Atatürk

Soyadı Kanunu'nun Atatürk tarafından çıkarılma nedeni, toplumsal alanda yapılan devrimlerle, kişilerin yalnızca adlarıyla değil, soyadlarıyla da tanınmalarını sağlayarak modernleşme sürecine katkıda bulunmaktı. Bu kanunun kabulüyle birlikte: Toplumsal statülerin sadeleştirilmesi ve sınıf ayrımına yol açan unvanların ortadan kaldırılması amaçlandı. Nüfus işlemleri, askere alma, okul kaydı, tapu işlemleri gibi alanlarda yaşanan karışıklıklar giderildi. Bireylerin toplumsal aidiyetleri ve kimlikleri daha net biçimde ortaya çıktı. Ayrıca, Soyadı Kanunu'nun kabulünden beş ay sonra, 24 Kasım 1934 tarihinde TBMM tarafından kabul edilen özel bir kanunla Atatürk, "Atatürk" soyadını aldı.

Twitter'da yeni Türk akımı olarak, Avukat Ayşenaz Çimen'in başlattığı "Türkiyeli değil, TÜRK" akımı öne çıkmaktadır. Çimen, 30 Haziran 2025'te X (Twitter) platformunda, Anayasa'nın 66. maddesine atıfta bulunarak "Türkiyeli" ifadesini reddetmiş ve "TÜRK avukatız" şeklinde bir paylaşım yapmıştır. Ayrıca, "twitter türk 2025 yerli" ifadesi de konuşulmaktadır.

Haydar Aliyev'in Türkiye ile ilgili bazı sözleri: "Biz bir milletiz, iki devletiz". "Türkiye ile ilişkilere her zaman önem verdi". "Bizim milletimiz asırlar boyu birbirleriyle yakın dost olmuşlar, aynı kökten olan, aynı dili konuşan milletleriz". "Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün ‘Azerbaycan'ın sevinci, sevincimiz, kederi kederimizdir’ anlayışı, Haydar Aliyev'in ‘bir millet, iki devlet’ anlayışıyla örtüşmektedir". Ayrıca, Aliyev'in Türkiye ve Azerbaycan arasında arabuluculuk yaparak bu iki ülke arasındaki anlaşmazlıkları gidermeye çalıştığı da belirtilmiştir.

19 Mayıs'ın önemi ve tarihi şu şekilde açıklanabilir: Tarihçe. Atatürk'ün gençlere armağanı. Gençlik ve spor bayramı. Atatürk'ün doğum günü. Nutuk'un yazılmaya başlanması. 19 Mayıs, 20 Haziran 1938 tarihli kanunla "Gençlik ve Spor Bayramı" adını almış, 12 Eylül Darbesi ile yönetime gelen Kenan Evren'in kararıyla 1981 yılında "Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı" olarak değiştirilmiştir.

Atatürk'ün çocuklarla oynadığı bazı oyunlar şunlardır: Piyadecilik oyunu. Top oyunu. Omzunda taşıma. Kucağında oturtma. Çay içme. Atatürk ayrıca, ceviz oyunu, saklambaç ve kaçma-kovalamaca gibi oyunları da oynamıştır.

Atatürk'ün hayatını anlatan "Atatürk 1881-1919" filmi iki bölümden oluşmaktadır. Birinci bölüm. İkinci bölüm. Her iki filmin toplam süresi 272 dakikadır.

Atatürk'e ait 24 adet defter bulunmaktadır. Bu defterler, Atatürk'ün üniversite çağından 1933 yılına kadar tuttuğu, içerisinde ders notları, askeri taktik anlayışı, kişisel duygular ve dönemin olaylarına dair notlar bulunan küçük boyutlu cep defterleridir.

Mustafa Kemal Atatürk, 1881 yılında Selanik'te doğmuştur. Aynı yıl, altı yaşına geldiğinde geleneklere bağlı annesinin ısrarı üzerine önce Fatma Molla Kadın adını taşıyan mahalle mektebine gönderilmiş, ancak daha sonra babası Ali Rıza Efendi tarafından “usul-i cedide” denen yeni öğretim yöntemlerinin uygulandığı Şemsi Efendi mektebine kaydedilmiştir.

Mustafa Kemal Atatürk'ün bilinen en eski fotoğrafı, Osmanlı subayı olduğu dönemde, Mekteb-i Harbiye'de 2. sınıf öğrencisi iken çektirdiği fotoğraftır. Atatürk'ün az bilinen diğer fotoğrafları ise Genelkurmay Askeri Tarih ve Stratejik ETÜT (ATASE) Daire Başkanlığı arşivlerinde bulunmaktadır. Atatürk fotoğraflarının yer aldığı bazı kaynaklar: Türk Tarih Kurumu. Ekşi Sözlük. TRT Haber.

10 Kasım'da siren çalınmasının nedeni, Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk'ü anmak ve saygı göstermektir. Her yıl 10 Kasım'da, saat 09:05'te çalan sirenler, Atatürk'ün hayatını kaybettiği saati simgeler ve halkın bir dakikalık saygı duruşunda bulunmasını sağlar. Ayrıca, 10 Kasım'da çalan siren sesi, toplumu bir araya getiren ortak bir saygı gösterisi anlamına da gelir.

Mustafa Kemal Atatürk, Manastır Askeri İdadisi'nde (lise) 3 yıl eğitim almıştır.

Afet İnan, Mustafa Kemal Atatürk'ün manevi kızıdır.

Mustafa Kemal Atatürk, 10 Kasım 1938 tarihinde saat 09.05'te İstanbul’da bulunan Dolmabahçe Sarayı'nda siroz hastalığı nedeniyle hayatını kaybetmiştir. Atatürk'ün sağlığı, 1937 yılından itibaren bozulmaya başlamış, 1938 başlarında iştahsızlık ve halsizlik şikayetleri ile birlikte vücudunda kaşıntılar ve burun kanamaları görülmüştür.

Atatürk, Gençliğe Hitabe'de Türk gençliğine şu mesajları verir: Vatanın bağımsızlığı. Cumhuriyetin korunması. Zorluklarla mücadele ruhu. Milli birlik ve beraberlik. Bağımsızlık ve özgürlük değerleri. Güven ve sorumluluk. Gençliğe Hitabe, Türkiye Cumhuriyeti’nin değerlerinin gelecek nesillere aktarılması ve korunması amacıyla yazılmış bir miras belgesidir.

Venizelos'un Atatürk'ü Nobel Barış Ödülü'ne aday göstermesinin iki önemli sebebi vardır: 1. Türk-Yunan dostluğunun mimarı olarak görmesi. 2. Türk-Yunan ilişkilerini geliştirme arzusu. Venizelos, 12 Ocak 1934'te Nobel Barış Ödülü Komitesi'ne Fransızca bir mektup göndererek Atatürk'ü aday göstermiştir.

Atatürk'ün kalpak takmasının iki temel nedeni vardır: 1. Pratik neden: Kalpak, cephe koşullarında ve Anadolu'nun sert kışında başı sıcak tutan kullanışlı bir başlıktı. 2. Sembolik neden: Kalpak, Osmanlı saltanatına karşı başlatılan millî hareketin ayrı bir kimliğini yansıtıyordu. Atatürk, 1925 yılında gerçekleştirilen şapka devrimiyle batılı kıyafeti benimsedi ve kalpak kullanımına son verdi.

Mustafa Kemal Atatürk, asker olma hayaliyle askeri okullara gitmiştir. Atatürk'ün askeri eğitim aldığı okullar şunlardır: Selanik Askeri Rüştiyesi. Manastır Askeri İdadisi. İstanbul Kara Harp Okulu (Harbiye Mektebi). Atatürk'ün annesi Zübeyde Hanım, oğlunun asker olmasına pek sıcak bakmamıştır.

Serbest Cumhuriyet Fırkası'nın (SCF) Atatürk'e karşı tutumu, Atatürk'ün SCF'yi destekleyip sonra tarafsızlık sözünü tutmadığı yönünde eleştiriler içermiştir. SCF'nin kurulmasının ardından, özellikle İzmir'de düzenlenen mitinglerde büyük bir halk desteği görmesi, Atatürk'ü endişelendirmiştir. Atatürk, SCF'nin kapatılmasına karşı çıkmış, ancak Fethi Okyar'ın ayrılmasından sonra da partinin başkaları tarafından yönetilmesi gerektiğini belirtmiştir. SCF, 17 Kasım 1930'da kendi kendini feshetmiştir.

Şakirpaşa Konağı'nın önemli olmasının bazı nedenleri: Tarihi ve mimari değeri: 19. yüzyılda inşa edilen konak, geleneksel Türk mimarisi ile inşa edilmiş olup, ahşap işlemeleri ve zarif detaylarıyla dikkat çeker. Kurtuluş Savaşı'ndaki rolü: Mustafa Kemal Paşa (Atatürk), 1918'de Adana'ya geçtiğinde, Mondros Ateşkes Antlaşması'nın imzalanması ve Kurtuluş Savaşı'na dair ilk büyük hazırlıkların yapılması için bu konakta toplantılar düzenlemiştir. Kültürel işlev: Restorasyonun ardından, konak Çukurova Kültürünü Araştırma, Geliştirme ve Yaşatma Merkezi olarak hizmet vermekte, sergiler, sanat etkinlikleri ve toplantılara ev sahipliği yapmaktadır.

Atatürk Kitaplığı'nda çeşitli konularda birçok kitap bulunmaktadır. Bazı koleksiyonlar: Yazma Eserler: 445 albüm, 12.320 kartpostal, 4.400 yazma eser. Nadir Eserler: Osmanlıca ve yabancı dillerdeki matbu kitaplar, Müteferrika Matbaası'nda basılmış kitaplar. Süreli Yayınlar: Gazete, dergi, istatistik, yıllıklar, bülten, takvim, rapor, tutanak. Haritalar: İstanbul'un gravür tarzı çizilmiş haritaları, şehir planları, yangın haritaları (yaklaşık 10.000 harita). Bazı örnekler: Tarih ve Edebiyat: 1.130 eser. Arapça, Rumca, Kürtçe, Boşnakça, Farsça, Fransızca, İngilizce: 35 farklı dilde yayınlar. Osmanlı Dönemi Fransızca Basını: 1845-1930 yılları arası Fransızca gazete ve dergiler. Daha fazla bilgi için ataturkkitapligi.ibb.gov.tr adresi ziyaret edilebilir.