Bağlama

Neşet Ertaş'ın sazı, uzun saplı olduğunda 23 veya 24 perde kullanır. Sazın tel sayısı ise 12'dir.

Bağlama, Türk müziğinde en çok kullanılan çalgılardan biridir.

Kısa sap bağlamada "Gir Kanıma" şarkısı için hangi akorların kullanılacağına dair spesifik bir bilgi bulunmamaktadır. Ancak, genel olarak kısa sap bağlamada kullanılan bazı akorlar şunlardır: La karar: Re (alt tel), Sol (orta tel), La (üst tel). Si karar: Mi (alt tel), La (orta tel), Si (üst tel). Do karar: Fa (alt tel), Si Bemol (orta tel), Do (üst tel). Bu akorlar, bağlamanın düzenine ve sanatçının tercihine göre değişiklik gösterebilir.

Kısa sap bağlamada La perdesi karar sesi olarak kullanılır.

"Leylim Ley" türküsünün bağlama notasını çalmak için aşağıdaki adımları izleyebilirsiniz: 1. Do Re Mi Notası: "Leylim Ley" türküsünün do re mi notasını aşağıdaki şekilde çalabilirsiniz: - Söz kısmı: Mi mi mi mi re re do. - Solo kısmı: Sib la la la sib la la la sib la la la. 2. Diğer Notalar: Türkü notasının tamamını aşağıdaki sitelerden de indirebilir ve çalabilirsiniz: - Notanehri.com: Leylim Ley türkü notaları. - Kolaynota.com: Leylim Ley kolay notası.

Gitar saplı bağlama, yani uzun saplı bağlama, bazı açılardan iyidir: Ses kalitesi: Daha derin ve zengin bir ses tonuna sahiptir. Çalım çeşitliliği: Daha fazla perde ve geniş ses aralığı ile daha geniş bir ton yelpazesi sunar. Müzik türleri: Türk sanat müziği gibi melodik yapıları daha geniş olan türlerde tercih edilir. Ancak, çalım zorluğu da daha fazladır; parmakların daha uzun mesafelerde hareket etmesi gerekir.

Uzun sap bağlamada kara düzenine göre akort yapılırken Sol karar sesi kullanılır.

En iyi uzun sap bağlamada kullanılabilecek bazı kaliteli tel markaları şunlardır: 1. Pyramid PBS20 Uzun Sap İçin Saz Teli: Alman kalitesi ve muhteşem ses kalitesi sunar. 2. Öğür Cgr20 Uzun Sap Saz Teli: Paslanmaz çelik ve ipek malzemeden üretilen, dayanıklı ve sağlam bir teldir. 3. Aurax ARX20 Bağlama Saz Teli: Profesyonel sanatçılar için tasarlanmış, kaliteli malzemesiyle güven veren bir teldir. Ayrıca, bozuk düzen (kara düzen) akordu için yaygın olarak kullanılan tel dizilimi şu şekildedir: alt teller DO, orta teller FA, üst teller BEMOL.

Kısa sap bağlamanın öğrenilmesi, uzun sap bağlamaya göre daha kolaydır. Ancak, uzun sap bağlamada daha fazla pozisyon öğrenmek gerektiği için, teknik olarak daha zor olarak kabul edilir.

Uzun sap bağlamada perde dizilişi genellikle 21-23 perde şeklinde olur. Perdeler, sap üzerinde belirli aralıklarla dizilir ve her bir perde farklı bir ses verir.

Kısa ve uzun sap bağlamaların akort farkları şu şekildedir: - Kısa sap bağlamada teller genellikle "bağlama düzenine" göre akort edilir: La (alt tel), Re (orta tel), Mi (üst tel). - Uzun sap bağlamada ise teller "kara düzenine" göre akort edilir: La (alt tel), Re (orta tel), Sol (üst tel).

"Çamlar Altına" türküsü, mi karar ve la karar akortlarıyla çalınabilir.

Bağlama çeşitleri şu şekilde sınıflandırılabilir: 1. Divan Sazı: Klasik Türk müziğinde kullanılan, genellikle İstanbul ve Batı Anadolu'da yaygın olan bir bağlama türüdür. 2. Bozuk Saz: Türk halk müziğinde sıkça kullanılan, teli düzgün bir şekilde akort edilmediği için "bozuk" olarak bilinen bir bağlama türüdür. 3. Cura: Bağlamanın en küçük ve en yüksek perdeli türüdür, genellikle Doğu Anadolu'da yaygındır. 4. Meydan Sazı: Karadeniz bölgesinde yaygın olarak kullanılan, gövdesi yuvarlak ve daha büyük bir yapıya sahip bağlama türüdür. 5. Üç Telli Bağlama: Daha az yaygın olan bir tür olup, genellikle Türk müziği eğitiminde kullanılır. Ayrıca, öğrenci bağlamaları ve tambura gibi diğer bağlama çeşitleri de bulunmaktadır.

Uzun sap bağlamada akort yapmak için genellikle La - Re - Sol düzeni kullanılır. Akort adımları: 1. Alt telleri ayarla: En alt teli La (A) sesine getir. 2. Orta telleri akort et: Alt telin 7. perdesine göre Re (D) sesini ayarla. 3. Üst telleri düzenle: Orta telin 3. perdesine göre Sol (G) sesini ayarla. Ayrıca, akort cihazı veya telefon uygulamaları kullanarak da akort yapabilirsiniz.

Bağlama teknesi ve tahtası şu özelliklere sahip olmalıdır: 1. Tekne (Gövde): Dut, ardıç, maun, kestane, gürgen, kelebek, abanoz gibi kuru ve özürsüz ağaçlardan yapılmalıdır. 2. Kapak (Ses Tahtası): Borçka ladini, Kanada çamı gibi ağaçlardan yapılmalı, ne çok kalın ne de çok ince olmalıdır. 3. Burgular: Pelesenk, gül, abanoz, kayısı gibi kuru ağaçlardan seçilmelidir. 4. Eşikler: Alt ve üst eşikler şimşir, abanoz ağacından, orta eşik ise kelebek ve akça ağaç çeşitlerinden yapılmalıdır. 5. Teller: En iyi marka ve ses veren teller tercih edilmeli, Pyramid tavsiye edilmektedir.

Bağlamada dört ana düzen bulunmaktadır: Bağlama düzeni, Kara düzen (Bozuk düzen), Misket düzeni ve Müstezat düzeni.

Saz çalan bazı ünlü türkücüler şunlardır: 1. Aşık Veysel Şatıroğlu: Türk halk müziğinin en büyük ozanlarından biri olarak kabul edilir. 2. Neşet Ertaş: Bozlak türünün önemli isimlerinden olup, saz ve türküleriyle tanınır. 3. Muhlis Akarsu: Sazın ve bağlamanın dev isimlerinden biridir. 4. Aşık Mahzuni Şerif: Bağlama çalan ve toplumsal konulara değinen bir halk ozanıdır. 5. Musa Eroğlu: En çok sevilen ve dinlenilen türkülerin sahibidir. 6. Arif Sağ: Bağlama virtüözü ve halk ezgilerinin önemli temsilcisidir.

Ardıç bağlama, iyi bir bağlama çeşidi olarak kabul edilir. Ardıç ağacından yapılan bağlamalar, dayanıklılığı ve ses kalitesi nedeniyle müzisyenler arasında tercih edilir. Ancak, bağlamanın kalitesi sadece ağacına bağlı değildir; yapımında kullanılan işçilik ve diğer malzemeler de önemlidir.

İnşaat demiri bağlama teli yerine demirci kerpeteni ve tavli tel kullanılabilir.

Türkiye'de en çok kullanılan saz, bağlama olarak bilinmektedir.