ve önemli olmasının birkaç nedeni vardır: 1. Enerji Üretimi: Yıllık yaklaşık 90 TWh elektrik üretimi ile dünyanın en fazla elektrik enerjisi üreten barajıdır. 2. Çevre Koruma: Baraj çevresinde oluşturulan biyolojik orman koridoru ve korunan alanlar, bölgenin biyolojik çeşitliliğini korumak için önemlidir. 3. Ekonomik Katkı: Baraj, her iki ülkenin ekonomilerine de katkı sağlar; Paraguay'da kamu gelirlerinin önemli bir kaynağı ve ekonomik kalkınmanın yapısal bir unsurudur. 4. Teknik Başarı: Mühendislik açısından büyük bir başarı olarak kabul edilir ve Amerikan İnşaat Mühendisleri Derneği tarafından "Modern Dünyanın Yedi Harikası"ndan biri seçilmiştir.

Su altında elektrik enerjisi, dalgaların ve suyun hareketinden yararlanarak üretilir. Bunun için kullanılan bazı yöntemler şunlardır: 1. Hidroelektrik Santralleri: Barajlar veya nehir akıntıları kullanılarak suyun yüksek bir konumdan düşmesi veya akması sağlanır. 2. Dalga Enerjisi Santralleri: Okyanus ve deniz yüzeyindeki dalgaların kinetik enerjisi kullanılır. 3. Gelgit Enerjisi Santralleri: Gelgit hareketlerinden yararlanılır.

Aydem Göktaş Barajı ve Hidroelektrik Santrali (HES), 2015 yılında işletmeye alınmıştır.

Karadeniz'de çupra balığının azalmasının birkaç nedeni vardır: 1. Küresel ısınma ve iklim değişikliği: Deniz suyu sıcaklığının artması, çupra gibi bazı balık türlerinin yaşam alanlarını daraltmıştır. 2. Bilinçsiz avlanma ve kirlilik: Aşırı ve kontrolsüz avlanma, denizlerdeki balık popülasyonlarını olumsuz etkilemiştir. 3. Hidroelektrik santralleri: HES'ler nedeniyle denizlere besin maddesi akışının azalması, çupra gibi balıkların beslenmesini olumsuz etkilemiştir.

Yenilenebilir enerji üretim tesisleri şunlardır: 1. Güneş Enerji Santralleri (GES): Güneş panelleri aracılığıyla güneş ışığının elektrik enerjisine dönüştürülmesi. 2. Rüzgar Enerji Santralleri (RES): Rüzgar türbinleriyle rüzgarın kinetik enerjisinin elektrik enerjisine dönüştürülmesi. 3. Hidroelektrik Enerji Santralleri (HES): Suyun potansiyel enerjisinin mekanik enerjiye ve ardından elektrik enerjisine dönüştürülmesi. 4. Jeotermal Enerji Santralleri: Yer altındaki sıcak su veya kayaların termal enerjisinin elektrik enerjisine dönüştürülmesi. 5. Biyokütle Enerji Tesisleri: Organik atıkların yakılması veya fermantasyonu sonucu enerji elde edilmesi. Bu tesisler, fosil yakıt kullanımını azaltarak çevreyi korumayı ve karbon emisyonlarını düşürmeyi hedefler.

Kaplan türbinleri, aşağıdaki nedenlerden dolayı tercih edilir: 1. Yüksek Verimlilik: Ayarlanabilir kanatları sayesinde farklı akış seviyelerine uyum sağlayarak yüksek ve stabil verimlilik elde edilir. 2. Düşük Düşü Yüksekliği: 80 m yüksekliğin altında daha verimli çalışırlar ve düşük yüksekliklerde, yüksek debilerde çalışabilirler. 3. Çevre Dostu: Kavitasyon riski olmasına rağmen, düşük düşü koşullarında bile çalışabilmeleri onları çevre dostu bir seçenek yapar. 4. Geniş Çalışma Aralığı: Hem nehir tipi hidroelektrik santrallerinde hem de mini grid uygulamalarında kullanılabilirler.

Elbistan'ın enerji kaynakları şunlardır: 1. Linyit Kömürü: Afşin Elbistan Termik Santrali, linyit kömürü kullanarak elektrik enerjisi üretir. 2. Su Kaynakları: Kahramanmaraş, kilometreye düşen su kaynakları bakımından Türkiye'de birinci, dünyada ise üçüncü sıradadır ve bu kaynaklar hidroelektrik santrallerinde kullanılır. 3. Güneş ve Rüzgar Enerjisi: Bölgede güneş ve rüzgar enerjisi potansiyeli de değerlendirilmektedir.

Sudan elektrik üretmek için hidroelektrik türbinleri kullanılır.

Türkiye'nin su varlıkları şunlardır: 1. Yeraltı Suları: Özellikle vadilerde, ovalarda ve karstik arazilerde yaygındır. 2. Kaynaklar: Artezyen, karstik ve fay kaynakları gibi çeşitli türleri vardır. 3. Kaplıcalar ve Maden Suları: Romatizma ve bazı hastalıkların tedavisinde kullanılır. 4. Akarsular: Çoruh, Fırat, Dicle, Aras gibi önemli akarsuları içerir. 5. Göller: Van, Tuz, Beyşehir gibi büyük göller bulunur. 6. Barajlar: Atatürk, Keban ve Karakaya gibi büyük barajlar mevcuttur. 7. Denizler: Türkiye, üç tarafı denizlerle çevrili bir yarımada konumundadır. 8. Balıkçılık Kaynakları: 47 bin kişiye doğrudan istihdam sağlayan önemli bir sektördür. 9. Su Sporları: Rafting, kano ve su kayağı gibi sporlar için uygun potansiyele sahiptir. 10. Hidroelektrik Enerji: Türkiye, Avrupa'da üçüncü sırada yer alan yüksek bir hidroelektrik enerji potansiyeline sahiptir.

Hidroelektrik enerji potansiyeli, çeşitli faktörlere bağlıdır: 1. Su Kaynağının Mevcudiyeti: Nehirler, göller ve barajlar gibi su kaynaklarının varlığı ve debisi önemlidir. 2. Coğrafi Konum: Dağlık alanlarda, su akışının hızlı olduğu ve yükseklik farklarının bulunduğu bölgeler daha avantajlıdır. 3. İklim Koşulları: Yağış miktarı ve mevsimsel değişimler, su kaynaklarının verimliliğini etkiler. 4. Teknolojik Gelişmeler: Türbin verimliliği ve otomasyon sistemleri gibi teknolojiler, enerji üretimini artırır. 5. Çevresel Faktörler: Su kalitesinin korunması ve ekosistem dengesi, hidroelektrik santrallerinin sürdürülebilirliği için gereklidir. 6. Ekonomik ve Politik Faktörler: Yatırım maliyetleri, devlet politikaları ve uluslararası ilişkiler de potansiyeli etkileyen unsurlardır.

Barajdaki santralin yeri, baraja göre değişiklik gösterebilir. Örneğin, Atatürk Barajı ve Hidroelektrik Santrali Şanlıurfa'nın Bozova ilçesinde, Fırat Nehri üzerinde bulunmaktadır.

Yusufeli'nde iki tane dev yapı bulunmaktadır: 1. Yusufeli Barajı ve Hidroelektrik Santrali (HES). 2. Yeni Yusufeli Yerleşim Alanı.

Üç Geçit Barajı, Çin'in Hubei eyaletindeki Yangtze Nehri üzerine, aşağıdaki amaçlarla inşa edilmiştir: 1. Hidroelektrik Enerji Üretimi: Baraj, 22.500 MW kapasite ile dünyanın en büyük hidroelektrik barajıdır ve yıllık elektrik üretiminde ikinci sıradadır. 2. Sel Baskınlarının Önlenmesi: Baraj, sel sularının kontrol altına alınmasını ve taşkınların önlenmesini hedefler. 3. Gemi Trafiğinin İyileştirilmesi: Nehir üzerindeki gemi trafiğinin kapasitesinin artırılması amaçlanmıştır. 4. Ekolojik Koruma: Çevre temizleme, su ürünleri yetiştirme ve ekolojik dengenin korunması gibi fonksiyonlar da baraçın yapım nedenleri arasındadır.