ÇanakkaleSavaşı

Mehmed Niyazi'nin "Çanakkale Mahşeri" adlı kitabı, Çanakkale Savaşı'nı anlatmaktadır. Kitapta, Çanakkale Savaşı'ndaki birçok kahramanlık ve çıkarma, iki taraflı olarak işlenmiştir. Eserde, Anadolu coğrafyasında çalınan mayanın bozulmayacağı, en sağlam istihkâmın vatanını namus bilenlerin pak yürekleri olduğu ve "rükû" haricinde cihana nizam vermiş başların asla eğilmeyeceği vurgulanmaktadır. Kitabın bazı kahramanları şunlardır: Pütürgeli Bilal; Yozgatlı Kınalı Murat; Ezineli Yahya Çavuş; Konyalı Mıstık; Ciddeli Mehmet Çavuş; Lapsekili Ali; Kilitbahirli Yüzbaşı Hasan; Libyalı Üsteğmen Mevsuf. "Çanakkale Mahşeri", tarihi roman türünün günümüzdeki en iyi örneklerinden biri olarak kabul edilmektedir.

Seyit Onbaşı, Çanakkale Savaşı sırasında şehit düşmemiştir. 18 Mart 1915'te Çanakkale Boğazı'nda gerçekleşen çatışmada görev yapmış ve İngiliz zırhlısı Ocean'ı batırarak büyük bir kahramanlık göstermiştir.

Tolga Örnek, Gelibolu belgeselini, Çanakkale Savaşı'nı bugüne kadar anlatılanlardan farklı bir bakış açısıyla ele almak amacıyla çekmiştir. Örnek, belgeselde siperde savaşan askerlerin duygularını, acılarını, endişelerini ve kahramanlıklarını anlatmayı hedeflemiştir. Yönetmen, bu filmi çekerken uluslararası bir ekip ile çalışmış ve savaşın etkilerini yaşamış ülkelerin arşivlerinde incelemeler yapmıştır.

Çanakkale Savaşı'nda Arıburnu'nda 25 Nisan 1915'te başlayan ve 6 Ağustos 1915'e kadar süren çarpışmalar, Arıburnu Cephesi'ni oluşturdu. Çıkarma: 25 Nisan'da Anzak Kolordusu, Arıburnu sahiline (Anzak Koyu) çıkarma yaptı. Karşı Taarruz: Yarbay Şefik Bey komutasındaki 27. Alay ve ardından Yarbay Mustafa Kemal'in 57. Alayı, Anzak ilerleyişini durdurdu. Siper Savaşları: Mayıs'tan itibaren siper savaşları başladı. Takviye ve Taarruzlar: 6 Ağustos'ta Anafartalar'a yapılan çıkarmayı örtmek için Anzakların Kanlısırt'a taarruzu, bazı Türk siperlerinin işgaliyle sonuçlandı. Tahliye: 20 Aralık 1915'e kadar süren siper muharebelerinin ardından Anzak askerleri Arıburnu'nu tahliye etti.

Melek Hanım Çiftliği'nde yaşayanlar: Melek Hanım: Çiftlik, adını sahibi olan Melek Hanım'dan almıştır. Askerler: 25 Nisan 1915'teki kara çıkartmalarından sonra, cepheden geri bölgelere sevk edilen yaralı askerler için Melek Hanım Çiftliği, sargıyeri ve revir olarak hizmet vermiştir. Diğer kişiler: Örneğin, 4. Tümen'in karargâhı olarak kullanılmış ve 1. Tümen 71. Alay 10. Bölük takım komutanlarından Teğmen İbrahim Naci, burada bulunmuştur.

Evet, Çanakkale türküleri kahramanlık temasını işler. Çanakkale Türküsü, Çanakkale Savaşı sırasında ve öncesinde yaşanan acıları, fedakarlıkları, vatan sevgisini ve askerlerin cesaretini anlatır.

Gelibolu (Gallipoli) mini dizisi, Çanakkale Savaşı'nın 100. yılı anısına, Avustralya kanalı Foxtel tarafından 2015 yılında hazırlanmıştır. Dizinin konusu, orduya katılan dört Avustralyalı gencin Gelibolu'ya gönderilmesi ve savaşta yaşadıkları tarafsız bir bakış açısıyla anlatılmaktadır. Hikaye, savaş muhabirlerinin gözünden savaşın nedenlerini ve müttefikler arasındaki koordinasyonsuzluk ile kötü planlamayı ele alır. Dizide, Charles Bean, Ellis Ashmead-Bartlett, Phillip Schuler ve Keith Murdoch gibi gazetecilerin, savaşın felaketle sonuçlandığını nasıl belgeledikleri ve sansüre rağmen gerçekleri nasıl ortaya çıkardıkları gösterilir.

İngiliz kraliyet donanmasına bağlı HMS Majestic, 27 Mayıs 1915 tarihinde, Otto Hersing komutasındaki Alman denizaltısı "U-21" tarafından torpillenerek Çanakkale açıklarında batırılmıştır. Gemi, 1. Dünya Savaşı sırasında Çanakkale Savaşı için kurulan Birleşik Donanma'ya katılmış ve Seddülbahir'deki Türk birliklerini top atışlarıyla vururken batırılmıştır.

Çanakkale afişlerinde yer alan kişiler, kullanılan afişe göre değişiklik göstermektedir. TSK'nın 2017 yılında hazırladığı afişlerde: Seyit Onbaşı ve siperdeki askerler vurgulanmıştır. İlk afişte "Sırtında milletin onuru; zaman, mekan ve sözlerin tükendiği yerde" ifadesine yer verilmiştir. İkinci afişte "Dün, bugün ve daima vatan için görevde" denilmiştir. Üçüncü afişte ise "Vatanın her karış toprağında sen varsın" ifadeleri yer almıştır. İngiliz ve Avustralya hükümetleri tarafından hazırlanan afişlerde: Birleşik Krallık’a bağlılık ve Anzakların cesaretini ve gururunu okşayan, hafifçe gaz veren temalar işlenmiştir. Çanakkale 1915 film afişinde: Afişin kaynağı hakkında bilgi bulunmamaktadır.

Çanakkale Savaşı'nın en önemli cephesinin Gelibolu olmasının birkaç nedeni vardır: Kara ve deniz harekâtının merkezi olması. Stratejik konum. Büyük askeri çatışmalar. Mustafa Kemal Atatürk'ün yükselişi. Sonuç olarak, Gelibolu Cephesi, savaşın seyri ve sonrası üzerinde büyük etkiye sahip oldu.

Mehmet Akif Ersoy'un "Ey, Bu Topraklar İçin Toprağa Düşmüş Asker" şiiri, Çanakkale Savaşı'ndaki Türk milletinin kahramanlığını ve iman gücünü anlatmak amacıyla yazılmıştır. Şiirin yazılış hikayesi şu şekildedir: 1915 yılında, Çanakkale Savaşı'nın en yoğun yaşandığı dönemde, Mehmet Akif, Medine'de görevdeydi. 18 Mart'ı 19 Mart'a bağlayan gece, Çanakkale'deki zaferin müjdesi kendisine ulaştığında, büyük bir coşku yaşamış ve bu duyguları "Ey, Bu Topraklar İçin Toprağa Düşmüş Asker" şiirine dökmüştür. Şiirde, Mehmetçiklerin fiziksel güçle değil, manevi dayanıklılık ve imanla bu zaferi kazandığı vurgulanmaktadır.

Çanakkale Savaşı'nda en çok asker gönderen il Balıkesir'dir. Savaşta Balıkesir'den yaklaşık 15.000 asker katılmıştır. Diğer illerden katılan asker sayıları: Çorum: Yaklaşık 5.000 asker; Erzurum: Yaklaşık 5.000 asker; Sivas: Yaklaşık 5.500 asker; Tokat: Yaklaşık 6.000 asker.

Çanakkale'de çekilen ilk fotoğraf hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, Mustafa Kemal Atatürk'ün Çanakkale'de çekilen ilk fotoğraflarından biri, 17 Haziran 1915 tarihinde Binbaşı Haydar Mehmet Alganer tarafından Gelibolu'da siperde çekilmiş olanıdır. Atatürk'ün basında yer alan ilk fotoğrafı ise, 27 Ekim 1915 tarihli Donanma Mecmuası'nda, cephede Anafartalar Komutanı olarak bir otomobilin içinde görülmüştür.

Mustafa Kemal Atatürk, Çanakkale Savaşı'nda Arıburnu, Anafartalar ve Conkbayırı cephelerinde görev yapmıştır. Arıburnu Cephesi: 25 Nisan 1915'te başlayan Arıburnu çıkarmasına karşı müdahale etmiştir. Anafartalar Cephesi: 9-10 Ağustos 1915'te Anafartalar Zaferi'ni kazanmıştır. Conkbayırı Cephesi: 6 Ağustos 1915'te başlayan ikinci çıkarma teşebbüsüne karşı taarruz düzenlemiştir. Atatürk, Çanakkale Savaşı'na Yarbay rütbesi ile katılmış, 1 Haziran 1915'te Albaylığa terfi etmiştir.

Çanakkale Savaşı'na katılan Yeni Zelandalılar, Gelibolu Yarımadası'nda savaşmıştır. Yeni Zelandalılar, özellikle Arıburnu ve Conk Bayırı gibi bölgelerde çatışmalara katılmıştır. Yeni Zelandalılar, Çanakkale Savaşı sırasında Anzak (Australian and New Zealand Army Corps) Kolordusu bünyesinde yer almıştır.

Çanakkale Savaşı'nda en çok batan gemi, Fransız Bouvet zırhlısıdır. 18 Mart 1915 tarihinde Nusrat mayın gemisinin döşediği mayınlara çarparak 3 dakika içinde batmıştır. Diğer batan gemiler: İngiliz Irresistible ve Ocean kruvazörleri; Türk Mesudiye ve Barbaros Hayreddin zırhlıları.

Al mendilin hikayesi şu şekilde özetlenebilir: Sembolizm: Al mendil, farklı renklerde olduğu gibi "seni seviyorum" anlamına gelir. Tarihsel Kullanım: Uygurların duvar resimlerinde, Dede Korkut ve Keloğlan masallarında mendil sıkça yer alır. Duygusal İfade: Sevgisini açıkça ifade edemeyenler, mendillerle duygularını iletirdi. Türkü ve Şarkı: "Al Mendil" aynı zamanda bir türkü ve Erdal Erzincan'ın bir albümünün adıdır. Ayrıca, "Al Mendili" isimli Hatay türküsünün özel bir hikayesi olmadığı bilinmektedir.

Çanakkale Savaşı'nda en çok şehit veren komutan türü alay komutanlarıdır. 15 alay komutanından 9'u Ağustos ayında şehit olmuştur. Ağustos ayında şehit olan alay komutanlarından bazıları: 6 Ağustos'ta Kanlısırt'ta 15. Alay Komutanı Binbaşı İbrahim Şükrü Bey; 7 Ağustos'ta Kanlısırt'ta 47. Alay Komutanı Binbaşı Ahmet Tevfik Bey; 8 Ağustos'ta Anafartalar'da 25. Alay Komutanı Yarbay Ali Nail Bey; 9 Ağustos'ta Birinci Anafarta'da 20. Alay Komutanı Yarbay Mehmet Halit; 13 Ağustos'ta Arıburnu'nda 57. Alay Komutanı Yarbay Hüseyin Avni Bey.

Çanakkale Savaşı'nda Anzakların (Avustralya ve Yeni Zelanda Kolordusu) toplam kaybı 25.000 ile 28.000 arasında değişmektedir. Bu kayıpların içinde 4.700 ölü ve 20.300 yaralı bulunmaktadır. Anzakların kayıpları, İtilaf Devletleri'nin toplam kayıpları içinde önemli bir yer tutmaktadır.

Saka Hüseyin'in hikayesi gerçektir. Bu hikaye, Çanakkale Savaşı sırasında yaşanmış bir olaydır.