DilGelişimi

Yeni doğan bebek, herhangi bir dili konuşma yeteneğine doğuştan sahiptir. Bebekler, yaklaşık iki aylıkken gırtlağından çıkardığı seslerle agulamaya başlar ve bu sesler zamanla ana diline göre şekillenir. İlk anlamlı kelimeleri genellikle bir yaşında söylemeye başlarlar ve bu kelimeler genellikle "anne", "baba" gibi tanıdık seslerden oluşur.

Dil gelişimini desteklemek için aşağıdaki kitap türlerini okuyabilirsiniz: 1. Resimli Kitaplar: Çocukların hayal gücünü ve kelime hazinelerini geliştirir. 2. Öykü Kitapları: Farklı karakterler ve olaylar aracılığıyla dil becerilerini geliştirir. 3. Eğitici Kitaplar: Kelime dağarcığını ve temel kavramları öğretir. 4. Şiir Kitapları: Ritim ve ses uyumunu sağlayarak sözcüklerle oynama becerisini geliştirir. 5. Bilim Kitapları: Çocukların dünyayı keşfetme arzularını artırır ve motivasyonlarını yükseltir. Ayrıca, sesli kitaplar ve dereceli okuyucular da dil gelişimini desteklemek için etkili olabilir.

D sesi hece çalışması için aşağıdaki etkinlikler yapılabilir: 1. Hece Oluşturma: D sesi ile ilgili heceler oluşturup bunları okumak ve yazmak. 2. Kelime Boyama: Hece sayısına göre kelimeleri boyamak. 3. Görsel Eşleştirme: Verilen resimler ile isimlerini eşleştirmek. 4. Kes Yapıştır Etkinlikleri: D harfi ile ilgili kes yapıştır çalışmaları yapmak. 5. Cümle Okuma ve Yazma: D sesi ile ilgili cümleler oluşturup bunları okumak ve yazmak.

Sesli ve sessiz harflerin öğretimi okul öncesi dönemde genellikle 3 yaşından itibaren başlar.

19 aylık bebekler, fiziksel, sosyal ve dil gelişimi açısından önemli adımlar atarlar. İşte bu dönemde yapabilecekleri bazı şeyler: Fiziksel Gelişim: - Koşabilir, merdiven çıkabilir ve top oynayabilir. - Ellerini yıkayıp kurulayabilir. - Oyuncak küplerle kule yapabilir. Sosyal Gelişim: - Çevresindeki insanları taklit eder ve onlarla daha fazla iletişim kurar. - Yakın hissettiği kişilerle daha fazla vakit geçirir. Dil Gelişimi: - 3-50 kelime arasında konuşabilir. - Vücudunun altı kısmının isimlerini söyleyebilir. - İki resmi tanıyarak gösterebilir. Her çocuğun gelişimi farklıdır, bu nedenle belirtilen yeteneklerin bazıları daha erken veya geç ortaya çıkabilir.

Kekemelik en çok 2-5 yaş arasında başlar.

15 yaşında dil, genellikle büyüme evresini tamamlamış olur. Dilin büyümesi ile ilgili sağlık sorunları (örneğin, makroglossi) varsa, bu durumun tedavisi için bir doktora başvurulması önerilir.

Konuşmayan çocuklar için aşağıdaki yöntemler önerilir: 1. Ortak Dikkat Kurmak: Çocuğunuzla sevdiği oyuncaklarla oynayarak ortak dikkat kurun. 2. Doğru Model Olmak: Çocuğunuzun sizi model alması için gün içinde telefonla oynamak yerine onunla etkileşimde bulunun. 3. Rutinler Oluşturmak: Kahvaltı yapmak, evi temizlemek gibi eylemleri birlikte yaparak gün sonunda sohbet edin. 4. Birlikte Oynamak: Oyuncak alıp oynaması için vermek yerine, "bu oyuncağı senin için aldım, hadi birlikte oynayalım" deyin. 5. Kitap Okumak: Resimli kitaplardaki yazıları okumak yerine, kendi cümlelerinizle resimleri anlatın ve çocuğunuzdan kitabı size anlatmasını isteyin. 6. Uzmana Başvurmak: Eğer çocuğunuz 3 yaşına geldiği halde hala konuşmuyorsa, bir çocuk gelişim uzmanı veya dil terapistine başvurun. Bu yöntemler, çocuğunuzun konuşma becerilerini geliştirmeye yardımcı olabilir.

9 aylık bir bebeğin konuşmamasının birkaç olası nedeni vardır: 1. İşitme Sorunları: Bebeklerin duymaması, kelimeleri oluşturmalarını ve anlamalarını engelleyebilir. 2. Ağız İçi Problemler: Dil bağı veya damağın anatomik anormallikleri gibi durumlar konuşma üretimini etkileyebilir. 3. Sosyal Ortam Eksikliği: Bebeğin sosyal çevresinde yeterli diyalog ve uyaranın olmaması dil gelişimini yavaşlatabilir. 4. Gelişimsel Gecikme: Otizm spektrum bozuklukları veya özel öğrenme anormallikleri gibi psikiyatrik rahatsızlıklar da konuşma gecikmesine yol açabilir. 5. Prematüre Doğum: Erken doğan bebeklerde konuşma gelişimi biraz daha yavaş olabilir. Bu tür durumlarda, bir pediatri hekimi tarafından değerlendirme yapılması ve gerekli görüldüğünde uzmanlara yönlendirilmesi önerilir.

Türkçe "Bingo" kitapları farklı içeriklere sahip olabilir: 1. "Bingo - İlk Sözcüklerim" kitabı, Uzman Dil ve Konuşma Terapisti Mukadder Düzyol tarafından hazırlanmıştır. İçerik: 6 farklı kategori ile sözcükleri adlandırma, gölge eşleme, hayvan, giysi, eşya, yiyecek, taşıt ve temel kavramları ayırma gibi oyunlar içerir. 2. "Bingo Boyama ve Bulmaca" kitabı ise çocukların el-göz koordinasyonunu, kalem kullanmasını, görsel okuma becerisini ve çevreye duyarlılıklarını geliştirmek için hazırlanmıştır.

Okul öncesi dönemde hece sayma çalışmaları, çocukların büyük dil birimlerini fark etmeleri amacıyla 27. maddede yer alan "Sözcüklerin hece/hecelerden oluştuğunu fark etme" etkinliği kapsamında yapılır.

Toddler çocuklar (1-3 yaş arası) genellikle 18-50 ay arasında konuşmaya başlarlar.

Dil gelişiminin en hızlı olduğu dönem, erken çocukluk dönemi olarak kabul edilir.

K sesi okuma metinleri şunlardır: 1. "Kek" Metni: Kek, kalk, ekin, toka, elek, kekik, kakao, kaliteli, neli, kekikli. 2. "Kenan ve Keklikler" Metni: Kenan, Tokat'tan iki kel keklik al, ekin, keklik, konakta kilitli. 3. "Hızlı Okuma Metinleri": K sesi ile ilgili kelimeler ve kısa okuma metinleri içeren mini kitapçıklar. Ayrıca, eğlenceli ve interaktif K sesi etkinlikleri için aşağıdaki sitelerden de faydalanabilirsiniz: - İlkokulum: K sesi çalışma kağıtları ve çeşitli etkinlikler. - Eğlenerek Öğrenelim: Hece ve kelime bulmacaları, boyama sayfaları ve tekerlemeler.

5 yaşındaki bir çocuğun kelime dağarcığı ortalama olarak 2000 ila 2500 kelime arasında değişir.

S sesi çalışması yapmak için aşağıdaki etkinlikler ve egzersizler kullanılabilir: 1. Tekerlemeler: "Simit satan Samet sabahları sahilde simit satar" gibi "s" harfi içeren tekerlemeleri tekrar etmek, dili ve ağız kaslarını güçlendirmeye yardımcı olur. 2. Kalem Egzersizi: İnce bir kalemi ön dişlerin arasına sokarak, "s" harfi içeren kelimeleri söylemek. Bu egzersiz, dilin doğru pozisyonda çalışmasını sağlar. 3. Görsel Çalışmalar: Resimlerde görülen nesneleri anlatmak, adında "s" sesi olan görselleri birleştirmek ve boyamak gibi aktiviteler, S sesini tanıma ve yazma becerilerini geliştirir. 4. Dikte Çalışmaları: S sesi ile ilgili metinleri okuyup yazmak, dinleme ve yazma becerilerini pekiştirir. Bu egzersizleri düzenli olarak yapmak ve gerekirse profesyonel diksiyon eğitimi almak, S sesi peltekliğini düzeltmek için önemlidir.

"K" sesi hissettirilirken aşağıdaki yöntemler kullanılabilir: 1. Görsellerle Pekiştirme: "Karınca" veya "kaplumbağa" gibi "K" sesi ile başlayan varlıkların resimleri gösterilerek sesin görsel olarak pekiştirilmesi sağlanabilir. 2. Ses Farkındalığı Etkinlikleri: "K" sesiyle başlayan kelimeleri tanıma ve bu sesi içeren nesneleri boyama gibi etkinlikler yapılabilir. 3. Konuşma Kasları Çalışmaları: "K" sesini çıkarırken ağız yanlarının açılması, dilin ağız tabanına yatması ve nefesin dil üzerine patlama şeklinde verilmesi gibi konuşma kasları hareketleri çalıştırılabilir. 4. Hece ve Kelime Çalışmaları: "Ka", "ke", "kı" gibi hece ve kelimelerin tekrarlanması, sesin daha iyi anlaşılmasını sağlar.

Sözlü edebiyatın, yazılı edebiyata geçişte daha hızlı olgunlaşmasının birkaç nedeni vardır: 1. Toplumsal Hafıza ve Aktarım: Sözlü edebiyat, toplumun kültürel ve sosyal değerlerini sözlü geleneklerle koruyarak, anlatıcının aktif rolüyle hikâyeleri zenginleştirdi ve toplumsal hafızayı canlı tuttu. 2. Kalıpların Kullanımı: Sözlü edebiyat eserlerinde hep benzer ve belirli kalıpların kullanılması, yazılı eserlerin de bu kalıpları referans almasını sağladı. 3. Dilin ve Anlatım Tekniklerinin Gelişimi: Yazılı edebiyat, dilin ve anlatım tekniklerinin evrimine olanak tanıdı.

Çocuklar anneleriyle yaklaşık 12-18 aylık dönemde konuşmaya başlarlar.

Gelişim raporu dil alanı için belirli bir puan sistemi bulunmamaktadır. Ancak, dil gelişimi genellikle şu şekilde değerlendirilir: Konuşma ve Dinleme: Çocuk, konuşmayı başlatma, sürdürme ve sonlandırma, konuşurken nezaket sözcükleri kullanma, sıra bekleme gibi becerilere sahiptir. Kelime Dağarcığı: Çocuğun öğrendiği yeni kelimelerin anlamını sorması, sohbetlere katılması ve sözcük dağarcığının yaşının özelliklerini göstermesi beklenir. Görsel Materyaller: Çocuk, görsel materyalleri inceleme, açıklama yapma ve söz dizimi kurallarına göre cümle kurma becerisine sahiptir.