DevreTeorisi

Bobin eşdeğer devresi, bobin ve diğer devre elemanlarının (direnç, kondansatör vb.) çeşitli bağlantı şekillerinde alternatif akıma karşı gösterdikleri toplam dirence denir. Bobin eşdeğer devresini bulmak için aşağıdaki yöntemler kullanılabilir: 1. Seri Bağlantı: Seri bağlı bobinlerin eşdeğer endüktansı, seri bağlı bobin endüktanslarının toplamına eşittir. 2. Paralel Bağlantı: Bobinlerin paralel bağlanmasında eşdeğer bobin endüktansı, en küçük endüktans değerinden daha küçük olur. 3. Ohm Yasası: Alternatif akım devrelerinde, direnç yerine empedans (Z) konularak Ohm Yasası kullanılabilir.

DC (Doğru Akım) ve AC (Alternatif Akım) devrelerinde empedansın farkı şu şekilde özetlenebilir: - DC Devrelerinde: Empedans kavramı kullanılmaz, çünkü doğru akımda elektronların akışı tek bir yönde sabittir ve akımın frekansına bağlı olarak değişmez. - AC Devrelerinde: Empedans, akımın frekansına bağlı olarak değişebilir ve hem direnç hem de reaktansı (elektron hareketine karşı gösterilen atalet) içerir.

BJT (Bipolar Junction Transistor) ve FET (Field Effect Transistor) transistörleri arasındaki temel farklar şunlardır: 1. Çalışma Prensibi: BJT, akım kontrollü bir cihazdır ve çalışması için baz terminaline akım gerektirir. 2. Giriş Empedansı: BJT'lerin giriş empedansı daha düşüktür, bu da güç kaynağından daha fazla akım çektikleri anlamına gelir. 3. Kazanç: BJT'ler, FET'lere göre daha yüksek kazanç sağlar. 4. Boyut: BJT'ler daha büyüktür ve daha fazla fiziksel alan kaplar. 5. Maliyet: BJT'ler daha ucuzdur, FET'ler ise özellikle MOSFET'ler daha maliyetlidir.

Kirchhoff'un Kuralları, elektrik devrelerindeki akım ve voltaj akışını hesaplamak için uygulanır. İki temel kuralı vardır: 1. Kirchhoff'un Akım Yasası (KCL): Bir düğüm noktasına (kavşak) gelen akımların toplamı, bu noktadan çıkan akımların toplamına eşittir. 2. Kirchhoff'un Gerilim Yasası (KVL): Kapalı bir devre döngüsünde, tüm voltaj düşüşlerinin (veya potansiyel farkların) toplamı sıfırdır. Uygulama adımları: 1. Bilinenlerin belirlenmesi: Devrede verilen voltaj ve direnç değerleri not edilir. 2. Akım ve voltaj etiketlerinin atanması: Devrenin her bir dalı için akım (I) ve voltaj (V) etiketleri verilir. 3. KCL'nin uygulanması: Her düğüm noktasında KCL denklemi yazılır. 4. KVL'nin uygulanması: Bağımsız her döngü için KVL denklemi yazılır. 5. Bilinmeyenlerin hesaplanması: Elde edilen denklemler çözülerek bilinmeyen akım ve voltaj değerleri bulunur.

Devrenin Thevenin eşdeğerini bulmak için aşağıdaki adımlar izlenir: 1. Bağımsız kaynakları iptal edin: Akım kaynakları açık devre, gerilim kaynakları kısa devre yapılır. 2. Terminaller arasındaki dirençlerin eşdeğerini (Rth) bulun: Bu, devrenin iki açık ucu arasındaki dirençlerin hesaplanmasıdır. 3. İptal edilen kaynakları tekrar devreye dahil edin: Akımın değerini ölçün. 4. Thevenin gerilim eş değerini (Eth) hesaplayın: Açık uçlar arasından görülen direnç değerinin, bulduğumuz akım değeri ile çarpılması sonucu elde edilir. Sonuç olarak, devre Thevenin eşdeğeri, bir gerilim kaynağı ve ona seri bağlı bir dirençten oluşur.

Elektrik Devresi 1 vize soruları genellikle aşağıdaki konuları kapsar: 1. Ohm Kanunu ve Temel Elektrik Yasaları: Akım, voltaj ve direnç kavramları, direnç türleri ve özellikleri. 2. Kirchhoff Yasaları: Kirchhoff'un Akım Yasası ve Kirchhoff'un Gerilim Yasası. 3. Düğüm ve Döngü Analizi: Devre elemanlarının düğüm ve döngülere ayrılması ve bu analiz teknikleri. 4. Güç ve Enerji: Elektrik enerjisi ve güç hesaplamaları, güç faktörü ve enerji verimliliği. 5. Endüktans ve Kapasitans: Endüktans ve kapasitans tanımı, L-R ve R-C devreleri. 6. Zaman Alanı Analizi: RC ve RL devrelerinin şarj/deşarj süreçleri, zaman sabitleri ve devre tepkileri. 7. AC Devre Analizi: Alternatif akım ve gerilim, faz ve fazör diyagramları. Ayrıca, vize sınavlarında devre şemaları üzerinden akım ve voltaj hesaplama soruları da sıkça yer alır.

Tek fazlı 2 diyotlu doğrultucu devresi, AC (alternatif akım) sinyalini DC (doğru akım) sinyaline dönüştürmek için kullanılır. Çalışma prensibi: 1. Transformatör: Şehir şebekesinden gelen 220V AC gerilimi, 12V AC gerilime düşürür. 2. Diyotlar: Transformatörün çıkışına bağlanan iki diyot, AC sinyalin pozitif ve negatif alternanslarını farklı şekillerde işler. - Pozitif alternans: Diyotlardan biri (örneğin D1) doğru polarma olur ve üzerinden pozitif gerilim geçer. - Negatif alternans: Diğer diyot (D2) doğru polarma olur ve üzerine gelen pozitif sinyali iletir. 3. Sonuç: Devre çıkışında kesintisiz doğru gerilim elde edilir.

JFET ile ilgili graf soruları, genellikle JFET'in karakteristik özellikleri ve çalışma prensipleri üzerine odaklanır. İşte bazı örnekler: 1. Pinch-off Gerilimi (VP): JFET'in VGS = 0 V için, ID akımının sabit hale geçtiği eğride B noktasındaki VDS gerilimine ne denir? 2. Kesim Voltajı (VGS(off)): ID akımını yaklaşık sıfır yapan VGS gerilimine ne denir? 3. JFET'in Giriş Direnci: JFET, gate-source ekleminin ters kutuplanmasıyla çalışır ve bu nedenle gate ucundaki giriş direnci oldukça yüksektir? 4. JFET'in Çeşitleri: JFET'ler, N-kanal ve P-kanal olmak üzere iki ana kategoriye ayrılır? 5. JFET'in Frekans Aralığı: JFET'lerin çalışabildikleri frekans aralığı dardır?

Süperpozisyon yöntemi, birden fazla kaynak içeren devrelerde uygulanır ve her bir kaynağın devre üzerindeki etkisini ayrı ayrı hesaplayarak toplam sonucu elde etmeyi sağlar. Uygulama adımları: 1. Kaynakların devre dışı bırakılması: Gerilim kaynakları kısa devre, akım kaynakları ise açık devre yapılır. 2. Her bir kaynağın etkisinin hesaplanması: Devrede sadece bir kaynak aktif hale getirilir ve istenen değer her kaynak için ayrı ayrı bulunur. 3. Etkilerin toplanması: Tüm kaynaklar için yapılan hesaplamalardaki sonuçlar toplanarak devrenin toplam voltaj veya akımı bulunur. Bu yöntem, lineer devrelerde geçerlidir ve elektrik devrelerinin yanı sıra sinyal işleme, iletişim ve kontrol sistemlerinde de kullanılır.

Elektromotor kuvvet (EMK) ve gerilim arasındaki fark şu şekildedir: - EMK, devre açıkken kaynağın uçları arasındaki potansiyel farka denir ve E harfi ile gösterilir. - Gerilim, herhangi iki noktanın potansiyelleri arasındaki farka denir ve U harfi ile gösterilir. Özetle, EMK kaynağın uçlarındaki potansiyel farkı ifade ederken, gerilim devrenin herhangi iki noktası arasındaki potansiyel farkını ifade eder.

Üreteçler (pil) seri bağlandığında şu sonuçlar ortaya çıkar: 1. Gerilim artar: Seri bağlı üreteçlerin toplam gerilimi, her bir üretecin gerilimlerinin toplamına eşittir. 2. Akım değişmez: Seri bağlı üreteçlerde her bir üreteçten geçen akım aynı kalır. 3. Tükenme süresi tek bir pilin süresine eşittir: Seri bağlı pillerde, bir devrede tek bir pilin tükenme süresi kadar sürede tükenir. 4. Devreye daha fazla potansiyel fark sağlanır: Bu, devreden daha fazla akım geçebileceği anlamına gelir.

RC devre zaman sabiti, bir kondansatörün direnç (R) ve kapasitans (C) değerlerine bağlı olarak, üzerindeki enerjinin tamamen boşalma veya şarj olma süresini ifade eder. Formülü: τ = R × C (birimi: saniye). Ayrıca, bir RC devresinde kondansatörün uygulanan gerilimin tamamına şarj olabilmesi için geçen süre yaklaşık olarak 5τ'dur.

Seri RLC devresinde rezonans frekansı, XL (endüktif reaktans) ve XC (kapasitif reaktans) eşit olduğunda hesaplanır. Bu frekans, aşağıdaki formülle ifade edilir: fr = 1 / (2π LC). Burada: - L, bobinin indüktansını (henri, H); - C, kondansatörün kapasitesini (farad, F); - fr, rezonans frekansını (hertz, Hz) temsil eder.

Seri bağlı RLC devresinde faz farkı, devredeki elemanların reaktans değerlerine bağlı olarak hesaplanır. - Direnç (R) durumunda, gerilim ve akım aynı fazdadır, yani faz farkı yoktur. - Bobinde (L), gerilim akımdan 90° önde olduğundan, faz farkı pozitiftir. - Kondansatörde (C), akım gerilimden 90° önde olduğundan, faz farkı negatiftir. Toplam faz açısı (ϕ), devredeki empedansın (Z) direnç (R) ile olan açısına eşittir ve şu formülle hesaplanır: ϕ = arctan((|ZL|-|ZC|)/R).

Seri RLC devresinde akım, Ohm Kanunu kullanılarak bulunur aşağıdaki formülle hesaplanır: I = V / R Burada: - I: Akım (amper, A); - V: Gerilim (volt, V); - R: Direnç (ohm, Ω). Ayrıca, alternatif akım (AC) devresinde akımın zamanla değişimi I = I0 sin(ωt + φ) formülü ile ifade edilir.

Geri beslemeli yükselteç, giriş sinyalinin bir kısmını veya tamamını, geri besleme devresi üzerinden tekrar girişe uygulayarak çeşitli faydalar sağlar: 1. Kararlılık: Gerilim kazancının daha kararlı olmasını sağlar. 2. Frekans Tepkisi: Daha iyi bir frekans tepkisi sunar. 3. Doğrusal Çalışma: Yükseltecin daha doğrusal çalışmasını sağlar. 4. Giriş ve Çıkış Direnci: Giriş direncini artırır ve çıkış direncini düşürür. 5. Gürültü Azaltma: Çıkıştaki distorsiyon ve gürültü etkilerini en aza indirir.

7483 entegresi, 4 bitlik tam toplama ve çıkarma işlemleri yapmak üzere kullanılan bir devre elemanıdır. Bu entegre, aşağıdaki işlevlere sahiptir: - Toplama: İki 4 bitlik sayıyı toplayarak sonuçları 4 bit olarak S çıkışlarında verir. - Çıkarma: Çıkarılan sayıyı temsil eden A bitlerini entegreye aynen uygularken, çıkan sayıyı temsil eden B bitlerinin tümleyenlerini alarak çıkarma işlemi yapar. Ayrıca, 7483 entegresi hızlı elde biti elde eden bir yapıya sahiptir ve look ahead (ileriyi gören) elde devresi ile donatılmıştır.