AyTutulması

Güneş ve ay tutulmasının aynı anda olmamasının nedeni, Ay'ın yörünge düzlemi ile Dünya yörünge düzlemi arasında 5 derecelik bir açı olmasıdır. Bu açı nedeniyle Ay, her seferinde Güneş'in tam önünden geçmez. Ay, Dünya çevresindeki turunu yaklaşık 28 günde tamamladığı için, dolunay veya yeni ay evrelerinde de her ay Güneş ve ay tutulması gerçekleşmez.

Ay ve güneş tutulmasının sadece dolunay evresinde gerçekleşmesinin nedeni, bu evrelerde Ay'ın Dünya ile Güneş arasına girmesidir. Ay tutulması: Dünya, Güneş ile Ay arasına girdiğinde Dünya’nın gölgesi Ay’ın üzerine düşer. Güneş tutulması: Ay, Dünya ile Güneş arasına girerek Güneş ışınlarının Dünya’ya ulaşmasını engeller.

Ay tutulması, Dünya, Güneş ve Ay'ın belirli bir hizalanmasıyla gerçekleşir. Gerçekleşme aşamaları: 1. Dolunay Evresi: Ay, Dolunay evresinde olmalıdır çünkü bu evrede Güneş, Ay'ın Dünya'ya bakan yüzeyini tamamen aydınlatır. 2. Hizalanma: Dünya, Güneş ile Ay'ın tam arasına girer ve Dünya'nın gölgesi Ay'ın üzerine düşer. 3. Gölge Konisi: Dünya'nın gölgesi, Ay'ın üzerine düştüğünde, Ay'ın bir kısmı veya tamamı bu gölgenin içine girer. Tutulma türleri: Tam Ay Tutulması: Dünya'nın gölgesi Ay'ın tamamını kaplar. Parçalı Ay Tutulması: Dünya'nın gölgesi Ay'ın bir kısmına düşer. Yarı Gölgeli Ay Tutulması: Ay, Dünya'nın yarı gölgesinden geçer. Ay tutulmaları genellikle yılda iki kez gerçekleşir, ancak bu sayı özel durumlarda üç olabilir.

Ay tutulmasının Dünya'nın gölgesi şeklinde olmasının sebebi, Dünya'nın Güneş ile Ay arasına girmesi ve Ay'ın üzerine Dünya'nın gölgesinin düşmesidir. Bu durum, sadece Ay'ın dolunay evresinde gerçekleşir. Dünya'nın gölgesi iki eşmerkezli daire olarak düşünülebilir.

2025 yılı için planlanan Kanlı Ay Tutulması, 7-8 Eylül tarihlerinde gerçekleşecek. Bu tarih, Türkiye'den de gözlemlenebilecek bir tutulma olarak öne çıkıyor. Ancak, hava koşulları ve diğer faktörler nedeniyle görünürlük garantisi verilemez. Tutulma, Ay'ın Dünya'nın gölgesine girmesiyle birlikte kızıl bir renge bürünmesiyle oluşur.

Güneş ve ayın aynı anda görünmesi normal değildir, bu nadir görülen bir gök olayıdır. Bu durum, tam ay tutulması sırasında gerçekleşir.

Ay tutulması sırasında Dünya'nın gövdesinin Ay'ın üzerine nasıl düştüğüne dair bilgi bulunamadı. Ancak, Ay tutulması şu şekilde gerçekleşir: Dünya, Güneş ile Ay arasına girer. Dünya'nın gölgesi, Ay'ın üzerine düşer. Bu olay, yalnızca Ay'ın dolunay evresinde gerçekleşir. Ay tutulmasının türleri, Dünya'nın gölgesinin Ay'ın üzerine düşme miktarına göre değişir: Tam Ay Tutulması: Dünya'nın gölgesi Ay'ın üzerini tamamen kaplar. Parçalı Ay Tutulması: Dünya'nın gölgesi Ay'ın sadece bir kısmına düşer. Yarı Gölgeli (Penumbral) Ay Tutulması: Ay, Dünya'nın ikinci ve soluk gölgesine girer.

Ay ve güneş tutulmalarını gözlemlemek için aşağıdaki yöntemler kullanılabilir: Masa lambası, toplarla yapılan modelleme: Dünya, güneş ve ay olarak birer masa lambası ve top kullanılarak, karanlık bir odada tutulmalar benzetilebilir. Gerçek gözlem: Ay tutulmasını gözlemlemek için, Dünya'nın gölgesinin Ay'a düştüğünü görmek gerekir. Güneş tutulmasına bakarken özel gözlükler veya kaynakçı gözlükleri kullanılmalıdır, çünkü doğrudan bakmak gözlere zarar verebilir.

Ay, güneş ve ay tutulmalarında farklı nedenlerle karanlık görünür: Güneş tutulması. Ay tutulması. Ay'ın genellikle karanlık bir tarafı olduğu düşünülse de, aslında Ay'ın Dünya'dan görülemeyen yüzü de en az görülen taraf kadar güneş ışığı alır.

2038 yılında kanlı ay tutulması gerçekleşmesi beklenmektedir. Bu tür olaylar yılda en az bir kez meydana gelir ve tam Ay tutulmalarında görülür.

2025 yılında gerçekleşecek güneş ve ay tutulmaları şu tarihlerde olacaktır: 1. Kısmi Güneş Tutulması: 29 Mart 2025, Kuzey Amerika, Avrupa ve Asya'nın kuzey kesimlerinde gözlemlenebilecek. 2. Halka Şeklinde Güneş Tutulması: 21 Eylül 2025, en net şekilde Güney Amerika, Afrika ve Antarktika'nın bazı bölgelerinden izlenebilecek. 3. Tam Ay Tutulması: 14 Mart 2025, Amerika, Avrupa, Afrika ve Asya'nın büyük bir kısmından görülebilecek. 4. Kısmi Ay Tutulması: 7 Eylül 2025, Türkiye'den de izlenebilecek.

Güneş tutulması deneyinde iki ana grup bulunmaktadır: güneş tutulması ve ay tutulması.

Parçalı ve tam ay tutulması arasındaki fark, Dünya'nın gölgesi ile Ay'ın ne kadarının kaplandığına bağlıdır. Tam ay tutulması sırasında, Ay tamamen Dünya'nın tam gölge konisi (umbra) içine girer ve bu durumda Ay tamamen kararır, ancak atmosferdeki ışık kırılmaları nedeniyle kırmızımsı bir renk alabilir. Parçalı ay tutulması ise Ay'ın sadece bir kısmının Dünya'nın tam gölge konisine girmesi ile gerçekleşir, bu durumda Ay'ın bir bölümü karanlık görünürken, diğer bölümü normal parlaklığını korur.

23 Aralık 2024 tarihinde ay tutulması gerçekleşmeyecektir.

Ay ve Güneş tutulmalarında oluşan gruplar şunlardır: Ay Tutulması Grupları: Yarı Gölgeli Ay Tutulması: Ay, Dünya'nın yarı gölgesinden geçer, gözle fark edilmesi zordur. Parçalı Ay Tutulması: Ay'ın bir kısmı Dünya'nın tam gölgesine girer, çıplak gözle görülebilir. Tam Ay Tutulması: Ay, Dünya'nın tam gölgesine girer, Ay kızıla bürünebilir. Güneş Tutulması Grupları: Tam Güneş Tutulması: Ay, Güneş'i tamamen kapatır. Halkalı Güneş Tutulması: Ay, Güneş'i tam örtemez, Güneş'in kenarı halka şeklinde görünür. Parçalı Güneş Tutulması: Ay, Güneş'i kısmen örter.

Güneş ve ay tutulmaları farklı şekillerde görünür: Güneş Tutulması: Güneş tutulması, Ay'ın Güneş'i örtmesiyle oluşur ve üç ana aşamadan geçer: 1. Başlangıç (İlk Temas): Ay'ın diski yavaşça Güneş'in önünden geçmeye başlar ve Güneş'i örtmeye başlayan Ay'ın diskinden küçük bir yamuk şekli görünür. 2. Zirve (Maksimum Tutulma): Ay, Güneş'in önünden daha fazla geçer ve Güneş'in büyük bir kısmı örtülür. 3. Son (Son Temas): Ay, Güneş'in önünden geçişini tamamlar ve Güneş tekrar tamamen görünür hale gelir. Ay Tutulması: Dünya'nın gölgesi ile Ay'ın çakışması sonucu oluşur ve üç ana aşamadan geçer: 1. Başlangıç (Kısmi Tutulma): Ay, Dünya'nın penumbrasına girdiğinde tutulma başlar ve Ay'ın bir kısmı Dünya'nın gölgesi tarafından kısmen örtülür. 2. Zirve (Tam Tutulma): Ay, Dünya'nın umbrasına girdiğinde tam tutulma başlar ve Ay, Dünya'nın gölgesi tarafından tamamen örtülür, genellikle kızıla yakın bir renk alır. 3. Son (Kısmi Tutulma): Ay, Dünya'nın penumbrasından çıkarken tutulma sona erer ve Ay'ın bir kısmı hala Dünya'nın gölgesi tarafından örtülüdür, ancak bu örtme gitgide azalır.

Kambur ay tutulması olarak belirtilen olay, tam ay tutulması olabilir. 2024 yılında iki tam ay tutulması gerçekleşecek: 1. İlk tam ay tutulması: 25 Mart 2024 tarihinde, 20 Mart Bahar Ekinoksu sonrasındaki "Solucan Ay" esnasında yarı gölgeli tutulma şeklinde. 2. İkinci tam ay tutulması: 18 Eylül 2024 tarihinde saat 05.14'te başlayıp 06.16'da bitecek ve parçalı tutulma şeklinde.

Konya'da güneş ve ayın aynı anda görünmesi nadir durumlarda mümkündür ve bu genellikle güneş tutulması veya ay tutulması sırasında olur. Güneş tutulması sırasında Ay, Güneş'i tamamen veya kısmen örterken, ay tutulması sırasında Ay, Dünya'nın gölgesine girerek Güneş'ten gelen ışığı keser.

14 Mart 2025 tarihli Kanlı Ay Tutulması, Türkiye saatiyle 06:53'te başlayacak ve tam tutulma 09:12'de gerçekleşecektir. Tutulma, evrensel saat dilimine göre ise şu zaman dilimlerinde gerçekleşecektir: gölgeli tutulma başlangıcı: 03:53 UTC; kısmi tutulma başlangıcı: 04:58 UTC; tam tutulma başlangıcı: 06:12 UTC; maksimum tutulma: 06:59 UTC; tam tutulma bitişi: 07:46 UTC. Türkiye’nin doğusunda Güneş daha erken doğduğu için gözlem süresi daha kısa olacaktır.