Çek

Çekle ilgili hukuki süreçlerde avukatın alacağı, işlemin karmaşıklığına ve avukatla yapılan anlaşmaya bağlı olarak değişiklik gösterir. Avukatlık ücretinin hesaplanması için aşağıdaki unsurlar dikkate alınabilir: Vekâlet ücreti. Danışmanlık ücretleri. Çekle ilgili konularda hukuki destek almak ve avukatın alacağı ücretin doğru hesaplanması için bir avukata danışılması önerilir.

Çeklerin takasa verilmesinin nedeni, alacaklı tarafın ödemeyi kendi çalıştığı banka üzerinden alabilmesini sağlamaktır. Çeki takasa verme durumu şu şekilde gerçekleşir: Çek, üzerinde yazan bankadan değil, alacaklı tarafın çalıştığı bankadan tahsil edilmek istenir. Alacaklı taraf, çeki Takas Odası’na gönderir. Banka, Takas Odası aracılığıyla çek üzerine gerekli bilgileri ekler. Bilgileri eksiksiz yazılan çek takasa gönderilir. Takasa gönderilen çekin onaylanmasının beklenmesi gerekir. Onay sonrasında paranın hesaba geçmesi başlar ve süreç 1-2 gün sürer.

Evet, çek ciro eden kişi sorumludur. Çek ciro eden kişi, çeki devrettiği kişinin çeki tahsil edememesi durumunda ödeme sorumluluğunu üstlenir. Ayrıca, karşılıksız çek düzenleme durumunda, çeki ciro eden kişiler de hukuki ve cezai sorumluluk taşır. Çekin ciro edilmesi ile ilgili detaylı bilgi için bir avukata danışılması önerilir.

Çek iptalinde bankanın sorumluluğu, çekin kaybolması veya çalınması durumunda, çeki bankaya tevdi eden çek hamilinin zararını karşılamaktır. Eğer banka, tahsil için kendisine tevdi edilen çeki kaybederse, aşağıdaki süreç işler: Hamilin zararının tazmini: Banka, çek hamilinin zararını haksız fiil hükümlerine göre tazmin eder. Keşideciye rücu: Banka, ödediği tazminatı, mahkemeden alacağı çek iptali kararı ile birlikte sebepsiz zenginleşme hükümleri uyarınca çek keşidecisinden talep edebilir. Ayrıca, çek iptali kararı ile, muhatap bankanın çek yaprağına ilişkin ödeme yükümlülüğü ortadan kalkar.

Ciranta, çeki icraya koyabilir. Türk Ticaret Kanunu'nun 808. maddesine göre, zamanında ibraz edilmiş olan çekin ödenmemiş olduğu sabit bulunduğu takdirde hamil; cirantalar, düzenleyen ve diğer çek borçlularına karşı başvurma haklarını kullanabilir. Ancak, cirantanın cezai sorumluluğu yoktur; çünkü karşılıksız çek keşide etme suçu yalnızca çeki düzenleyen kişi tarafından işlenebilir.

Evet, lehdar aynı zamanda yetkili hamil olabilir. Türk Ticaret Kanunu'nun 598. maddesi uyarınca, senedi elinde bulunduran kimse, son ciro beyaz ciro olsa dahi kendi hakkı müteselsil ve birbirine bağlı cirolardan anlaşıldığı takdirde yetkili hamil sayılır. Ancak, yetkili hamil her zaman hukuken hamil olmayabilir; örneğin, çeki çalan veya bulan bir kişi de yetkili hamil olabilir.

Çek tevdii bordrosu ile tahsil edilen çekler, banka hesabına genellikle bir sonraki iş gününde geçer.

Evet, çekte birden fazla aval verilebilir. Türk Ticaret Kanunu'nun 794. maddesi uyarınca, çekte yazılı bedelin ödenmesi, kısmen veya tamamen aval ile teminat altına alınabilir.

Çekte vade tarihi, çekin üzerinde iki şekilde belirtilebilir: 1. Belirli bir tarih: Çekin üzerinde belirli bir tarih yazılır ve bu tarihte çek ödenir. 2. Belirli bir süre: Çekin üzerinde belirli bir süre yazılır ve bu süre sonunda çek ödenir. Eğer çekte vade belirtilmemişse, çekin muhatabına ibraz edildiği tarih vade olarak kabul edilir. Çek vade hesaplama işlemi yapılırken genellikle iş günü veya takvim günü hesaplaması kullanılır. Çek doldururken dikkat edilmesi gereken diğer unsurlar için nidakuttas.av.tr ve tuncsuditol.av.tr gibi kaynaklara başvurulabilir.

Evet, banko çekin karşılığı olabilir. Çekin karşılığı olup olmadığını öğrenmek için çekin, üzerinde yazılı olan muhatap bankanın herhangi bir şubesine ibraz edilmesi gerekir. Çekin tahsil edilebilmesi için çekin vadesi gelmiş olmalı ve çeki veren kişinin hesabında yeterli bakiye bulunmalıdır. Çekin karşılıksız çıkması durumunda, banka bu durumu "karşılıksızdır" ibaresiyle belirtir ve bu belge yasal süreçler için önemlidir.

Çekin karşılıksız çıkması durumunda faiz, çekin düzenlenme tarihini takip eden yasal ibraz süresi içinde işlemeye başlar. Yasal ibraz süresi, çekin üzerinde yazılı düzenleme tarihinin ertesi günü başlar.

Hamiline yazılı çek, ciro edilmeksizin, sadece zilyetliğin (çekin fiziki olarak teslim edilmesi) geçirilmesiyle devredilir. Ancak uygulamada, devir amacıyla çekin arkasına, çeki devreden kişinin imza atması yaygın bir uygulamadır. Hamiline yazılı çek üzerine yapılan ciro, çeki emre yazılı hale getirmez; cirantayı sadece başvurma hakkına dair hükümler gereğince sorumlu kılar. 2025 yılı itibarıyla Türkiye’de hamiline yazılı çeklerin kaydının Merkezi Kayıt Kuruluşu’na (MKK) yapılması zorunluluğu bulunmaktadır.

DenizBank çek gönder işlemi, "Deniz’e Çek Gönder" mobil uygulaması üzerinden şu adımlarla gerçekleştirilir: 1. Uygulamayı İndirme: iPhone için App Store, Android için Google Play Store üzerinden uygulama ücretsiz olarak indirilir. 2. Başvuru: - Karekod ile: Çekin üzerindeki karekodu uygulamaya okutulur. - Fotoğraf ile: Çekin arkalı önlü fotoğrafı uygulamaya yüklenir. 3. Bilgi Girişi: Tüzel kişi veya firma bilgileri girilir. 4. Başvuru Tamamlama: KVKK ve yasal izin sekmeleri işaretlenerek başvuru tamamlanır. 5. Sonuç Öğrenme: Başvuru sonucu, cep telefonuna gelen SMS ile öğrenilir. 6. Nakde Çevirme: Sonuç olumlu ise gerekli belgelerle en yakın DenizBank şubesine gidilerek nakit alınır. DenizBank müşterisi olma zorunluluğu yoktur; tüm bankalardaki faturalı çekler için hizmet sunulmaktadır.

Bir çek, yasal olarak istediği kadar ciro edilebilir, yani devredilebilir. Ancak, çok kez ciro edilen çeklerin arka yüzüne imza ve kaşe bilgileri sığmayabilir. Çek üzerinde "ciro edilemez" kaydı bulunuyorsa, bu kayıt çeki düzenleyen kişi tarafından yazıldığı için çekin ciro edilmesi mümkün değildir.

Evet, çekin muhatabı daima bankadır. Türk hukuk sisteminde, çekte muhatap sadece bir banka olabilir.

Çekte aval, çekin ön yüzünde, düzenleyen kişi dışındaki her imza sahibi tarafından verilebilir. Aval, senedin borçluları hariç, kambiyo senedine imza koyan ya da koymayan kimseler tarafından da verilebilir. Ayrıca, TTK m. 701 hükmü uyarınca, kimin için verildiği belirtilmemişse aval, düzenleyici lehine verilmiş sayılır. Aval, henüz kambiyo ilişkisine dahil olmamış veya sorumluluğu bertaraf edilmiş bir kişi lehine verilemez.

Çizgili çeki genel olarak iki tür kişi kullanabilir: 1. Çek düzenleyen veya hamil: Çekin ön yüzüne birbirine paralel iki çizgi çekerek çeki çizebilirler. 2. Tacir veya tacir olmayan kişiler: Bankalar tarafından bastırılan çekler, tacir, tacir hamiline, tacir olmayan ve tacir olmayan hamiline olmak üzere dört türde düzenlendiğinden, bu kişiler de çizgili çek kullanabilir.

Vadeli çek yazmak için aşağıdaki adımların izlenmesi gerekmektedir: 1. Tarih Yazılması: Çekin üzerine, tahsil edileceği tarih açıkça yazılmalıdır. 2. Tutarın Belirtilmesi: Çekte ödenecek miktar hem rakamla hem de yazıyla belirtilir. 3. Keşidecinin Bilgileri: Çeki düzenleyen kişinin (keşidecinin) adı, soyadı ve banka bilgileri mutlaka yer almalıdır. 4. Hamilin Bilgileri: Çeki tahsil edecek kişinin adı ya da “hamiline” ibaresi yazılır. 5. İmza: Çekin altına keşidecinin imzası atılmalıdır. Ayrıca, çekin vadeli olması durumunda, üzerinde belirtilen tarihten önce bankaya ibraz edilirse tahsil edilemeyeceği unutulmamalıdır.

Çekte beyaz ciro yapmak için aşağıdaki adımlar takip edilmelidir: 1. Kaşe Basımı: Çekin arka tarafına firmanın kaşesi basılır. 2. İmza Atılması: Kaşenin altına firma yetkilisinin imzası atılır. 3. Birden Fazla Yetkili Varsa: Çekte birden fazla yetkili imza atmışsa, onların da imzaları eklenmelidir. Bu işlem tamamlandığında, çeki ciro eden taraf belirtilir ancak çeki devralan kişinin adı açıkça yazılmaz.

5941 sayılı Çek Kanunu, çek defterlerinin içeriklerine, çek düzenlenmesine, kullanımına, çek hamillerinin korunmasına ve kayıt dışı ekonominin denetim altına alınmasına ilişkin esasları belirler. Bu kanunda hüküm bulunmayan hallerde genel hükümler uygulanır. Kanunun tam metnine aşağıdaki kaynaklardan ulaşılabilir: mevzuat.gov.tr; lexpera.com.tr; resmigazete.gov.tr.